1. (a) Nukúnɖíɖó tɛ́ Jehovah ka ná mǐ? (b) Étɛ́ ka nyí tínmɛ “ɖǒ nukún Jehovah” tɔn? (Kpɔ́n “Tínmɛ ɖé lɛ́.”)

 JEHOVAH ná nukúnɖíɖó ɖaaɖagbe ɖé mɛ ɖěɖěe yí wǎn n’i lɛ́ é bǐ. Zaanɖé din ɔ, é ná ɖó nǔ azɔn, aluwɛ kpó kú kpó nu. (Nǔɖe. 21:3, 4) É ná d’alɔ “mɛ e nɔ sɔ́ yěɖée hwe” bo ɖo nukún ɖó é wɛ lɛ́ é, bɔ yě ná bló bɔ ayǐkúngban ɔ ná húzú palaɖísi. (Ðɛh. 37:9-11) Gɔ́ ná ɔ, é ná bló bɔ xɔ́ntɔn e mǐ mɛ ɖokpó ɖokpó ná zun xá ɛ é ná lɛ́ syɛ́n hú ée mǐ zun xá ɛ din é. Nukúnɖíɖó ɖaaɖagbe tɛ́ ɖíe! Amɔ̌, hwɛjijɔ tɛ́ lɛ́ mǐ ka ɖó bo ná kú d’é jí ɖɔ akpá Mawu tɔn lɛ́ ná jɛnu nǔgbó? Jehovah dó akpá ɖé ɔ, é nɔ ɖe dandan. Nǔgbó ɔ, mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖagbe e wú mǐ ná ‘ɖó nukún Jehovah’ é. * (Ðɛh. 27:14) Mǐ nɔ ɖe énɛ́ xlɛ́ gbɔn nǔ élɔ́ lɛ́ wiwa gblamɛ: te e mǐ nɔ nɔ kpɔ́n Mawu kpó suúlu kpó, kpó awǎjijɛ kpó ɖɔ é ná bló bɔ akpá tɔn lɛ́ ná jɛnu bǐ mlɛ́mlɛ́ é.—Eza. 55:10, 11.

2. Étɛ́ Jehovah ka ko wa?

² Jehovah ko xlɛ́ ɖɔ émí nɔ ɖe akpá émítɔn lɛ́. Kpɔ́ndéwú nukúnɖéjí ɖé ɖíe. Ðo wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn mɛ ɔ, Jehovah d’akpá ɖɔ ɖo azǎn mǐtɔn gbe ɔ, émí ná dɔn gbɛtɔ́ lɛ́ sín akɔta lɛ́ bǐ, togun lɛ́ bǐ kpó gbe lɛ́ bǐ kpó mɛ, bɔ yě ná nɔ bǔ dó sɛn émí lěe émí ba gbɔn é. Égbé ɔ, gbɛ̌ta bǔnɔ énɛ́ wɛ è nɔ ylɔ́ ɖɔ “mɛ wɔ̌búwɔ́bú ɔ.” (Nǔɖe. 7:9, 10) Súnnu, nyɔ̌nu kpó vǐ kpó ɖěɖěe ɖó sinmɛ agbaza tɔn vovo, nɔ dó gbe vovo, lobo lɛ́ ɖó aca vovo lɛ́ é wɛ ɖo gbɛ̌ta énɛ́ mɛ có, yě mɛ vovo énɛ́ lɛ́ bǐ nɔ nɔ fífá mɛ, bo lɛ́ ɖo xwédo e ɖo bǔ, bo gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ é ɖé mɛ. (Ðɛh. 133:1; Jaan 10:16) Mɛ énɛ́ lɛ́ e ɖo mɛ wɔ̌búwɔ́bú ɔ mɛ é nɔ lɛ́ jlá wɛn ɔ kpó kanɖódónǔwú kpó. Hwebǐnu wɛ yě nɔ ɖo gbesisɔmɛ bá ɖɔ xó nú  mɛ ɖěbǔ e ba ná ɖótó yě é, dó gbɛ ɖaaɖagbe e ɖó nukún wɛ yě ɖe é wú. (Mat. 28:19, 20; Nǔɖe. 14:6, 7; 22:17) Ényí mɛ wɔ̌búwɔ́bú ɔ mɛ wɛ a ɖe ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ nǔ ɖaaɖagbe e ɖo nukɔn ja bɔ a ɖo nukún ɖó wɛ lɛ́ é nɔ xɔ akwɛ́ nú we tawun.

3. Étɛ́ gbé nya wɛ Satáan ka ɖe?

³ Awǒvi ba ná xo nukúnɖíɖó towe yí sín así we. Nǔ e gbé nya wɛ é ɖe é wɛ nyí ɖɔ é ná bló bɔ a ná lin ɖɔ Jehovah kún ɖo nukún kpé dó wǔ we wɛ ó, é kún ka ná lɛ́ ɖe akpá tɔn lɛ́ ó. Ényí Satáan kpé wú bo xo nukúnɖíɖó mǐtɔn yí sín mǐ sí ɔ, awakanmɛ ná kú mǐ, bɔ mǐ tlɛ sixú ɖó Jehovah sinsɛn te. Lěe mǐ ná mɔ gbɔn é ɔ, Awǒvi tɛ́n kpɔ́n bá xo nukúnɖíɖó Jɔbu tɔn yí sín así tɔn, bónú é ná ɖó Jehovah sinsɛn te.

4. Étɛ́ lɛ́ jí mǐ ka ná ɖɔ xó dó ɖo xóta élɔ́ mɛ? (Jɔbu 1:9-12)

⁴ Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná gbéjé wlɛnwín ɖěɖěe Satáan zán, bo tɛ́n kpɔ́n bo ná hɛn Jɔbu gǎnnugǎnnu bónú é ná sa gbejíninɔ tɔn lɛ́ é kpɔ́n. (Xa Jɔbu 1:9-12.) Mǐ ná lɛ́ ɖɔ xó dó nǔ e kpɔ́ndéwú Jɔbu tɔn sixú kplɔ́n mǐ é kpó nǔ e wú mǐ ɖó ná flín ɖɔ Mawu yí wǎn nú mǐ, bɔ akpá tɔn lɛ́ ná lɛ́ jɛnu é kpó jí.

5-6. Étɛ́ ka jɛ dó Jɔbu jí ɖo táan kléwún ɖé vlamɛ?

⁵ Nǔ bǐ ɖo yiyi nú Jɔbu wɛ ganjí. É kpó Jehovah kpó vɛ́ tawun, b’ɛ ɖo vǐví tɔn ɖu wɛ. É ɖó xwédo ɖaxó e mɛ awǎjijɛ ɖe é ɖé, bo lɛ́ jɛ dɔkun tawun. (Jɔb. 1:1-5) Amɔ̌, ɖo azǎn ɖokpó kpowun jí ɔ, ɖibla nyí nǔ e Jɔbu ɖó lɛ́ é bǐ wɛ bú d’è. Dɔkun tɔn lɛ́ wɛ é ba kpo jɛ nukɔn. (Jɔb. 1:13-17) Énɛ́ gúdo ɔ, vǐ vívɛ́ná tɔn lɛ́ bǐ kú. Yi agbɔ̌n jí bo lin tamɛ dó awě ɖaxó énɛ́ e xo yě é jí. Ényí vǐ ɖokpó kú dó mɛɖé ɔ, wǔ nɔ kú i tawun. Énɛ́ wú ɔ, dǒ nukún lě do wǔ ná ko kú Jɔbu kpó asi tɔn kpó sɔ, hwenu e yě se ɖɔ vǐ yětɔn wǒ lɛ́ bǐ kú é mɛ kpɔ́n. Hǔn, awu e Jɔbu vún dó kɔ nú éɖée bo jínjɔ́n kɔ́ mɛ, bo ɖo avǐ ya wɛ é nyí nǔkpácámɛ ǎ.—Jɔb. 1:18-20.

⁶ Énɛ́ gúdo ɔ, Satáan dó azɔn baɖabaɖa ɖé Jɔbu, bo kɔ́n wi e ɖo ta tɔn é. (Jɔb. 2:6-8; 7:5) Hweɖénu wá yi ɔ, è nɔ ɖó sísí nú Jɔbu tawun ɖo to ɔ mɛ. Mɛ lɛ́ nɔ wá ba wěɖexámɛ ɖo gɔ̌n tɔn. (Jɔb. 31:18) Din ɔ, yě bǐ wɛ nɔ hɔn n’i. Nɔví tɔn lɛ́, xɔ́ntɔn tɔn vívɛ́ lɛ́, káká jɛ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ jí bǐ wɛ gbɛ́ ɛ.—Jɔb. 19:13, 14, 16.

7. (a) Étɛ́ wú wɛ wǔvɛ́ e mɔ wɛ Jɔbu ɖe lɛ́ é ka ná ko sín bɔ é lin? Amɔ̌, étɛ́ é ka gbɛ́ ɖɔ émí kún ná wa ó? (b) Ényí klisánwun ɖé wá ɖo ninɔmɛ e cí éé mɔ wɛ mǐ ɖe ɖo fɔtóo e zɔn kpɔ́ xá akpáxwé ɔ jí é ɖɔhun é mɛ ɔ, nɛ̌ é ka sixú ɖí xwi xá gbɔn?

⁷ Satáan ba ɖɔ Jɔbu ní lin ɖɔ nǔ émítɔn kún sɔ́ nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ ó wɛ zɔ́n bɔ émí ɖo wǔvɛ́ mɔ wɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Satáan zán jɔhɔn syɛ́nsyɛ́n ɖé dó mu xɔ e mɛ Jɔbu sín vǐ wǒ lɛ́ bǐ ɖe bo ɖo nǔ ɖu ɖó kpɔ́ wɛ kpó awǎjijɛ kpó é. (Jɔb. 1:18, 19) É lɛ́ bló bɔ so lɛ́ jɛ kanlin Jɔbu tɔn lɛ́, káká jɛ mɛsɛntɔ́ tɔn e ɖo nukún kpé dó yě wú wɛ lɛ́ é jí. (Jɔb. 1:16) Ðó jɔhɔn ɔ kpó myɔ ɔ kpó ɔ, jǐxwé wɛ yě gosín wútu ɔ, Jɔbu lin ɖɔ Jehovah gɔ́n wɛ yě gosín. Wǎgbɔ tɔn ɔ, Jɔbu mɔ ɖɔ nǔɖé jɛ́n émí ná ko wa nyi do nú Jehovah. É ɖo mɔ̌ có, Jɔbu gbɛ́ ɖɔ émí kún ná dó nu Tɔ́ émítɔn jǐxwé tɔn ɔ ó. Jɔbu tuun ɖɔ ɖo xwe lɛ́ vlamɛ ɔ, Jehovah ná nǔ ɖagbe gěgé émí. Énɛ́ wú ɔ, é lin tamɛ bo mɔ ɖɔ ɖó émí ko yí gbe nú nǔ ɖagbe e é ná émí lɛ́ é kpó xomɛhunhun kpó wútu ɔ, émí ɖó ná lɛ́ sɔ́ jlǒ dó yí gbe nú nǔ nyanya lɛ́. É sín mɔ̌ wú ɔ, é ɖɔ: ‘Susu nú Jehovah.’ (Jɔb. 1:20, 21; 2:10) Jɔbu ba dɔkun tɔn kpó vǐ tɔn lɛ́ kpó  kpo, bo lɛ́ bɛ́ azɔn có, é ka nɔ gbejí nú Jehovah. Amɔ̌, Satáan ko lɛ́ kɔ sín gǔdo tɔn ǎ.

8. Étɛ́ Satáan ka wa nú Jɔbu bɔ d’é wú?

⁸ Satáan lɛ́ zán wlɛnwín ɖěvo dó tɛ́n Jɔbu kpɔ́n; é sísɛ́ xɔ́ntɔn nyíjɛtɔ́ Jɔbu tɔn atɔn, bɔ yě bló bɔ Jɔbu mɔ ɖɔ émí kún sɔ́ hwɛ́n nǔɖé ó. Súnnu énɛ́ lɛ́ ɖɔ ɖɔ wǔvɛ́ e mɔ wɛ Jɔbu ɖe é xlɛ́ ɖɔ é wa nǔ nyanya gěgé. (Jɔb. 22:5-9) Yě lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bo ná bló bɔ é ná mɔ ɖɔ ényí é ná bo ma tlɛ nyí dǎkaxotɔ́ ǎ ɔ, gǎn ɖěbǔ e dó wɛ é ɖe bo ná nyɔ́ Mawu nukúnmɛ é kún nɔ ɖɔ nǔɖé n’i ó. (Jɔb. 4:18; 22:2, 3; 25:4) Nǔgbó ɔ, yě tɛ́n kpɔ́n bo ná bló bɔ Jɔbu ná xo nǔ kpɔ́n dó wǎn e Mawu yí n’i é wú, bo ná mɔ ɖɔ Mawu kún ɖo nukún kpé dó émí wú wɛ ó, bɔ sinsɛn ɛ kún ka lɛ́ ɖó le ɖé ó. Xó yětɔn lɛ́ sixú zɔ́n bɔ Jɔbu ná mɔ ɖɔ nǔɖónukún ɖě kún sɔ́ ɖe nú émí ó.

9. Étɛ́ ka d’alɔ Jɔbu bɔ é kpankɔ́n, lobo lɛ́ ɖó hlɔ̌nhlɔ́n sɔmɔ̌?

⁹ Dǒ nukún nǔ élɔ́ mɛ kpɔ́n. Jɔbu ɖo ayǐjínjɔ́n ɖo afín mɛ, bo ɖo wǔvɛ́ se wɛ kpowun. (Jɔb. 2:8) Xɔ́ntɔn tɔn lɛ́ ɖo ɖiɖɔ wɛ magbokɔ ɖɔ é kún nyí mɛ ɖagbe ó, lé nǔ e é ka ko wa lɛ́ é ɖě kún xɔ akwɛ́ ó. Awǐnnya ɖaxó e kpɛn tawun lɛ́ é ɖɔhun wɛ tagba tɔn lɛ́ cí bo ɖo kɔ jí n’i, bɔ ɖo hwe ɖokpó ɔ nu ɔ, wǔvɛ́ e se wɛ é ɖe ɖó vǐ tɔn lɛ́ e kú é wú é lɔ d’azɔn ayi tɔn. Ðo bǐbɛ́mɛ ɔ, Jɔbu ɖɔ xó ɖěbǔ ǎ. (Jɔb. 2:13–3:1) Amɔ̌, ényí súnnu énɛ́ lɛ́ e nyí xɔ́ntɔn nyíjɛtɔ́ Jɔbu tɔn lɛ́ é mɔ ɖɔ mɔ̌ e é wa é ɔ, Jehovah ná gbɛ́ wɛ é ɖe hǔn, yě blɛ́ yěɖée. É wá su hweɖénu bɔ Jɔbu ɖɔ: “Káká nú un ná kú ɔ, un ná jó gbejíninɔ ce dó ǎ!” Vlafo é sixú ko nyí ɖɔ kɔ wɛ é jlɔ́, bo kpɔ́n xɔ́ntɔn nyíjɛtɔ́ tɔn lɛ́ dáán bo ɖɔ xó énɛ́. (Jɔb. 27:5, nwt) Étɛ́ ka d’alɔ Jɔbu bɔ wǔvɛ́ tɔn lɛ́ bǐ ɖo fínɛ́ có, é kpankɔ́n,  lobo lɛ́ ɖó hlɔ̌nhlɔ́n sɔmɔ̌? Awakanmɛ ko ɖibla kú i bǐ có, é ka ɖeji ɖɔ Mawu wǎnyíyínɔ émítɔn ná bló bɔ émí ná mɔ kɔ dó sa fún. É tuun ɖɔ ényí émí ná bo tlɛ kú ɔ, Jehovah ná fɔ́n émí.—Jɔb. 14:13-15.

10. Étɛ́ lɛ́ tan Jɔbu tɔn ka kplɔ́n mǐ?

¹⁰ Tan Jɔbu tɔn kplɔ́n mǐ ɖɔ Satáan kún sixú hɛn mǐ gǎnnugǎnnu bónú mǐ ná jó Jehovah dó ó, bɔ Jehovah nɔ lɛ́ tuun wǔvɛ́ e mɔ wɛ mǐ ɖe lɛ́ é bǐ. Tan Jɔbu tɔn sixú lɛ́ kplɔ́n nǔ xɔ akwɛ́ ɖěvo lɛ́ mǐ. Ð’ayǐ nǔ tawun tawun e kpɔ́ndéwú Jɔbu tɔn sixú kplɔ́n mǐ é ɖé lɛ́ wú.

11. Ényí mǐ kpo ɖo jiɖe ɖó dó Jehovah wú wɛ ɔ, gǎnjɛwú tɛ́ mǐ ka sixú ɖó? (Jaki 4:7)

¹¹ Jɔbu xlɛ́ ɖɔ ényí mǐ kpo ɖo jiɖe ɖó dó Jehovah wú wɛ jɛ́n wɛ ɔ, mǐ sixú dɛ ɖo tagba ɖěbǔ nu, bo ná kpé wú bo gbí dɔn ɖo Satáan nukɔn. Étɛ́ mɛ é ka ná tɔ́n kɔ dó? Mawuxówéma ɔ ná mǐ gǎnjɛwú ɖɔ Awǒvi ná hɔn yi zɔ nú mǐ.—Xa Jaki 4:7.

12. Nɛ̌ nukúnɖíɖó fínfɔ́n sín kú tɔn ka ná hlɔ̌nhlɔ́n Jɔbu gbɔn?

¹² Mǐ ɖó ná bló bɔ nǔ e mǐ ɖi nú fínfɔ́n sín kú é ná lí dǒ. Lěe xóta e wá yi é xlɛ́ gbɔn é ɔ, hwɛhwɛ wɛ Satáan nɔ zán xɛsi e mǐ nɔ ɖi nú kú é dó bló bónú mǐ ná sa gbejí e mǐ ɖe nú Mawu é. Ðo ninɔmɛ Jɔbu tɔn mɛ ɔ, Satáan ɖɔ ɖɔ Jɔbu ná wa nǔ ɖěbǔ e é byɔ́ é dó hwlɛ́n gbɛ tɔn, ényí é ná bo tlɛ byɔ́ ɖɔ é ní jó Jehovah sinsɛn dó ɔ nɛ́. Nǔvú séé wɛ Satáan ɖó. É ná bo tlɛ nyí hwenu e Jɔbu mɔ ɖɔ émí ɖo nǎ kú wɛ é ɔ, é lɛ́ kpo ɖo gbejí nɔ nú Jehovah wɛ. Jiɖe e é ɖó dó ɖagbewiwa Jehovah tɔn wú é kpó nukúnɖíɖó e ma sɛ do ǎ, éé é ɖó ɖɔ é lín oo, é yá oo, Jehovah ná ɖe ɖɛ nǔ lɛ́ é d’alɔ ɛ b’ɛ dɛ. Jɔbu ɖeji ɖɔ ényí Jehovah ná bo ma tlɛ d’alɔ émí ɖo gbɛhwenu émítɔn ǎ ɔ, É ka ná fɔ́n émí sín kú ɖo sɔgúdo. É ɖeji mlɛ́mlɛ́ dó nukúnɖíɖó fínfɔ́n sín kú tɔn wú. Ényí mǐ lɔ ɖó gǎnjɛwú mɔ̌hun, bónú è ná bo tlɛ gblɔ́n kúdán nú mǐ ɔ, mǐ ná sɔ́ gbejíninɔ mǐtɔn sa ǎ.

13. Étɛ́wú mǐ ka ɖó ná ɖ’ayi te dó wlɛnwín ɖěɖěe Satáan zán dó Jɔbu wú lɛ́ é wú?

¹³ Mǐ ɖó ná ɖ’ayi te tawun dó wlɛnwín ɖěɖěe Satáan zán dó Jɔbu wú lɛ́ é wú, ɖó wlɛnwín mɔ̌hun lɛ́ wɛ é nɔ lɛ́ zán ɖo égbé. Ð’ayi hwɛ e Satáan dó mɛ é wú: “Gbɛtɔ́ [ényí Jɔbu kɛ́ɖɛ́ ǎ] nɔ jó nǔ e é ɖó ɔ bǐ bo nɔ dó hwlɛ́n gbɛ éɖée tɔn gán.” (Jɔb. 2:4, 5) Nǔgbó ɔ, Satáan ɖɔ ɖɔ mǐ kún ɖó wǎnyíyí adodwé nú Jehovah Mawu ó, lé ényí é byɔ́ ɖɔ mǐ ní jó é dó bo ná hwlɛ́n gbɛ mǐtɔn gán ɔ, mǐ ná wa mɔ̌. Satáan ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ Mawu kún yí wǎn nú mǐ ó, lé é kún ka ná ɖ’ayi gǎn e dó wɛ mǐ ɖe bá nyɔ́ nukún tɔn mɛ é wú ó. Ðó mǐ tuun nǔ e Satáan ɖo gǎn dó wɛ bá wa é wútu ɔ, mǐ nɔ ɖi nǔ nú adingbanxó tɔn lɛ́ ǎ.

14. Étɛ́ tagba lɛ́ ka nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ tuun? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé.

¹⁴ Mǐ ɖó ná mɔ ɖɔ tagba lɛ́ ɔ, ali ɖé wɛ yě nyí bo hun nú mǐ bónú mǐ ná kplɔ́n nǔ dó mǐɖée wú. Wǔvɛ́ ɖěɖěe Jɔbu mɔ lɛ́ é d’alɔ ɛ b’ɛ ɖ’ayi gǎnmaɖó tɔn ɖé lɛ́ wú, lobo w’azɔ̌ ɖo yě wú. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é kplɔ́n ɖɔ émí ɖó ná lɛ́ sɔ́ nǔ nú mɛɖéesɔ́hwe d’é jí. (Jɔb. 42:3) Ényí mǐ lɔ ɖo tagba lɛ́ mɛ gbɔn wɛ ɔ, mǐ sixú kplɔ́n nǔ gěgé dó mǐɖée wú. Nɔví súnnu e nɔ nyí Nikolay, * bo ɖo azɔn syɛ́nsyɛ́n jɛ wɛ cóbɔ è lɛ́ sɔ́ ɛ dó gankpá mɛ é ɖɔ: “Hwenu e un zán ɖo gankpá mɛ é d’alɔ mì bɔ un tuun jijɔ ɖěɖěe jí un ɖó ná w’azɔ̌ dó hú gǎn lɛ́ é.” Ényí mǐ ɖ’ayi gǎnmaɖó mǐtɔn lɛ́ wú ɔ, mǐ sixú w’azɔ̌ dó jlá yě ɖó.

15. Mɛ̌ mǐ ka ɖó ná nɔ ɖótó? Étɛ́wú?

 ¹⁵ Mǐ ɖó ná nɔ ɖótó kɛntɔ́ mǐtɔn lɛ́ ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, Jehovah wɛ mǐ ná nɔ ɖótó. Jɔbu tɛ́tó ganjí hwenu e Jehovah ɖo xó ɖɔ n’i wɛ é. Mawu zɔ́n tamɛ lin Jɔbu gbɔn nǔ élɔ́ lɛ́ e é kanbyɔ́ ɛ é gblamɛ: ‘A mɔ nǔ e un zán hlɔ̌nhlɔ́n ce dó bló lɛ́ é a? Un tuun nǔ e ɖo gbigbo we wɛ lɛ́ é tɛ́nwín lɛnwín. A lin ɖɔ un kún sixú kpé nukún dó wǔ we ó wɛ a?’ Jɔbu yí gbe kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó, bo lɛ́ ɖe lěe ɖagbewiwa Jehovah tɔn su nukún tɔn mɛ sɔ é xlɛ́. É ɖɔ: “Káká jɛ fí ɔ, è ɖɔ xó towe bɔ un se; amɔ̌, din ɔ, un mɔ we ɖó nukún wú.” (Jɔb. 42:5) É cí ɖɔ hwenu e Jɔbu ɖɔ xó énɛ́ lɛ́ é ɔ, é kpo ɖo ayǐjínjɔ́n ɖo afín mɛ, bɔ akpa gbɔn wǔ tɔn bǐ, lobɔ vǐ tɔn lɛ́ ɖo yɔdo mɛ ɖɔhun. É ɖo mɔ̌ có, Jehovah dó zǒgbe jí nú Jɔbu ɖɔ émí yí wǎn n’i, bo lɛ́ vɔ́ gǎnjɛwú ná ɛ ɖɔ nǔ tɔn nyɔ́ nukún émítɔn mɛ.—Jɔb. 42:7, 8.

16. Sɔgbe xá Ezayíi 49:15, 16 ɔ, étɛ́ mǐ ka ɖó ná hɛn d’ayi mɛ hwenu e mǐ ɖo tagba lɛ́ mɛ gbɔn wɛ é?

¹⁶ Égbé ɖésú ɔ, mɛ lɛ́ sixú nɔ zun mǐ, bo nɔ gblɔ́n adǎn nú mǐ, cí nǔ ɖɔ mǐ kún hwɛ́n nǔɖé ó ɖɔhun. Yě sixú tɛ́n kpɔ́n bo ná kɔ́n wi e ɖo ta mǐtɔn é, alǒ kɔn cí dó tutoblónúnǔ ɔ wú, lobo nɔ ɖo “nǔvú bǐ ɖó dó [mǐ] nu wɛ.” (Mat. 5:11) Tan Jɔbu tɔn kplɔ́n mǐ ɖɔ Jehovah nɔ ɖeji ɖɔ ényí mǐ ɖo tagba lɛ́ mɛ gbɔn wɛ ɔ, mǐ ná kpo ɖo gbejí nú émí. Jehovah yí wǎn nú mǐ, bo ná jó mɛ e nɔ ɖó nukún i lɛ́ é dó gbeɖé ǎ. (Xa Ezayíi 49:15, 16.) Ma nɔ sɔ́ ayi ɖó mɛhɛngbléxó e kɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ nɔ ɖɔ lɛ́ é ɖěbǔ jí ó! James, éé nyí nɔví súnnu ɖé bo nɔ nɔ Turquie, bɔ xwédo tɔn ɖo  tagba syɛ́nsyɛ́n lɛ́ mɛ gbɔn wɛ é ɖɔ: “Mǐ ɖ’ayi wú ɖɔ tó ɖíɖó adingbanxó e è nɔ ɖɔ dó togun Mawu tɔn wú lɛ́ é ná kú awakanmɛ nú mǐ. Énɛ́ wú ɔ, mǐ sɔ́ ayi ɖó nukúnɖíɖó Axɔ́súɖuto ɔ tɔn mǐtɔn jí, bo kpo ɖo alɔ ɖó wɛ ɖo sinsɛnzɔ́ Jehovah tɔn mɛ. Wǎgbɔ tɔn ɔ, mǐ kpo ɖo awǎ jɛ wɛ.” Jɔbu ɖɔhun ɔ, mǐ nɔ ɖótó Jehovah! Adingban kɛntɔ́ mǐtɔn lɛ́ tɔn nɔ xo nukúnɖíɖó mǐtɔn yí sín mǐ sí ǎ.

17. Étɛ́ kpɔ́ndéwú súnnu kpó nyɔ̌nu kpó gbejínɔtɔ́ e xó è ɖɔ ɖo Eblée wěmata 11gɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é tɔn ka kplɔ́n we?

¹⁷ Kpɔ́ndéwú mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn e kpankɔ́n, bo lɛ́ dɛ ɖo tagba syɛ́nsyɛ́n lɛ́ nu é tɔn ɖokpó kpowun wɛ Jɔbu nyí. Ðo wěma e mɛsɛ́dó Pɔ́lu sɛ́ dó Eblée lɛ́ é mɛ ɔ, é ɖɔ xó dó mɛ gěgé ɖěvo lɛ́ wú, bo ylɔ́ yě ɖɔ “akpɔ́kpɔ́ ɖaxó kúnnuɖetɔ́ lɛ́ tɔn.” (Ebl. 12:1, nwt) Yě mɛ bǐ wɛ gbɔn tagba syɛ́nsyɛ́n lɛ́ mɛ có, yě nɔ gbejí nú Jehovah ɖo gbɛzán yětɔn bǐ mɛ. (Ebl. 11:36-40) Yě dɛ, bo lɛ́ dó gǎn énɛ́ lɛ́ bǐ dó wǔvɔ́ wɛ a? Cɛ́nnyícɛ́nnyí ɖé lɔ ǎ! Yě ná bo ma tlɛ mɔ lěe akpá Mawu tɔn lɛ́ bǐ jɛnu mlɛ́mlɛ́ gbɔn é ɖo gbɛhwenu yětɔn ǎ ɔ, yě ka kpo ɖo nukún ɖó Jehovah wɛ. Gɔ́ ná ɔ, kú e yě kú d’é jí ɖɔ nǔ émítɔn lɔ nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ é zɔ́n bɔ yě kán ɖ’é jí ɖɔ émí lɔ ná mɔ akpá tɔn sín jijɛnu. (Ebl. 11:4, 5) Kpɔ́ndéwú yětɔn sixú ná hlɔ̌nhlɔ́n kán e mǐ kán ɖ’é jí bo ná kpo ɖo nukún ɖó Jehovah wɛ é.

18. Étɛ́ a ka kán ɖ’é jí bá wa? (Eblée lɛ́ 11:6)

¹⁸ Égbé ɔ, mǐ ɖo gbɛ nɔ wɛ ɖo gbɛ e fɔ́n bo lɛ́ ɖo nylǎnylá d’é jí wɛ é ɖé mɛ. (2 Tim. 3:13) Satáan kpo ɖo togun Mawu tɔn tɛ́n kpɔ́n wɛ. Wǔvɛ́ lɛ́ ɖo nukɔn jawě có, mi nú mǐ ní kán ɖ’é jí bá w’azɔ̌ syɛ́nsyɛ́n nú Jehovah, lobo ɖeji ɖɔ “Mawu gbɛɖe e nyí Mɛhwlɛ́ngántɔ́ gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ tɔn ɔ ɖó nukún wɛ” mǐ ɖe. (1 Tim. 4:10) Mi nú mǐ ní flín ɖɔ ajɔ e Mawu dó Jɔbu é xlɛ́ ɖɔ “Aklúnɔ nyɔ́ xomɛ ɖésú; mɛ nú nɔ blá wǔ n’i titewungbe.” (Ja. 5:11) Mi nú mǐ lɔmɔ̌ ní kpo ɖo gbejí nú Jehovah, lobo kán ɖ’é jí ɖɔ é ná d’ajɔ “mɛ e ɖo biba ɛ wɛ lɛ́” é.—Xa Eblée lɛ́ 11:6.