Puso ya Jehova ni Mubuso wa Mulimu

“Butuna ki bwa hao [Muñ’a] Bupilo, ni mata, ni libubo, ni ku koma, ni bulena . . . Mubuso ki wa hao [Muñ’a] Bupilo.” —1 MAKOLONIKA 29:11.

1. Ki kabakalañi Jehova ha li yena Mubusi wa pupo kamukana?

‘MUÑ’A BUPILO u tomile lubona lwa hae mwa mahalimu; mi ku busa kwa hae ku kopanya linto kamukana.’ (Samu 103:19) Ka manzwi ao, walisamu n’a bulezi taba ya niti ka za bubusi. Ka ku ba Mubupi, Jehova Mulimu ki yena Mubusi wa pupo kamukana.

2. Daniele n’a talusize cwañi lubasi lwa Jehova lwa kwa moya?

² Kono kuli mubusi a kone ku busa, ku swanela ku ba ni babusiwa. Jehova n’a kalile ku busa fahalimw’a libupiwa za moya za n’a bupile, ku kala ka Mwan’a hae wa libanda ku isa kwa mangeloi. (Makolose 1:15-17) Hamulaho wa lilimo-limo, mupolofita Daniele n’a bonisizwe pono ya ze ne ezahala mwa lihalimu. N’a ñozi kuli: “Na talima ku fitela ha ku bewa mabona. Cwale, Yo Muhulu wa Mazazi a ina. . . . Ba ba eza bolule ba bolule kwa buñata, ne ba mu sebeleza; mi ba ba eza limilyoni za limilyoni, ne ba yemi fapil’a hae.” (Daniele 7:9, 10) Ka lilimo-limo, Jehova, yena “Yo Muhulu wa Mazazi,” n’a busize fahalimw’a lubasi-tuna lo lu swalisani lwa bana ba hae ba moya, ba ne ba sebeza sina “batanga” ba hae ba ba eza se si latwa ki yena.—Samu 103:20, 21.

3. Jehova n’a hulisize cwañi puso ya hae kuli a kalise ku busa lika ze mwa mbyumbyulu ni ze fa lifasi?

³ Hamulaho wa nako, Jehova a hulisa puso ya hae ka ku bupa lihalimu le lituna hahulu, mi a bupa cwalo ni lifasi. (Jobo 38:4, 7) Ku mutu ya fa lifasi, lika ze mwa mbyumbyulu li bonahala ku zamaya hande hahulu kuli mane ku bonahala inge ha li tokwi muzamaisi. Kono walisamu n’a bulezi kuli: “[Jehova] u kile a laela, mi za ba teñi. Hape u li tiisize, kuli li be teñi ku ya ku ile; u li file mulao o sa feli.” (Samu 148:5, 6) Jehova kamita u tomile milao ye etelela ni ku zamaisa libupiwa za hae za kwa lihalimu ni lika kamukana z’a bupile.—Nehemia 9:6.

4. Jehova u busa cwañi batu?

⁴ Mulimu ha n’a bupile batu ba babeli ba pili, n’a bonisize bubusi bwa hae ka nzila ye ñwi hape. Kwand’a ku fa batu lika kaufela ze ne ba tokwa kuli ba pile bupilo bo bunde ni bo bu tabisa, Jehova hape n’a ba file m’ata a kuli ni bona ba buse libupiwa ze ñwi za fa lifasi. (Genese 1:26-28; 2:8, 9)  Kacwalo kwa iponahaza hande kuli Jehova u busa ka nzila ye nde ye lilato, mi hape wa kuteka ni ku bubeka batu ba busa. Bo Adama ni Eva ha ne ba ka zwelapili ku ipeya kwa bubusi bwa Jehova, ne ba ka pila ku ya ku ile mwa lihae la bona la paradaisi fa lifasi.—Genese 2:15-17.

5. Lu kona ku bulelañi ka za mubusezo wa Jehova?

⁵ Lu itutañi mwa taba ye kaufela? Sapili, lu ituta kuli Jehova kamita u busize libupiwa za hae kaufela. Sa bubeli kikuli, puso ya Jehova ki ye nde mi i tompehisa babusiwa ba Mulimu. Ku zwafo lu ituta kuli, ha lu ipeya kwatas’a bubusi bwa Mulimu, lu ka fumana limbuyoti ze sa feli. Ki lona libaka Mulena Davida wa Isilaele ya kwaikale ha n’a bulezi kuli: “Butuna ki bwa hao [Muñ’a] Bupilo, ni mata, ni libubo, ni ku koma, ni bulena. Kakuli linto kamukana ze kwa lihalimu, ni ze mwa lifasi, ki za hao. Mubuso ki wa hao [Muñ’a] Bupilo, kakuli u pahamezi ka bulena lika kaufela.”—1 Makolonika 29:11.

Mubuso wa Mulimu U Tokwahalelañi?

6. Ki ifi swalisano ye mwahal’a bubusi bwa Jehova bwa pupo kamukana ni Mubuso wa hae?

⁶ Bakeñisa kuli Jehova, yena Mubusi wa pupo kamukana, u itusisa m’ata a hae kamita ku busa libupiwa za hae, Mubuso wa Mulimu u tokwahalelañi? Mubusi hañata u busanga batu ba hae ka ku itusisa nzila ye ñwi ya tomile. Kacwalo, Mubuso wa Mulimu ki nzila yeo Jehova a bonisa ka yona bubusi bwa hae bwa pupo kamukana, ili nzila yeo a itusisa kuli a buse libupiwa za hae.

7. Ki kabakalañi Jehova ha n’a tomile nzila ye nca ya ku busa ka yona?

⁷ Jehova u busize libupiwa za hae ka linzila ze shutana-shutana. Ha ne ku zuhile butata, n’a tomile nzila ye nca ya ku busa ka yona. N’a ezize cwalo muta Satani, mwan’a Mulimu wa moya ya n’a ipanguzi, ha n’a kukuelize bo Adama ni Eva kuli ba si ke ba ipeya kwatas’a bubusi bwa Jehova. Satani ha n’a ezize cwalo, n’a lwanisize mubusezo wa Mulimu. Ka nzila ifi? Ka ku taluseza Eva kuli n’a si ke a shwa ha n’a ka ca kwa muselo o no hanisizwe, Satani fo n’a talusa kuli Jehova n’a bulezi buhata mi kacwalo n’a sa swaneli ku sepiwa. Satani hape n’a taluselize Eva kuli: “Mulimu u ziba kuli, nako ye mu i ca, meto a mina a ka tona, mi mu ka ba sina milimu, mu zibe bunde ni bumaswe.” Satani fo n’a talusa kuli bo Adama ni Eva ne ba ka ipilela hande ha ne ba ka tuhela ku latelela mulao wa Mulimu ni ku ikezeza mo ba latela. (Genese 3:1-6) K’o ne li ku lwanisa luli tukelo ya Mulimu ya ku busa ni mubusezo wa hae. Jehova n’a ka ezañi cwale?

8, 9. (a) Mubusi wa fa lifasi n’a ka eza cwañi ha n’a ka kwenuhelwa? (b) Ki sikamañi sa n’a ezize Jehova ha n’a kwenuhezwi mwa simu ya Edeni?

⁸ Mu nahana kuli mubusi n’a ka ezañi ha n’a ka kwenuhelwa mwa mubuso wa hae? Ba ba izibela hande litaba ze ne ezahezi kwaikale ba kona ku hupula ze ne ezahalanga ka linako ze cwalo. Ku fita ku tuhelela fela baipanguli ba ba mu lwanisa, hañata mubusi ni kwa n’a li yo munde, n’a atulanga baipanguli bao bakeñisa ku kwenuhela mulonga wa hae. Mi hamulaho mubusi fokuñwi n’a ketanga mutu yo muñwi ya n’a ka kokobeza baipanguli bao ni ku tisa kozo mwa mubuso wa hae. Ka nzila ye swana, Jehova n’a bonisize kuli n’a okamela lika ha n’a ngile muhato kapili-pili ni ku atula bakwenuheli bao. N’a atuzi bo Adama ni Eva kuli ne ba sa swaneli mpo ya bupilo bo bu sa feli mi a ba lundula mwa simu ya Edeni.—Genese 3:16-19, 22-24.

⁹ Jehova ha n’a atuzi Satani, n’a talusize nzila ye nca ya n’a ka bonisa ka yona bubusi bwa hae ili ya n’a ka tahisa ka yona kozo  kai ni kai. Mulimu n’a bulelezi Satani kuli: “Ni ka beya toyano mwahal’a mina, ni wena ni musali, ni mwahal’a peu ya hao ni peu ya musali; peu yeo i ka ku pyata toho, wena u i lume fa lisito.” (Genese 3:15) Ka manzwi ao, Jehova n’a patuluzi kuli mulelo wa hae ne li wa ku fa “peu” m’ata kuli i pyate Satani ni mpi ya hae ni kuli i bonise kuli mubusezo wa Hae ki ona o munde.—Samu 2:7-9; 110:1, 2.

10. (a) Ki bomañi ba ne ba til’o ba “peu”? (b) Paulusi n’a buleziñi ka za ku talelezwa kwa bupolofita bwa pili?

¹⁰ “Peu” yeo ne i til’o ba Jesu Kreste hamoho ni sikwata sa ba ba ka busa ni yena. Bao ki bona ba ba ka busa mwa Mubuso wa Mulimu. (Daniele 7:13, 14, 27; Mateu 19:28; Luka 12:32; 22:28-30) Niteñi, litaba zeo kaufela ne li si ka patululwa ka nako i liñwi. Mane, nzila ya mo ne bu ka talelelezwa bupolofita bwa pili b’o ne i bile “kunutu ye ne patilwe mwa linako za kale kaufela.” (Maroma 16:25) Ka lilimo-limo, batu ba ba na ni tumelo ne ba nze ba nyolelwa ku bona “kunutu” yeo fo ne i ka patululelwa mi ne ba nyolelwa ku bona nako ye ne bu ka talelezwa bupolofita bwa pili kuli puso ya Jehova i bubaniswe.—Maroma 8:19-21.

“Kunutu” Ha I Patululwa Hanyinyani-Hanyinyani

11. Jehova n’a taluselizeñi Abrahama?

¹¹ Nako ha ne i nze i ya, Jehova n’a nz’a zibahaza hanyinyani-hanyinani litaba ze ñwi ka za “likunutu za mubuso wa Mulimu.” (Mareka 4:11) Yo muñwi wa batu ba ne ba patululezwi litaba zeo ne li Abrahama, ya n’a bizwa “mulatiwa wa Mulimu.” (Jakobo 2:23) Jehova n’a sepisize Abrahama kuli n’a ka mu “eza sicaba se situna.” Hamulaho, Mulimu hape n’a zibisize Abrahama kuli: “Malena a ka zwa ku wena” mi “macaba kamukana a lifasi a ka fiwa mbuyoti ka lusika lwa hao.”—Genese 12:2, 3; 17:6; 22:17, 18.

12. Peu ya Satani ne i iponahalize cwañi hamulaho wa Munda?

¹² Mwa miteñi ya Abrahama, batu ne se ba kalile kale ku bata ku busa ni ku hatelela ba bañwi. Ka mutala, Bibele i bulela cwana ka za Nimrodi muikulu wa Nuwe, i li: “Ki yena ya kalile ku ba mutu ya mata mwa lifasi. Nimrodi ne li sizumi se si mata fapil’a [Muñ’a] Bupilo.” (Genese 10:8, 9) Ku bonahala kuli Nimrodi ni babusi ba bañwi ba baipi ne ba zamaiswa ki Satani. Batu bao kaufela ni ba ne ba ba yemela ne ba tilo ba kalulo ya peu ya Satani.—1 Joani 5:19.

13. Jehova n’a polofitile lika mañi ka Jakobo?

¹³ Ku si na taba kuli Satani u sweli ku ikataza ku tahisa babusi ba batu, mulelo wa Jehova ona u sweli wa zwelapili. Ka Jakobo muikulu wa Abrahama, Jehova n’a patuluzi kuli: “Mulamu wa bulena ha u na ku zwa ku Juda, ni sukulu ya buzamaisi mwahal’a mautu a hae, mane ku fite Shilo, mi macaba a mu utwe.” (Genese 49:10) Linzwi  la “Shilo” li talusa “Muñi” kamba “Muñ’a sika.” Kacwalo, bupolofita b’o ne bu bonisize kuli ne ku ka taha ya na ni tukelo ya ku fiwa “mulamu” kamba mubuso ni “sukulu ya buzamaisi” kamba puso ya ku busa mwahal’a “macaba” kamba mwahal’a batu kaufela. N’a ka ba mañi yena Yo?

“Mane ku Fite Shilo”

14. Jehova n’a itamile bulikani mañi ni Davida?

¹⁴ Kwa batu ba ne ba simuluhile ku Juda, wa pili ku ketiwa ki Jehova kuli a be mulena wa sicaba sa hae, ne li Davida, mwan’a Jese wa mulisana. * (1 Samuele 16:1-13) Ku si na taba ni libi za hae ni mafosisa a n’a ezize, Davida n’a shemubilwe ki Jehova bakeñisa kuli n’a sepahalile kwa bubusi bwa Jehova. Kuli bupolofita bwa pili bwa mwa simu ya Edeni bu kone ku utwisiseha hande, Jehova a itama bulikani ni Davida, mi a li: “Ni ka tiisa mwan’a hao, yena ya zwile mwa mba ya hao; ni tiise mubuso wa hae.” Ya n’a taluswa fo luli ne si fela mwan’a Davida ya n’a ka mu yola, ili Salumoni, kakuli mwa bulikani b’o Jehova hape n’a bulezi kuli: “Ni ka tiisa lubona lwa mubuso wa hae ku ya ku ile.” Bulikani bo bwa n’a itamile Jehova ni Davida ne bu bonisize hande kuli “peu” ya Mubuso ye ne sepisizwe ne i ka zwelela mwa lusika lwa Davida.—2 Samuele 7:12, 13.

15. Ki kabakalañi mubuso wa Juda ha ne u ngiwa kuli ki swanisezo ya Mubuso wa Mulimu?

¹⁵ Ku Davida ne ku zwile lusika lwa malena, ba ne ba toziwanga ka oli ye kenile ki muprisita yo mutuna. Kacwalo malena bao ne ba kona ku bizwa kuli ki ba ba tozizwe kamba bomesiya. (1 Samuele 16:13; 2 Samuele 2:4; 5:3; 1 Malena 1:39) Malena bao ne ba balwa kuli ne ba inzi fa lubona lwa Jehova ni kuli ne ba busa mwa Jerusalema ka ku yemela Jehova. (2 Makolonika 9:8) Kabakaleo, mubuso wa Juda ne u yemela Mubuso wa Mulimu, ili nzila yeo Jehova n’a bonisize ka yona bubusi bwa hae.

16. Ne ku zwileñi mwa lipuso za malena a Juda?

¹⁶ Malena ni batu ha ne ba ipeile kwatas’a puso ya Jehova, Mulimu n’a ba silelelize ni ku ba fuyaula. Ka mutala, nako ya puso ya Salumoni ne li nako ya kozo ni ya ku onyoka hahulu, mi ne i supa kwa muinelo o ka ba teñi mwa Mubuso wa Mulimu muta moya o maswe wa Satani u ka feliswa ka ku tala ni bubusi bwa Jehova ha bu ka bubaniswa. (1 Malena 4:20, 25) Ka bumai, buñata bwa malena ba mwa lusika lwa Davida ne ba si ka latelela litaelo za Jehova, mi batu ne ba kalile ku lapela milimu ya maswaniso ni ku pila bupilo bwa buozwa. Jehova kiha tuhelela Mababilona ku sinya mubuso ka 607 B.C.E. Ka nako yeo, Satani n’a bonahala ku tula mwa twaniso ya hae ya ku lwanisa bubusi bwa Jehova.

17. Mubuso wa Davida niha ne u tuzwi, ki nto mañi ye bonisa kuli Jehova n’a sa na ni m’ata?

¹⁷ Ku tulwa kwa mubuso wa Davida ni ku tulwa kwa mubuso wa Isilaele wa kwa mutulo ne ku si ka bonisa kuli Jehova ne si mubusi yo munde; ne ku bonisize fela ze maswe ze zwile mwa bukwenuheli bwa Satani ni ze zwile mwa ku itukulula mwa lizoho la Mulimu. (Liproverbia 16:25; Jeremia 10:23) Jehova n’a bonisize kuli n’a sa li yena Mubusi wa pupo kamukana ha n’a shaezi ka mupolofita Ezekiele kuli: “Tubula lisila le li tatilwe kwa toho, zwisa kuwani ya bulena! . . . Ni ka tulula bulena, ni bu felise, ni bu felise! Bu ka fela, ku fitela ha ku ka taha yo ya na ni tukelo ya ku atula; mi ni ka mu fa yona.” (Ezekiele 21:26, 27) Manzwi ao a bonisa kuli “peu” ye ne sepisizwe, yena “ya na ni tukelo ya ku atula,” n’a sa taha.

18. Lingeloi Gabriele ne li zibisizeñi Maria?

 ¹⁸ Cwale ha lu nyakisiseñi ze ne ezahezi hamulaho wa lilimo ze 600 ili ka 2 B.C.E. Lingeloi Gabriele ne li lumilwe ku Maria, mwalyanjo wa mwa Nazareta, ili munzi wa mwa Galilea kwa mutulo wa naha ya Palestine. Lingeloi leo ne li shaezi kuli: “Bona, u ka ba fa mezi a manca, u pepe mwan’a mushimani, mi u ka mu beya libizo la Jesu. Yena u ka ba yo mutuna, a bizwe Mwana wa Muambakani-ya-Pahami, mi Mulena u ka mu fa situlo sa bulena sa Davida, ndat’ahe. U ka busa ba ndu ya Jakobo ku ya ku ile; mi bulena bwa hae ha bu na ku fela.”—Luka 1:31-33.

19. Ne se li nako cwale ya kuli ku ezahaleñi?

¹⁹ Cwale nako ne se i sutelezi ya kuli “kunutu ye ne patilwe” i patululwe. Wa pili kwa “peu” ye ne sepisizwe n’a tuha a punya cwale. (Magalata 4:4; 1 Timotea 3:16) Peu yeo ne i ka lumiwa fa lisito ki Satani. Kono “peu” yona ne i ka pyata toho ya Satani, ili ku mu timeza ni ku timeza bayemeli ba hae kaufela. Peu yeo hape ne i ka paka kuli ka Mubuso wa Mulimu, bumaswe kaufela bwa tahisize Satani bu ka tanyelwa mi Jehova u ka bubaniswa kuli ki yena mubusi ya swanela. (Maheberu 2:14; 1 Joani 3:8) Jesu n’a ka peta cwañi lika zeo? N’a lu siyezi mutala mañi kuli lu u latelele? Likalabo kwa lipuzo zeo lu ka li fumana mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Kona ku Talusa?

• Ki kabakalañi Jehova ha li yena Mubusi wa pupo kamukana?

• Ki kabakalañi Jehova ha n’a tomile Mubuso?

• Jehova n’a patuluzi cwañi hanyinyani-hanyinyani “kunutu ye ne patilwe”?

• Ki nto mañi ye bonisa kuli mubuso wa Davida niha ne u tuzwi, Jehova n’a sa na ni m’ata?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Jehova n’a sepisizeñi ka Abrahama?

[Siswaniso se si fa likepe 25]

Ki kabakalañi ku tulwa kwa mubuso wa Davida ha ne ku si ka bonisa kuli Jehova ne si yena mubusi wa pupo kamukana?