Jehova, Mulimu wa Niti

“U ni liuluzi [Muñ’a] Bupilo Wena Mulimu wa niti!”—SAMU 31:5.

1. Ne ku li cwañi kwa lihalimu ni fa lifasi ha ne ku si na lishano?

NE KU na ni nako ili f’o ne ku si na lishano. Kwa liluko la kwa moya, ne ku pila libupiwa za moya ze petehile, ze n’e sebeleza Mubupi wa zona, yena “Mulimu wa niti.” (Samu 31:5) Ne ku si na lishano, ne ku si na buhata. Jehova n’a bulela niti kwa bana ba hae ba moya. N’a ezanga cwalo kakuli n’a ba lata mi n’a iyakatwa hahulu buiketo bwa bona. Ni fa lifasi ne ku li cwalo. Jehova n’a bupile munna ni musali ba pili, mi ka nzila ya n’a ketile, kamita n’a ambolanga ni bona ka ku utwahala, ka ku sa pata-pata, ni ka ku sepahala. Muinelo w’o u lukela ku ba o ne u li o munde luli!

2. Ki mañi ya n’a simuluzi lishano, mi ki kabakalañi?

² Kono nako ha ne i nze i ya, mwan’a Mulimu yo muñwi wa moya a ba ni mandabala a ku ba mulimu o muñwi, ili ku lwanisa Jehova. Sibupiwa seo sa moya, se ne si til’o ba Satani Diabulosi, ne si bata ku lapelwa ki ba bañwi. Kuli si kone ku eza cwalo, sa simulula lishano sina mukwa wa ku tahisa ka ona ba bañwi mwa tamaiso ya sona. Ka ku eza cwalo, sa t’o ba ‘lihata ni ndat’ahe lishano.’—Joani 8:44.

3. Adama ni Eva ne ba ngile cwañi mashano a Satani, mi ne ku zwileñi mwateñi?

³ Ka ku itusisa noha, Satani n’a bulelezi Eva, musali wa pili kuli, ha n’a ka loba taelo ya Mulimu ni ku ca kwa muselo o n’o hanisizwe, n’a si ke a shwa. Leo n’e li lishano. Hape n’a mu bulelezi kuli, ha n’a ka ca kwateñi, n’a ka ba sina Mulimu, ili ku ziba bunde ni bumaswe. Leo ni lona n’e li lishano. Nihaike ki lona lo ne lu li lwapili ku Eva ku bulelelwa lishano, u lukela ku ba ya n’a lemuhile kuli za n’a bulelezwi ki noha ne li sa lumelelani ni za n’a bulezi Mulimu ku munn’a hae, Adama. Niteñi, a keta ku utwa Satani, isiñi Jehova. Ka ku kwashekiwa luli, n’a ngile kwa muselo ni ku ca kwateñi. Hasamulaho, Adama ni yena n’a cile kwa muselo. (Genese 3:1-6) Sina Eva, Adama ni yena ne li lwapili ku utwa lishano, kono n’a si ka pumiwa. (1 Timotea 2:14) Ka likezo za hae, n’a bonisize kuli n’a hanile Mubupi wa hae. Ze n’e tahezi batu kabakala zeo n’e li ze maswe. Kabakala ku sa utwa kwa Adama, sibi ni lifu—hamoho ni ku sa petahala ni manyando a mañata-ñata—za yamba bana ba hae kaufela.—Maroma 5:12.

4. (a) Ki afi mashano a n’a bulezwi mwa Edeni? (b) Lu swanela ku ezañi kuli lu si ke lwa kwashekiwa ki Satani?

⁴ Lishano ni lona la yamba. Lu lemuhe kuli mashano ao a n’a bulezwi mwa simu ya Edeni n’e li ku lwanisa buniti bwa yena Jehova ka sibili. Satani n’a pihelezi kuli Mulimu ka mano n’a tima bosinyalana ba pili nto ye ñwi ye nde. Kono ne ku si cwalo. Adama ni Eva ne ba si ka tusiwa ki ku sa utwa kwa bona. Ne ba shwile, ka mwa n’a bulelezi Jehova. Niteñi, twaniso ya Satani ya ku sinya Jehova libizo ya zwelapili, kuli mane lilimo ze ñata-ñata hasamulaho, muapositola Joani n’a susumelizwe ka moya ku ñola kuli Satani u “pumanga lifasi kamukana.” (Sinulo 12:9) Kuli lu si ke lwa pumiwa ki Satani Diabulosi, lu lukela ku sepa ka ku tala buniti bwa Jehova ni Linzwi la hae. Mu kona ku ba cwañi ni  sepo ku Jehova, mi mu kona ku i tiisa cwañi? Mu kona ku itakeleza cwañi kwa buhata bo bu huliswa ki Sila sa hae?

Jehova Wa Ziba Niti

5, 6. (a) Jehova u na ni zibo mañi? (b) Zibo ya batu i shutana cwañi ni zibo ya Jehova?

⁵ Bibele i kuta-kutela ku bonisa kuli Jehova ki yena ya “bupile linto kamukana.” (Maefese 3:9) Ki yena “ya ezize lihalimu, ni lifasi, ni liwate, ni linto kamukana ze ku zona.” (Likezo 4:24) Bakeñisa kuli Jehova ki yena Mubupi, wa ziba niti ka za linto kamukana. Ka mutala, mu nahane ka za mutu ya nahana ka za mwa ku yahela ndu ya hae mi wa icahela yona, ili ku eza misebezi kaufela. U ka ziba ndu yeo ka ku tala, mi u ka ba ni zibo ni kutwisiso ya yona ku fita mutu ya talimela fela ze ezahala. Batu ba ziba ka za lika ze ba panganga. Ka ku swana, Mubupi wa ziba lika kaufela z’a ezize.

⁶ Mupolofita Isaya n’a talusize hande butuna bwa zibo ya Jehova. Lu bala kuli: “Ki mañi ya likanyize mezi ka ku a fumbata mwa lizoho la hae? Ki mañi ya likanyize mahalimu ka ku yandalaza minwana ya hae? Ki mañi ya kubukanyize mwa sizuma sa tikanyo liluli la lifasi? Ki mañi ya likanyize bukiti bwa malundu ni bwa tulundu fa likala? Ya lemusize Moya wa [Muñ’a] Bupilo ki mañi? Yo ye ne li muelezi wa hae, ya mu lutile, ki mañi? U elezana ni mañi kuli a be ni zibo? Ki mañi ya mu lutile nzila ya ku atula, ya mu lutile butali, mi a mu bonisize nzila ya kutwisiso?” (Isaya 40:12-14) Kaniti, Jehova ki “Mulimu ya ziba” mi u “na ni butali kaufela.” (1 Samuele 2:3; Jobo 36:4; 37:16) Ka ku fapahana, luna lu ziba ze nyinyani luli! Ku si na taba ni zibo ye ñata-ñata ye se ba bile ni yona batu, zibo ya luna ya pupo mane ha i fiti kwa “linto ze kwatuko a linzila za [Mulimu].” I swana fela ni “mulumo o munyinyani” ha u bapiswa kwa “mishika ya mata.”—Jobo 26:14.

7. Davida n’a zibañi ka za zibo ya Jehova, mi kacwalo lu swanela ku lemuhañi?

⁷ Bakeñisa kuli Jehova n’a lu bupile, kwa  swanela ku bulela kuli wa lu ziba hande. Mulena Davida n’a ziba cwalo. N’a ñozi kuli: “[Muñ’a] Bupilo, u ni likile, mi u ni zibile. U ziba niha ni ina, niha ni zuha, u ziba muhupulo wa ka u sa li kwahule. Wa ni lekula niha ni zamaya, niha ni lobala, u zibelela linzila za ka kaufela. Kakuli linzwi li si ka ba kale fa lilimi la ka, s’o li ziba kaufela, Wena [Muñ’a] Bupilo.” (Samu 139:1-4) Kaniti, Davida n’a ziba kuli batu ba na ni m’ata a ku iketela za ku eza—Mulimu u lu file m’ata a ku keta ku mu utwa kamba ku sa mu utwa. (Deuteronoma 30:19, 20; Joshua 24:15) Niteñi, Jehova u lu ziba hande hahulu ku fita mo lu izibela. U lu lakaleza ze nde ka ku fitisisa, mi wa kona ku lu zamaisa. (Jeremia 10:23) Ee, ha ku na muluti, caziba, kamba muelezi ya kona ku lu luta niti ni ku lu talifisa ni ku lu bisa ba ba tabile, ya fita Jehova.

Jehova U Bulelanga Niti

8. Lu ziba cwañi kuli Jehova u bulelanga niti?

⁸ Ku ziba niti ha ku swani ni ku bulelanga niti kamita. Ka mutala, Diabulosi n’a iketezi ku sa ‘ina mwa niti.’ (Joani 8:44) Ka ku shutana, Jehova u “tezi . . . niti.” (Exoda 34:6) Mañolo a kuta-kutela ku bonisa buniti bwa Jehova. Muapositola Paulusi n’a ize ‘Mulimu h’a koni ku eza lishano,’ ni kuli ‘Mulimu h’a koni ku puma.’ (Maheberu 6:18; Tite 1:2) Ku bulela niti ki kalulo ya butokwa ya butu bwa Mulimu. Lwa kona ku itinga ku Jehova ni ku mu sepa kakuli u bulelanga niti; ni kamuta h’a pumangi batanga ba hae ba ba sepahala.

9. Libizo la Jehova li swalisana cwañi ni niti?

⁹ Lona libizo luli la Jehova li bonisa kuli u bulelanga niti. Libizo la Mulimu leo li talusa kuli “Ya Tahisa ku Ba Teñi.” Seo si talusa kuli Jehova hanyinyani-hanyinyani u banga Mupeti wa z’a sepisize kaufela. Ha ku na ni yo mukana ya kona ku eza cwalo. Bakeñisa kuli Jehova ki yena Ya Pahami ka ku Fitisisa, ha ku na se si kona ku tibela ku petiwa kwa milelo ya hae. Jehova h’a bulelangi fela niti, kono hape ki yena a nosi ya na ni m’ata ni butali bwa ku taleleza zote z’a bulela.

10. (a) Joshua n’a iponezi cwañi buniti bwa Jehova? (b) Ki lifi lisepiso za Jehova ze mu iponezi li talelezwa?

¹⁰ Joshua ki yo muñwi wa ba bañata be ne ba iponezi likezahalo ze tuna ze paka buniti bwa Jehova. Joshua n’a li mwa Egepita Jehova ha n’a natile sicaba seo ka likoto ze lishumi, ili ku polofita cimo ye ñwi ni ye ñwi ya zona. Hape, Joshua n’a iponezi ku talelezwa kwa lisepiso za Jehova za ku lukulula Maisilaele mwa Egepita ni ku ba isa mwa Naha ya Sepiso, ili ku tula limpi ze m’ata za Makanana ze n’e ba lwanisa. Ha n’a tuha a shwa, Joshua n’a bulelezi banna-bahulu ba sicaba sa Isilaele kuli: “Mwa lipilu za mina kaufela, ni mwa maikuto a mina kamukana, mu ziba kuli kwa linto ze nde kaufela z’a mi sepisize [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa mina, ha ku na niheba i li ñwi ye tokwahezi; kamukana li bonahalile ku mina, ha ku na ye ñwi ya zona ye tokwahezi.” (Joshua 23:14) Nihaike ha mu si ka iponela limakazo za n’a boni Joshua, kana ha mu si ka iponela buniti bwa lisepiso za Mulimu mwa bupilo bwa mina?

Jehova Wa Patululanga Niti

11. Ki nto mañi ye bonisa kuli Jehova u bata ku zibisa batu niti?

¹¹ Mu nahane ka za mushemi ya na ni zibo ye ñata kono ili ya ambolanga ka siwela ni bana ba hae. Kana ha mu itebuhi kuli Jehova h’a yo cwalo? Jehova ka lilato wa bulelelanga batu litaba, mi u li fa ka buñata. Mañolo a li ki yena ‘Muluti ya Pahami.’ (Isaya 30:20, NW) Ka lilato la hae le lituna, mane u fanga litaba ni kwa batu ba ba sa tabeli ku mu utwa. Ka mutala, Ezekiele n’a lumilwe ku y’o kutaza kwa batu bao Jehova n’a ziba kuli ne ba si ke ba teeleza. Jehova n’a ize: “Mwan’a mutu, zamaya, u ye ku ba ndu ya Isilaele, u ba bulelele manzwi a ka.” Cwale a lemusa kuli:  “Ba ka hana ku ku utwa; kakuli niheba Na, ba hana ku ni utwa. Kakuli ba ndu ya Isilaele kaufel’a bona, ki ba lipata ze tata ni ba lipilu ze tata.” W’o n’e li musebezi o t’ata, kono Ezekiele n’a u petile ka busepahali, mi ka ku eza cwalo, n’a bonisize mukekecima wa Jehova. Haiba mu ipumana mwa kalulo ya simu ye t’ata ku kutaleza teñi mi mwa itinga ku Mulimu, mwa kona ku kolwa kuli u ka mi tiisa sina mwa n’a tiiselize Ezekiele mupolofita wa hae.—Ezekiele 3:4, 7-9.

12, 13. Mulimu s’a zibisize batu litaba ka linzila lifi?

¹² Jehova u bata kuli “batu kamukana ba piliswe, mi ba fite fa zibo ya ku ziba niti.” (1 Timotea 2:4) U bulezi ka bapolofita, ka mangeloi, mane ni ka Mwan’a hae ya lateha, Jesu Kreste. (Maheberu 1:1, 2; 2:2) Ku Pilato, Jesu n’a ize: “Ki sona se ni pepezwi, ni se ni tezi mwa lifasi; kuli ni t’o paka niti.” Pilato n’a bile ni tohonolo ye tuna ya ku ituta niti ku Mwan’a Mulimu ka sibili ka za tukiso ya Jehova ya puluso. Kono Pilato n’a si kwa lineku la niti, mi n’a sa lati ku ituta ku Jesu. Kono Pilato n’a alabile ka nyefulo kuli: “Niti kiñi?” (Joani 18:37, 38) K’o ne li ku icawisa luli! Niteñi, ba bañata ne ba teelelize kwa niti ya n’a shaezi Jesu. Kwa balutiwa ba hae, n’a ize: “Meto a mina a fuyozwi, kakuli a bona; ni lizebe za mina cwalo, kakuli za utwa.”—Mateu 13:16.

¹³ Jehova u bukelelize niti ka Bibele mi u i file kwa batu ko ba fumaneha kaufela. Bibele i patulula lika ka mo li inezi luli. I talusa mikwa ya Mulimu, milelo, ni litaelo za hae, hamoho ni m’o batu ba pilela luli. Jesu n’a lapezi ku Jehova kuli: “Linzwi la hao ki yona niti.” (Joani 17:17) Kabakaleo, Bibele ki buka ye ipitezi. Ki yona i nosi ye n’e ñozwi ka ketelelo ya Mulimu, yena ya ziba linto kamukana. (2 Timotea 3:16) Ki mpo ya butokwa ye ba filwe batu, ili ye ba katelwa hahulu batanga ba Mulimu. Lu eza hande ku i balanga ka zazi.

Mu Kumalele Niti

14. Ki lika mañi ze ñwi zeo Jehova a bulela kuli u ka li eza, mi ki kabakalañi ha lu swanela ku mu kolwa?

¹⁴ Lu swanela ku isa hahulu pilu ku z’a lu bulelela Jehova mwa Linzwi la hae. Seo a bulela ku ba sona, ki sona s’a li sona luli, mi u ka eza z’a bulela kuli u ka li eza. Kaniti luli lwa swanela ku sepa Mulimu. Lwa kona ku kolwa Jehova h’a bulela kuli u ka ‘nata ka koto ba ba sa zibi Mulimu, ni ba ba sa ipeyi kwatas’a evangeli ya Mulena Jesu.’ (2 Matesalonika 1:8) Hape lwa kona ku kolwa Jehova h’a bulela kuli wa lata ba ba bata ku luka, h’a bulela kuli u ka fa bupilo bo bu sa feli ku ba ba lumela, ni h’a bulela kuli u ka felisa butuku, ku  lila, mane ni lifu. Jehova n’a tiiselize ku sepeha kwa sepiso yeo ya mafelelezo ka ku fa muapositola Joani taelo ye li: “Ñola; kakuli manzwi ao a sepahala, ki a niti.”—Sinulo 21:4, 5; Liproverbia 15:9; Joani 3:36.

15. Ki bufi buhata bo buñwi bw’a bulela Satani?

¹⁵ Satani wa shutana luli ni Jehova. Ku fita ku fa zibo, wa kwasheka. Kuli a kone ku kelusa batu kwa bulapeli bwa niti, Satani u bulela buhata bo buñata-ñata. Ka mutala, Satani u bata kuli lu lumele kuli Mulimu u kwahule hahulu ni luna mi h’a isi pilu kwa manyando a fa lifasi. Kono Bibele i bonisa kuli Jehova wa iyakatwa luli libupiwa za hae mi u toile bumaswe ni manyando. (Likezo 17:24-30) Satani hape u bata kuli batu ba lumele kuli ku bata za kwa moya ki ku sinya nako. Kono Mañolo a lu kolwisa kuli “Mulimu hasi ya si ka luka, kuli a libale misebezi ya mina, ni lilato le mu bonisize kwa Libizo la hae.” Hape, a bonisa hande-nde kuli ki yena ya “fa ba ba mu bata mupuzo.”—Maheberu 6:10; 11:6.

16. Ki kabakalañi Bakreste ha ba swanela ku zwelapili ku tona ni ku kumalela niti?

¹⁶ Ka za Satani, muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Mulimu wa lifasi le u foufalize kutwisiso ya bona [ba ba sa lumeli], kuli ba si ke ba bonisezwa liseli la Evangeli ya kanya ya Kreste ye li siswaniso sa Mulimu.” (2 Makorinte 4:4) Sina Eva, ba bañwi ba pumiwanga ka ku tala ki Satani Diabulosi. Ba bañwi ba latelela mutala wa Adama, ya n’a si ka pumiwa kono ili ya n’a ipanguzi ka bomu. (Juda 5, 11) Kacwalo, ku butokwa kuli Bakreste ba zwelepili ku tona ni ku kumalela niti.

Jehova U Tokwa “Tumelo Ye Si Na Buikeziso”

17. Lu lukela ku ezañi kuli lu shemubiwe ki Jehova?

¹⁷ Bakeñisa kuli u bulelanga niti mwa linto kaufela, Jehova u libelela kuli ba ba mu lapela ni bona ba bulelange niti. Walisamu n’a ñozi kuli: “[Muñ’a] Bupilo, ki mañi ya ka ina mwa Tabernakele ya hao? Ki mañi ya ka yaha fa lilundu la hao le li kenile? Ki ya na ni mizamao ye lukile, mi a eza ka ku sepahala, a bulela niti mo i li teñi mwa pilu ya hae.” (Samu 15:1, 2) Kwa Majuda be ne ba opelanga manzwi ao, ku bulelwa kwa lilundu le li kenile la Jehova kaniti ne ku ba hupulisanga ka za Lilundu la Sione, k’o Mulena Davida n’a isize aleka ya bulikani kwa tende ya n’a yahile teñi k’o. (2 Samuele 6:12, 17) Lilundu leo ni tende ne li hupulisanga batu ka za sibaka seo ka swanisezo Jehova n’a pila ku sona. Teñi, batu ne ba kona ku atumela Mulimu ilikuli ba kupe ku shemubwa ki yena.

18. (a) Mutu u tokwa ku ezañi kuli a eze silikani ni Mulimu? (b) Ku ka nyakisiswañi mwa taba ye tatama?

 ¹⁸ Mutu kaufela ya bata ku eza silikani ni Jehova u lukela ku bulela niti “mwa pilu ya hae,” isi fela ka milomo ya hae. Balikani ba niti ba Mulimu ba lukela ku ba ni lipilu ze sepahala mi ba lukela ku bonisa kuli ba na ni “tumelo ye si na buikeziso,” kakuli likezo za buniti li zwelela kwa pilu. (1 Timotea 1:5; Mateu 12:34, 35) Mulikan’a Mulimu haki ya puma, kakuli “ [Muñ’a] Bupilo u toile . . . wa lubeta lwa hae.” (Samu 5:6) Ka ku likanyisa Mulimu wa bona, Lipaki za Jehova mwa lifasi kaufela ba sebeza ka t’ata ku bulelanga niti. Taba ye tatama i ka nyakisisa yona taba yeo.

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Ki kabakalañi Jehova h’a ziba niti ka za linto kamukana?

• Ki lika mañi ze bonisa kuli Jehova u bulelanga niti?

• Jehova s’a patuluzi cwañi niti?

• Ka za niti, ki linto mañi ze tokwahala ku luna?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Mulimu wa niti wa ziba zote z’a bupile

[Maswaniso a fa likepe 12, 13]

Lisepiso za Jehova li ka petahala