1. Finshi umutumwa Yohane atukoselesha ukulatontonkanyapo, kabili mulandu nshi?

UMUTUMWA Yohane atukoseleshe ukulatontonkanya sana pa fyo Yehova atutemwa mu mashiwi alembele pali 1 Yohane 3:1. Atile: “Moneni ukutemwa uko Shifwe atutemwa!” Nga tuletontonkanya sana pa kutemwa kwa kwa Yehova ne fyo alanga ifyo atutemwa, tukapalama sana kuli ena kabili tukamutemwa icine cine.

2. Mulandu nshi bamo cibafisha ukushininkisha ukuti Lesa alibatemwa?

² Icabipa ca kuti abantu bamo tabashininkisha ukuti Lesa kuti abatemwa. Bamona kwati Lesa tabika amano ku bantu. Nalimo bamona kwati Lesa aikalila fye ukupanga amafunde no kukanda bonse abafilwa ukuyakonka. E lyo pa mulandu wa bufi ubo bamo babasambilisha, bamona kwati Lesa munkalwe no kuti te kuti tumutemwe. Bambi nabo bamona kwati Lesa alitemwa abantu bonse te mulandu ne fyo bacita. Lelo pa  mulandu wa kuti mwalisambilila Baibolo mwalishiba icine pa fyo Yehova aba. Mwalishiba ukuti ukutemwa e mibele yapulamo iyo akwata, kabili pa mulandu wa uku kutemwa alimupeele Umwana wakwe nge lambo. (Yohane 3:16; 1 Yohane 4:8) Na lyo line, pa mulandu wa fyamucitikila, nalimo kuti camwafya ukushininkisha ukuti Yehova alimutemwa icine cine.

3. Finshi fingatwafwa ukwishiba ifyo Yehova atutemwa?

³ Pa kuti twishibe ifyo Yehova atutemwa, tulingile intanshi ukwishiba ukuti Yehova e watubumbile kabili e watupeele ubumi. (Belengeni Amalumbo 100:3-5.) E mulandu wine Baibolo ilandila pa muntu wa kubalilapo ukuti ali ni “mwana Lesa.” (Luka 3:38) Kabili Yesu atufundile ukulaita Yehova ukuti “Shifwe wa mu muulu.” (Mateo 6:9) Kanshi Yehova ni Shifwe, kabili alitutemwa nga filya umufyashi umwaume atemwa abana bakwe.

4. (a) Bushe Yehova mufyashi uwaba shani? (b) Finshi twalalanshanyapo muli cino cipande na mu cipande cikakonkapo?

⁴ Bamo cilabakosela ukumona ukuti umufyashi umwaume kuti aba no kutemwa. Nalimo ilyo baali abaice bawishi balebasunga bunkalwe bunkalwe. Yehova te kuti asunge abana bakwe muli uyu musango, pantu mufyashi umusuma ukucila umufyashi uuli onse. (Amalumbo 27:10) Alitutemwa nga nshi kabili alatusakamana mu nshila ishalekanalekana. Nga tuletontonkanya sana pa fyo Yehova atutemwa, e lyo tukalamutemenwako. (Yakobo 4:8) Muli cino cipande, twalalanshanya pa nshila shine umo Yehova alangila ukuti alitutemwa. Mu cipande cikonkelepo, tukasambilila pa nshila na shimbi shine umo twingalangila ukuti twalitemwa Yehova.

5. Finshi Lesa apeela abantu fye bonse?

⁵ Ilyo umutumwa Paulo ali mu Atena, ku Grisi, alimwene ifilubi ifingi muli uyu musumba, kabili abantu balemona ukuti ifi ifilubi e fyali balesa wabo ababapeele ubumi. E ico alibasambilishe pali “Lesa uwapangile cino calo na fyonse ifyabapo.” Abebele ukuti Lesa “e upeela abantu bonse umweo no mupu na fyonse,” kabili “e walenga ukuti tube no mweo, ukuti tule-enda no kuti tubeko.” (Imilimo 17:24, 25, 28) Yehova alatupeela fyonse ifyo tukabila ifilenga tuleipakisha ubumi. Tontonkanyeni pa fintu fimo ifyo Lesa atupeela pa mulandu wa kuti alitutemwa.

6. Bushe isonde Yehova atupeela lyapangwa shani? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁶ Ku ca kumwenako, Yehova alitupeela isonde ilisuma nga nshi. (Amalumbo 115:15, 16) Pa maplaneti yonse ayo Yehova apanga, isonde lyaliibela sana. Basayantisti baliya ku maplaneti ayengi, lelo tabasanga planeti nangu imo ukwingekala abantu. Yehova tapelela fye pa kutupeela fyonse ifyo tukabila pa kuti tube no bumi, lelo alitupeela ne sonde ilisuma kabili ilyacingililwa bwino umo tuipakisha ubumi. (Esaya 45:18) Nga twatontonkanya pe sonde ilyo Shifwe Yehova atupeela, tulamona ukuti alitutemwa icine cine.—Belengeni Yobo 38:4, 7; Amalumbo 8:3-5.

7. Bushe ifyo Yehova atubumbile filanga shani ukuti cine cine alitutemwa?

⁷ Cimbi icitulanga ukuti Yehova alitutemwa,  ni fi atupanga mu cipasho cakwe. (Ukutendeka 1:27) Ici cilepilibula ukutila kuti twaishiba ifyo atutemwa kabili na ifwe kuti twacita ifilanga ukuti twalimutemwa. Alishiba ukuti ifi e fingalenga twaba ne nsansa sha cine cine. Pantu na kuba, abana balaba ne nsansa nga bamona ifyo abafyashi babo babatemwa. Mwilaba ukuti Yesu atusambilishe ukutila kuti twaba ne nsansa nga twapalama kuli Shifwe Yehova. (Mateo 5:3) Yehova alatupeela “ifintu fyonse ifyo tuipakisha.” Kanshi Yehova ni kapekape kabili alitutemwa icine cine.—1 Timote 6:17; Amalumbo 145:16.

8. Mulandu nshi tufwaila ukuti Yehova aletusambilisha?

⁸ Abafyashi abaume balitemwa abana babo kabili tabafwaya abana ukubepwa nelyo ukubelelekwa. Lelo abafyashi abengi muno nshiku tabakonka amafunde ya mu Baibolo ayatwafwa ukulekanya icalungama ne calubana. Kanshi te kuti batungulule  bwino abana babo, ici cilenga aba mu lupwa ukukaanaba ne nsansa. (Amapinda 14:12) Lelo Yehova ena alatungulula bwino sana abana bakwe pantu ni “Lesa wa cishinka.” (Amalumbo 31:5) Alatemwa ukutusambilisha icine pali ena. Alatusambilisha ne fya ku mupepa, e lyo ne fyo tufwile ukucita pa kuti tuleba ne nsansa. (Belengeni Amalumbo 43:3.) Finshi Yehova atusambilisha ifilanga ukuti alitutemwa?

9, 10. (a) Mulandu nshi Yehova atusambilishisha ifyo aba? (b) Finshi atusambilisha pa bufwayo bwakwe?

⁹ Ica kubalilapo, Yehova alitweba ifyo aba, pantu afwaya twamwishiba. (Yakobo 4:8) E ico alitweba ishina lyakwe. Na kuba, pa mashina yalembwa mu Baibolo, ishina lyakwe e lyafulamo. Yehova na kabili alitweba ifyo aba. Nga twalolesha ifyo abumba, tulasambililako ukuti Lesa wa maka kabili wa mano. (Abena Roma 1:20) Kabili nga tulebelenga Baibolo, tulasambilila ifyo aba no mulinganya ne fyo atutemwa. Ilyo tuleishibilako imibele iisuma iyo Yehova akwata, tulapalama kuli ena.

¹⁰ Yehova na kabili alatusambilisha pa bufwayo bwakwe. Alitweba ukuti twaba mu lupwa lwakwe. Na kabili alatulondolwela ifyo afwaya tulecita pa kuti tulebombela pamo mukwikatana kabili mu mutende na bonse ababa mu lupwa lwakwe. Baibolo yalitweba ukwabula ukupita na mu mbali ukuti Lesa tatupangile ukuti tuleitungulula fwe bene. (Yeremia 10:23) Yehova alishiba ifingatuwamina. E ico nga tulekonka ubutungulushi bwakwe no kulamumfwila tukaba no mutende kabili tukaba ne nsansa. Yehova alitusambilisha ici icine icacindama pantu alitutemwa.

11. Finshi Shifwe uwatutemwa atweba pa fikacitika ku ntanshi?

¹¹ Umufyashi uwatemwa abana bakwe alatontonkanya na pa fyo bakekala ku ntanshi kabili afwaya ukuti bakabe ne nsansa. Ku ca bulanda, muno nshiku abantu abengi balasakamana sana pa fyo bakekala ku ntanshi, kabili babika fye amano ku fintu ifishakabelelele. (Amalumbo 90:10) Tulatasha Shifwe Yehova pantu alitusambilisha ifyo twingacita pa kuti tuleba ne nsansa pali ino nshita, kabili alitulaya no kuti tukalaikala bwino sana ku ntanshi!

12. Bushe Yehova acitile shani pa kulungika Kaini na Baruki?

¹² Yehova alisokele Kaini ilyo amwene ukuti alabembuka. Amwipwishe ati: “Cinshi ico wakalipila ifi kabili cinshi ico icinso cobe cawila? Bushe na iwe nga wacita icisuma, te kuti utashiwe?” (Ukutendeka 4:6, 7) Kaini alikeene ukumfwila Yehova, kabili ifyafuminemo tafyaweme. (Ukutendeka 4:11-13) Inshita imbi, Yehova alimwene ukuti ifyo Baruki abikileko amano fyalelenga ukuti aleumfwa ububi no kufuupulwa. E ico Yehova aebele Baruki ukuti ifyo aletontonkanya  fyalilubene kabili alingile ukwaluka. Baruki alyumfwile ifyo Yehova amwebele ne ci calengele apusuke.—Yeremia 45:2-5.

13. Finshi ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka basambilile ku mafya bakwete?

¹³ Yehova alatutungulula no kutusalapula pantu alitutemwa. Tapelela fye pa kutulungika, lelo alatusambilisha no kutusambilisha. (AbaHebere 12:6) Mu Baibolo mwaliba amalyashi ya babomfi ba kwa Yehova aba cishinka abo asambilishe ukuba ne mibele iisuma. Ku ca kumwenako, Yosefe, Mose, na Davidi balikwete amafya ayakalamba. Ilyo baali na mafya Yehova alibafwile. Kabili ifyo basambilile ku mafya bakwete fyalibafwile ukubomba bwino imilimo na imbi iyo Yehova abapeele. Nga tulebelenga Baibolo pa fyo Yehova ayafwile no kusambilisha abantu bakwe, tulamona ukuti Yehova alitutemwa nga nshi.—Belengeni Amapinda 3:11, 12.

14. Bushe nga twalufyanya Yehova atulanga shani ukuti alitutemwa?

¹⁴ Yehova alatwalilila ukututemwa na lintu twalufyanya. Nga ca kuti ilyo atusalapula twaleka ukucita ifyabipa, kabili twalapila na ku membu shesu, ‘akatwelela nga nshi.’ (Esaya 55:7) Bushe ni mwi ici cilolele? Amashiwi Davidi alandile pa fyo Yehova eleela yalangilila ukuti Lesa ni Shifwe uwa luse. Atile: “Uwelela imembu shobe shonse, uuposha amalwele yobe yonse, uulubula umweo obe ukufuma ku nindi, uukufwika icilongwe ca cikuuku ne nkumbu, filya akabanga kaatalukisha ku masamba, e fyo na o atalusha kuli ifwe imembu shesu.” (Amalumbo 103:3, 4, 12) Yehova alatusalapula no kututungulula mu nshila ishalekanalekana. Bushe mulaaluka bwangu nga amusalapula? Muleibukisha lyonse ukuti umulandu Yehova atusalapwila ni co alitutemwa.—Amalumbo 30:5.

15. Ni nshila nshi na imbi iyo Yehova alangilamo ukuti alitutemwa?

¹⁵ Umufyashi uwaba no kutemwa alacingilila ulupwa lwakwe. Ifi fine e fyo na Shifwe Yehova acita kuli ifwe. Uwaimbile amalumbo alandile pali Yehova ukuti: “Alinda imyeo ya ba cishinka bakwe; No kubapokolola mu minwe ya babifi.” (Amalumbo 97:10) Baleni tontonkanyeni pali ici: Pa mulandu wa kuti ilinso lyenu lyalicindama, mulangufyanya ukulicingilila ku cili conse icingafwaya ukwingilamo. Ifi fine e fyo na Yehova angufyanya ukucingilila abantu bakwe pantu balicindama kuli ena.—Belengeni Sekaria 2:8.

16, 17. Bushe Yehova acingilile shani abantu bakwe aba ku kale kabili abacingilila shani na muno nshiku?

¹⁶ Yehova limo alabomfya ba malaika ku kucingilila abantu bakwe nga filya fine alecita na ku kale. (Amalumbo 91:11) Malaika umo aipeeye abashilika abena Asiria 185,000 mu bushiku fye bumo no kupususha abantu ba kwa Lesa. (2 Ishamfumu 19:35) Mu nshita ya batumwa,  bamalaika balipuswishe Petro, Paulo, e lyo na bambi abo babikile mu cifungo. (Imilimo 5:18-20; 12:6-11) Tapakokwele sana, mu calo cimo ica muno Africa mwali inkondo. Pa mulandu wa iyi nkondo, mu calo mwali icimfulumfulu, ubupuupu, ukucenda abanakashi, e lyo no kwipayana. Nangu ca kuti takwali uwa bwananyina uwafwile, ifipe fya bamunyinefwe abengi fyalyonaike. Lelo bonse balimwene ukuti Yehova alibatemenwe kabili balishibe ukuti alebasakamana. Nangu ca kuti baliculile, aba bamunyinefwe bali ne nsansa. Ilyo umwiminishi wa pa maofeshi yakalamba atandalile ici calo no kwipusha bamunyina na bakanshi ifyo bali, aba aba bwananyina batile, “Ifintu fili fye bwino, Yehova alatwafwa!”

¹⁷ Kwena, ababomfi ba kwa Yehova bamo pamo nga Stefani e lyo na bambi, balifwa pa mulandu wa kuba ne cishinka kuli Lesa. Te lyonse Yehova alesha ifya musango uyu ukucitika. Lelo alacingilila ababomfi bakwe nge bumba ilyo abasoka pa micenjelo yalekanalekana iya kwa Satana. (Abena Efese 6:10-12) Yehova alatusoka ukubomfya Baibolo ne mpapulo isho icilonganino cakwe cilemba no kupanga. Ku ca kumwenako, tulasambilila pa bubi bwaba mu kukanabomfya bwino Intaneti, mu kutemwisha indalama, na mu kutamba amafilimu, ukubelenga ifitabo, nelyo ukwangala ifyangalo fya pa kompyuta umuba imibele yabipa no bunkalwe. Ukwabula no kutwishika, Yehova alitutemwa sana kabili afwaya ukutucingilila.

18. Bushe mumfwa shani pa fyo Yehova amutemwa?

¹⁸ Ilyo Mose atontonkenye pa myaka abombele Yehova, alishininkishe ukuti Yehova alimutemenwe sana. Atile: “Beni ne cikuuku kuli ifwe mu nshita ya lucelo, no kuleka twaule no kusekelela inshiku shesu shonse.” (Amalumbo 90:14) Twalipaalwa pa kwishiba no kuimwena ifyo Yehova atutemwa. Ala lishuko nga nshi ukutemwikwa kuli Yehova! Na ifwe tumfwa ifyaumfwile umutumwa Yohane uwatile: “Moneni ukutemwa uko Shifwe atutemwa!”—1 Yohane 3:1.