Éxodo 22:1-31
-
Israelitaspaj leyes (1-31)
22 ”Sichus uj runa uj torota chayri uj ovejata suwakuspa ñakʼarparin* chayri venderparin chayqa, chay toromantaqa dueñonman kutichiponqa phishqa torosta, ovejamantataj tawa ovejasta.+
2 ”Sichus pipis uj suwata+ tuta wasinman yaykushajta taripanman, maqaspataj wañuchinman chayqa, mana juchayojchu kanqa chay suwata wañuchisqanmantaqa.*
3 Sichus pʼunchay wañuchinman chaytaj, chay wañuchej runaqa juchayoj kanqa wañuchisqanmanta.*
”Pichus suwakojqa pagananpuni tiyan suwakusqanmanta. Manachus pagananpaj kapun chayqa, pay kikin vendesqa kanqa, chaywan suwakusqanmanta juntʼananpaj.
4 Sichus suwaj makinpi tarinku suwasqan torota, burrota chayri ovejata kausashajta chayqa, chay suwaqa uj jinatawan kutichipunan tiyan dueñonman.
5 ”Sichus pillapis uywasninta pastonpi chayri uvas huertanpi michishaspa, wajpa chajranta chayri uvas huertanta dañuykuchin chayqa, pagapunan tiyan chajranmanta chayri uvas huertanmanta aswan sumaj poqoyninwan.
6 ”Sichus pipis ninata japʼichinman, chay ninataj khishkasman japʼiykukuspa, chaynejpi trigo* gavillasta* chayri ruthunapaj jina kashaj trigota chayri tukuynin trigo chajrata ruphaykunman chayqa, chay ruphachisqanmanta paganan tiyan.
7 ”Sichus mayqen runapis qolqenta chayri waj imantapis rejsisqanman japʼichikun, chay runataj wasinmanta suwachikun, chay suwatataj japʼinku chayqa, chay suwaqa uj jinatawan kutichiponqa.+
8 Sichus suwata mana japʼinkuchu chayqa, chay wasiyojta Diospa* ñaupaqenman pusachunku.+ Ajinamanta yachanankupaj ciertopunichus suwachikun manachus chayta.
9 Chinkasqa imasta japʼikapojkunamantaqa kay jina kanqa: Ichá pillapis toronta chinkachikunman chayri burronta chayri ovejanta, ropanta chayri waj imantapis, dueñontaj rikhurimuspa ninman ‘kayqa noqajta’ nispa, ujpis nillanmantaj ‘mana, kayqa noqajtapuni’ nispa. Ajinatachus ninakunku chayqa, iskayninku Diospa ñaupaqenman richunku.+ Chaypi Dios nenqa mayqenchus juchayoj kasqanta. Juchachasqa kajtaj uj jinatawan dueñoman kutichipuchun.+
10 ”Ichapis uj runaqa rejsisqanta minkʼakunman burronta, toronta, ovejanta chayri mayqen uywantapis qhawapunanpaj. Chantá sichus chay uywa wañunman chayri imanakunman chayri suwankuman, nitaj pipis rikunmanchu chayqa,
11 chay minkʼasqa runaqa Jehová Diospa ñaupaqenpi juramentota ruwanqa, mana paychu chay uywata imanasqanta ninanpaj. Dueñontaj chay nisqanta creenan tiyan. Chay minkʼasqa runataj mana imatapis paganqachu.+
12 Sitajchus chay uywata mana allinta qhawasqanrayku suwachikunman chayqa, pay dueñonman paganqa.
13 Sichus uj phiña animal chay uywata mikhuykunman chayqa, chay wañusqa puchuta dueñonman rikuchimunan tiyan. Chaywanqa mana paganqachu phiña animal mikhuykusqanmanta.
14 ”Sichus pipis ima uywallatapis mañarikun, chay uywataj dueñon mana rikushajtin imanarpakunman chayri wañunman chayqa, pichus mañakojqa dueñonman paganan tiyan.
15 Chantá sichus dueñon rikushajtin imanarpakunman chayri wañunman chayqa, pichus mañakojqa mana paganqachu. Sichus pagaspa chay uywata mañakorqa chayqa, chay pagasqallanta dueñoqa japʼikaponqa.
16 ”Sichus uj qhari uj sipasta* miskʼi palabraswan umanta muyuchinman, manaraj casarakunanpaj parlapayasqa kashajtin, paywantaj puñuykunman chayqa, chay qhareqa paganan tiyan chay sipaswan casarakunanpaj, mashkhatachus pagayta yachakun chayta.+
17 Sichus chay sipaspa tatan mana casarachiyta munanmanchu chayqa, chay qhareqa pagananpuni tiyan mashkhatachus uj sipasmanta pagakun chayta.
18 ”Layqa* warmitaqa wañuchinkichej.+
19 ”Pichus uj animalwan khuchichakojqa wañuchisqa kanqa.+
20 ”Pichus Jehová Diosllapaj uywa wañuchisqasta qʼolachinanmantaqa* waj dioskunapaj qʼolachin chayqa, wañuchisqa kanqa.+
21 ”Ama forasterosta llakichinkichejchu, nitaj ñakʼarichinkichejchu,+ imaraykuchus qankunapis Egipto jallpʼapi forasterosllataj karqankichej.+
22 ”Ama llakichinkichejchu ni mayqen viudata, nitaj wajcha wawatapis.*+
23 Sichus paykunata llakichinkichej, noqamantaj qhaparikamuwanqanku chayqa, noqa paykunata uyarisaj.+
24 Chantá phiñakuyneyqa qankunapaj kʼajarenqa, espadawantaj wañuchisqaykichej. Warmiykichejtaj viudas qhepakonqanku, wawasniykichejpis mana tatayoj qhepakonqanku.
25 ”Sichus qolqeta manunki israelita wawasniymanta wajcha kajman* chayqa, ama qolqe manojkuna jinaqa interesniyojta manunkichu.+
26 ”Sichus runa masiyki qolqeta manusqaykimanta ropanta prendata+ saqesunki chayqa, kutichipunayki tiyan niraj inti yaykupushajtin.
27 Paypataqa chay ropitallan tiyapun chirimanta qhatakunanpaj. Manachayqa, ¿imawantaj puñunanpaj qhatakunmanri?+ Paychus qhaparikamuwanqa chayqa, noqa payta uyarisaj khuyakoj kasqayrayku.*+
28 ”Ama Diosta maldecinkichu,+ nitaj llajtaykipi kamachejtapis maldecinkichu.+
29 ”Tukuy sonqo apamuwanki sumajta cosechasqaykimanta ofrendasta, jinallataj ashkha vinota ruwasqaykimanta, ashkha aceiteta ruwasqaykimantapis.+ Kuraj kaj qhari wawaykitapis noqaman qopuwanki.+
30 Toroykiwan ovejaykiwanpis kayta ruwanki:+ Uñitasqa nacekusqankumanta qanchis diasta mamankuwan kanqanku, pusaj kaj diapitaj noqaman qopuwanki.+
31 ”Qankunaqa noqapaj tʼaqasqa nación kankichej.+ Ama mikhunkichejchu phiña animalpa mitharasqan* aychataqa.+ Chaytaqa alqosman qarankichej.
Sutʼinchaykunasnin
^ Ñakʼay: waj lugarespi ninku degollay, wañuchiy.
^ Hebreo parlaypeqa nin, “paypa yawarninmantaqa”.
^ Hebreo parlaypeqa nin, “paypa yawarninmanta”.
^ Ichá kallanmantaj karqa “cebada”.
^ Chayri “trigo marqʼasta”.
^ Chayri “cheqa Diospa”. Glosariopi cheqa Dios nisqata leeriy.
^ Hebreo parlaypeqa sipas nispa parlashan qhariwan mana puñuykoj warmimanta.
^ Chayri “bruja”.
^ Chayri “ruphachinanmantaqa”.
^ Chayri “mana tatayoj wawatapis”.
^ Chayri “llakiypi kajman”.
^ Chayri “kʼacha kasqayrayku”.
^ Mithay: waj lugarespi ninku wikhay, tʼisay.
