Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK PIIG LA A YEMBRE

Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ namsgã beẽ?

Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ namsgã beẽ?
  • Yaa Wẽnnaam n wat ne namsgã dũniyã zug bɩ?

  • Edɛn zẽedẽ wã, kɩɩsgã waa ne gom-bʋgo?

  • Wãn to la Wẽnnaam na n kɩt tɩ ãdem-biisã namsg sa?

1, 2. Yaa nams-bʋg buud n paamd nebã rũndã-rũndã, la rẽ kɩtame tɩ neb wʋsg sokd b mens sogs-bʋse?

ZAB-TOAAG n zĩnd tẽng a yembrẽ, tɩ b kʋ pagb la kamb tusa n mum yaoog a yembr pʋgẽ. Rẽ poore neb n sel ra-pigs n gilg yaoogã. Ra-pik a yembr fãa zug ra gʋlsame tɩ: “Bõe yĩnga?” Wakat ninga, yaa sok-kãngã n namsd ned n yɩɩda. Yaa woto la nebã sokd ne sũ-sãanga, sasa ning zabre, yel-beedo, bãag bɩ ned sã n kʋ b nin-nongdse, n sãam b roogo, bɩ n nams-b ne manesem a taab sẽn pa tõe n bãng n bilgi. B rat n bãnga bũmb ning sẽn kɩt tɩ yel-be-kãensã paam-bã.

2 La sɩd yaa bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ namsgã beẽ? Wẽnnaam a Zeova sã n yaa pãng sẽn tõe fãa soaba, n tar nonglem, n tar yam la a yaa tɩrga, bõe yĩng tɩ dũniyã pid ne kisgr la yel-kɛg woto? Yãmb zoe n soka y mens bõn-kãensã võor sẽn dat n yɛɛlg bɩ?

3, 4. a) Bõe n wilgd tɩ pa wẽng tɩ d sok n bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas tɩ namsgã beẽ wã? b) A Zeova geta wẽnemã la namsgã wãn to?

3 Yaa wẽng tɩ d sok n bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas namsgã tɩ beẽ wã bɩ? Kẽer yɛɛsda sok-kãngã sokre, n tẽed tɩ b na n wa ges-b-la wa neb sẽn pa tar tẽeb tɩ seke, bɩ wa neb sẽn paoogd Wẽnnaam. La y sã n wa karemd Biiblã, y na n yãame tɩ neb sẽn da kɩs sɩd ne Wẽnnaam la b yaa wẽn-zoɛtb n da sok sok-kãngã. Wala makre, no-rɛɛs a Habakuk soka a Zeova woto: “Yaa bõe yĩng tɩ yãmb kɩt tɩ m yã wẽng la m ges toogo? Sãoong ne wẽng bee mam taoore. Zabr ne no-koeemd yikame.”—Habakuk 1:3.

A Zeova na n kɩtame tɩ namsgã fãa sa

4 A Zeova zaba no-rɛɛs a Habakuk sẽn da yaa wẽn-sakdã, a sẽn sok sok-kãngã wã yĩng bɩ? Ayo. Wẽnnaam pʋd n kɩtame tɩ b paas a Habakuk goamã a sẽn togs ne pʋ-peelmã a sebrã sẽn yaa Biiblã pʋgẽ. Wẽnnaam sõng-a lame me t’a wʋm yɛlã võor n yɩɩg pĩndã, sẽn na yɩl n paam tẽeb n paase. A Zeova rat n sõnga yãmb me woto. Tẽeg-y tɩ Biiblã wilgdame tɩ yãmb yell paka Wẽnnaam. (1 Pɩɛɛr 5:7) Wẽnnaam sẽn kis wẽnemã la namsgã rẽ sẽn wat ne wã yɩɩda ninsaal buud fãa sẽn kis bõn-kãensã zĩig sẽn zãre. (Ezai 55:8, 9) Sã n yaa woto, bõe yĩng masã tɩ namsg wʋsg woto be dũniyã zugu?

BÕE YĨNG TƖ NAMSG WƲSG WOTO BEẼ?

5. Wakat ninga, bõe la b yet sẽn na yɩl n wilg bũmb ning sẽn kɩt tɩ ninsaalbã namsdẽ wã, la yaa bõe la Biiblã yeta?

5 Tũudum toɛy-toɛy neb soka b tũudmã taoor dãmb la b karen-saam dãmbã n gese bõe yĩng tɩ namsg wʋsg beẽ. Naoor wʋsgo, b leokame tɩ namsgã yaa Wẽnnaam daabo, la tɩ hal sẽn kaoose, a reng n pʋlma bũmb nins fãa sẽn na n maanã, baa sabaab wẽnsã. B yeta neb wʋsg tɩ ned pa tõe n bãng Wẽnnaam yel-manesmã võor ye, bɩ t’a kɩtdame tɩ nebã kiidẽ, baa kamba, sẽn na yɩl n kẽng yẽ nengẽ saasẽ. La wala y sẽn yã tɩ loogã, Wẽnnaam a Zeova zɩ n wa ne wẽngã ye. Biiblã yetame: “Wẽnnaam Sẽn-tõeyã-fãa wã zãra ne wẽnga. Bãmb ka maand wẽng ye.”—Zoob 34:10.

6. Bõe yĩng tɩ neb wʋsg ningd Wẽnnaam taal zaalem, namsgã sẽn be dũniyã zugã yĩnga?

6 Yãmb mii bũmb ning sẽn kɩt tɩ nebã ningd Wẽnnaam taal zaalem, namsgã fãa sẽn be dũniyã zugã yĩng bɩ? Naoor wʋsgo, b sẽn ningd Wẽnnaam sẽn yaa pãng sẽn tõe fãa Soabã taalã, yaa b sẽn tagsd tɩ sɩd yaa yẽ n dɩt naam dũni kãngã zugã yĩnga. La sɩd kãseng a ye Biiblã sẽn zãmsd tõnd la b pa mi, t’a võorã yaool n yaa nana. Yãmb bãng-a-la seb-kãngã sak a 3 wã pʋgẽ: Yaa tɩ dũni kãngã naab sɩd-sɩd yaa a Sʋɩtãana.

7, 8. a) Wãn to la dũniyã naab zʋg pukd dũniyã nebã manesmẽ? b) Wãn to la ninsaal sẽn pa zems zãngã, la ‘yel-lingdmã’ wat ne namsgã?

7 Biiblã yeta woto vẽenega: “Dũniyã fãa bee wẽng soaba nugẽ.” (1 Zã 5:19) Y sã n tags n gese, yɛlã sɩd pa wilgd tɩ yaa woto sɩda? Malɛk ning sẽn “belgd dũniyã fãa wã” zʋg pukda dũni kãngã pʋgẽ. (Wilgri 12:9) A Sʋɩtãan kisa nebã, a yaa bɛlgd la nin-toaaga. Yaa rẽ yĩng la dũniyã sẽn be a nugẽ wã sẽn pid ne kisgri, belgr la wẽnemã. Yaa rẽ me n kɩt tɩ namsg wʋsg woto beẽ wã.

8 Bũmb a yiib-n-soab sẽn kɩt tɩ namsg wʋsg be woto wã yaa tɩ wala d sẽn yã sak a 3 pʋgẽ wã, tõdgrã sẽn zĩnd Edɛn zẽedẽ wã tɛka, ãdem-biisã lebga neb sẽn pa zems zãng la yel-wẽn-maandba. Ninsaalbã sẽn yaa yel-wẽn-maandbã wagsda taab naamã poorẽ, la rẽ wata ne zaba, wẽgb la namsgo. (Koɛɛg Soaba 4:1; 8:9) Bũmb a tãab-n-soab sẽn kɩt tɩ namsgã beẽ wã yaa “yel-lingdem” sẽn mi n watẽ wã. (Koɛɛg Soaba 9:11NW) A Zeova sẽn pa dũni kãngã naab n pa kogend-a wã yĩnga, kɩtame tɩ nebã tõe n namse, b sẽn tõe n wa tɩ be zĩig ning tɩ sabaab wẽng paam-b sasa kãnga wã yĩnga.

9. Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd t’a Zeova sẽn bas namsgã t’a ket n beẽ wã tara võore?

9 D sẽn mi tɩ pa Wẽnnaam n wat ne namsgã, kõt-d-la belsgo. Pa yẽ n wat ne zabã, bi-be-tʋʋmã, wẽg-taabã, la tẽngã sabaab rãmb meng wa sa-bɛdã la seb-bɛdã sẽn namsd nebã ye. La d rat n bãnga bũmb ning sẽn kɩt t’a Zeova bas tɩ nams-kãensã fãa beẽ wã. A sã n yaa pãng sẽn tõe fãa Soaba, a tara pãng n tõe n gɩdg bõn-kãensã. Rẽnd bõe yĩng t’a pa gɩdgd namsgã? Nonglem Wẽnnaam ning tõnd sẽn bãngã segd n tara bʋʋm sẽn sek n na n bas namsgã tɩ beẽ.—1 Zã 4:8.

KƖƖSGÃ SẼN ZĨND EDƐNNÃ WAA NE GOMD MENGA

10. Yaa bõe la a Sʋɩtãan sẽn kɩɩsã, la yaa wãn to la a kɩɩs-yã?

10 Sẽn na yɩl n bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas namsgã tɩ beẽ wã, d segd n tagsa namsgã sẽn sɩng wakat ningã yelle. A Sʋɩtãan sẽn wa n tus a Ãdem ne a Hawa tɩ b kɩɩs a Zeova noorã, gomd meng la rẽ wa ne. A Sʋɩtãan pa kɩɩs t’a Zeova tara pãng ye. A Sʋɩtãan mengã miime t’a Zeova pãngã ka koak ye. La a kɩɩsame t’a Zeova pa segd n dɩ naamã ye. A sẽn yeel tɩ Wẽnnaam yaa ziri yagd sẽn mongd a sẽn so-b rãmbã bõn-sõma wã, a yeelame t’a Zeova yaa na-wẽnga. (Sɩngre 3:2-5) A Sʋɩtãan da ratame tɩ b tags tɩ ãdem-biisã ra tõe n yɩɩ neere, baa b sã n pa sak Wẽnnaam naamã. Dẽnd a kɩɩsa a Zeova naam sẽn ka to wã, bɩ bʋʋm ning sẽn kɩt t’a Zeova segd n dɩ naamã.

11. Bõe yĩng t’a Zeova pa sãam Edɛn zẽedẽ tõatbã zĩig pʋgẽ?

11 A Ãdem ne a Hawa tõdga a Zeova noore. Yaa wa b sẽn da yeel woto bala: “Tõnd pa rat t’a Zeova yɩ d naab ye. Tõnd tõe n yãka sẽn yaa sõma la sẽn yaa wẽng d toore.” Wãn to la a Zeova ra tõe n welg gom-kãngã? Wãn to la a tõe n kɩt tɩ nebã la malɛgsã fãa bãng tɩ tõatbã ra ka bʋʋm, la tɩ yẽ sẽn maand to-to wã la sõma n yɩɩda? Nina tõe n yetame tɩ Wẽnnaam da segdame bal n sãam tõatbã la a lebs n naan neb a taaba. La a Zeova ra zoe n togsame t’a raabã yaa t’a Ãdem la a Hawa kambã ne b yagensã pid tẽngã, la b vɩɩmd tẽng zug arzãnã pʋgẽ. (Sɩngre 1:28) A Zeova pidsda a raabã wakat fãa. (Ezai 55:10, 11) Rẽ toor sẽn ka be, a Zeova sã n da sãam Edɛn zẽedẽ tõatbã, rẽ ra pa na n kɩt tɩ b bãng tɩ yẽ n sɩd segd ne naamã ye.

12, 13. Rɩk-y makr n wilg bũmb ning sẽn kɩt t’a Zeova bas a Sʋɩtãan t’a lebg dũni kãngã naabã, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas ninsaalbã tɩ b rɩ naam b toorã.

12 Bɩ d rɩk makr ne geelg sẽn na n yaa toogo, tɩ karen-saamb rat n wilg karen-biisã b sẽn na n maan geelgã to-to. Karen-biig zug sẽn vɩ la sẽn yaa tõat n zĩnd be n yeel tɩ karen-saambã geelg pa zems ye. Sẽn na yɩl n kɩt tɩ b tags tɩ karen-saambã pa tar tõogo, karen-bi-tõat kãnga pẽdgdame n yetẽ tɩ yẽ n mi geelgã sõma n yɩɩd karen-saambã. Rẽ kɩtame tɩ karen-biis kẽer tẽ t’a tara bʋʋm, n lebg tõatb wa yẽ. Bõe la karen-saambã segd n maane? A sã n yiis tõatbã karen-doogẽ wã, rẽ na n kɩtame tɩ karen-biis a taabã tags bõe? B kõn tẽ tɩ b karen-bi-taagã ne karen-biis nins sẽn naag-a n kɩɩsã tara bʋʋm sɩda? Karen-biis a taabã fãa sẽn be karen-doogẽ wã tõeeme n pa le waoogd karen-saambã, n tagsdẽ t’a yɛɛsda b na n wa wilg t’a ka bʋʋm ye. La d tags n ges karen-saambã sẽn na n kõ karen-bi-tõatã sor t’a wilg karen-doogã neb tɩ yẽnda tõe n geelame tɩ zemse.

Karen-biigã n mi n yɩɩd karen-saambã bɩ?

13 A Zeova maana bũmb sẽn wõnd karen-saambã sẽn maanã. Tẽeg-y tɩ yell ning sẽn zĩnd Edɛn zẽedẽ wã ra pa pak tõatbã bal ye. Malɛgs milyõ rãmb n da gete. (Zoob 38:7; Daniɛll 7:10) A Zeova sẽn da na n welg tõdgrã yell to-to wã ra na n paka malɛg-kãensã la ninsaalbã fãa me. La yaa bõe la a Zeova maan-yã? A basa a Sʋɩtãan t’a wilg a sẽn na n dɩ naamã ãdem-biisã zut to-to, la a kõ ãdem-biisã me sor tɩ b rɩ naam b toor a Sʋɩtãan sor-wilgr pʋgẽ.

14. A Zeova sẽn yãk yam n na n bas ninsaalbã tɩ b rɩ naam b toorã na n talla nafa bʋse?

14 Karen-saamb ning yell tõnd sẽn gom d makrã pʋgẽ wã miime tɩ tõatã ne karen-biis nins sẽn pʋg-a wã pa tar bʋʋm ye. La a leb n miime t’a sã n kõ-b sor tɩ b mak n wilg b sẽn yetã sã n yaa sɩd bɩ pa sɩda, na n nafa karen-doogã neb gilli. Tõatbã sã n pa tõoge, karen-biis nins fãa sẽn yaa pʋ-peelem dãmbã na n yãame tɩ yaa karen-saambã bal n tõe n zãms karen-biisã sõma. Rẽ poore, karen-saambã sã n wa yiisd tõatbã karen-doogẽ wã, b taabã na n bãngame t’a tara bʋʋm la a sẽn yiisd-bã. Woto, a Zeova me miime tɩ ninsaalb la malɛgs nins fãa sẽn yaa pʋ-peelem dãmbã sã n yã t’a Sʋɩtãan ne tõatb a taab nins sẽn pʋg-a wã pa tõoge, la tɩ ninsaalbã pa tõe n dɩ naam b toor tɩ yɩ sõma, na n naf-b lame. Wala sẽn yɩ to-to ne a Zeremi pĩnd wẽndẽ wã, bãmb me na n zãmsa sɩd kãngã sẽn yaa kãsengã: “[Zeova,] mam miime tɩ ninsaal ka tar noor ne a vɩɩm sẽn na n yɩ bũmb ninga ye. Ninsaal ka so a meng vɩɩm yell ye.”—Zeremi 10:23.

BÕE YĨNG TƖ NAMSGÃ KAOOS WƲSG WOTO?

15, 16. a) Bõe yĩng t’a Zeova bas namsgã tɩ kaoos wʋsg woto? b) Bõe yĩng t’a Zeova pa gɩdgd yɛl wala tʋʋm-beedã tɩ ra zĩndi?

15 La yaa bõe yĩng t’a Zeova bas tɩ namsgã kaoos wʋsg woto? La bõe yĩng t’a pa gɩdgd bõn-wẽnsã tɩ ra paam nebã? Sẽn na yɩl n bãnge, bɩ d ges yɛl a yiib karen-saamb ning yell tõnd sẽn gom d makrã pʋgẽ wã sẽn bas n pa maane. Pipi a pa gɩdg karen-bi-tõatã t’a ra wilg karen-biisã fãa taoor t’a miime ye. Yiib-n-soaba, karen-saambã pa bao n sõng tõatã a geelgã pʋgẽ ye. Woto me, yɛl a yiib n be a Zeova me sẽn yãk yam n bas n pa maane. Pipi, a pa gɩdg a Sʋɩtãan ne neb nins sẽn be a poorẽ wã tɩ b ra wilg b sã n bee bʋʋm ye. Rẽnd ra yaa tɩlae tɩ Wẽnnaam kõ sẽk yellã welgr yĩngã. Woto, sẽn na maan yʋʋm tusa, ãdem-biisã tõog n maka naam bɩ goosneema buud toor-toore, b paama bãngr wʋsg n paase, la ne rẽ fãa, wẽgbã, naongã, bi-be-tʋʋmã la zabã tara zẽneb bala. La masã lebga vẽeneg tɩ ninsaalbã naam yaa faoor bala.

16 Yiib-n-soaba, a Zeova pa sõng a Sʋɩtãan t’a rɩ naam dũni kãngã zug ye. Wala makre, Wẽnnaam sã n da gɩdgẽ nebã tɩ b ra tʋm tʋʋm-beedã, rẽ kõn kõ tõatbã bʋʋm sɩda? A sã n da maanẽ woto, a kõn kɩtẽ tɩ nebã tags tɩ tõe tɩ ninsaalbã sɩd tõe n dɩɩ naam tɩ pa yɩ wẽng sɩda? A Zeova sã n da maanẽ woto, a ra na n naaga ziri pʋgẽ. La ‘Wẽnnaam ka tõe n yag ziri ye.’—Hebre dãmba 6:18.

17, 18. Bõe la a Zeova na n maan tood nins fãa a Sʋɩtãan la ninsaalbã naam sẽn wa ne wã wɛɛngẽ?

17 Yaa wãn to yẽ ne tood nins fãa sẽn wa, hal b sẽn tõdg Wẽnnaam noorã tɛka? D segd n tẽegame t’a Zeova yaa pãng sẽn tõe fãa soaba. Woto yĩnga, a tõe n kɩtame tɩ ãdem-biisã namsg buud fãa sa, la a na n sɩd maana woto me. Wala d sẽn zoe n yã wã, b na n kɩtame tɩ tõnd tẽngã rẽgeng sa, n kɩt t’a lebg Arzãna. B na n tika tẽeb ne a Zezi maoongã sẽn yaa rondã, n yiis yel-wẽnã biisi, la kũum vʋʋgrã me na n kɩtame tɩ kũumã sa. Yaa woto la Wẽnnaam na n kɩt t’a Zezi “sãam Sʋɩtãana tʋʋma.” (1 Zã 3:8) A Zeova yãka wakat sẽn zems kɛpɩ n na n wa maan woto fãa. D tõe n maana sũ-noogo, a sẽn pa rems yɛlã pĩnd-pĩndã yĩnga, bala a sũ-marã kɩtame tɩ tõnd me tõe n bãng sɩdã la d maan a raabã. (2 Pɩɛɛr 3:9, 10) Nananda, Wẽnnaam ket n baooda balemdb sẽn tar pʋ-peelem, n sõngd-b tɩ b talld sũ-tõog ne namsg buud fãa b sẽn paamd dũni kãngã sẽn gudgã pʋgẽ wã.—Zã 4:23; 1 Korẽnt dãmba 10:13.

18 Kẽer tõe n sokda b mens woto: Rẽ yĩnga Wẽnnaam sã n da naanẽ-la a Ãdem ne a Hawa tɩ b pa tõe n tõdg-a, d ra kõn gilẽ nams-kãensã fãa sɩda? Sẽn na yɩl n paam sok-kãngã leoore, bɩ d tẽeg kũun sẽn tar yõod wʋsg a Zeova sẽn kõ-d yelle.

WÃN TO LA Y NA N TƲM NE WẼNNAAM KŨUNÃ?

Wẽnnaam na n sõnga yãmb tɩ y maan sũ-tõog toog pʋgẽ

19. Kũun bʋg sẽn tar yõod wʋsg la a Zeova kõ-do, la wãn to la d segd n ges-a?

19 Wa d sẽn yã sak a 5 wã pʋgẽ wã, b naana ninsaalbã tɩ b tar yam-yãkre. Yãmb neeme tɩ rẽ yaa kũun sẽn tar yõod wʋsg bɩ? Wẽnnaam maana rũms buud ka tɛka, la rũng buud fãa vɩɩ ne yam ning a sẽn dog ne wã bala. Wala makre, ninsaalbã maana kamyõ rãmba, la sã n pa ned n wẽnd-ba, b pa tõe n kẽn b toor ye. Rẽ yĩnga Wẽnnaam sã n da maanẽ tõnd woto, d sũur da na n yɩẽ-la noog sɩda? Ayo, d sũur noomã d sẽn tõe n yãk d sẽn dat n yɩ ned ning buudu, n yãk vɩɩm manesem ning d sẽn date, zo-rãmb nins d sẽn date, n paas yɛl a taaba, tɩ gɩdgr kaẽ wã. D ratame n maan yɛlã tɩ pa tũ ne modgre, la yaa woto me la Wẽnnaam data.

20, 21. Wãn to la d tõe n tʋm ne yam yãkrã b sẽn kõ-dã tɩ yɩ sõma wʋsgo, la bõe yĩng tɩ zems tɩ d tʋlg n maan woto?

20 A Zeova pa rat tɩ d tʋm a tʋʋmdã modgr yĩng ye. (2 Korẽnt dãmba 9:7) D rɩk makre: Bõe n na n noog roagd sũur n yɩɩda? A biig sẽn na n pʋʋs-a bark a toor bɩ, bɩ b sẽn na n yeel-a t’a pʋʋs bark t’a yaool n pʋʋse? Rẽnd yaa sõma tɩ d bao n bãng sẽn pʋgdã: Wãn to la yãmb yẽ na n tʋm ne yam-yãkrã a Zeova sẽn kõ-yã? A Sʋɩtãana, la a Ãdem ne a Hawa tʋma ne b yam yãkrã tɩ yɩ wẽng wʋsgo. B zãgsa Wẽnnaam a Zeova noore. Bõe la yãmb yẽ na n maane?

21 Yam-yãkr sɩd yaa Wẽnd kũun sẽn yaa kãsenga, la yãmb me tõe n tʋma ne-a tɩ yɩ sõma wʋsgo. Y tõe n zĩnda neb nins fãa sẽn yãk yam n na n zĩnd a Zeova poorẽ wã sʋka. B noogda Wẽnnaam sũuri, bala b sõngdame n wilgd vẽeneg t’a Sʋɩtãan yaa ziri yagd la naab sẽn ka barka. (Yelbũna 27:11) Yãmb me tõe n maana woto n yãk vɩɩm manesem ning sẽn zemsã. B na n wilga rẽ võor sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.