1. ¿Imaraykutaj Jesús Tatanta astawan munakorqa, Tatanpis Jesusta?

DIOSPA Churin Jesucristoqa, ‘Tatanta munakusqanta’ nerqa (Juan 14:31). Chantapis “Dios Tataqa Churita munakun”, nispa nillarqataj (Juan 5:20). Niraj kay Jallpʼaman jamushaspa Jesusqa ashkha watasta Tatanwan khuska llankʼarqa (Pro. 8:30, NM). Chay wataspitaj Tatanpa kʼacha kaykunasninmanta mayta yachakorqa. Astawantaj Tatanta munakorqa, jinallataj Tatanpis payta astawan munakorqa.

2. 1) ¿Imatá ruwasunman Jehová munakunawanchejpaj? 2) ¿Ima tapuykunamantaj kutichisunchej?

² Salmista Davidpis nerqa: “Tata Dios, kallpay kanki; noqa munakuyki”, nispa (Sal. 18:1). Noqanchejpis David jina Jehová Diosta munakunanchej tiyan. Jehovata kasukusunchej chayqa, Pay munakuwasun (Deuteronomio 7:12, 13 leey). Diosta mana rikuspapis, ¿imaynatá munakusunman? ¿Ima niyta munan Diosta munakuy? ¿Imaraykutaj Diosta munakunanchej tiyan? ¿Imaynatataj Diosta munakusqanchejta rikuchisunman?

3, 4. ¿Imaraykutaj Diosta munakuyta atisunman?

³ “Diosqa Espiritumin”, chayraykutaj Payta mana rikuyta atinchejchu  (Juan 4:24). Chaywanpis Payta munakuyta atinchej. Bibliataj chayta ruwanata kamachiwanchej. Sutʼincharinapaj, Moisés israelitasman nerqa: “Munakuychej Señorniykichej Tata Diosta tukuy sonqoykichejwan, tukuy almaykichejwan, tukuy kallpaykichejwantaj”, nispa (Deu. 6:5).

⁴ ¿Imaraykutaj Diosta munakuyta atinchej? Imaraykuchus Dios Payta yupaychananchejpaj ruwawarqanchej, munakuyta rikuchinanchejpaj ima. Jehovata rejsejtinchejqa, munakuyninchej wiñan, kusisqastaj kanchej. Chaymanta parlaspa Jesús nerqa: “Kusikuyniyojmin kanku [sonkoncupi Diosmanta pisiskas caskancuta khawacojcunaka, Dios Parlapawanchej] imaraykuchus paykunajta janaj pacha reinoqa”, nispa (Mat. 5:3). Abraham C. Morrisonqa, Man Does Not Stand Alone [Runaqa mana sapanchu kashan], nisqa libronpi nin: “Runas, Diosta tukuy imaymanasmanta maskʼasqanku, Diospi creesqanku imaqa, tʼukunapaj jina”, nispa.

5. ¿Imaraykutaj nisunman ‘Diosta tariyta’ atisqanchejta?

⁵ ¿Diosta tariyta atisunmanchu? Arí, imaraykuchus Payqa munan payman qayllaykunanchejta. Apóstol Pablotaj Areópago juntapi tantasqa kajkunaman, Diosta tariyta atisqanchejta sutʼita rikucherqa. Chay tantasqa kajkunamanta ashkhas yuyarqanku Atenea diosninkuta yupaychanankupaj uj temploman rinanku kasqanta. Chaywanpis Pabloqa chay runasman cheqa Diosta tariyta atisqankuta nishaspa nerqa: “Kay pachata, tukuy imasnintawan ruwaj Diosqa, janaj pachajta, kay pachajtapis Señornin”, nispa. Sutʼincharqataj, Dios mana “runaj ruwasqan templopichu tiyaku[sqanta]. Payqa uj runallamanta tukuy runasta miracherqa, paykuna kay pachaman juntʼanankupaj. Diosqa churarqa ima pʼunchaykamachus, chantá may jallpʼapichus kawsanankuta. Chayta Dios ruwarqa runasqa payta maskʼanankupaj, ichapis imaynallamantapis reparaspa, payta tarinankupaj. Jinapis Diosqa mana karupichu kashan sapa ujninchejmanta”, nispa (Hech. 17:24-27). Arí, tukuypis ‘Diosta tariyta’ atinchej. Chaytataj qanchis millones kuraj Jehovaj testigosnin ruwanku, tukuy sonqotaj Jehovata munakunku.

6. ¿Mayqentaj leypa kamachisqasninmanta aswan kuraj?

⁶ Jehová Diostaqa tukuy sonqonchejwan munakunanchej tiyan. Uj kuti uj fariseo Jesusta tapurerqa: “Yachachej Señor, leypa kamachisqasninmanta mayqentaj aswan kurajri?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “Señor Diosniykitaqa munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy yuyayniykiwantaj. Chaymin leypa kamachisqasninmanta aswan kuraj, ñawpaj kajtaj”, nispa (Mat. 22:34-38).

7. ¿Imatá niyta munan Diosta: 1) tukuy sonqonchejwan munakuy? 2) tukuy almanchejwan munakuy? 3) tukuy yuyayninchejwan munakuy?

⁷ Jesusqa, Diosta “tukuy sonqoykiwan” munakunki nerqa, ¿imatá niyta munasharqa chaywan? Diosta sonqo ukhumantapacha, tukuy yuyasqanchejwan, munakunanchej kasqanta nisharqa. Chantapis Diosta “tukuy almaykiwan” munakunki nispaqa, imaynachus kasqanchejwan, tukuy kausayninchejwan ima, Diosta yupaychananchejta nisharqa. “Tukuy yuyayniykiwan” nispataj, tukuy yuyasqanchejwan Diosta yupaychanata nisharqa. Arí, Diosninchejta imaynachus kasqanchejwan, tukuy kapuyninchejwan ima yupaychananchej tiyan.

8. ¿Imaynatataj Diosta munakusqanchejta rikuchisunman?

⁸ Diosta tukuy sonqonchejwan, almanchejwan, yuyayninchejwan ima munakuspaqa, Palabranta mana saqespa ukhunchasun, tukuy sonqotaj imatachus yuyaychawasqanchejta ruwasun, Reinomanta sumaj willaykunatapis sonqo kʼajaywan willamusun (Mat. 24:14; Rom. 12:1, 2). Tukuy sonqo  Diosta munakusunchej chayqa, Payman astawan qayllaykusun (Sant. 4:8). Chantapis imaraykuchus Diosta munakunanchej kasqanmanta parlaspaqa ni jaykʼaj tukusunmanchu. Chayrayku chaykunamanta wakinta qhawarinachej.

9. ¿Imaraykutaj Ruwawajninchej Diosta munakunanchej tiyan?

⁹ Jehová Ruwawajninchej, tukuy ima necesitasqanchejtataj qowanchej. Pablo nerqa: “Diospi kawsanchej, kuyurinchej, kanchejtaj”, nispa (Hech. 17:28). Jehovaqa, kay Jallpʼata tukuy runasman regalota jina qowanchej (Sal. 115:16). Kausananchejpajtaj mikhunata, waj imasta ima churapuwanchej. Chayraykutaj Pabloqa Listrapi, lanti yupaychajkunaman “kawsashaj” Diosmanta nerqa: “Diosqa sutʼita runasman rejsichikorqa kʼacha Dios kasqanta allin imasta ruwaspa. Payqa parata apachimusunkichej, chajrasniykichejta tiempompi poqochin, mikhuna patapi uywasunkichej, sonqoykichejtataj kusiywan juntʼachin”, nispa (Hech. 14:14-17). Chay tukuy imasta Dios ruwasqan, payta tukuy sonqo munakunapaj tanqawanchej (Ecl. 12:1).

10. Jehová Churinta qosqanta, ¿imaynatá qhawanchej?

¹⁰ Diosqa Adán saqewasqanchej juchamanta, wañuymantawan kacharichiwanchej (Rom. 5:12). Biblia nin: “Chay tukuywampis Dios munakuyninta rikuchiwanchej; juchasapasllaraj kashajtinchej, Cristo wañorqa noqanchejrayku”, nispa (Rom. 5:8). Jehová, Churinta noqanchejrayku qosqanmanta, ¡mayta agradecekunchej! Juchasninchejmanta sonqomantapacha pesachikojtinchej, Jesuspa wañuyninpi creejtinchej imalla, Jehová perdonawasun (Juan 3:16).

11, 12. ¿Ima suyakuytataj Jehová qowanchej?

¹¹ Jehová qowasqanchej suyakoyqa, kusiyta, sonqo tiyaykuyta ima qowanchej (Rom. 15:13). Wiñay kausayta suyakoyqa creeyninchej pruebaman churasqa kajtin, muchunapaj yanapawanchej. Ajllasqa cristianos wañunankukama cheqa sonqos kajtinkoqa janaj pachapi “kawsay pilluta” japʼenqanku (Apo. 2:10). Mana ajllasqa cristianostaj kay Jallpʼapi wiñay kausayta japʼenqanku (Luc. 23:43, NM). Chay suyakuytaj mayta kusichiwanchej, sonqo tiyaykuyta ima qowanchej, ‘allin kajta, kʼacha kajta’ ruwaj Diosta astawan munakunapajtaj tanqawanchej (Sant. 1:17).

¹² Jehovaqa wañusqasta kausarichenqa (Hech. 24:15). Familianchejmanta pillapis wañupojtin mayta sonqonchej nanawanchej. Wañusqas kausarimunankuta yachasqanchejraykutaj mana ñakʼarinchejchu “mana suyayniyoj kajkuna jina[qa]” (1 Tes. 4:13, Qheshwa Biblia). Jehovaqa mayta munashan wañusqasta kausarichiyta, astawanraj Job jina cheqa sonqo kamachisninta (Job 14:15). Wañusqasta kausarimojta rikuspa, ¡maytachá kusikusunchej! Chantapis familiaresninkuwan, amigosninkuwan tinkukojta rikusunchej. Chayta rikuspataj Jehovata astawanraj munakusunchej, kay sumaj suyakuyta qowasqanchejrayku.

13. ¿Imaynatá yachanchej Jehová noqanchejmanta dakusqanta?

¹³ Jehová noqanchejmanta dakun (Salmo 34:6, 18, 19: 1 Pedro 5:6, 7 leey). Diospa llajtanpi kaspa jarkʼasqas kanchej, imaraykuchus yachanchej Jehová cheqa sonqo kamachisninta yanapayta munasqanta (Sal. 79:13). Imatachus Jehová aswan qhepaman ruwananta nisqantaj, mayta munakuwasqanchejta rikuchin. Jesús Diospa Reinonmanta Reyña, paynejtataj Jehovaqa sajra ruwaykunata, maqanakuykunata, ñakʼariykunata ima chinkachenqa, kasukoj runastaj allin kausaypi wiñaypaj kusisqa kausakonqanku (Sal. 72:7, 12-14, 16). Chay suyakuyta Jehová qowasqanchejqa Payta tukuy sonqonchejwan, tukuy almanchejwan, tukuy kallpanchejwan, tukuy yuyayninchejwan munakunapaj tanqawanchej (Luc. 10:27).

14. ¿Imapajtaj Jehová ajllawanchej?

 ¹⁴ Jehovaqa, testigosnin kananchejpaj ajllawanchej (Isa. 43:10-12). Jehovata munakullanchejtaj Reinon ñauparinanpaj yanapakojta, llakisqasman sumaj willaykunata willajta saqewasqanchejrayku. Diospa Palabranmantataj mana iskaychakuspa willamunchej, imaraykuchus Diosqa nisqasninta juntʼanpuni (Josué 21:45; 23:14 leey). Qhawanchej jina, Jehovataqa tukuy imata qowasqanchejrayku munakuyta atinchej. ¿Imaynatataj chayta rikuchisunman?

15. ¿Imaynatá yanapawanchej Bibliata ukhunchay chayman jinataj ruway?

¹⁵ Diospa Palabranta ukhunchaspa, chayman jina kausaspa ima. Diosta munakusqanchejta, Palabranwantaj kausayninchejpi yanapachikuyta munasqanchejta ima rikuchisunchej (Sal. 119:105). Llakiykunapi kashajtinchej Bibliata leeyqa mayta sonqochawasunchej, imaraykuchus Bibliapeqa kay jina yuyaychaykuna kan: “Chay jina llakiywan pʼakisqa sonqota mana qhesachankichu”, “qampa munakuyniyki yanapawarqa. Sonqoy ukhupi ashkha llakiyniyoj kashajtiy, sonqochawasqaykeqa almayta kusicherqa” (Sal. 51:17; 94:18, 19). Jehovawan Jesuswanqa llakiykunapi rikukojkunamanta khuyakunku (Isa. 49:13; Mat. 15:32). Bibliata ukhunchaspaqa Jehová munakuwasqanchejta yachakunchej, chaytaj Diosta astawan munakunapaj yanapawanchej.

16. ¿Imaraykutaj mana saykʼuspa mañakojtinchej astawan Diosta munakunchej?

¹⁶ Mana saykʼuspa Diosmanta mañakuna. Chayta ruwaspaqa, mañakuykunata Uyarej Diosman qayllaykusunchej (Sal. 65:2). Mañakuyninchejta Dios uyarisqanta reparaspataj astawan Payta munakunchej. Sutʼincharinapaj, ichapis “juchaman urmanapaj tanqasqa” kashajtinchej Jehová yanapawasqanchejta rikorqanchej (1 Cor. 10:13). Llakiypi kashaspa Diosmanta mañakusunchej chayqa, Pay “sonqo tiyaykuyninta” sonqosninchejman churanqa (Fili. 4:6, 7). Wakin kutistaj ichá Nehemías jina sonqollanchejpi Diosmanta mañakusun, reparasuntaj Jehová chay mañakuyninchejta uyarisqanta (Neh. 2:1-6). “Mana saykʼuspa Diosmanta mañaku[sun]”, uyariwasqanchejtataj rikusun chayqa, Diosta astawan  munakusunchej. Creeyninchej pruebaman churasqa kajtintaj sinchʼita sayanapaj Jehová yanapawasunchej (Rom. 12:12).

17. Jehovata munakusunchej chay, ¿imaynatá tantakuykunata qhawasunchej?

¹⁷ Tantakuykunaman, jatuchaj tantakuykunaman ima rina (Heb. 10:24, 25). Israelitasqa Diosmanta yachakunankupaj, uyarinankupaj ima tantakoj kanku, chaytaj Diosta yupaychanankupaj, leyesninta kasukunankupaj ima yanapaj (Deu. 31:12). Jehovata cheqamantapuni munakusunchej chayqa, tantakuykunaman mana saqespa risunchej (1 Juan 5:3 leey). Chayrayku tukuy tantakuykunaman rinapaj kallpachakuna tiyan. Manataj saqenachu Jehovata munakusqanchej pisiyananta, astawanpis “ñawpajta” jinallapuni munakuna (Apo. 2:4).

18. ¿Imatá ruwanchej Diosta munakusqanchejrayku?

¹⁸ ‘Cheqa kaj evangeliota’ sonqo kʼajaywan willana (Gál. 2:5). Diosta munakusqanchejrayku Reinomanta willamunchej. Diospa Reinonpi kamachej Jesucristoqa, Dioslla Kamachej kasqanta rikuchinanpaj Armagedonpi maqanakonqa (Sal. 45:4; Apo. 16:14, 16). Mayta kusikunchej Diospa munakuyninmanta, mosoj pachapi nisqasninta juntʼananmanta ima runasman willamuspa (Mat. 28:19, 20).

19. ¿Imaraykutaj ancianosta jatunpaj qhawananchej tiyan?

¹⁹ Qotuchakuymanta ancianosta jatunpaj qhawana (Hech. 20:28). Jehovaqa allinninchejta munasqanrayku qotuchakuykunapi ancianosta churan. Ancianosqa “wayramanta pakakunapaj jina kan[ku], loco para wayramanta pakakunapaj jina. Chʼaki jallpʼapi qarpanapaj larqʼa jina kan[ku], chʼin pampapi jatun chhankaj llanthun jinataj” (Isa. 32:1, 2). Ancianos loco paramanta jarkʼakunapaj jina kasqankumanta, chʼin pampapi jatun chhankaj llanthun jina kasqankumanta ima, mayta agradecekunchej. Kaytaj rikuchiwanchej ancianos llakiykunapi kashajtinchej creeypi sinchʼita sayananchejpaj yanapawasqanchejta. Paykunata kasukuspataj, jatunpaj qhawasqanchejta rikuchinchej, Diosta, qotuchakuypa Uman Jesucristota ima munakusqanchejtapis rikuchillanchejtaj (Efe. 4:8; 5:22, 23; Heb. 13:17).

20. Diosta munakunchej chay, ¿imatataj ruwasun?

²⁰ Jehovawan allinpi kasunchej chayqa, nisqasninta mana uyarillasunchu, astawanqa kasukusunchej (Santiago 1:22-25 leey). Jehovaj nisqasninta kasukoyqa, sumaj willaykunata sonqo kʼajaywan willamunapaj, tantakuykunapi tapuykunaman kutichinapaj ima yanapawasunchej. Diosta tukuy sonqo munakusqanchejrayku “mana pantayniyoj” yachachiyninta kasukunchej, nisunman tukuy ima kamachiwasqanchejta (Sal. 19:7-11).

21. Mañakuykunasninchej, ¿imamantaj rijchʼakun?

²¹ Jehovata munakusqanchejrayku mana saykʼuspa Paymanta mañakunchej. Israel llajtapeqa sacerdotes sapa pʼunchay Jehovapaj inciensota qʼosñichinanku karqa. Rey Davidtaj mañakuyninta inciensota qʼosñichiywan kikincharqa. Pay nerqa: “Mañakususqayqa ñawpaqeykipi inciensoj qʼapaynin jina kachun. Qanman makisniyta oqharisqaytaj inti yaykuy horasta qʼolachisqa jaywana [jina]”, nispa (Sal. 141:2; Éxo. 30:7, 8). Jehovaqa Davidpa mañakuykunasninta uyarerqa. Mañakuyninchej inciensoj qʼapaynin jina Jehovata kusichinanpajqa, llampʼu sonqowan, may agradecesqas, tukuy sonqowan ima mañakunanchej tiyan (Apo. 5:8).

22. ¿Imatataj qhepan yachaqanapi yachakusunchej?

²² Jesusqa Diosta, runa masinchejta ima munakunanchejta nerqa (Mat. 22:37-39). Jehovata, Bibliaj yuyaychaykunasninta ima munakuspaqa, runa masinchejta munakuyta atillasunchej, qhepan yachaqanapitaj chaymanta astawan yachakusunchej.