1-3. Ki likezahalo mañi zeneetahisize kuli lizazi la Pentekota libe leliipitezi, mi likezahalo zeo nelitalelelize cwañi litaba zeneepolofitilwe mwa Mañolo? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.)

NELI la Sunda kakusasana mwa Jerusalema. Leo neli lizazi leliipitezi ni lelitabisa. Batu nebaeza mukiti wa Pentekota, ili mukiti okenile one ueziwanga kwa makalelo a kutulo ya buloto. Kwa tempele kakusasana wo, muprisita ya pahami naafile matabelo anaafiwanga nako ni nako. Mi ibato ba ka 9:00 ya kakusasana, muprisita yo afa mahobe amabeli apangilwe fa buloto kamba fa mitamuno ya kutulo. Muprisita ya pahami azungisa mahobe ao kafa ni kafa fapilaa Jehova. Yeo neli Pentekota ya silimo sa 33 C.E.—Liv. 23:15-20.

² Ka silimo ni silimo, muprisita yapahami naafanga nubu ya kuzungisa, mi naaezize cwalo ka lilimo zeñata. Nubu yeo neiswana hahulu ni nto ya butokwa hahulu yeneezahezi fa Pentekota ya silimo sa 33 C.E. Mi neiezahezi kwa balutiwa ba Jesu ba 120 bane balapela hamoho mwa muzuzu wa fahalimu mwa Jerusalema. (Lik. 1:13-15) Mupolofita Joele naañozi ka za kezahalo  yeo lilimo ze 800 kwamulaho. (Joe. 2:28-32; Lik. 2:16-21) Ki nto mañi ya butokwa zeneezahezi?

³ Mubale Likezo 2:2-4. Fa Pentekota ya silimo sa 33 C.E., Mulimu naafile Bakreste bao moya okenile, mi nebatozizwe. (Lik. 1:8) Buñata bwa kubukana, mi balutiwa bakala kubulela lika zekomokisa zene baboni ni kuutwa. Muapositola Pitrosi naatalusize zeneezahezi ni libaka lika zeo hane lili za butokwa. Kacwalo Pitrosi a li ku bona: “Mu bake, mi yo muñwi ni yo muñwi wa ku mina a kolobezwe ka libizo la Jesu Kreste kuli libi za mina li swalelwe, mi mu ka amuhela mpo ya feela ya moya o kenile.” Mwa lizazi leo, nekukolobelizwe batu baba batoeza 3,000, mi ni bona nebaamuhezi moya okenile.—Lik. 2:37, 38, 41.

4. (a) Ki kabakalañi haluswanela kutabiswa ki lika zeneezahezi fa Pentekota? (b) Ki lifi likezahalo zeñwi za butokwa zeneezahezi fa lizazi leliswana lilimo zeñata kwamulaho? (Mubone litaluso za kwa mafelelezo.)

⁴ Muprisita ya pahami ni sitabelo sanaafanga fa Pentekota, liyemelañi? Muprisita ya pahami naayemela Jesu. Mahobe naayemela balutiwa ba Jesu babatozizwe. Balutiwa bao nebaketilwe mwahalaa batu babali baeza libi, mi babizwa kuli ki “mitamuno.” (Jak. 1:18) Mulimu uamuhezi batu bao sina bana bahae mi ubaketile kuli bayo busa sina malena ni Jesu mwa lihalimu ka kuba kalulo ya Mubuso wa Mulimu. (1 Pit. 2:9) Ka Mubuso wahae, Jehova ukafuyaula batu kaufela babamuutwa. Ibe kuli sepo yaluna ki ya kuyo pila kwa lihalimu ni Jesu kamba kuto pila fa lifasi mwa paradaisi, lizazi la Pentekota ya 33 C.E., ki la butokwa hahulu ku luna. —Mubone litaluso za kwa mafelelezo.

5. Luziba cwañi kuli babatozizwe habatoziwangi kakuswana?

⁵ Balutiwa bane bali mwa muzuzu wa kwahalimu nebasike balibala lizazi leo. Mañi ni mañi wa bona naanani nto yeswana sina lilimi la mulilo fa toho yahae. Jehova naabafile buikoneli bwa kubulela puo isili. Nebasakakanyi kuli batozizwe ka moya okenile. (Lik. 2:6-12) Kono mwa linako za cwale, lika zeneezahezi zeo haliezahalangi kwa Bakreste kaufela ka nako yebatoziwa. Ka mutala, Bibele haibonisi kuli nto yeñwi yenebonahala inge lilimi la mulilo neibonahezi fa litoho za batu babañata-ñata bane batozizwe mwa Jerusalema mwa lizazi leo hasamulaho. Nebatozizwe ka nako yene bakolobezwa. (Lik. 2:38) Hape haki Bakreste kaufela babatoziwanga ka nako ye bakolobezwa. Masamaria nebatozizwe hamulaho wa nakonyana kuzwa fa kolobezo yabona. (Lik. 8:14-17) Kornele ni lubasi lwahae nebatozizwe pili basika kolobwezwa kale ili nto yeneisaezahalangi.—Lik. 10:44-48.

6. Bakreste babatozizwe kaufela baamuhelangañi, mi nto yeo ibaama cwañi?

⁶ Ka niti, Bakreste balemuhanga kuli batozizwe mwa linzila zeshutana-shutana. Babañwi mwendi balemuhile kapili-pili kuli Jehova ubatozize. Babañwi bona kuunganga nako kuli balemuhe kuli batozizwe. Kono muapositola Paulusi naatalusize zeezahalanga ku mañi ni mañi wa bona. Naabulezi kuli: “Ha se mu lumezi, mwa swaiwa hape ka yena, ka moya o kenile o no sepisizwe, yona swalele ya saanda se lu sepisizwe.” (Maef. 1:13, 14) Kacwalo,  Jehova uitusisanga moya wahae okenile kuli atuse Bakreste bao kuutwisisa kuli ubaketile kuya kwa lihalimu. Ka nzila yeo, moya okenile ki “swalele” ya kwapili, kamba bupaki bobubonisa kuli kwapili bakapila kuya kuile mwa lihalimu isiñi fa lifasi.—Mubale 2 Makorinte 1:21, 22; 5:5.

7. Mukreste kaufela yatozizwe utokwa kuezañi kuli afiwe mupuzo wahae wa kwa lihalimu?

⁷ Mukreste hatoziwa, kana fo kutalusa kuli utamehile kufiwa mupuzo wahae? Kutokwa. Unani buikolwiso bwa kuli umemilwe kuyo pila kwa lihalimu. Kono ukona feela kufiwa mupuzo wahae haiba azwelapili kusepahala ku Jehova. Pitrosi naatalusize taba yeo ka nzila ye: “Kabakaleo mizwale, mu eze ka mo mu konela kaufela kuli mu tiise ku biziwa ni ku ketiwa kwa mina; kakuli haiba mu zwelapili ku eza lika ze, ha mu na ku palelwa ni kamuta. Mane kamukwawo, mu ka fiwa mbuyoti ye tuna ya ku kena mwa mubuso o sa feli wa Mulenaa luna ni Mupilisi Jesu Kreste.” (2 Pit. 1:10, 11) Ka cwalo, Mukreste kaufela yatozizwe haswaneli kutuhelela nto ifi kamba ifi kumupalelwisa kusebeleza Jehova. Nihaikaba kuli Mukreste umemilwe kamba ubizizwe kuli ayopila kwa lihalimu, haana kufiwa mupuzo wahae haiba apalelwa kuzwelapili kusepahala.—Maheb. 3:1; Sin. 2:10.

8, 9. (a) Ki kabakalañi hakuli taata kwa batu babañwi kuutwisisa zeezahalanga mutu hatoziwa? (b) Mutu uzibanga cwañi kuli umemilwe kuyo pila kwa lihalimu?

⁸ Batanga ba Mulimu babañata bapalelwanga kuutwisisa luli zeezahalanga ku mutu hatoziwa ki Mulimu. Hakusika fosahala kuikutwa cwalo, kakuli batu babaikutwanga cwalo habasika toziwa. Mulimu naabupile batu kuli bapile kuya kuile fa lifasi isiñi kwa lihalimu. (Gen. 1:28; Samu 37:29) Kono Jehova uketile babañwi kuli bayoba malena ni baprisita mwa lihalimu. Kacwalo, Mulimu habatoza, sepo yabona, ni munahano wabona, zacincanga mi banyolelwanga kuyo pila kwa lihalimu.—Mubale Maefese 1:18.

⁹ Kono mutu ukona kuziba cwañi kuli umemilwe kuyo pila kwa lihalimu? Hamubone zabulela Paulusi kwa Bakreste babatozizwe bane bapila mwa Roma, ili bane babizwa “ba ba kenile.” Naababulelezi kuli: “Kakuli ne mu si ka amuhela moya wa butanga o tahisa sabo ku mina hape, kono ne mu amuhezi moya wa ku añulwa sina bana, wo ka ona lu huwa kuli: “Abba, Tate!” Ona moya ka sibili u paka hamoho ni moya wa luna kuli lu bana ba Mulimu.” (Maro. 1:7; 8:15, 16) Ka moya wahae okenile, Mulimu ubonisanga hande ka kuutwahala kuli mutu ubizizwe kuyo busa sina mulena ni Jesu mwa lihalimu.—1 Mates. 2:12.

10. Liñolo la 1 Joani 2:27 litalusañi halibulela kuli Mukreste yatozizwe hatokwi kulutiwa ki mutu yomuñwi?

 ¹⁰ Bakreste babamemiwanga ki Mulimu bao habatokwi kubulelelwa ki mutu yomuñwi kuli batozizwe. Jehova ki yena yatahisanga kuli babe ni buikolwiso bwa kuli batozizwe. Muapositola Joani ubulelela Bakreste babatozizwe kuli “ku toziwa kwa mina, ku zwa ku ya kenile, mi kaufelaa mina mu na ni zibo.” Hape ubulela kuli: “Haili mina, ku toziwa ko ne mu amuhezi ku zwa ku yena, ku siyala cwalo ku mina, mi ha mu tokwi ku lutiwa ki mutu ufi kamba ufi; kono ku toziwa ko ku zwa ku yena ki kona ko ku mi luta lika kaufela, mi ki kwa niti, haki kwa buhata. Sina ha mu lutilwe ki ku toziwa ko, mu zwelepili ku swalisana ni yena.” (1 Joa. 2:20, 27) Bakreste babatozizwe batokwa kulutiwa ki Jehova sina batu babañwi kaufela. Kono habatokwi kuli mutu yomuñwi abakolwise kuli batozizwe. Jehova uitusisize maata ahae amatuna ka kufitisisa, ili ona moya wahae okenile, kuli abakolwise kuli batozizwe!

11, 12. Mukreste yatozizwe akana aikutwa cwañi, kono ki lika mañi zasakakanyi?

¹¹ Bakreste habatoziwa ka moya okenile bacincanga hahulu. Mane Jesu naabulezi kuli ba “pepwa sinca” kamba bapepwa kuzwelela kwa lihalimu. (Joa. 3:3, 5) Hape Jesu naatalusize kuli “U si ke wa komoka kabakala kuli ni ku bulelezi kuli mina batu mu lukela ku pepwa sinca. Moya u ifukela ko u lata kaufela, mi wena u utwa mulumo wa ona, kono ha u zibi ko u zwa ni ko u ya moya wo. Ku cwalo ni ku mutu kaufela ya pepilwe ka moya.” (Joa. 3:7, 8) Ka niti, kutaata hahulu kuli yatozizwe ataluseze mutu yasikatoziwa mokuutwahalela kuba yatozizwe.—Mubone litaluso za kwa mafelelezo.

¹² Mukreste yatozizwe akana aipuza kuli, ‘Ki kabakalañi Jehova haketile na, kiñi hasika keta mutu usili?’ Mwendi ukona kuikutwa kuli aswaneli kufiwa buikalabelo bo. Kono hakakanyi kuli Jehova umuketile. Kono uikutwa hahulu kuba ni tabo mi waitebuha mpo yeo. Bakreste babatozizwe baikutwanga sina mwanaaikutwezi Pitrosi yanaabulezi kuli: “Ku lumbekwe Mulimu yena Ndatahe Mulenaa luna Jesu Kreste, kakuli ka muhau wa hae o mutuna u tahisize kuli lu pepwe sinca kuli lu be ni sepo ye pila ka zuho ya Jesu Kreste kwa bafu, kuli lu yole saanda se si sa boli, se si sa nyazahali, ni se si sa undi. Saanda seo si bulukezwi mina mwa mahalimu.” (1 Pit. 1:3, 4) Babatozizwe hababala manzwi ao, baziba hande kusina kukakanya kuli Ndataa bona uambola ni bona ka butu.

13. Mutu hatoziwa ka moya okenile, ucincanga cwañi munahano wahae, mi ki lika mañi zetahisanga kuli acince munahano wahae?

¹³ Pili Jehova asikamema kale Bakreste ba kuya kwa lihalimu, Bakreste bao nebabanga ni sepo ya kupila kuya kuile fa lifasi.  Nebanyolelwanga nako yende yeo Jehova naakafetula lifasi kuba paradaisi ni kuzwisa bumaswe kaufela. Mwendi nebanahananga mobakato amuhelela balatiwa babona babashwile inge cwalo ba mwa lubasi kamba balikani babona. Mi nebanyolelwanga kuto yaha mandu ni kupila mwateñi kamba kucala likota ni kuca miselo yazona. (Isa. 65:21-23) Ki kabakalañi hane bakalile kuba ni munahano usili? Kana nebakalile kunahana cwalo kabakala kuli nebazwafile kamba nebanyanda hahulu? Kana nebanahana kuli kupila kuya kuile fa lifasi kukanyikwisa mi ni kuli nebasike baba ni tabo? Kamba kana nebabata feela kuziba mokuutwahalela kupila kwa lihalimu? Batili. Kono Mulimu ki yena yanaabaketile. Hanaabamemile, naaitusisize moya wahae okenile kuli bacince munahano wabona mi ni kuli banyolelwe mupuzo usili obakafiwa kwapili.

14. Bakreste babatozizwe baikutwa cwañi ka za bupilo bwabona fa lifasi?

¹⁴ Kana fo kutalusa kuli Bakreste babatozizwe babata kushwa? Paulusi naatalusize mobaikutwelanga babatozizwe. Naabapanyize mibili yabona kwa “tende” mi naabulezi kuli: “Ki niti, luna ba ba mwa tende ye, lwa tonga, lu imezwi; kakuli haki kuli lu bata ku tubula tende ye, kono lu bata ku apala tende i sili, kuli se si shwa si miziwe ki bupilo.” (2 Makor. 5:4) Bakreste ba hababati kushwa. Baikola bupilo mi babata kuitusisa bupilo bwa bona kwa kusebeleza Jehova inze bali ni lubasi lwabona ni balikani babona. Kono kusina taba ni zebaeza, bahupula zabasepisize Mulimu kwapili.—1 Makor. 15:53; 2 Pit. 1:4; 1 Joa. 3:2, 3; Sin. 20:6.

15. Ki lika mañi zesatalusi kuli mutu utozizwe ki moya okenile?

¹⁵ Mwendi mwaipuzanga ka za haiba Jehova umimemile kuya kwa lihalimu. Haiba muikutwa kuli mwendi umimemile, munahanisise ka tokomelo lipuzo zelatelela: Kana muikutwa kuli munani tukufalelo mwa musebezi wa kukutaza? Kana mwaikolanga kuituta Bibele ni kuituta “ze tungile za Mulimu”? Kana muikutwa kuli Jehova umifuyauzi hahulu mwa musebezi wa kukutaza? Kana mubata kueza lika zabata Jehova kuli mueze kufita kueza lika lisili? Kana munani lilato kwa batu babañwi ni kuli muikutwa kuli munani buikalabelo bobutuna bwa kubatusa kuli basebeleze Jehova? Kana kunani nto yeneezahezi mwa bupilo bwamina yebonisa kuli Jehova umitusize hahulu? Haiba mualaba kuli ee kwa lipuzo zeo, kana fo kutalusa kuli mumemilwe kuyo pila kwa lihalimu? Batili, hakucwalo. Ki kabakalañi hakusi cwalo? Kakuli batanga ba Mulimu kaufela bakona kuikutwa cwalo, ibe kuli batozizwe kamba kutokwa. Mi ka moya wahae okenile, Jehova wakona kufa maata aswana kwa batanga bahae kusina taba ni kuli sepo yabona ki ya kupila kuya kuile fa lifasi kamba kwa lihalimu. Mane haiba mwakakanyanga ka za haiba mukaya kwa lihalimu, fo kutalusa kuli hamusika memiwa kuyo pila kwa lihalimu. Babaketilwe ki Jehova habakakanyangi ka za taba yeo! Baziba kuli bamemilwe!

16. Luziba cwañi kuli batu kaufela babaamuhezi moya okenile wa Mulimu habasika memiwa kuya kwa lihalimu?

¹⁶ Mwa Bibele, kunani mitala ya batu ba Mulimu bane baamuhezi moya okenile  kono ili bane basikaya kwa lihalimu. Yomuñwi wa batu bao ki Joani Mukolobezi. Jesu naabulezi kuli hakuna mutu yomutuna yafita Joani, kono hape naabulezi kuli Joani haana kubusa sina mulena kwa lihalimu. (Mat. 11:10, 11) Davida ni yena naaetelezwi ki moya okenile. (1 Sam. 16:13) Moya okenile neumutusize kuutwisisa lika zetungile za Jehova mi hape neumuetelezi kuñola likalulo zeñwi za Bibele. (Mare. 12:36) Kusina taba ni zeo, muapositola Pitrosi naabulezi kuli Davida “naa si ka kambamela kwa mahalimu.” (Lik. 2:34) Jehova naaitusisize moya wahae okenile kuli atuse batu bao kueza lika zemakaza, kono naasika itusisa ona kwa kubamemela kuli bayo pila kwa lihalimu. Kana taba yeo italusa kuli nebasa sepahali hahulu kamba kuli nebasafiti kuzekonisa za kuli bayo busa mwa lihalimu? Kutokwa. Kono italusa kuli Jehova ukaba kutiseza kwa bupilo mwa Paradaisi fa lifasi.—Joa. 5:28, 29; Lik. 24:15.

17, 18. (a) Ki mupuzo mañi obanyolelwa batanga ba Mulimu babañata kacenu? (b) Ki lipuzo mañi zelukanyakisisa mwa taba yetatama?

¹⁷ Mwa linako zaluna, batanga ba Mulimu babañata habana kuya kwa lihallimu. Batu baba cwale ka Abrahama, Davida, Joani Mukolobezi, mane ni baana ni basali ba mwa linako za Bibele, balibelela kutopila fa lifasi kuya kuile inze babusiwa ki Mubuso wa Mulimu. (Maheb. 11:10) Kukaba ni batu ba 144,000 babaka busa ni Jesu kwa lihalimu. Kono Bibele ibulela za “ba ba siyezi” ku babatozizwe babasali fa lifasi mwa linako ze za mafelelezo. (Sin. 12:17) Kacwalo buñata bwa ba 144,000 bashwile kale mi ba kwa lihalimu.

¹⁸ Kono haiba mutu yomuñwi abulela kuli utozizwe, babanani sepo ya kupila fa lifasi baswanela kumuunga cwañi? Haiba mutu yomuñwi mwa puteho yamina akalisa kuca sinkwa ni kunwa waine fa Kupuzo, muswanela kumuunga cwañi? Kucwañi haiba palo ya bababulela kuli batozizwe izwelapili kuekezeha? Kana mwaswanela kubilaela ka za taba yeo? Lukaalaba lipuzo zeo mwa taba yetatama.