Liseli la Mulimu Li Felisa Lififi!

“[Muñ’a] Bupilo ki Yena ya ni monyehela mwa lififi la ka.”—2 SAMUELE 22:29.

1. Liseli li swalisana cwañi ni bupilo?

“MULIMU a li: Liseli a li be teñi; mi liseli la ba teñi.” (Genese 1:3) Ka manzwi ao a butokwa, taba ya pupo ye mwa Genese i bonisa kuli Jehova ki yena simbule sa liseli, leo kambe ha li yo, bupilo fa lifasi ne bu si ke bwa konahala. Jehova hape ki yena simbule sa liseli la kwa moya, le li li la butokwa kwa ku lu etelela mwa bupilo. (Samu 43:3) Mulena Davida n’a bonisize hande m’o liseli la kwa moya li swalisanela ni bupilo ha n’a ñozi kuli: “Liwelu-welu la bupilo li ku Wena; mwa liseli la hao ki mo lu bona liseli.”—Samu 36:9.

2. Ka mwa n’a boniselize Paulusi, liseli li swalisana hahulu ni nto mañi?

² Lilimo z’e 1,000 hamulaho wa miteñi ya Davida, muapositola Paulusi n’a bulezi ka za taba yeo ya pupo. Ka ku ñolela puteho ya Sikreste ya mwa Korinte, n’a ize: “Mulimu . . . n’a ize: Liseli li benye mwa lififi.” Ku tuha f’o, Paulusi a bonisa kuli liseli la kwa moya li swalisana hahulu ni zibo ye zwa ku Jehova ha n’a ekelize kuli: “Ki Yena ya benyisize mwa lipilu za luna liseli la zibo ya kanya ya Mulimu ye mwa pata ya Kreste.” (2 Makorinte 4:6) Liseli leo li fita cwañi ku luna?

Bibele Ki Yona Ye Fitisa Liseli

3. Ka Bibele, Jehova u fa liseli mañi?

³ Jehova u fitisa liseli la kwa moya sihulu ka Linzwi la hae le li tahile ka moya, yona Bibele. Kacwalo, ha lu nze lu ituta Bibele ni ku ba ni zibo ye zwelela ku Mulimu, lu lumeleza liseli ku lu benyeza. Ka Bibele, Jehova u benyiseza liseli fa milelo ya hae mi u lu bulelela mo lu kona ku ezeza tato ya hae. Seo si lu tusa ku bona mulelo wa bupilo bwa luna ni ku lu tusa ku kolwisa butokwi bwa luna bwa kwa moya. (Muekelesia 12:1; Mateu 5:3, NW) Jesu n’a koñomekile kuli lu tokwa ku tokomela butokwi bwa luna bwa kwa moya ha n’a bulezi cwana, ka ku kutela ku bulela manzwi a mwa Mulao wa Mushe: “Mutu h’a na ku pila buhobe fela, kono u ka pila ni ona manzwi kaufela a’ zwa mwa mulomo wa Mulimu.”—Mateu 4:4; Deuteronoma 8:3.

4. Jesu ki “liseli la lifasi” ka nzila ifi?

⁴ Jesu u swalisaniswa hahulu ni liseli la kwa moya. Ee, n’a ize ki yena “liseli la lifasi” ni ku bulela kuli: “Ya ni latelela h’a na ku zamaya mwa lififi, kono u ka ba ni liseli la bupilo.” (Joani 8:12) Pulelo yeo i lu tusa ku  utwisisa kalulo ye tuna yeo Jesu a peta mwa ku fitisa niti ka za Jehova kwa batu. Kuli lu tokolomohe lififi ni ku zamaya mwa liseli la Mulimu, lu tokwa ku teeleza ku z’a bulela Jesu kaufela ni ku latelela hahulu mutala ni lituto za hae ka mo ku ñolezwi mwa Bibele.

5. Balateleli ba Jesu ne ba bile ni buikalabelo mañi hamulaho wa lifu la hae?

⁵ Mazazi a sikai a si ka shwa kale, Jesu, ka ku italusa kuli ki yena liseli, n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Liseli li sa nzi mwahal’a mina sibakanyana fela. Mu zamaye ha mu sa na ni liseli, kuli lififi li si ke la mi swala; kakuli ya zamaya mwa lififi h’a zibi kw’a ya. Ha mu sa na ni liseli, mu lumele ye ili liseli, kuli mu fetuhe bana ba liseli.” (Joani 12:35, 36) Ba ba ba bana ba liseli ne ba itutile “mutala wa litaba ze pilisa” ze mwa Bibele. (2 Timotea 1:13, 14) Kihona ba itusisa litaba zeo ze pilisa ku zwisa ba ba sepahala mwa lififi ni ku ba tisa mwa liseli la Mulimu.

6. Ki niti mañi ye mutomo ka za liseli ni lififi ye lu fumana kwa 1 Joani 1:5?

⁶ Muapositola Joani n’a ñozi kuli: “Mulimu u liseli, mi ha ku na lififi ku Yena ni hanyinyani.” (1 Joani 1:5) Mu lemuhe shutano yeo ye mwahal’a liseli ni lififi. Liseli la kwa moya li simuluha ku Jehova, mi h’a koni ku swalisaniswa ni lififi la kwa moya. Lififi leo li simuluha ku mañi he?

Ko Li Simuluha Lififi la kwa Moya

7. Ki mañi ya tahisa lififi la kwa moya, mi u na ni kukuezo mañi?

⁷ Muapositola Paulusi n’a bulezi za “mulimu wa lifasi le.” Ka ku bulela cwalo, n’a talusa Satani Diabulosi. N’a zwezipili ku bulela kuli yena y’o “u foufalize kutwisiso ya [ba ba sa lumeli], kuli ba si ke ba bonisezwa liseli la Evangeli ya kanya ya Kreste ye li siswaniso sa Mulimu.” (2 Makorinte 4:4) Ba bañata ba li ba lumela ku Mulimu; kono buñata bo bu zwelapili ku ekezeha ku bona ha ba lumeli kuli ku na ni Diabulosi. Libaka? Kakuli ha ba lati ku lumela kuli ku na ni mutu yo muñwi ya maswe, ya na ni m’ata a matuna-tuna, ya kukueza mo ba nahanela. Niteñi, ka mw’a boniseza Paulusi, Diabulosi u teñi luli, mi wa kukueza batu ilikuli ba si ke ba bona liseli la niti. Se si bonisa kuli Satani u na ni m’ata a ku kukueza mo ba nahanela batu ki m’o a taluselizwe ka bupolofita kuli ki ‘yena ya pumanga lifasi kamukana.’ (Sinulo 12:9) Kabakala misebezi ya Satani, batu kamukana, kwand’a bao fela ba ba sebeleza Jehova, ba amiwa ki muinelo wa n’a polofitile mupolofita Isaya ha n’a ize: “Lififi ki le, li ka kwahela lifasi; lififi le lituna li kwahele macaba.”—Isaya 60:2.

8. Ba ba mwa lififi la kwa moya ba bonisa ka linzila lifi kuli ba lyangani?

⁸ Ha ku fifalile hahulu-hulu, ha ku konahali ku bona nto ifi kamba ifi. Mutu u kona ku lateha kamba ku lyangana ka bunolo. Ka ku swana, ba ba mwa lififi la kwa moya ha ba na kutwisiso mi mwa nakonyana fela ba ba ba ba lyangani kwa moya. Ba kona ku palelwa ku taluhanya niti kwa buhata, bunde kwa bumaswe. Mupolofita Isaya n’a bulezi ka za ba ba mwa lififi le li cwalo ha n’a ñozi kuli: “Bumai ki bwa ba ba itumelela bumaswe kuli ki bona bunde, mi bunde ba li ki bumaswe; ba ba beya lififi mwa sibaka sa liseli, ni liseli mwa sibaka sa lififi; ba ba beya ze baba mwa sibaka sa ze munati, ni ze munati mwa sibaka sa ze baba!” (Isaya 5:20) Ba ba mwa lififi la kwa moya ba sweli ku kukuezwa ki mulimu wa lififi, yena Satani Diabulosi, mi kabakaleo ba kwahule ni simbule sa liseli ili sa bupilo.—Maefese 4:17-19.

Likulutendano la ku Zwa mwa Lififi ku Taha mwa Liseli

9. Mu taluse m’o baezalibi ba latela lififi tenyene ni la kwa moya.

⁹ Jobo wa musepahali n’a bonisize m’o baezalibi ba latela lififi tenyene ha n’a ñozi kuli: “Lihule yena u libelela nako ya swalala; u li: Ha ku na liito le li ka ni bona. U apala lisila kwa pata.” (Jobo 24:15) Baezalibi hape  ba mwa lififi la kwa moya, mi lififi le li cwalo li kona ku ba le li m’ata. Muapositola Paulusi n’a ize buhule, busholi, mukwañuli, bucakolwa, bunyefuli, ni bulyangelino bu atile mwahal’a ba ba mwa lififi leo. Kono batu kaufela ba ba taha mwa liseli la Linzwi la Mulimu ba kona ku cinca. Mwa liñolo la hae la n’a ñolezi ba kwa Korinte, Paulusi u bonisa kuli ku cinca ko ku cwalo kwa konahala. Bakreste ba bañata ba kwa Korinte ne ba ezanga misebezi ya lififi, kono Paulusi n’a ba bulelezi kuli: “Kono mu tapisizwe, kono mu kenisizwe, kono mu beilwe ba ba lukile ka Libizo la Mulena Jesu Kreste, ni ka Moya wa Mulimu wa luna.”—1 Makorinte 6:9-11.

10, 11. Jesu n’a bonisize cwañi buiyakato ku mutu y’o n’a folisize? (b) Ki kabakalañi ba bañata ha ba sa lati liseli?

¹⁰ Mutu h’a zwa mwa lififi le lituna ni ku kena mwa liseli, meto a hae a ka tokwa nako kuli a twaele liseli. Kwa Betsaida, Jesu n’a folisize munna yo muñwi wa sibofu kono ka musa n’a ezize cwalo hanyinyani-hanyinyani. “A swala sibofu kwa lizoho, mi a mu isa kwand’a munzi; a kwela mati fa meto a hae, a mu beya mazoho a hae fahalimu, mi a mu buza, a li: Kana ku na ni s’o bona? Sibofu si sin’o shalima, sa li: Ni bona batu; mi ni ba bona inge likota, inze ba zamaya. Hape Jesu a beya mazoho a hae fa meto a sibofu; cwale sa shalima hahulu, sa fola, mi sa bona lika kaufela hande.” (Mareka 8:23-25) Ku bonahala kuli Jesu n’a folisize hanyinyani-hanyinyani munna y’o wa sibofu ilikuli a kone ku twaela liseli le li benya. Munna y’o kaniti luli n’a tabile hahulu ha n’a konile ku bona.

¹¹ Kono tabo ya n’a bile ni yona munna y’o i fitelwa kwahule-hule ki tabo ya ba ba tusiwa ku zwa hanyinyani-hanyinyani mwa lififi la kwa moya ni ku kena mwa liseli la niti. Ha lu bona tabo ya bona, lu kana lwa komoka libaka ba bañata ba bañwi ha ba sa tabeli liseli. Jesu u fa libaka le, ka ku bulela kuli: “Katulo ki ye: Liseli li tile mwa lifasi, bo batu ba latile lififi ku fita liseli; kakuli misebezi ya bona ki ye maswe. Mutu kaufela ya eza se si maswe u toya liseli, mi h’a ti mwa liseli, kuli misebezi ya hae i si ke ya nyazwa.” (Joani 3:19, 20) Ee, ba bañata ba tabela ku eza “se si maswe”—inge cwalo buhule, buhateleli, bupumi, buputeleli, ni busholi—mi ba tabela ku ezeza lika mo ba latela mwa lififi la kwa moya la Satani.

Ku Eza Zwelopili mwa Liseli

12. Ku taha mwa liseli ku lu tusize mwa linzila lifi?

¹² Ku zwa fo lu fumanezi zibo ya liseli, ki licinceho lifi ze lu bona kuli lu li ezize? Fokuñwi ki ko kunde ku iheta ni ku nyaka zwelopili ye lu ezize kwa moya. Ki ifi mikwa ye maswe ye se lu tokolomohile? Ki bufi butata bwa mwa bupilo bwa luna bo lu konile ku tatulula? Milelo ya luna ya za kwapili i cincize cwañi? Ka m’ata a Jehova ni ka tuso ya moya wa hae o kenile, lu kona ku zwelapili ku eza licinceho ka za mo lu inezi ni mo lu ngela lika, mi zeo li ka bonisa kuli lu sweli lwa shemunwa ki liseli. (Maefese 4:23, 24) Paulusi u talusa kuli: “Kale ne mu li lififi, kono cwale mu liseli ku Mulena; hakulicwalo mu zamaye sina bana ba liseli. Kakuli muselo wa liseli ki bunde kaufela, ni  ku luka, ni niti.” (Maefese 5:8, 9) Ku tuhelela kuli liseli la Jehova li lu etelele ku lu fa sepo ni mulelo mane ni ku tahisa tabo ku be lu pila ni bona. Mi ha lu eza licinceho ze cwalo, lu tabisa pilu ya Jehova.—Liproverbia 27:11.

13. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itebuha liseli la Jehova, mi ku eza cwalo ku tokwañi?

¹³ Lu bonisa kuli lwa itebuha bupilo bwa tabo bo se lu pila ka ku benyisa liseli la Jehova—ili ku taluseza ba mwa lubasi lwa luna, balikani, ni bahabo luna ze lu itutile mwa Bibele. (Mateu 5:12-16; 24:14) Ba ba hana ku teeleza, ba nyazwa ki ku kutaza kwa luna ni mupilelo wa luna wa Sikreste o li mutala. Paulusi u talusa kuli: “Mu batisise se si tabisa Mulena. Mi mu si ke mwa ba ni taba ni misebezi ye si na tuso ya lififi, kono mu i nyaze.” (Maefese 5:10, 11) Kuli lu tuse ba bañwi ku zwa mwa lififi ku taha mwa liseli, lu tokwa bundume. Sa butokwa ni ku fita kikuli, lu tokwa ku ba ni mufelañeke ni ku iyakatwa batu ni ku ba ni takazo ye buniti ya ku abana ni bona liseli la niti kuli ba tusiwe ku ya ku ile.—Mateu 28:19, 20.

Mu Tokomele Liseli la Buhata!

14. Ka za liseli, ki kelezo ifi ye lu lukela ku tokomela?

¹⁴ Ku ba ba mwa liwate ka nako ya busihu, liseli lifi kamba lifi ki le li tabelwa. Kwa kale, fa malundu a kwa England ne ku tumbulwanga mililo ye bonisa ko ne ku konwa ku fumanwa masabelo ha ne ku tahanga liñungwa. Bazamaisi ba lisepe ne ba itebuhanga ku etelelwa ki liseli leo ku ya kwa makamba a’ iketile. Kono mililo ye miñwi n’e li ya buhata. Ku fita ku fumana likamba, lisepe ze ñata ne li libisizwe ku sili mi ne li i’lo tibela kwa makamba a macwe, k’o ze ne li shimbile ne li uzwizwe. Mwa lifasi le la buyembululi, lu lukela ku tokomela kuli ha lu hohiwi ki liseli la buhata le li kona ku lu tibisa kwa moya. Lu bulelelwa kuli: “Satani ni yena u ifetula sibupeho sa lingeloi la liseli.” Ka ku swana, batanga ba hae, hamoho ni bakwenuheli, ki “ba ba sebeza ka mano a maswe” mi ba “ifetula, ba ikeza batanga ba Ku Luka.” Ha lu amuhela mihupulo ya buhata ya ba ba cwalo, sepo ya luna mwa Linzwi la Jehova la niti, yona Bibele, ya kona ku fokola mi tumelo ya luna ya kona ku shwa.—2 Makorinte 11:13-15; 1 Timotea 1:19.

15. Ki nto mañi ye ka lu tusa ku zwelapili ku ba mwa nzila ye isa kwa bupilo?

¹⁵ Walisamu n’a ñozi kuli: “Linzwi la hao ki lumonyi lwa mwa mautu a ka, ki liseli la  mwa nzila ya ka.” (Samu 119:105) Ee, ‘nzila ye kumbani ye isa kwa bupilo’ i benyisizwe hande ki Mulimu wa luna y’a lilato, Jehova, “yena ya lata kuli batu kamukana ba piliswe, mi ba fite fa zibo ya ku ziba niti.” (Mateu 7:14; 1 Timotea 2:4) Ku sebelisa likuka za Bibele ku ka lu sileleza kwa ku keluha mwa nzila yeo ye kumbani ni ku kena mwa linzila za lififi. Paulusi n’a ñozi kuli: “Liñolo kamukana li tahile ka Moya wa Mulimu, mi li na ni tuso kwa ku luta, ni ku kolisa, ni ku nyaza, ni ku hulisa ka ku luka.” (2 Timotea 3:16) Ha lu nze lu hula kwa moya, lu lutiwa ki Linzwi la Mulimu. Ka liseli la Linzwi la Mulimu, lu kona ku inyaza, kamba ha ku tokwahala, lu nyaziwa ki balisana ba ba lilato ba mwa puteho. Ka ku swana, lu kona ku lukisa lika mi ka buikokobezo ni ku hulisa ku luka ilikuli lu zwelepili ku zamaya mwa nzila ye isa kwa bupilo.

Mu Zamaye mwa Liseli ka Buitebuho

16. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itebuha tohonolotuna ya liseli ya fanile Jehova?

¹⁶ Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itebuha tukiso ye nde ya liseli y’a fanile Jehova? Joani kauhanyo 9 i lu bulelela kuli Jesu ha n’a folisize munna ya n’a pepilwe a li sibofu, munna y’o n’a itebuhile. Ka mukwa ufi? N’a amuhezi Jesu ku ba Mwan’a Mulimu mi n’a mu talusize fa nyangela kuli ki “mupolofita.” Hape, n’a bulezi ka bundume ku be ne ba lika ku nyinyafaza makazo ya Jesu. (Joani 9:17, 30-34) Muapositola Pitrosi u bulela kuli ba ba tozizwe ba ba mwa puteho ya Sikreste ki “lusika lo lu ketilwe.” Libaka? Kakuli ba na ni moya wa buitebuho o swana ni wa munna y’o ya n’a pepilwe a li sibofu, ya n’a folisizwe. Ba bonisa buitebuho ku Jehova, yena Mutusi wa bona, ka ku ‘bulela ze nde za hae Yena ya ba bizelize ku zwa mwa lififi, ni ku kena mwa liseli la hae le li komokisa.’ (1 Pitrosi 2:9; Makolose 1:13) Ba ba sepa ku pila fa lifasi ni bona ba na ni moya o swana wa buitebuho, mi ba tusa mizwale ba bona ba ba tozizwe mwa ku shaela fa nyangela “ze nde” za Jehova. Ki tohonolo kwa butuna yeo Mulimu a file batu ba ba si ka petahala!

17, 18. (a) Mutu ni mutu u na ni buikalabelo mañi? (b) Ka ku likanyisa Timotea, Mukreste ni Mukreste u susuezwa ku tokolomohañi?

¹⁷ Ku itebuha liseli la niti ko ku zwelela kwa pilu ki kwa butokwa. Mu si libali kuli ha ku na ni yo mukana ku luna ya n’a pepilwe a ziba niti. Ba bañwi ba itutela yona mwa buhulu, mi kapili-pili ba bona bunde bwa liseli bo bu fita bwa lififi. Ba bañwi ba na ni tohonolotuna ya ku utiwa ki bashemi ba ba saba Mulimu. Ba ba cwalo ba kona ku keshebisa liseli ka bunolo. Paki yo muñwi y’o bashemi ba hae ne ba sebeleza Jehova a si ka pepwa kale u itumelela kuli ne ku mu ngezi nako ni buikatazo ku lemuha butokwa bwa niti ya n’a lutilwe ku zwa kwa bwanana. (2 Timotea 3:15) Ibe kuli lu banana kamba ba bahulu, mañi ni mañi wa luna u tokwa ku itebuha hahulu niti y’a patuluzi Jehova.

¹⁸ Timotea wa mutangana n’a lutilwe “Mañolo a kenile” ku zwa kwa bwanana, kono n’a konile ku hula ku fita fa ku ba Mukreste sakata ha n’a sebelize ka t’ata mwa bukombwa bwa hae. (2 Timotea 3:15) N’e li ka ku eza cwalo ha n’a konile ku tusa muapositola Paulusi, ya n’a mu elelize kuli: “Tundamena ku itahisa ku Mulimu unz’o lumelelwa, u li mubeleki ya sa nyazwi, ya aba Linzwi la niti ka mukwa o lukile.” Haike kaufela  luna, sina Timotea, lu pime ku eza nto ifi kamba ifi ye kona ku lu nyazahalisa—kamba yeo Jehova a kona ku lu nyazeza yona!—2 Timotea 2:15.

19. (a) Sina Davida, kaufela luna lu lukela ku bulelañi? (b) Ku ka buhisanwañi mwa taba ye tatama?

¹⁹ Lwa lukela luli ku lumbeka Jehova, y’a lu file liseli la niti ya hae. Sina Mulena Davida, lu li: “Lumonyi lwa ka ki Wena [Muñ’a] Bupilo; [Muñ’a] Bupilo ki Yena ya ni monyehela mwa lififi la ka.” (2 Samuele 22:29) Niteñi, ha lu liki ni hanyinyani ku itibala, kakuli ku eza cwalo ku kona ku lu ezisa ku kutela mwa lififi le lu bandusizwe ku lona. Kacwalo, taba ye tatama i ka lu tusa ku nyakisisa mo lu lukela ku ngela niti ya Mulimu mwa bupilo bwa luna.

Mu Itutileñi?

• Jehova u fa cwañi kutwisiso ya kwa moya?

• Lififi le li lu potolohile li tahisa butata mañi?

• Lu lukela ku tokolomoha likozi mañi?

• Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itebuha liseli la niti?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 8]

Jehova ki yena simbule sa liseli la luli ni la kwa moya

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Sina Jesu ha n’a folisize munna wa sibofu hanyinyani-hanyinyani, u lu tusa cwalo ku zwa mwa lififi la kwa moya

[Siswaniso se si fa likepe 11]

Ku kwashekiwa ki liseli la buhata la Satani kwa tibisa kwa moya