ഞാൻ വളർന്നു​വ​ന്നതു ചെറി​യൊ​രു ഫാമി​ലാണ്‌. പപ്പയും മമ്മിയും രണ്ട്‌ ആങ്ങളമാ​രും ഒരു ചേച്ചി​യും ഒരു അനിയ​ത്തി​യും ഒക്കെ ഉൾപ്പെ​ട്ട​താ​യി​രു​ന്നു എന്റെ കുടും​ബം. ഞങ്ങളുടെ ഫാമിൽ കോഴി​ക​ളും പന്നിക​ളും പശുക്ക​ളും ഒക്കെയു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഫാമിലെ ജോലി കഠിനാ​ധ്വാ​നം ഉള്ളതാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും ഞങ്ങൾ എപ്പോ​ഴും സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു.

 മെഥഡിസ്റ്റ്‌ പള്ളിയി​ലാ​ണു ഞങ്ങൾ പോയി​രു​ന്നത്‌. എന്റെ പപ്പ നന്നായിട്ട്‌ പാടു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ കൊയർ സംഘത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പാടാ​നാ​യി മറ്റു പള്ളിക​ളിൽ പോകു​മ്പോൾ ഞാനും മിക്കവാ​റും പപ്പയോ​ടൊ​പ്പം പോകും. ഇവിടത്തെ പള്ളിക​ളൊ​ക്കെ കല്ലു​കൊണ്ട്‌ നിർമി​ച്ച​താ​യ​തു​കൊണ്ട്‌ ശൈത്യ​കാ​ലത്ത്‌ അതിനു​ള്ളിൽ നല്ല തണുപ്പാ​യി​രു​ന്നു. പള്ളിക്ക്‌ അകത്ത്‌ മുന്നിൽനി​ന്നു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു പപ്പ പാട്ടു പാടു​ന്നത്‌. മുന്നി​ലത്തെ സീറ്റു​ക​ളെ​ല്ലാം പ്രമു​ഖ​രായ ആളുകൾക്കു​വേണ്ടി മാറ്റി​യി​ട്ടി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ പുറകി​ലാണ്‌ ഇരിക്കാറ്‌. എന്നാലും പപ്പയുടെ പാട്ട്‌ കേൾക്കു​ന്നത്‌ എനിക്കു വളരെ ഇഷ്ടമാ​യി​രു​ന്നു.

 ഞാൻ ഗ്രാനി എന്നു വിളി​ക്കുന്ന എന്റെ പപ്പയുടെ അമ്മ, എല്ലാ ഞായറാ​ഴ്‌ച​യും ഞങ്ങളെ കാണാൻ വരുമാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ എനിക്ക്‌ ഏതാണ്ട്‌ 16 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ ഗ്രാനി മരിച്ചു​പോ​യി. അത്‌ എനിക്ക്‌ ഒട്ടും താങ്ങാൻ പറ്റിയില്ല. ഗ്രാനി എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നും ഇനി എനിക്കു ഗ്രാനി​യെ കാണാൻ പറ്റുമോ എന്നും ഒക്കെ ഞാൻ ചിന്തിച്ചു. അത്‌ അറിയാ​നാ​യി, മരിച്ച​വ​രു​മാ​യി സംസാ​രി​ക്കാൻ കഴിവു​ണ്ടെന്ന്‌ അവകാ​ശ​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന ഒരു സ്‌ത്രീ​യെ ഞാൻ പലവട്ടം പോയി കണ്ടു. ഒട്ടും വൃത്തി​യി​ല്ലാത്ത, ഭയങ്കര തണുപ്പുള്ള ഒരു വീടാ​യി​രു​ന്നു അവരു​ടേത്‌. കണ്ടാൽത്തന്നെ പേടി തോന്നും. എനിക്കു ഗ്രാനി എവി​ടെ​യാ​ണെന്നു മാത്രം അറിഞ്ഞാൽ മതിയാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ, അത്‌ ആ സ്‌ത്രീ​യ്‌ക്കു പറഞ്ഞു​ത​രാൻ പറ്റിയില്ല.

 കുറച്ച്‌ വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളിൽ ഒരാളായ എന്റെ പപ്പയുടെ ബന്ധുക്ക​ളിൽ ഒരാൾ എന്നെ ഒരു മീറ്റി​ങ്ങി​നു ക്ഷണിച്ചു. സാക്ഷി​ക​ളു​ടേതു വിചി​ത്ര​മായ ഒരു മതമാ​ണെന്നു കേട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും പോകാൻ ഞാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. ആ മീറ്റി​ങ്ങി​നു പോയ​പ്പോൾ ബൈബിൾ പഠിക്കാൻ താത്‌പ​ര്യ​മു​ണ്ടോ എന്ന്‌ ഒരു സ്‌ത്രീ സ്‌നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ എന്നോടു ചോദി​ച്ചു. അങ്ങനെ​യാ​ണു ഞാൻ യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ തുടങ്ങി​യത്‌. ആദ്യം ഞാൻ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രുന്ന ബൈബിൾ ജയിംസ്‌ രാജാ​വി​ന്റെ ഭാഷാ​ന്ത​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. കാരണം സാക്ഷികൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കുന്ന ബൈബിൾ അത്ര കൃത്യ​ത​യു​ള്ള​ത​ല്ലെന്നു മമ്മി എന്നോടു പറഞ്ഞി​ട്ടുണ്ട്‌. എന്നാൽ പഠിച്ചു​തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ മമ്മി പറഞ്ഞതു സത്യമ​ല്ലെന്ന്‌ എനിക്കു മനസ്സി​ലാ​യി.

 ബൈബി​ളിൽനിന്ന്‌ പഠിച്ച കാര്യങ്ങൾ എന്നെ ശരിക്കും അതിശ​യി​പ്പി​ച്ചു. പ്രത്യേ​കി​ച്ചും എന്റെ ഗ്രാനി ‘ഉറങ്ങു​ക​യാ​ണെ​ന്നും’ പുനരുത്ഥാനത്തിലൂടെ a എനിക്കു ഗ്രാനി​യെ വീണ്ടും കാണാൻ പറ്റു​മെ​ന്നും അറിഞ്ഞത്‌! കൂടുതൽ പഠിച്ചു​വ​ന്ന​പ്പോൾ മനസ്സി​ലാ​യി, എനിക്ക്‌ ദൈവ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ബൈബി​ളി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഒന്നും അറിയി​ല്ലെന്ന്‌. ഇത്രയും കാലം പള്ളിയിൽ പോയി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും ദൈവ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പപ്പയ്‌ക്കും കാര്യ​മാ​യിട്ട്‌ ഒന്നും അറിയി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. “എന്നെ വഴി നയി​ക്കേ​ണമേ, മഹാനായ യഹോവേ” എന്ന ഭക്തിഗാ​നം ഞങ്ങൾ പലതവണ പാടി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. പക്ഷേ, ആരെക്കു​റി​ച്ചാ​ണു പാടി​യി​രു​ന്ന​തെന്നു ഞങ്ങൾക്ക്‌ അറിയി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

വിവാ​ഹ​വും എതിർപ്പു​ക​ളും

 ഞാൻ വിവാഹം കഴിക്കാൻ ആഗ്രഹി​ച്ചി​രുന്ന ഇയാൻ സത്യ​ത്തോ​ടു താത്‌പ​ര്യം കാണി​ക്കു​ക​യും അങ്ങനെ ബൈബിൾ പഠിക്കാൻ തുടങ്ങു​ക​യും ചെയ്‌തു. അദ്ദേഹം നന്നായി പുരോ​ഗ​മി​ച്ചു, പുകവലി നിറു​ത്തു​ക​പോ​ലും ചെയ്‌തു. അങ്ങനെ ഞങ്ങൾ 1971 സെപ്‌റ്റം​ബ​റിൽ വിവാ​ഹി​ത​രാ​യി. എന്നാൽ അധികം​വൈ​കാ​തെ ഇയാന്റെ അമ്മ മരിച്ച സമയത്ത്‌ ഞങ്ങളുടെ വിശ്വാ​സ​ത്തി​നു ചില പരീക്ഷ​ണങ്ങൾ നേരിട്ടു. മരണവു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ട ചില കൂടി​വ​ര​വു​കൾക്കു​വേണ്ടി കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളും അടുത്ത സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളും ഞങ്ങളെ ക്ഷണിച്ചു. ഇതു​പോ​ലുള്ള കൂടി​വ​ര​വു​ക​ളിൽ പങ്കെടു​ക്കുന്ന പലരും പുക വലിക്കു​ക​യും അമിത​മാ​യി കുടി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു. ആ സമയത്ത്‌ പഴയ ശീലങ്ങ​ളി​ലേക്കു തിരി​ച്ചു​പോ​കാ​നുള്ള ശക്തമായ ഒരു പ്രലോ​ഭനം ഇയാനു നേരിട്ടു.

 ഇയാൻ സത്യത്തിൽനിന്ന്‌ അകലു​ന്നതു കണ്ടപ്പോൾ എനിക്കു ശരിക്കും വിഷമം തോന്നി. ചില മീറ്റി​ങ്ങു​ക​ളും ബൈബിൾപ​ഠ​ന​വും ഇയാൻ മുടക്കാൻതു​ടങ്ങി. പക്ഷേ എനിക്കു ബൈബിൾപ​ഠ​ന​വും മീറ്റി​ങ്ങും ശുശ്രൂ​ഷ​യും ഒക്കെ ഇഷ്ടമാ​യി​രു​ന്നു. 1972 മാർച്ച്‌ 9-ന്‌ ഞാൻ സ്‌നാ​ന​പ്പെട്ടു. അതു കാണാൻ ഇയാൻ വന്നിട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ പതി​യെ​പ്പ​തി​യെ ഇയാൻ സത്യത്തെ എതിർക്കാൻതു​ടങ്ങി. ആദ്യ​മൊ​ക്കെ നമ്മുടെ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ കാണു​ന്നത്‌ ഇയാന്‌ ഇഷ്ടമല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പിന്നീട്‌ ഞാൻ ശുശ്രൂ​ഷ​യ്‌ക്കു പോകു​ന്ന​തും ഇയാന്‌ ഇഷ്ടമല്ലാ​താ​യി. അവസാനം അവിടെ അടുത്തുള്ള ഒരു പബ്ബിലെ ക്രിസ്‌തു​മസ്സ്‌ ആഘോ​ഷ​ങ്ങൾക്കും ബർത്ത്‌ഡേ പാർട്ടി​കൾക്കും ഒപ്പം വരാൻ ഇയാൻ എന്നെ നിർബ​ന്ധി​ച്ചു. ശിരസ്ഥാ​നത്തെ ബഹുമാ​നി​ക്കേ​ണ്ട​തു​ള്ള​തു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ ഇയാ​നോ​ടൊ​പ്പം പോകു​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ത​ത്ത്വ​ങ്ങൾക്ക്‌ വിരു​ദ്ധ​മാ​യി ഒരു കാര്യ​വും ചെയ്യാ​തി​രി​ക്കാൻ ഞാൻ പ്രത്യേ​കം ശ്രദ്ധിച്ചു. b അവിടത്തെ സ്‌ത്രീ​ക​ളു​ടെ ബാത്ത്‌റൂ​മിൽ പോയി​രുന്ന്‌ ഞാൻ പ്രാർഥി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യോ​ടു വിശ്വ​സ്‌ത​മാ​യി നിൽക്കാ​നും നല്ലൊരു മനസ്സാക്ഷി ഉണ്ടായി​രി​ക്കാ​നും എന്നെ സഹായി​ക്കേ​ണമേ എന്ന്‌ ഞാൻ വീണ്ടും​വീ​ണ്ടും പ്രാർഥി​ക്കും. യഹോവ എന്നെ സഹായി​ക്കു​ന്നത്‌ എനിക്ക്‌ അനുഭ​വി​ച്ച​റി​യാ​നാ​യി.

 ഇയാനും എനിക്കും മൂന്ന്‌ ആൺമക്കൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. ഫിലിപ്പ്‌, നൈജൽ, ആൻഡ്രൂ. ഇയാൻ ദൂരസ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു വണ്ടി ഓടി​ക്കുന്ന ഒരു ട്രക്ക്‌ ഡ്രൈവർ ആയിരു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ആഴ്‌ച​യിൽ മിക്ക ദിവസ​വും വീട്ടിൽ ഉണ്ടാകില്ല. ഇയാന്‌ നല്ലൊരു ഭാര്യ​യാ​യി​രി​ക്കാ​നും അതോ​ടൊ​പ്പം കഴിയു​ന്നി​ട​ത്തോ​ളം യഹോ​വയെ സേവി​ക്കാ​നും ഞാൻ ശ്രമിച്ചു. ഇയാൻ ജോലി​യി​ലാ​യി​രി​ക്കുന്ന സമയത്ത്‌ ഞാൻ ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഏർപ്പെ​ടും. വാരാ​ന്ത​ങ്ങ​ളിൽ ഇയാ​നോ​ടൊ​പ്പം സമയം ചെലവ​ഴി​ക്കും. കുട്ടി​ക​ളു​ടെ മുന്നിൽവെച്ച്‌ ഇയാ​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ മോശ​മാ​യൊ​ന്നും സംസാ​രി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ ഞാൻ പ്രത്യേ​കം ശ്രദ്ധി​ച്ചി​രു​ന്നു.

 എനിക്കു സഭയിൽ ഒരുപാ​ടു സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അവരിൽ ചിലരെ ഞാൻ പപ്പയു​ടെ​യും മമ്മിയു​ടെ​യും അടുത്ത്‌ കൊണ്ടു​പോ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. പതിയെ എന്റെ പുതിയ സുഹൃ​ത്തു​ക്കളെ അവർക്കും ഇഷ്ടപ്പെ​ടാൻതു​ടങ്ങി. ഞങ്ങളുടെ സഭയിലെ ഒരു സഹോ​ദരൻ മരിച്ച​പ്പോൾ എന്റെ മമ്മിയും രാജ്യ​ഹാ​ളിൽവെച്ച്‌ നടന്ന ആ ശവസം​സ്‌കാര ചടങ്ങിൽ പങ്കെടു​ത്തു. താമസി​ക്കാ​തെ മമ്മിയും പപ്പയും എന്റെ ചേട്ടൻ സ്റ്റാൻലി​യും ഭാര്യ അവേരി​ലും ബൈബിൾ പഠിക്കാൻ തുടങ്ങി, സ്‌നാ​ന​പ്പെട്ടു.

 സ്റ്റാൻലി​ക്കും അവേരി​ലി​നും ഒരു മോനും മോളും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. കുട്ടി​ക​ളെ​യും കൂട്ടി ശുശ്രൂ​ഷ​യ്‌ക്കു പോകു​ന്നതു ഞാനും അവേരി​ലും ഒരുപാട്‌ ആസ്വദി​ച്ചു. എനിക്കും അവേരി​ലി​നും കാർ ഇല്ലായി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ കുട്ടി​കളെ ഇരുത്തുന്ന വണ്ടിയും തള്ളി കിലോ​മീ​റ്റ​റു​ക​ളോ​ളം നടന്നാണു ഞങ്ങൾ ശുശ്രൂ​ഷ​യ്‌ക്കു പോയി​രു​ന്നത്‌. അതു ശരിക്കും സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണു ഞങ്ങൾ ചെയ്‌തത്‌. ആൻഡ്രൂ​വി​നെ വണ്ടിയിൽ ഇരുത്തി തള്ളും, നൈജൽ വണ്ടിയു​ടെ മുകളിൽ ഇരിക്കും, ഫിലിപ്പ്‌ വണ്ടിയു​ടെ പിടി​യിൽ പിടിച്ച്‌ ഞങ്ങളുടെ സൈഡിൽക്കൂ​ടെ നടക്കും.

എന്റെ കുട്ടി​കളെ പരിശീ​ലി​പ്പി​ക്കു​ന്നു

 ഇയാനും എനിക്കും രണ്ടു കുട്ടി​ക​ളും​കൂ​ടെ ഉണ്ടായി: കാരോ​ളി​നും ഡെബി​യും. യഹോ​വ​യു​ടെ വഴിക​ളിൽ എന്റെ കുട്ടി​കളെ പരിശീ​ലി​പ്പി​ക്കാൻ ഞാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചു​റ​ച്ചി​രു​ന്നു. മാതാ​പി​താ​ക്കൾക്കു​വേണ്ടി ബൈബി​ളിൽ കൊടു​ത്തി​രി​ക്കുന്ന ഏതൊരു നിർദേ​ശ​വും ബാധക​മാ​ക്കാൻ ഞാൻ പരമാ​വധി ശ്രമിച്ചു. സമർപ്പ​ണ​ത്തി​നു ചേർച്ച​യിൽ ഞാൻ ജീവി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്റെ കുട്ടികൾ കാണാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹി​ച്ചു.

 ഞാൻ എപ്പോ​ഴും ഓർത്തി​രി​ക്കുന്ന ഒരു വാക്യ​മാണ്‌ 1 കൊരി​ന്ത്യർ 15:33. അവിടെ ഇങ്ങനെ​യാ​ണു പറയു​ന്നത്‌: “ചീത്ത കൂട്ടു​കെട്ടു നല്ല ശീലങ്ങളെ നശിപ്പി​ക്കു​ന്നു.” സ്‌കൂ​ളി​ലെ കൂട്ടു​കെട്ട്‌ സ്‌കൂ​ളി​ന്റെ ഗേറ്റി​നു​ള്ളിൽത്തന്നെ നിറു​ത്ത​ണ​മെന്നു താൻ കുട്ടി​ക​ളോ​ടു പറയാ​റു​ണ്ടെന്ന്‌ ഒരു സഹോ​ദരി സമ്മേള​ന​ത്തിൽവെച്ച്‌ എന്നോടു പറഞ്ഞു. ഇതുതന്നെ ചെയ്യണ​മെന്ന്‌ എനിക്കും തോന്നി. പക്ഷേ അതു ബുദ്ധി​മു​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു. ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ എന്റെ കുട്ടികൾ സ്‌കൂ​ളിൽ പഠിക്കുന്ന പിള്ളേ​രു​മാ​യിട്ട്‌ ആരും കാണാതെ ഫുട്‌ബോൾ കളിക്കാൻ പോകും. അവരുടെ മിക്ക കൂട്ടു​കാ​രും നല്ല കുട്ടി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ അവർ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കാ​ത്ത​വ​രാണ്‌. അത്‌ ആ കൂട്ടു​കാ​രു​ടെ സംസാ​ര​ത്തി​ലും പ്രവൃ​ത്തി​യി​ലും ഒക്കെ വ്യക്തമാ​യി​രു​ന്നു.

 ഒരു ദിവസം ഞാൻ കുട്ടി​ക​ളോട്‌, സ്‌കൂൾ കഴിഞ്ഞ്‌ ഫുട്‌ബോൾ കളിക്കാൻ താത്‌പ​ര്യ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഞാൻ കൂടെ കളിക്കാ​മെന്നു പറഞ്ഞു. എന്നാൽ അതൊ​ട്ടും ശരിയാ​യില്ല. കാരണം എനിക്കു ഫുട്‌ബോൾ കളിക്കാൻ അറിയി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കിലും ജ്ഞാന​ത്തോ​ടെ സുഹൃ​ത്തു​ക്കളെ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കാ​നാ​യി ഞാൻ കുട്ടി​കളെ വീണ്ടും​വീ​ണ്ടും സഹായി​ക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. അങ്ങനെ പതിയെ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കാത്ത കുട്ടി​ക​ളോ​ടൊ​പ്പം കൂട്ടു​കൂ​ടു​ന്ന​തി​നു പകരം വിനോ​ദ​ത്തി​നുള്ള മറ്റു വഴികൾ അവർതന്നെ കണ്ടുപി​ടി​ച്ചു.

 എന്റെ മനസ്സി​നോ​ടു ചേർന്നി​രി​ക്കുന്ന മറ്റൊരു തിരു​വെ​ഴു​ത്താണ്‌ 1 യോഹ​ന്നാൻ 2:17. അവിടെ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു: “ലോക​വും അതിന്റെ മോഹ​ങ്ങ​ളും നീങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്നു. എന്നാൽ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ഇഷ്ടം ചെയ്യു​ന്ന​യാൾ എന്നും ജീവി​ക്കും.” സാത്താന്റെ ലോകം നീങ്ങി​പ്പോ​കു​മെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ അറിയാം. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ ആത്മീയ​ല​ക്ഷ്യ​ങ്ങൾവെ​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ മുന്നോ​ട്ടു​പോ​കാ​നും അങ്ങനെ യഹോ​വ​യു​ടെ അംഗീ​കാ​രം ആസ്വദി​ക്കാ​നും ഞാൻ കുട്ടി​കളെ സഹായി​ച്ചു. പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കു​മ്പോൾ അത്‌ എത്ര ചെറു​താ​ണെ​ങ്കി​ലും ഞാൻ യഹോ​വ​യോ​ടു പ്രാർഥി​ക്കു​ക​യും നിർദേ​ശ​ങ്ങൾക്കാ​യി തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലേക്കു നോക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. ഞാൻ ബൈബിൾ ചൂണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ കുട്ടി​ക​ളോ​ടു സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ, അവർക്ക്‌ അവരെ വഴിന​യി​ക്കു​ന്നതു ഞാനല്ല പകരം യഹോ​വ​യാ​ണെന്നു മനസ്സി​ലാ​കും. എന്റെ വാക്കു​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും ഞാൻ അവരെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. അതി​നോട്‌ അവർ നന്നായി പ്രതി​ക​രി​ച്ചു. എന്റെ ശ്രമങ്ങൾക്കു ശരിക്കും ഫലമു​ണ്ടാ​യി. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ചെറു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾത്തന്നെ അവർ ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ സ്വന്തമാ​യി മടക്കസ​ന്ദർശ​നങ്ങൾ കണ്ടെത്തി. അത്‌ അവരെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ച്ചു, അവർക്ക്‌ അത്‌ ഒരു പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു.

 മീറ്റിങ്ങുകളിൽ പങ്കെടു​ക്കു​ന്നതു വളരെ പ്രധാ​ന​മാ​ണെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ ഇടദി​വ​സത്തെ മീറ്റിങ്ങ്‌ കൂടുന്ന സമയത്ത്‌ കുട്ടി​കൾക്കു നല്ല ക്ഷീണം തോന്നി​യി​രു​ന്നു. അപ്പോൾ ഞാൻ ഒരു കാര്യം ചെയ്‌തു, മീറ്റി​ങ്ങുള്ള ദിവസം ഞാൻ കുട്ടി​കളെ സ്‌കൂ​ളിൽ പോയി കൂട്ടും, എന്നിട്ട്‌ അവർക്ക്‌ കുറച്ച്‌ ഭക്ഷണം കൊടു​ക്കും, പിന്നെ ഞങ്ങൾ കുറച്ച്‌ നേരം കിടന്ന്‌ ഉറങ്ങും, പ്രശ്‌നം പരിഹ​രി​ച്ചു. ഞങ്ങളിൽ ആർക്കെ​ങ്കി​ലും അസുഖ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ മാത്രമേ ഞങ്ങൾ മീറ്റിങ്ങ്‌ മുടക്കി​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. അങ്ങനെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഞങ്ങൾ മീറ്റി​ങ്ങി​ന്റെ പരിപാ​ടി​ക​ളെ​ല്ലാം വീട്ടി​ലി​രുന്ന്‌ പഠിക്കും. എന്നിട്ടു​മാ​ത്രമേ ടിവി ഓണാ​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ഇയാൻ അപ്രതീ​ക്ഷി​ത​മാ​യിട്ട്‌ വീട്ടി​ലേക്കു വരും. അപ്പോൾ ഞങ്ങൾ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഒളിപ്പി​ച്ചിട്ട്‌ ടിവി ഓണാ​ക്കും.

 കുടുംബാരാധനയ്‌ക്കു ഞങ്ങൾ ഒരു മുടക്ക​വും വരുത്തി​യില്ല. ഞങ്ങൾ ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ ബഥേലി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഏതു ഡിപ്പാർട്ടു​മെ​ന്റി​ലാ​ണു കുട്ടി​കൾക്കു സേവി​ക്കാൻ ഇഷ്ടമെ​ന്നും ഒക്കെ ചർച്ച ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു.

മുൻനി​ര​സേ​വനം എന്ന ലക്ഷ്യം

 എന്റെ മൂത്ത മകൻ ഫിലി​പ്പിന്‌ 16 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ അവന്‌ ഒരു കാർ മെക്കാ​നി​ക്കാ​യി മുഴു​സ​മയം ജോലി ചെയ്യാ​നുള്ള അവസരം കിട്ടി. ആ സമയത്തു​തന്നെ പാർട്ട്‌ടൈം ആയി ജനൽ വൃത്തി​യാ​ക്കുന്ന ഒരു ജോലി​ക്കുള്ള അവസര​വും അവനു മുന്നി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ അവനു ജനൽ വൃത്തി​യാ​ക്കുന്ന ആ ജോലി വലിയ താത്‌പ​ര്യ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു മുഴു​സമയ ജോലി ചെയ്യു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ കുടും​ബ​ത്തി​ലെ ചെലവു​കൾക്കു​വേണ്ടി സഹായി​ക്കാ​മ​ല്ലോ എന്നായി​രു​ന്നു അവൻ പറയു​ന്നത്‌. എന്നാൽ കുടും​ബ​ത്തി​ന്റെ ഭൗതി​കാ​വ​ശ്യ​ങ്ങൾക്കാ​യി കരുതാ​നുള്ള ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം പപ്പയ്‌ക്കാ​ണെ​ന്നും അതു​പോ​ലെ നമ്മുടെ ആവശ്യങ്ങൾ ഇപ്പോൾത്തന്നെ നടന്നു​പോ​കു​ന്നു​ണ്ട​ല്ലോ​യെ​ന്നും ഞാൻ അവനോ​ടു പറഞ്ഞു. ഇനി പാർട്ട്‌ടൈം ജോലി​യാണ്‌ ചെയ്യു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ മുൻനി​ര​സേ​വനം തുടങ്ങാ​നാ​കു​മ​ല്ലോ എന്നും ഞാൻ അവനു വിശദീ​ക​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു.

 സ്‌കൂൾവി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം കഴിഞ്ഞ ഉടനെ ഫിലിപ്പ്‌ സാധാരണ മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​നാ​യി പ്രവർത്തി​ക്കാൻതു​ടങ്ങി. ഞാൻ സഹായ മുൻനി​ര​സേ​വ​ന​വും തുടങ്ങി. എന്റെ രണ്ടാമത്തെ മകൻ നൈജ​ലും സ്‌കൂൾ പഠനത്തി​നു ശേഷം മുൻനി​ര​സേ​വനം തുടങ്ങി. ആ സമയത്ത്‌ ഞാനും ഒരു സാധാരണ മുൻനി​ര​സേ​വി​ക​യാ​കാ​നുള്ള അപേക്ഷ കൊടു​ത്തു. ഒരു വർഷ​മെ​ങ്കി​ലും മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ എനിക്ക്‌ എന്റെ കുട്ടി​കളെ ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ പിന്തു​ണ​യ്‌ക്കാ​നാ​കു​മെ​ന്നും അതു​പോ​ലെ മുൻനി​ര​സേ​വ​കർക്കുള്ള സ്‌കൂ​ളിൽ പങ്കെടു​ക്കാൻ പറ്റു​മെ​ന്നും ഞാൻ ചിന്തിച്ചു. അങ്ങനെ നൈജ​ലി​നൊ​പ്പം എനിക്കു മുൻനി​ര​സേവന സ്‌കൂ​ളിൽ പങ്കെടു​ക്കാൻ പറ്റി.

 തുടക്കം​മു​ത​ലേ എനിക്ക്‌ മുൻനി​ര​സേ​വനം ഇഷ്ടമാ​യി​രു​ന്നു. ഇങ്ങനെ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ കുട്ടി​കൾക്കു നല്ലൊരു മാതൃക വെക്കാൻ പറ്റു​മെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യ്‌ക്കു നന്ദി. കഴിഞ്ഞ 35 വർഷമാ​യി എനി​ക്കൊ​രു മുൻനി​ര​സേ​വി​ക​യാ​യി പ്രവർത്തി​ക്കാൻ പറ്റുന്നു. ഞാൻ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഇയാൻ അറിയു​ക​യാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ അദ്ദേഹം ചില​പ്പോൾ തടഞ്ഞേനേ. പക്ഷേ ഇടദി​വ​സ​ങ്ങ​ളിൽ ഇയാൻ ജോലി​യി​ലാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ഞാൻ ശുശ്രൂഷ ചെയ്യു​ക​യും അദ്ദേഹം വീട്ടി​ലു​ള്ള​പ്പോൾ അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടൊ​പ്പം സമയം ചെലവ​ഴി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

 പിന്നീട്‌ നൈജൽ ബഥേൽ സേവന​ത്തി​ലുള്ള ആപ്ലി​ക്കേഷൻ കൊടു​ത്തു. അങ്ങനെ ബഥേലിൽ സേവി​ക്കാൻതു​ടങ്ങി. അവി​ടെ​വെച്ച്‌ അവനു നല്ല സഹവാ​സ​വും പരിശീ​ല​ന​വും ഒക്കെ കിട്ടി. നല്ലൊരു ആത്മീയ​പു​രു​ഷ​നാ​കാൻ അത്‌ അവനെ സഹായി​ച്ചു. ഇനി ഫിലി​പ്പി​നും ആൻഡ്രൂ​വി​നും ശുശ്രൂ​ഷാ പരിശീ​ലന സ്‌കൂൾ c കിട്ടി. എന്റെ കണ്ണിൽ, അവർ ആ സ്‌കൂ​ളി​നാ​യി പോകു​ന്ന​തി​നു​മുമ്പ്‌ കുട്ടി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. തിരിച്ച്‌ അവർ പുരു​ഷ​ന്മാ​രാ​യി​ട്ടാ​ണു വന്നത്‌. (1 പത്രോസ്‌ 5:10) യഹോ​വ​യു​ടെ ജനത്തിനു കിട്ടുന്ന ഇതു​പോ​ലുള്ള ദിവ്യാ​ധി​പത്യ സ്‌കൂ​ളു​ക​ളെ​ല്ലാം ശരിക്കും വളരെ നല്ലതാണ്‌. എന്റെ കുട്ടി​കൾക്കു കിട്ടിയ ഈ പരിശീ​ല​ന​ത്തി​നു ഞാൻ യഹോ​വ​യോ​ടും സംഘട​ന​യോ​ടും ഒരുപാ​ടു നന്ദിയു​ള്ള​വ​ളാണ്‌.

ബുദ്ധി​മു​ട്ടുള്ള സാഹച​ര്യ​ങ്ങൾ

 ഈ വർഷങ്ങ​ളി​ലു​ട​നീ​ളം എന്റെ ജീവി​ത​ത്തിൽ ഒരുപാ​ടു പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി. ഞാൻ നേരിട്ട ഏറ്റവും വലി​യൊ​രു ബുദ്ധി​മു​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്റെ ഭർത്താ​വി​ന്റെ അവിശ്വ​സ്‌തത. വിവാഹം കഴിച്ച്‌ 33 വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം അദ്ദേഹം എന്നെ ഉപേക്ഷിച്ച്‌ മറ്റൊ​രാ​ളു​ടെ​കൂ​ടെ പോയി. ഇനി ഞാൻ നേരിട്ട മറ്റൊരു പ്രശ്‌ന​മാ​യി​രു​ന്നു എന്റെ പ്രായ​മുള്ള മാതാ​പി​താ​ക്ക​ളു​ടെ കാര്യം. 1997 മാർച്ചിൽ എന്റെ പപ്പ മരിച്ചു. അത്‌ എന്നെ ഒരുപാ​ടു സങ്കട​പ്പെ​ടു​ത്തി. എന്റെ മമ്മി തന്നെയാ​യി​പ്പോ​യി. പപ്പയി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊണ്ട്‌ മമ്മിക്കു വലിയ സങ്കടവും ഏകാന്ത​ത​യും ഒക്കെ തോന്നി. മമ്മിക്ക്‌ ഒറ്റയ്‌ക്കു വണ്ടി ഓടി​ക്കാൻപോ​ലും പറ്റാതാ​യി. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ ഇടയ്‌ക്ക്‌ മമ്മിയെ വിളിച്ച്‌ ഇങ്ങനെ ചോദി​ക്കും: “നമുക്ക്‌ ചുമ്മാ വണ്ടി ഓടിച്ച്‌ ഒന്നു പുറത്തു​പോ​യി മടക്കസ​ന്ദർശ​ന​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ നടത്തി വന്നാലോ?” കുറച്ച്‌ വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം മമ്മി എന്നോ​ടൊ​പ്പം മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാൻതു​ടങ്ങി. അങ്ങനെ ചെയ്യാൻ തീരു​മാ​ന​മെ​ടു​ത്ത​തു​കൊണ്ട്‌ മമ്മിയു​ടെ ജീവി​ത​ത്തിന്‌ ഒരു ഉദ്ദേശ്യ​വും ലക്ഷ്യവും വീണ്ടും​വന്നു. പത്തു വർഷ​ത്തോ​ളം മമ്മി മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്‌തു. മരണം​വരെ മമ്മി വിശ്വ​സ്‌ത​യാ​യി തുടർന്നു.

 പുറകി​ലേക്ക്‌ തിരി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ അഞ്ച്‌ കുട്ടി​ക​ളെ​യും സത്യത്തിൽത്തന്നെ വളർത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ അത്ര എളുപ്പ​മ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ദൈവത്തെ സേവി​ക്ക​ണോ വേണ്ടയോ എന്ന്‌ ഓരോ കുട്ടി​യും സ്വയം തീരു​മാ​നി​ക്ക​ണ​മെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. അവർ എന്താണു ചെയ്യു​ന്ന​തെന്ന്‌ എനിക്കു നിയ​ന്ത്രി​ക്കാൻ പറ്റില്ല. പക്ഷേ ഞാൻ ചെയ്യുന്ന കാര്യങ്ങൾ എനിക്കു നിയ​ന്ത്രി​ക്കാൻ പറ്റും. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ യഹോ​വ​യു​ടെ നിർദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പൂർണ​മാ​യി അനുസ​രി​ച്ചു. അതു​പോ​ലെ എന്റെ വാക്കി​ലൂ​ടെ​യും പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും ഞാൻ കുട്ടി​കൾക്കു നല്ലൊരു മാതൃ​ക​വെച്ചു. അവരെ​ല്ലാം യഹോ​വയെ സേവി​ക്കു​ന്നതു കാണു​മ്പോൾ എനിക്ക്‌ ഇപ്പോൾ അഭിമാ​നം തോന്നു​ന്നുണ്ട്‌. d ശരിക്കും എന്റെ കുട്ടി​കളെ വളർത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ യഹോ​വ​യാണ്‌ എന്നെ സഹായി​ച്ചത്‌.