Ti Sao ni Jehova Nabiag

Dagiti Tampok iti Libro a Maikadua a Samuel

TI KADI panangbigbig iti kinasoberano ni Jehova kalikagumanna ti perpekto a panagtulnog? Ti kadi natarnaw a tao saan a makaaramid iti biddut iti imatang ti Dios? Ania nga indibidual ti ibilang ti pudno a Dios a “naanamongan iti pusona”? (1 Samuel 13:14) Ti Maikadua a Samuel a libro iti Biblia ket mangipaay kadagiti makapnek a sungbat kadagitoy a saludsod.

Ti Maikadua a Samuel ket insurat da Gad ken Natan, dagiti dua a propeta a nasinged ken Ari David iti nagkauna nga Israel. * Nakompleto daytoy a libro idi agarup 1040 K.K.P., iti arinunos ti 40 a tawen a panagari ni David. Ti kangrunaan a linaonna ket maipapan ken ni David ken iti relasionna ken ni Jehova. Makapikapik nga isalaysayna no kasano a ti maysa a nariribuk a nasion nagbalin a narang-ay ken nagkaykaysa a pagarian iti sidong ti maysa a maingel nga ari. Ti makapagagar a drama ket napnuan kadagiti natauan nga emosion a nayebkas iti makatukay a wagas.

‘DIMMAKKEL A DIMMAKKEL’ NI DAVID

(2 Samuel 1:1–10:19)

Idi nadamag ni David ti ipapatay da Saul ken Jonatan, ipalgak ti reaksionna no ania ti riknana kadakuada kasta met ken ni Jehova. Idiay Hebron, nadutokan ni David kas ari iti tribo ti Juda. Ti anak ni Saul a ni Is-boset ti nagbalin nga ari iti amin a dadduma a paset ti Israel. ‘Dimmakkel a dimmakkel’ ni David, ket kalpasan ti agarup pito ket kagudua a tawen, nagbalin nga ari iti intero nga Israel.​—2 Samuel 5:10.

Ni David sinubbotna ti Jerusalem manipud kadagiti Jebuseo ket pinagbalinna dayta a kabesera ti pagarianna. Nangyeg iti didigra ti damo a panangpadasna nga iyakar idiay Jerusalem ti lakasa ti tulag. Ngem nagballigi ti maikadua a panangpadas, ket nagsala ni David gapu iti ragsakna. Nakitulag ni Jehova ken ni David maipaay iti maysa a pagarian. Pinarmek ni David dagiti kabusorna bayat a nagtultuloy a sinaranay ti Dios.

Dagiti Nainkasuratan a Saludsod a Nasungbatan:

2:18​—Apay a ni Joab ken dagiti dua a kakabsatna a lallaki naawaganda kas dagiti tallo nga annak ni Zeruia, ti inada? Iti Hebreo a Kasuratan, masansan a mairekord dagiti kapuonan maibatay iti nagan ti ama. Ti asawa ni Zeruia ket mabalin a natayen, wenno naibilang a di maikari a mairaman iti Sagrado a Rekord. Posible a ni Zeruia ti nailista agsipud ta isu ket kabsat ni David, wenno kabsatna iti ina. (1 Cronicas 2:15, 16) Ti kakaisuna a pannakadakamat ti ama dagiti tallo nga agkakabsat ket mainaig iti pagitabonanna idiay Betlehem.​—2 Samuel 2:32.

3:29​—Ania ti kayat a sawen ti “maysa a lalaki a mangig-iggem iti agtaytayyek a takbian”?  Kadawyan a trabaho dagiti babbai ti panagabel. Gapuna, daytoy nga ebkas ket mabalin a tumukoy kadagiti lallaki a saan a makabael a mangaramid kadagiti trabaho a kas iti pannakigubat isu nga obligadoda a mangaramid iti trabaho a kaaduanna a dagiti babbai ti mangar-aramid.

5:1, 2​—Kalpasan ti pannakapapatay ni Is-boset, kasano kabayag sakbay a nagbalin ni David kas ari iti intero nga Israel? Agparang a rasonable nga ibaga a nangrugi ti dua a tawen a panagari ni Is-boset di nagbayag kalpasan ti ipapatay ni Saul, agarup iti dayta met laeng a tiempo a nangrugi nga agari ni David iti Hebron. Nagturay ni David iti Juda manipud Hebron iti pito ket kagudua a tawen. Di nagbayag kalpasan a nagbalin nga ari iti intero nga Israel, pinagbalinna ti Jerusalem kas ti baro a kabeserana. Gapuna, nagbalin ni David kas ari iti intero nga Israel agarup lima a tawen ti naglabas kalpasan ti ipapatay ni Is-boset.​—2 Samuel 2:3, 4, 8-11; 5:4, 5.

8:2​—Kasano kaadu dagiti Moabita a napapatay kalpasan ti pannakigubatda iti Israel? Maammuan ti kaadu dayta babaen ti panangrukod imbes a babaen ti panangbilang. Agparang nga agaabay a pinagidda ni David dagiti Moabita iti maysa nga intar. Kalpasanna, rinukodna ti kaatiddogda babaen ti maysa a tali. Agparang a ti dua a rukod a tali, wenno dua a kakatlo kadagiti Moabita, ti napapatay, ken maysa a rukod a tali, wenno kakatlo kadakuada, ti di napapatay.

Dagiti Masursurotayo:

2:1; 5:19, 23. Nagimtuod ni David ken ni Jehova sakbay a nagnaed idiay Hebron ken sakbay a nakiranget kadagiti kabusorna. Masapul met nga agpaiwanwantayo ken ni Jehova sakbay a mangaramidtayo kadagiti pangngeddeng a mangapektar iti espiritualidadtayo.

3:26-30. Nakaay-ay-ay dagiti resulta ti panagibales.​—Roma 12:17-19.

3:31-34; 4:9-12. Mapagulidanan ti kababalin ni David a di managibales ken di narungsot.

5:12. Ditay koma pulos liplipatan nga insuronatayo ni Jehova kadagiti daldalanna ken pinagbalinna a posible ti maaddaan iti nasayaat a relasion kenkuana.

6:1-7. Nupay nasayaat ti motibo ni David, dina nayakar ti Lakasa babaen ti kareson gapu ta saan a maitunos dayta iti bilin ti Dios. (Exodo 25:13, 14; Numeros 4:15, 19; 7:7-9) Ti panangtengngel ni Uzzah iti Lakasa ipakitana met a dagiti nasayaat a panggep saanna a baliwan dagiti pagannurotan ti Dios.

6:8, 9. Iti makasuot a kasasaad, nakapungtot ni David idi damo, sa nagbuteng​—nalabit a pinabasolna pay ni Jehova gapu iti trahedia. Masapul nga agannadtayo di la ket ta pabasolentayo ni Jehova kadagiti parikut a resulta ti di panangikankano kadagiti bilinna.

7:18, 22, 23, 26. Ti kinapakumbaba ni David, ti naipamaysa a debosionna ken ni Jehova, ken ti tarigagayna a maitandudo ti nagan ti Dios ket galgalad a nasayaat a tuladentayo.

8:2. Natungpal ti maysa a padto a naipakaammo agarup 400 a tawen a nasaksakbay. (Numeros 24:17) Kanayon a pumudno dagiti sao ni Jehova.

9:1, 6, 7. Sinalimetmetan ni David ti karina. Masapul met nga ikagumaantayo a salimetmetan ti karitayo.

DINIDIGRA NI JEHOVA TI PINULOTANNA

(2 Samuel 11:1–20:26)

“Adtoy mangpatanorak maibusor kenka iti didigra nga agtaud iti bukodmo a balay,” kuna ni Jehova ken ni David, “ket alaekto dagiti assawam iti mismo nga imatangmo ket itedko ida iti padam a tao, ket pudno unay a makikaiddanto kadagiti assawam iti imatang daytoy nga init.” (2 Samuel 12:11) Ania ti makagapu iti dayta a deklarasion? Maigapu dayta iti basol da David ken Bat-seba. Nupay napakawan ni nagbabawi a David, saanna a naliklikan dagiti bunga ti basolna.

Immuna, natay ti ubing nga impasngay ni Bat-seba. Kalpasanna, ti anak ni David a maysa a birhen a ni Tamar ket rinames ni Amnon a kabsatna iti ama. Ni Absalom, a naan-anay a kabsat ti biktima, pinapatayna ni Amnon kas panagibales. Nakikumplot ni Absalom maibusor iti bukodna nga ama ket indeklarana ti bagina kas ari iti Hebron. Napilitan ni David nga agtalaw manipud Jerusalem. Nakirelasion ni Absalom kadagiti sangapulo a kamalala ti amana a nabati a mangaywan iti balay. Sa la naisubli ti kinaari ni David kalpasan ti  pannakapapatay ni Absalom. Natay ti Benjaminita a ni Sheba gapu iti mismo nga iyaalsana.

Dagiti Nainkasuratan a Saludsod a Nasungbatan:

14:7​—Ania ti isimbolo ti “rangrang dagiti beggangko”? Ti rangrang ti nakapuy ti apuyna a beggang ket nausar a mangiparipirip iti sibibiag nga anak.

19:29​—Apay a kasta ti reaksion ni David iti inlawlawag ni Mefiboset? Idi nangngegna ni Mefiboset, nabigbig la ketdi ni David nga isu ket nagbiddut gapu ta dagus a pinatina ti kinuna ni Ziba. (2 Samuel 16:1-4; 19:24-28) Mabalin a namagrurod dayta ken ni David, ket saannan a kayat ti dumngeg iti aniaman a banag a mainaig iti dayta.

Dagiti Masursurotayo:

11:2-15. Ti prangka a salaysay maipapan kadagiti nagkurangan ni David paneknekanna ti kinapudno a ti Biblia ket naipaltiing a Sao ti Dios.

11:16-27. No makaaramidtayo iti nadagsen a basol, saantayo koma nga ilimed dayta kas inaramid ni David. Imbes ketdi, ipudnotayo koma ti basoltayo ken ni Jehova ken agpatulongtayo kadagiti panglakayen iti kongregasion.​—Proverbio 28:13; Santiago 5:13-16.

12:1-14. Nangipasdek ni Natan iti nasayaat nga ulidan a suroten dagiti nadutokan a panglakayen iti kongregasion. Tulonganda dagidiay nakaaramid iti basol tapno mailinteg ti nagkamalianda. Masapul a nasigo dagiti panglakayen iti daytoy a pagrebbenganda.

12:15-23. Gapu ta umiso ti panangmatmatna iti napasamak kenkuana, natulongan ni David nga agtignay a siuumiso iti sidong ti pakarigatan.

15:12; 16:15, 21, 23. Idi agparang a maitronon ni Absalom, ti kinatangsit ken ambision ti nangtignay iti nasaririt a mammagbaga a ni Ahitofel tapno agbalin a manangliput. Mabalin a maysa a silo ti kinalaing no saan a nabuyogan dayta iti kinapakumbaba ken kinasungdo.

19:24, 30. Pudno nga inapresiar ni Mefiboset ti naayat a kinamanangngaasi ni David. Sidadaan a nagpasakup iti desision ti ari maipapan ken ni Ziba. Ti panangapresiar ken ni Jehova ken iti organisasionna tignayennatayo koma nga agbalin a managpasakup.

20:21, 22. Ti kinasirib ti maysa a tao saluadanna ti adu manipud iti didigra.​—Eclesiastes 9:14, 15.

MATNAGTAYO KOMA ITI “IMA NI JEHOVA”

(2 Samuel 21:1–24:25)

Adda panagbisin iti tallo a tawen gapu iti panagbasol ni Saul iti dara idi pinapatayna dagiti Gabaonita. (Josue 9:15) Tapno maibales dayta a panagbasol iti dara, kinalikaguman dagiti Gabaonita a mapapatay ti pito nga annak a lallaki ni Saul. Ni David intedna ida kadagiti ima dagiti Gabaonita,  ket nagpatingga ti tikag babaen ti panagbayakabak ti tudo. Uppat a higante a Filisteo ti ‘napasag babaen ti ima ni David ken babaen ti ima dagiti adipenna.’​—2 Samuel 21:22.

Nakaaramid ni David iti nadagsen a basol babaen ti panangibilinna iti ilegal a sensus. Nagbabawi ken pinilina ti matnag iti “ima ni Jehova.” (2 Samuel 24:14) Kas resulta ti basol, 70,000 ti natay iti angol. Impangag ni David ti bilin ni Jehova, ket nagpatingga ti saplit.

Dagiti Nainkasuratan a Saludsod a Nasungbatan:

21:8​—Kasano a maikuna a ni Mical nga anak ni Saul ket addaan iti lima nga annak a lallaki, idinto ta nadakamat iti 2 Samuel 6:23 nga isu ket natay nga awanan iti anak? Sigun iti kaaduan a maawat a panangilawlawag, dagitoy ket annak ti kabsat ni Mical a ni Merab, nga asawa ni Adriel. Nalabit nasapa a natay ni Merab ket ti awanan anak a ni Mical ti nangpadakkel kadagiti ubbing.

21:9, 10​—Kasano kapaut ti panangbantay ni Rizpa kadagiti dua nga annakna a lallaki ken kadagiti lima nga appoko ni Saul a pinapatay dagiti Gabaonita? Naibitin dagitoy a pito “iti umuna nga al-aldaw ti panagani”​—Marso wenno Abril. Naidasay dagiti bangkayda iti maysa a bantay. Aldaw ken rabii a binantayan ni Rizpa dagiti pito a bangkay agingga nga impakita ni Jehova a bimmaaw ti pungtotna babaen ti panamagpatinggana iti tikag. Kadawyan a saan a napigsa ti tudo sakbay ti panagpatingga ti tiempo ti panagani iti Oktubre. Gapuna, mabalin a nagpaut ti panagbantay ni Rizpa iti las-ud ti lima wenno innem a bulan. Kalpasanna, impaitabon ni David ti tultulang dagiti lallaki.

24:1​—Apay a nadagsen a basol ti panangbilang ni David kadagiti umili? Saan a ti mismo a panangbilang kadagiti umili ti iparit ti Linteg. (Numeros 1:1-3; 26:1-4) Saan nga ibaga ti Biblia no ania ti panggep ni David iti panangbilangna kadagiti umili. Ngem ipasimudaag ti 1 Cronicas 21:1 nga isu ket ginutugot ni Satanas a mangaramid iti dayta. Aniaman ti panggepna, ammo ni Joab, ti panguluen ti militarna, a biddut ti desision ni David a mangirehistro kadagiti umili, isu nga inkagumaanna nga inupay ni David iti panangaramid iti dayta.

Dagiti Masursurotayo:

22:2-51. Iti kanta ni David, anian a nagsayaat ti pannakadeskribir ni Jehova kas pudno a Dios, a maikari iti naan-anay a panagtalektayo!

23:15-17. Kasta unay ti panagraem ni David iti linteg ti Dios maipapan iti biag ken dara isu nga iti dayta nga okasion liniklikanna ti mangaramid iti uray umasping la a panaglabsing iti linteg. Masapul a tuladentayo ti kasta a panangmatmat kadagiti amin a bilin ti Dios.

24:10. Natignay ni David nga agbabawi gapu iti konsiensiana. Sensitibo met kadi ti konsiensiatayo tapno agtignaytayo iti kasta a pamay-an?

24:14. Pagaammo ni David nga adayo a naas-asi ni Jehova ngem kadagiti tao. Addaantayo kadi iti kasta a panagtalek?

24:17. Naladingitan ni David gapu ta nagsagaba ti intero a nasion gapu iti basolna. Ti agbabbabawi a nakabasol rumbeng a maladingitan no nakaaramid iti pakaibabainan ti kongregasion.

Kabaelantayo ti Agbalin a ‘Naanamongan iti Puso ti Dios’

Ti maikadua nga ari ti Israel pudno a nagbalin a ‘maysa a lalaki a naanamongan iti puso ni Jehova.’ (1 Samuel 13:14) Di pulos kinuestion ni David dagiti nalinteg a pagalagadan ni Jehova, ken kanayon a nagpannuray iti Dios. Iti tunggal panagbasol ni David, binigbigna ti basolna, inawatna ti disiplina, ken inlintegna dagiti dalanna. Natarnaw ni David. Saan kadi a nainsiriban nga agbalintayo a kas kenkuana, nangruna no nakaaramidtayo iti basol?

Nalawag nga ipakita ti pakasaritaan ti biag ni David a ti panangbigbig iti kinasoberano ni Jehova kaipapananna ti panangawat kadagiti pagalagadanna mainaig iti naimbag ken dakes ken ti panangikagumaan nga agtulnog kadagitoy kas maysa a manangsalimetmet iti kinatarnaw. Maaramidantayo dayta. Anian a yamantayo kadagiti leksion a maadaltayo iti libro a Maikadua a Samuel! Ti naipaltiing a mensahe daytoy a libro ket pudno a sibibiag ken nabileg.​—Hebreo 4:12.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 16]

Nakapagtalinaed a napakumbaba ni David gapu ta silalagip iti daydiay sititibker a nangisaad kenkuana kas ari

[Dagiti Ladawan iti panid 18]

“Adtoy mangpatanorak maibusor kenka iti didigra nga agtaud iti bukodmo a balay”

Bat-seba

Tamar

Amnon