ചെറു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾമു​തലേ ഞാൻ സത്യത്തെ സ്‌നേ​ഹി​ച്ചു. യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ എന്നെത്തന്നെ സമർപ്പി​ക്കാ​നും സ്‌നാ​ന​മേൽക്കാ​നും എനിക്ക്‌ ആഗ്രഹം​തോ​ന്നി. അങ്ങനെ 13-ാമത്തെ വയസ്സിൽ ഞാൻ ആ ലക്ഷ്യത്തി​ലെത്തി. എനിക്ക്‌ 14 വയസ്സാ​യ​പ്പോൾ ഹെൽയെ ലിങ്‌  a സഹോ​ദരൻ എന്നോട്‌ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ചിന്തി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ എന്നു ചോദി​ച്ചു. ആ ദിവസം ഞാൻ ഇപ്പോ​ഴും ഓർക്കു​ന്നു. എന്റെ പപ്പയും മമ്മിയും താത്‌കാ​ലിക പയനി​യർമാ​രാ​യി സേവി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു (ഇപ്പോ​ഴത്തെ സഹായ മുൻനി​ര​സേ​വകർ). എങ്കിലും സാധാരണ മുൻനി​ര​സേ​വനം എന്താ​ണെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ ഒരു പിടി​യു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ ലിങ്‌ സഹോ​ദരൻ ചോദിച്ച ആ ചോദ്യം എന്റെ മനസ്സിൽ മായാതെ കിടന്നു. അപ്പോൾമു​തൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സേവന​ത്തിൽ കൂടുതൽ ചെയ്യാ​നുള്ള ആഗ്രഹം എനിക്കു തോന്നി​ത്തു​ടങ്ങി.

 1974-ൽ ഇത്യോ​പ്യ​യിൽ ചില രാഷ്ട്രീ​യ​പ്ര​ശ്‌നങ്ങൾ തലപൊ​ക്കി. അത്‌ കലാപ​ത്തി​നും അറസ്റ്റു​കൾക്കും കൊല​പാ​ത​ക​ങ്ങൾക്കും കാരണ​മാ​യി. അങ്ങനെ ഞങ്ങൾക്ക്‌ വീടു​തോ​റും പ്രസം​ഗി​ക്കാ​നും വലിയ കൂട്ടങ്ങ​ളാ​യി ഒരുമി​ച്ചു​കൂ​ടാ​നും കഴിയാ​തെ​വന്നു. എന്റെ പപ്പയും മമ്മിയും, ഞങ്ങൾ കുട്ടി​കളെ ഭാവി​യിൽ കൂടു​ത​ലാ​യി വരാൻ സാധ്യ​ത​യുള്ള എതിർപ്പു​കൾ നേരി​ടാൻ ഒരുക്കി. ക്രിസ്‌തീയ നിഷ്‌പ​ക്ഷ​ത​യു​ടെ അർഥം എന്താ​ണെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ ബൈബിൾത​ത്ത്വ​ങ്ങൾ ഞങ്ങളെ സഹായി​ച്ചു. ഞങ്ങളെ ചോദ്യം ചെയ്യു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ എന്തു പറയണ​മെന്ന്‌ അറിയാൻ യഹോവ ഞങ്ങളെ സഹായി​ക്കു​മെ​ന്നും അതു​പോ​ലെ ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ മൗനം​പാ​ലി​ക്കേണ്ടി വരു​മെ​ന്നും ഞങ്ങൾ പഠിച്ചു.—മത്തായി 10:19; 27:12, 14.

 എന്റെ സ്‌കൂൾപ​ഠനം അവസാ​നി​ച്ച​ശേഷം ഞാൻ ഇത്യോ​പ്യൻ എയർ​ലൈൻസിൽ ജോലി​ക്കു കയറി. ഒരു ദിവസം രാവിലെ ജോലി​ക്കു ചെന്ന​പ്പോൾ എന്റെ സഹപ്ര​വർത്ത​ക​രെ​ല്ലാം എന്നെ അഭിന​ന്ദി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. ഗവൺമെ​ന്റി​ന്റെ വാർഷി​കാ​ച​ര​ണ​ത്തിൽ പരേഡ്‌ നയിക്കാൻ എന്നെയാണ്‌ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നത്‌. പക്ഷേ ഞാൻ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ എന്റെ സൂപ്പർ​വൈ​സറെ കണ്ട്‌ സംസാ​രി​ച്ചു. എന്റെ ക്രിസ്‌തീ​യ​നി​ഷ്‌പക്ഷത കാരണം ഈ ആഘോ​ഷ​ത്തിൽ എനിക്കു പങ്കെടു​ക്കാ​നാ​കില്ല എന്നു പറഞ്ഞു.

 അടുത്ത ദിവസം ഞാൻ എയർപോർട്ടിൽ ജോലി ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​പ്പോൾ ആയുധ​ധാ​രി​ക​ളായ കുറച്ച്‌ ഉദ്യോ​ഗസ്ഥർ ടിക്കറ്റ്‌ എടുക്കുന്ന സ്ഥലത്തേക്കു നടന്നു​വ​രു​ന്നതു കണ്ടു. ആദ്യം ഞാൻ വിചാ​രി​ച്ചു, രാജ്യം വിടാൻ ശ്രമി​ക്കുന്ന ആരെ​യെ​ങ്കി​ലും അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യാ​നാ​യി​രി​ക്കും അവർ വന്നതെന്ന്‌. പക്ഷേ പിന്നെ നോക്കി​യ​പ്പോൾ അവർ എന്റെ നേരെ കൈ ചൂണ്ടു​ന്നത്‌ കണ്ടു! ഞാൻ ഓർത്തു, ‘അവർ എന്തിനാണ്‌ എന്റെ നേരെ കൈ ചൂണ്ടു​ന്നത്‌?’ അങ്ങനെ ഒട്ടും പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കാ​തെ എല്ലാം തലകീ​ഴ്‌മ​റി​ഞ്ഞു.

 ഉദ്യോ​ഗസ്ഥർ എന്നെ ഒരു ഓഫീ​സിൽ കൊണ്ടു​പോ​യി മണിക്കൂ​റു​ക​ളോ​ളം ചോദ്യം ചെയ്‌തു. “യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്കു പണം കൊടു​ക്കു​ന്നത്‌ ആരാണ്‌, നീ എറി​ട്രി​യൻ വിമോ​ചന മുന്നണി​ക്കു​വേണ്ടി പ്രവർത്തി​ക്കുന്ന ആളാണോ, നീയോ നിന്റെ പപ്പയോ അമേരി​ക്കൻ ഗവൺമെ​ന്റി​നു​വേണ്ടി പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണോ?” എന്നെല്ലാം അവർ ചോദി​ച്ചു. ഈ സമയത്ത്‌ എനിക്കു നല്ല ടെൻഷൻ തോ​ന്നേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ യഹോ​വ​യു​ടെ സഹായ​ത്തോ​ടെ ശാന്തമാ​യി നിൽക്കാൻ എനിക്കു കഴിഞ്ഞു.—ഫിലി​പ്പി​യർ 4:6, 7.

 ചോദ്യം ചെയ്‌തു​ക​ഴിഞ്ഞ്‌ ഉദ്യോ​ഗസ്ഥർ എന്നെ ജയിലി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി. ആ കെട്ടിടം മുമ്പ്‌ ഒരു വീടാ​യി​രു​ന്നു. അവിടെ 300 ചതുരശ്ര അടി മാത്രം വലുപ്പ​മുള്ള ഒരു മുറി​യി​ലാണ്‌ എന്നെ ഇട്ടത്‌. ആ മുറി​യിൽ ഞാൻ കൂടാതെ വേറെ 15 ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രി​ക​ളും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. അവരെ​ല്ലാം അവരുടെ രാഷ്ട്രീ​യ​നി​ല​പാ​ടു​ക​ളോ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളോ കാരണം തടവി​ലാ​യ​താണ്‌.

 രാത്രി​യാ​യ​പ്പോ​ഴും ഞാൻ എന്റെ ജോലി​സ്ഥ​ലത്തെ യൂണി​ഫോ​മിൽത്തന്നെ ആയിരു​ന്നു. തറയിൽ കിടന്ന്‌ ഞാൻ വീട്ടു​കാ​രെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ചിന്തിച്ചു. പപ്പയും മമ്മിയും സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളും ഒക്കെ എന്നെക്കു​റിച്ച്‌ ഓർത്ത്‌ വിഷമി​ക്കു​ക​യാ​യി​രി​ക്കും. എന്നെ അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്‌ത കാര്യം അവർ അറിഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടാ​കും. പക്ഷേ ഞാൻ ഇപ്പോൾ എവി​ടെ​യാ​ണെന്ന്‌ അവർ അറിയാൻ സാധ്യ​ത​യില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌ എന്നെ എവി​ടെ​യാണ്‌ ഇട്ടിരി​ക്കു​ന്ന​തെന്ന്‌ അവരെ അറിയി​ക്കേ​ണമേ എന്നു ഞാൻ പ്രാർഥി​ച്ചു.

 അടുത്ത ദിവസം രാവിലെ എഴു​ന്നേ​റ്റു​നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ അവിടെ കാവൽ നിൽക്കു​ന്നത്‌ എനിക്കു പരിച​യ​മുള്ള ഒരാളാ​ണെന്നു മനസ്സി​ലാ​യി. അദ്ദേഹം എന്നെ കണ്ട്‌ ഞെട്ടി​പ്പോ​യി. എന്നോടു ചോദി​ച്ചു: “ആസ്റ്റർ നീ എന്താണ്‌ ഇവിടെ?” ഞാൻ എവി​ടെ​യാ​ണെന്ന കാര്യം എന്റെ വീട്ടു​കാ​രെ അറിയി​ക്ക​ണ​മെന്ന്‌ ഞാൻ അദ്ദേഹ​ത്തോട്‌ അപേക്ഷി​ച്ചു. ആ ദിവസം വൈകിട്ട്‌ എനിക്ക്‌ വീട്ടിൽനിന്ന്‌ ഭക്ഷണവും വസ്‌ത്ര​വും കൊണ്ടു​വന്നു. ആ കാവൽക്കാ​രൻ ഞാൻ എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നുള്ള കാര്യം വീട്ടിൽ അറിയി​ച്ചി​രു​ന്നു. യഹോവ എന്റെ പ്രാർഥ​ന​യ്‌ക്ക്‌ ഉത്തരം തന്നു. ആ അനുഭ​വ​ത്തിൽനിന്ന്‌ ഒരു കാര്യം എനിക്കു മനസ്സി​ലാ​യി, ഞാൻ തനിച്ചല്ല എന്ന്‌.

 ജയിലിൽ ബൈബി​ളോ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളോ ഒന്നും കൈവശം വെക്കാൻ അധികാ​രി​കൾ സമ്മതി​ച്ചി​രു​ന്നില്ല. അതു​പോ​ലെ കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങൾക്കും കൂട്ടു​കാർക്കും ഒന്നും എന്നെ വന്നുകാ​ണാ​നും അനുവാ​ദ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കിലും സഹതട​വു​കാ​രി​ലൂ​ടെ യഹോവ എന്നെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. ഞാൻ അവരോട്‌ എല്ലാ ദിവസ​വും സാക്ഷീ​ക​രി​ക്കും. ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള സത്യം കേട്ടത്‌ അവർക്കു വലിയ ഇഷ്ടമായി. അവർ എന്നോടു മിക്ക​പ്പോ​ഴും ഇങ്ങനെ പറയും: “ഞങ്ങൾ ഇവിടെ മനുഷ്യ​രു​ടെ ഗവൺമെ​ന്റി​നു​വേ​ണ്ടി​യാണ്‌ പോരാ​ടു​ന്നത്‌. പക്ഷേ നീ പോരാ​ടു​ന്നത്‌ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ഗവൺമെ​ന്റി​നു​വേ​ണ്ടി​യാണ്‌. അവർ നിന്നെ കൊല്ലു​മെന്ന്‌ ഭീഷണി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യാൽപ്പോ​ലും വിട്ടു​വീഴ്‌ച ചെയ്യരുത്‌.”

 ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ കാവൽ നിൽക്കുന്ന ഉദ്യോ​ഗസ്ഥർ തടവു​കാ​രെ ചോദ്യം ചെയ്യു​ക​യോ അടിക്കു​ക​യോ ഒക്കെ ചെയ്യും. ഒരു ദിവസം രാത്രി 11 മണിക്ക്‌ അവർ എന്റെ അടുത്ത്‌ വന്നു. എന്നെ ചോദ്യം ചെയ്യാ​നുള്ള മുറി​യി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി. അവി​ടെ​വെച്ച്‌ അവർ എന്റെ മേൽ കുറെ കുറ്റങ്ങൾ ആരോ​പി​ച്ചു, ഞാൻ ഗവൺമെ​ന്റി​നെ പിന്തു​ണ​യ്‌ക്കു​ന്നില്ല എന്നൊക്കെ. ഒരു രാഷ്ട്രീ​യ​മു​ദ്രാ​വാ​ക്യം ആവർത്തി​ക്കാൻ ഞാൻ വിസമ്മ​തി​ച്ച​പ്പോൾ രണ്ട്‌ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാർ എന്നെ അടിച്ചു. എന്നെ പല പ്രാവ​ശ്യം ഇങ്ങനെ ചോദ്യം ചെയ്‌തി​ട്ടുണ്ട്‌. ഓരോ തവണയും ഞാൻ യഹോ​വ​യോട്‌ മുട്ടി​പ്പാ​യി പ്രാർഥി​ക്കും. അപ്പോ​ഴെ​ല്ലാം യഹോവ എന്നെ പിടി​ച്ചു​നിൽക്കാൻ സഹായി​ച്ചു.

 മൂന്നു മാസം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ ഞങ്ങൾക്കു കാവൽ നിന്നി​രുന്ന ഒരു ഉദ്യോ​ഗസ്ഥൻ വന്നിട്ട്‌ എന്നെ വിട്ടയ​യ്‌ക്കു​ക​യാ​ണെന്നു പറഞ്ഞു. എനിക്ക്‌ ആദ്യം സന്തോ​ഷ​വും ആവേശ​വും ഒക്കെ തോന്നി​യെ​ങ്കി​ലും ചെറി​യൊ​രു വിഷമ​വും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. കാരണം മറ്റു തടവു​കാ​രോട്‌ ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ സംസാ​രി​ക്കു​ന്നത്‌ ഞാൻ ആസ്വദി​ച്ചി​രു​ന്നു.

 ജയിലിൽനിന്ന്‌ മോചി​ത​യാ​യി ഏതാനും മാസങ്ങൾക്കു ശേഷം ഞാൻ വീട്ടിൽ ഇല്ലാതി​രുന്ന ഒരു സമയത്ത്‌ എന്റെ വീട്ടിലെ ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രെ​യെ​ല്ലാം അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി ചില ഉദ്യോ​ഗസ്ഥർ വന്നു. അവർ എന്റെ രണ്ടു സഹോ​ദ​രി​മാ​രെ​യും ഒരു സഹോ​ദ​ര​നെ​യും അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്‌തു. ആ സമയത്ത്‌ എനിക്കു മനസ്സി​ലാ​യി, ഞാൻ രാജ്യം വിടു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കും നല്ലതെന്ന്‌. കുടും​ബത്തെ വീണ്ടും പിരി​യു​ന്നത്‌ എനിക്കു വലിയ സങ്കടമാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കിലും ധൈര്യ​ത്തോ​ടെ​യി​രി​ക്കാ​നും യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയി​ക്കാ​നും പറഞ്ഞു​കൊണ്ട്‌ മമ്മി എന്നെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. അങ്ങനെ ഒട്ടും താമസി​ക്കാ​തെ അവി​ടെ​നിന്ന്‌ പോകാൻ ഞാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. ഞാൻ അമേരി​ക്ക​യി​ലേ​ക്കുള്ള ഫ്ലൈറ്റിൽ കയറി. ആ ദിവസം വൈകു​ന്നേ​രം​തന്നെ എന്നെ അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി ഉദ്യോ​ഗസ്ഥർ വീണ്ടും വന്നു. എന്നെ വീട്ടിൽ കാണാ​ത്ത​തു​കൊണ്ട്‌ അവർ എയർപോർട്ടി​ലേക്കു കുതിച്ചു. പക്ഷേ അവർ എയർപോർട്ടിൽ എത്തിയ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ഫ്ലൈറ്റ്‌ പുറ​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

 ഞാൻ മേരി​ലാൻഡിൽ എത്തിയ​പ്പോൾ എന്നെ സ്വീക​രി​ക്കാൻ ഹെയ്‌വുഡ്‌ വാർഡ്‌ സഹോ​ദ​ര​നും ജോവാൻ സഹോ​ദ​രി​യും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. എന്റെ പപ്പയെ​യും മമ്മി​യെ​യും ബൈബിൾ പഠിപ്പിച്ച മിഷന​റി​മാ​രാ​യി​രു​ന്നു അവർ. അഞ്ചു മാസം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ ഞാൻ മുൻനി​ര​സേ​വനം എന്ന ലക്ഷ്യത്തിൽ എത്തി​ച്ചേർന്നു. ആ മിഷന​റി​മാ​രു​ടെ മകളായ സിൻഡി ആയിരു​ന്നു എനിക്കു കൂട്ട്‌. ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ നല്ലനല്ല അനുഭ​വങ്ങൾ ഞങ്ങൾക്കു കിട്ടി.

 1979-ലെ വേനൽക്കാ​ലത്ത്‌ ന്യൂ​യോർക്കി​ലെ ബഥേൽ സന്ദർശി​ച്ച​പ്പോൾ ഞാൻ വെസ്‌ലി പാർക്കറെ കണ്ടുമു​ട്ടി. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ നല്ല ഗുണങ്ങ​ളും ആത്മീയ​ല​ക്ഷ്യ​ങ്ങ​ളും ഒക്കെ എനിക്ക്‌ ഒത്തിരി ഇഷ്ടപ്പെട്ടു. 1981-ൽ ഞങ്ങൾ വിവാ​ഹി​ത​രാ​യി. പിന്നീട്‌ ന്യൂ​യോർക്കി​ലെ വാൾക്കി​ലി​ലുള്ള ബഥേലിൽ വെസ്‌ലി​യോ​ടൊ​പ്പം സേവി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. ആദ്യം ഹൗസ്‌കീ​പ്പി​ങി​ലും ഡ്രൈ​ക്ലീ​നിങ്‌ ഡിപ്പാർട്ടു​മെ​ന്റി​ലും ആയിരു​ന്നു. പിന്നീട്‌ കമ്പ്യൂട്ടർ ഡിപ്പാർട്ടു​മെ​ന്റി​ലെ മെപ്‌സ്‌ ടീമി​ലാ​യി. യഹോ​വ​യു​ടെ സേവന​ത്തിൽ മുഴു​കാ​നും സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രെ അടുത്ത​റി​യാ​നും ബഥേൽസേ​വനം എനിക്ക്‌ അവസരം നൽകി. ആ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ ഇപ്പോ​ഴും എന്റെ സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാണ്‌.

 ഇത്യോ​പ്യ​യി​ലെ എന്റെ കുടും​ബം ആ സമയത്തും കടുത്ത ഉപദ്ര​വങ്ങൾ നേരി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അത്‌ എന്നെ വളരെ​യ​ധി​കം വിഷമി​പ്പി​ച്ചു. അന്ന്‌ അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യപ്പെട്ട എന്റെ മൂന്നു സഹോ​ദ​രങ്ങൾ അപ്പോ​ഴും ജയിലി​ലാ​യി​രു​ന്നു. b ജയിലിൽ ഭക്ഷണം കിട്ടാ​ത്ത​തു​കൊണ്ട്‌ മമ്മി എന്നും ഭക്ഷണം ഉണ്ടാക്കി അവർക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി കൊടു​ക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു.

 വിഷമി​ച്ചി​രു​ന്ന ആ അവസര​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം യഹോവ എനിക്ക്‌ അഭയവും ബഥേലി​ലെ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ എനിക്ക്‌ ഒരു ആശ്വാ​സ​വും ആയിരു​ന്നു. (മർക്കോസ്‌ 10:29, 30) ഒരു ദിവസം ജോൺ ബൂത്ത്‌ സഹോ​ദരൻ എന്നോട്‌ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “നിങ്ങൾ ഇവിടെ ബഥേലിൽ ഉണ്ടായി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒത്തിരി സന്തോ​ഷ​മാണ്‌. യഹോ​വ​യു​ടെ അനു​ഗ്രഹം ഉള്ളതു​കൊ​ണ്ടാണ്‌ നിങ്ങൾക്ക്‌ ഇവിടെ സേവി​ക്കാൻ കഴിയു​ന്നത്‌.” c ഇത്യോ​പ്യ വിടാ​നുള്ള എന്റെ അന്നത്തെ തീരു​മാ​ന​ത്തി​ന്മേൽ യഹോ​വ​യു​ടെ അനു​ഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്ന്‌ ആ വാക്കുകൾ കേട്ട​പ്പോൾ എനിക്ക്‌ ഉറപ്പായി. അതു​കൊണ്ട്‌ യഹോവ എന്റെ കുടും​ബത്തെ ഉറപ്പാ​യും സംരക്ഷി​ക്കും.

 1989 ജനുവ​രി​യിൽ ഞാൻ ഗർഭി​ണി​യാ​ണെന്ന്‌ അറിഞ്ഞു. ആദ്യം ഞങ്ങളൊന്ന്‌ ഞെട്ടി. എന്നാൽ കുറച്ച്‌ ദിവസം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ ആ അമ്പര​പ്പൊ​ക്കെ മാറി ഞങ്ങൾക്ക്‌ സന്തോഷം തോന്നി. എങ്കിലും ഞങ്ങൾക്ക്‌ ചില ടെൻഷ​നൊ​ക്കെ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. എങ്ങനെ ഈ കുട്ടിയെ നല്ല രീതി​യിൽ വളർത്തും, ബഥേലിൽനിന്ന്‌ പോന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ എങ്ങനെ ജീവി​ക്കും, എവിടെ ജീവി​ക്കും എന്നൊക്കെ.

 1989 ഏപ്രിൽ 15-ാം തീയതി ഞങ്ങൾ സാധന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പായ്‌ക്ക്‌ ചെയ്‌ത്‌ ഒറിഗ​ണി​ലേക്കു പോയി. അവിടെ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ മുഴു​സ​മ​യ​സേ​വനം തുടരാ​നാ​യി​രു​ന്നു ഞങ്ങളുടെ പ്ലാൻ. അവിടെ എത്തി അധികം കഴിഞ്ഞില്ല, നല്ല ഉദ്ദേശ്യ​ത്തോ​ടെ ഞങ്ങളുടെ ചില സുഹൃ​ത്തു​ക്കൾ ഞങ്ങളോട്‌ ഇപ്പോൾ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യു​ന്നത്‌ നല്ല തീരു​മാ​നമല്ല എന്നു പറഞ്ഞു. ഞങ്ങളുടെ കൈയിൽ സാമ്പത്തി​ക​മാ​യി അധിക​മൊ​ന്നും ഇല്ലായി​രു​ന്നു, ഉടനെ​തന്നെ കുട്ടി ജനിക്കാ​നും പോകു​ന്നു. ഞങ്ങൾ ചിന്തിച്ചു, ‘ഇനി എന്തു ചെയ്യും?’ അപ്പോ​ഴാണ്‌ സഞ്ചാര മേൽവി​ചാ​ര​ക​നായ ഗൈ പിയേ​ഴ്‌സും ഭാര്യ പെനി​യും ഞങ്ങളെ സന്ദർശി​ച്ചത്‌. d മുൻനി​ര​സേ​വ​ന​മെന്ന ലക്ഷ്യത്തിൽത്തന്നെ തുടരാൻ അവർ ഞങ്ങളെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. യഹോവ ഞങ്ങളെ സഹായി​ക്കു​മെന്ന ഉറപ്പോ​ടെ ഞങ്ങൾ മുൻനി​ര​സേ​വനം ആരംഭി​ച്ചു. (മലാഖി 3:10) ആദ്യത്തെ മകൻ ലെമു​വേ​ലും രണ്ടാമത്തെ മകൻ ജേഡനും ജനിച്ച​ശേ​ഷ​വും ഞങ്ങൾ മുൻനി​ര​സേ​വ​ന​ത്തിൽത്തന്നെ തുടർന്നു.

 ഞങ്ങളുടെ കുട്ടി​ക​ളോ​ടൊത്ത്‌ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്‌ത ആ സമയം ഞങ്ങൾ ശരിക്കും ആസ്വദിച്ച ഒരു കാലമാ​യി​രു​ന്നു. ആ സമയത്ത്‌ മറ്റുള്ള​വ​രോ​ടും ഞങ്ങളുടെ മക്കളോ​ടും ആത്മീയ​സ​ത്യ​ങ്ങൾ വിശദീ​ക​രി​ക്കാ​നുള്ള നല്ല കുറെ അവസരങ്ങൾ കിട്ടി. (ആവർത്തനം 11:19) എന്നാൽ ഞങ്ങളുടെ മൂന്നാ​മത്തെ മകൻ ജാഫെത്ത്‌ ജനിച്ച​പ്പോൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ കുറച്ച്‌ നാള​ത്തേക്ക്‌ മുൻനി​ര​സേ​വനം നിറു​ത്തേ​ണ്ടി​വന്നു.—മീഖ 6:8.

 മക്കൾക്ക്‌ ഓരോ​രു​ത്തർക്കും യഹോവ ഒരു യഥാർഥ​വ്യ​ക്തി​യാ​കു​ക​യും യഹോ​വ​യു​മാ​യി നല്ലൊരു ബന്ധം ഉണ്ടാകു​ക​യും വേണം, അതിനു​വേണ്ടി അവരെ സഹായി​ക്കുക എന്നുള്ള​താ​യി​രു​ന്നു മാതാ​പി​താ​ക്ക​ളായ ഞങ്ങളുടെ ഏറ്റവും പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം. കുടും​ബാ​രാ​ധ​ന​യ്‌ക്കു​വേണ്ടി അവർ നോക്കി​യി​രി​ക്കണം, അവർക്ക്‌ ഇഷ്ടപ്പെ​ടുന്ന രീതി​യിൽ അതു നടത്തണം. അതിനു​വേണ്ടി ഞങ്ങൾ ശ്രമിച്ചു. അവർ തീരെ ചെറു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾത്തന്നെ മഹദ്‌ഗു​രു​വി​നെ ശ്രദ്ധിക്കൽ, എന്റെ ബൈബിൾ കഥാപു​സ്‌തകം ഇതെല്ലാം ഞങ്ങൾ ഒരുമി​ച്ചി​രുന്ന്‌ വായി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതിലെ ചില കഥാപാ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​യൊ​ക്കെ ഞങ്ങൾ അഭിന​യി​ക്കും. വീട്ടിലെ പെണ്ണാ​യിട്ട്‌ ഞാൻ മാത്രമേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. അതു​കൊണ്ട്‌ ഇസബേ​ലി​ന്റെ കഥ വന്നപ്പോൾ ഞാനാ​യി​രു​ന്നു ഇസബേൽ. എന്നെ സോഫ​യിൽനിന്ന്‌ തള്ളി താഴെ​യി​ടാ​നും നായ്‌ക്ക​ളാ​യി അഭിന​യി​ക്കാ​നും ഒക്കെ മക്കൾക്ക്‌ ഇഷ്ടമാ​യി​രു​ന്നു. ഇനി കുടും​ബാ​രാ​ധ​ന​യ്‌ക്കു പുറമേ, വെസ്‌ലി മക്കൾ ഓരോ​രു​ത്ത​രോ​ടു​മൊ​പ്പം ബൈബിൾപ​ഠനം നടത്തു​മാ​യി​രു​ന്നു.

 ഞങ്ങൾ മക്കളെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ക​യും അവർക്കു​വേണ്ടി കരുതു​ക​യും ചെയ്‌തു. കുടും​ബം ഒറ്റക്കെ​ട്ടാ​യി നിൽക്കാൻവേണ്ടി ഞങ്ങൾ പ്രാർഥി​ച്ചു. വളർന്നു​വ​രവേ ഞങ്ങൾ അവരെ പല കാര്യ​ങ്ങ​ളും പഠിപ്പി​ച്ചു. അവർ പാത്ര​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ കഴുകി, മുറി​യെ​ല്ലാം വൃത്തി​യാ​ക്കി, അവരുടെ തുണി​ക​ളൊ​ക്കെ അവർ അലക്കി. ഇനി, അവർ പാചക​വും പഠി​ച്ചെ​ടു​ത്തു.

 കുട്ടികൾ മാത്രമല്ല ഞങ്ങളും പല കാര്യ​ങ്ങ​ളും പഠിച്ചു. ചില സമയ​ത്തൊ​ക്കെ ഞാനും വെസ്‌ലി​യും തമ്മിലോ അല്ലെങ്കിൽ മക്കളോ​ടോ ദേഷ്യ​പ്പെ​ടു​ക​യും ദയയി​ല്ലാ​തെ സംസാ​രി​ക്കു​ക​യും ഒക്കെ ചെയ്‌തി​ട്ടുണ്ട്‌. അപ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ഞങ്ങൾ താഴ്‌മ​യോ​ടെ ക്ഷമ ചോദി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.

 സഭയിലെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും അവിടെ വരുന്ന ബഥേലം​ഗ​ങ്ങ​ളെ​യും മിഷന​റി​മാ​രെ​യും സഞ്ചാര മേൽവി​ചാ​ര​ക​ന്മാ​രെ​യും ആവശ്യം അധിക​മു​ള്ളി​ടത്ത്‌ സേവി​ക്കുന്ന സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും ഒക്കെ ഇടയ്‌ക്കി​ടെ ഞങ്ങൾ വീട്ടി​ലേക്കു ക്ഷണിക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. (റോമർ 12:13) അവരൊ​ക്കെ വീട്ടിൽ വരു​മ്പോൾ ഞങ്ങൾ കുട്ടി​കളെ വേറെ മുറി​യി​ലേക്ക്‌ കളിക്കാൻവേണ്ടി വിടില്ല. അവർ ഞങ്ങളുടെ കൂടെ​ത്തന്നെ ഇരുന്ന്‌ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ അനുഭ​വങ്ങൾ ഒക്കെ കേൾക്കും. അവർ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ ഞാനും വെസ്‌ലി​യും ഓർത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കാൾ കൂടുതൽ ഓർത്തി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ പിള്ളേ​രാ​യി​രി​ക്കും.

 യഹോ​വ​യെ സേവി​ക്കു​ന്നത്‌ സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​താ​ക്കാൻവേണ്ടി ഞങ്ങൾ പല കാര്യ​ങ്ങ​ളും ചെയ്‌തു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, മറ്റു രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌ ടൂർ പോകു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി ഞങ്ങൾ കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം മുൻകൂ​ട്ടി പ്ലാൻ ചെയ്യും. അതിനു​വേണ്ടി പണവും ലീവും എല്ലാം സൂക്ഷി​ക്കും. ഓരോ യാത്ര​യി​ലും ഞങ്ങൾ അവിടത്തെ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീസ്‌ സന്ദർശി​ക്കും, മീറ്റി​ങ്ങു​കൾക്കു പോകും. ഇനി, ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലും പങ്കെടു​ക്കും. ഇങ്ങനെ​യെ​ല്ലാം ചെയ്‌ത​പ്പോൾ യഹോ​വ​യു​ടെ സംഘട​ന​യോ​ടുള്ള ഞങ്ങളുടെ വിലമ​തി​പ്പു കൂടി. ഒരു കുടും​ബ​മെന്ന നിലയി​ലുള്ള ഞങ്ങളുടെ സ്‌നേ​ഹ​വും ശക്തമായി.

 ഞങ്ങളുടെ പ്രദേ​ശത്ത്‌ സ്‌പാ​നിഷ്‌ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ധാരാളം ആളുകൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. എന്നാൽ അവർക്ക്‌ സത്യ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ കൂടുതൽ അറിയാൻ അവസരം ലഭിച്ചി​രു​ന്നില്ല. ഞങ്ങളുടെ കുട്ടികൾ അപ്പോ​ഴും ചെറു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്നു. ‘ഞങ്ങൾ കുടും​ബ​ത്തോ​ടെ സ്‌പാ​നിഷ്‌ സഭയി​ലേക്കു മാറു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പിയേ​ഴ്‌സ്‌ സഹോ​ദ​രന്റെ അഭി​പ്രാ​യം എന്താണ്‌?’ എന്ന്‌ ഞങ്ങൾ അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു ചോദി​ച്ചു. നിറഞ്ഞ ചിരി​യോ​ടെ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “നിങ്ങൾ ഒരു മീൻപി​ടു​ത്ത​ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ങ്കിൽ മീൻ ഉള്ളിട​ത്തേക്കു പോകുക.” അങ്ങനെ ഞങ്ങൾ ഒറിഗ​ണി​ലെ വുഡ്‌ബേ​ണി​ലുള്ള സ്‌പാ​നിഷ്‌ സഭയി​ലേക്കു മാറി. അവിടെ ഞങ്ങൾ പുരോ​ഗ​മി​ക്കുന്ന പല ബൈബിൾപ​ഠ​ന​ങ്ങ​ളും നടത്തി, സ്‌നാ​ന​മേൽക്കാൻ ചിലരെ സഹായി​ച്ചു. അതു​പോ​ലെ ചെറിയ ഒരു സ്‌പാ​നിഷ്‌ ഗ്രൂപ്പ്‌ സഭയായി വളരു​ന്നത്‌ കാണു​ന്ന​തി​ന്റെ സന്തോ​ഷ​വും ഞങ്ങൾ ആസ്വദി​ച്ചു.

 ഒരിക്കൽ വെസ്‌ലിക്ക്‌ ജോലി നഷ്ടപ്പെട്ടു. പുതിയ ജോലി​ക്കു​വേണ്ടി ഞങ്ങൾക്ക്‌ കാലി​ഫോർണി​യ​യി​ലേക്കു മാറേ​ണ്ടി​വന്നു. രണ്ടു വർഷം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ ലെമു​വേ​ലും ജേഡനും ഞാനും മുൻനി​ര​സേ​വനം ആരംഭി​ച്ചു. 2007-ൽ ഞങ്ങൾ ഒരുമിച്ച്‌ മുൻനി​ര​സേ​വ​ന​സ്‌കൂ​ളിൽ പങ്കെടു​ത്തു. മുൻനി​ര​സേ​വ​ന​സ്‌കൂൾ കഴിഞ്ഞ്‌ അധികം​വൈ​കാ​തെ അറബി സംസാ​രി​ക്കുന്ന ധാരാളം പേർ ഞങ്ങളുടെ പ്രദേ​ശത്ത്‌ ഉണ്ടെന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്കു മനസ്സി​ലാ​യി. അങ്ങനെ, സ്‌പാ​നിഷ്‌ ഭാഷയി​ലുള്ള 13 വർഷത്തെ സേവന​ത്തി​നു ശേഷം അറബി ഭാഷയി​ലുള്ള സഭയി​ലേക്കു ഞങ്ങൾ മാറി. അവിടെ വന്നുതാ​മ​സി​ക്കുന്ന അറബി​ക്കാ​രോട്‌ ഞങ്ങൾ സാക്ഷീ​ക​രി​ച്ചു. കൂടാതെ, പ്രത്യേക പ്രചാ​ര​ണ​പ​രി​പാ​ടി​യു​ടെ സമയത്ത്‌ മറ്റു രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ പോയി അറബി സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രോ​ടും സാക്ഷീ​ക​രി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ കാലി​ഫോർണി​യ​യി​ലുള്ള സാൻ ഡിയേ​ഗോ​യി​ലെ അറബി ഭാഷാ വയലിൽ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യു​ന്ന​തിൽ തുടരു​ന്നു.

 വെസ്‌ലി നല്ലൊരു ഭർത്താ​വും കുടും​ബ​നാ​ഥ​നും ആണ്‌. യഹോ​വ​യു​ടെ സംഘട​നയെ അദ്ദേഹം വളരെ​യ​ധി​കം വിലമ​തി​ക്കു​ന്നു. ബഥേലി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചോ സഭയുടെ ക്രമീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചോ അദ്ദേഹം ഒരിക്ക​ലും കുറ്റം പറഞ്ഞി​ട്ടില്ല. പകരം, നല്ല കാര്യ​ങ്ങ​ളാണ്‌ എപ്പോ​ഴും പറയു​ന്നത്‌. അദ്ദേഹം എനിക്കു​വേ​ണ്ടി​യും എന്നോ​ടൊ​പ്പ​വും പ്രാർഥി​ച്ചു. ബുദ്ധി​മു​ട്ടുള്ള സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ കടന്നു​പോ​യ​പ്പോ​ഴെ​ല്ലാം അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പ്രാർഥ​നകൾ എനി​ക്കൊ​രു ആശ്വാ​സ​മാ​യി​രു​ന്നു, ശാന്തമാ​യി നിൽക്കാൻ അത്‌ എന്നെ സഹായി​ച്ചു.

 പിന്തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ മുഴു​സ​മ​യ​സേ​വ​ന​വും കുട്ടി​കളെ വളർത്തു​ന്ന​തും ആവശ്യം അധിക​മുള്ള സഭകളിൽ സേവി​ക്കു​ന്ന​തും എല്ലാം ഞങ്ങൾ ശരിക്കും ആസ്വദി​ച്ചെന്നു പറയാ​നാ​കും. യഹോ​വയെ ഒന്നാമതു വെക്കു​ന്ന​വരെ യഹോവ അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​മെ​ന്നത്‌ ഞങ്ങൾക്കു കാണാ​നാ​യി. ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒന്നിനും കുറവു​ണ്ടാ​യി​ട്ടില്ല. (സങ്കീർത്തനം 37:25) ജീവിതം മുഴു​വ​നാ​യി യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ സമർപ്പി​ക്കാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ച​താണ്‌ ഞാൻ എടുത്ത ഏറ്റവും നല്ല തീരു​മാ​ന​മെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ ഇപ്പോൾ ബോധ്യ​മാ​യി.—സങ്കീർത്തനം 84:10.