Kapitulo 31

Ang mga Binuhatan ni Jehova​—Daku kag Makatilingala

Palanan-awon 10​—Bugna 15:1–16:21

Tema: Si Jehova sa iya santuaryo; ang pito ka yahong sang iya kaakig nga gin-ula sa duta

Tion sang katumanan: 1919 tubtob sa Armagedon

1, 2. (a) Ano nga ikatlo nga tanda ang ginsugid ni Juan? (b) Ano nga papel sang mga anghel ang madugay na nga nahibaluan sang mga alagad ni Jehova?

 ISA ka babayi nga nagbun-ag sing anak nga lalaki! Isa ka daku nga dragon nga nagatinguha sa paglamon sa sina nga anak nga lalaki! Ining duha ka langitnon nga tanda, nga ginlaragway sing maathag gid sa Bugna kapitulo 12, nagapadaku sa aton nga ang madugay na nga pag-away sang Binhi sang babayi sang Dios kag ni Satanas kag sang iya mga demonyo nga binhi yara na sa talipuspusan. Sa pagpatalupangod sini nga mga simbulo, nagsiling si Juan: “Kag isa ka daku nga tanda ang nakita sa langit . . . Kag isa pa ka tanda ang nakita.” (Bugna 12:1, 3, 7-12) Ginsugid karon ni Juan ang ikatlo nga tanda: “Kag nakita ko sa langit ang isa pa ka tanda, nga daku kag makatilingala, pito ka anghel nga may pito ka kalalat-an. Sila amo ang katapusan, bangod paagi sa ila matapos na ang kaakig sang Dios.” (Bugna 15:1) Ining ikatlo nga tanda may importante man nga kahulugan para sa mga alagad ni Jehova.

² Talupangda ang importante nga mga papel nga pagatungdan liwat sang mga anghel sa pagtuman sang kabubut-on sang Dios. Madugay na nahibal-an sang mga alagad ni Jehova ini nga katunayan. Sa idalom sang inspirasyon, nakighambal pa gani ang salmista anay sa sina nga mga anghel, nga ginapalig-on sila: “Bulahana ninyo si Jehova, O kamo nga mga anghel niya, nga gamhanan sa kusog, nga nagatuman sang iya pulong, paagi sa pagpamati sa tingog sang iya pulong”! (Salmo 103:20) Karon, sa sining bag-o nga danyag, gintangdo ang mga anghel nga iula ang pito ka katapusan nga kalalat-an.

3. Ano ang pito ka kalalat-an, kag ano ang ginapahangop sang pag-ula sa sini?

³ Ano ining mga kalalat-an? Kaangay sang pito ka pagpatunog sa trumpeta, matigdas ini nga kapahayagan sang paghukom nga nagapahibalo kon paano ginatamod ni Jehova ang nanuhaytuhay nga bahin sining kalibutan kag nagahatag sing paandam tuhoy sa kon ano ang mangin katapusan nga resulta sang iya mga paghukom. (Bugna 8:1–9:21) Ang pag-ula sa sini nagapatuhoy sa mga paghukom nga himuon ni Jehova, kon ang puntariya sang iya kasingkal malaglag  na sa adlaw sang iya nagadabdab nga kaakig. (Isaias 13:9-13; Bugna 6:16, 17) Sa amo, paagi sa ila “matapos na ang kaakig sang Dios.” Apang antes ginlaragway ang pag-ula sa mga kalalat-an, ginsugiran kita ni Juan tuhoy sa pila ka tawo nga indi mahalitan sini. Bangod nangindi sila sa marka sang sapat nga mapintas, ining mga matutom nagaamba sing mga kadayawan kay Jehova samtang ginapahibalo nila ang iya adlaw sang pagtimalos.—Bugna 13:15-17.

Ang Ambahanon ni Moises kag Sang Kordero

4. Ano karon ang nakita ni Juan?

⁴ Nakita karon ni Juan ang isa ka makatilingala nga danyag: “Kag nakita ko ang daw salaming nga dagat nga nasimbugan sing kalayo, kag ang mga nagadaug sa sapat nga mapintas kag sa larawan sini kag sa numero sang ngalan sini nga nagatindog sa tupad sang salaming nga dagat, nga may mga arpa sang Dios.”—Bugna 15:2.

5. Ano ang ginalaragway sang “salaming nga dagat nga nasimbugan sing kalayo”?

⁵ Ang “salaming nga dagat” amo man ang nakita anay ni Juan, nga yara sa atubangan sang trono sang Dios. (Bugna 4:6) Kaanggid ini sa “ginmolde nga dagat” (suludlan sing tubig) sa templo ni Solomon, nga ginakuhaan sang mga saserdote sing tubig nga pangtinlo sa ila kaugalingon. (1 Hari 7:23) Sa amo nagalaragway ini sa “paghugas sang tubig,” buot silingon, ang Pulong sang Dios, nga paagi sa amo ginatinluan ni Jesus ang saserdotenhon nga kongregasyon sang hinaplas nga mga Cristiano. (Efeso 5:25, 26; Hebreo 10:22) Ining salaming nga dagat “nasimbugan sing kalayo,” nga nagapakita nga ining mga hinaplas natilawan na kag natinluan samtang ginatuman nila ang mataas nga talaksan para sa ila. Dugang pa, ginapahanumdom kita sini nga ang Pulong sang Dios nagaunod man sing mga pulong sang kalayuhon nga mga paghukom batok sa iya mga kaaway. (Deuteronomio 9:3; Sofonias 3:8) Ang iban sining kalayuhon nga mga paghukom ginapahayag sang pito ka katapusan nga kalalat-an nga buot na iula.

6. (a) Sin-o ang mga manug-amba nga nagatindog sa atubangan sang langitnon nga salaming nga dagat, kag paano naton nahibaluan? (b) Sa ano nga paagi sila ‘nagdaug’?

 ⁶ Ang katunayan nga ang ginmolde nga dagat sa templo ni Solomon, para sa mga saserdote, nagapakita nga ang mga manug-amba nga nagatindog sa atubangan sang langitnon nga salaming nga dagat isa ka saserdotenhon nga klase. Sila may “mga arpa sang Dios,” busa ginaangot naton sila sa 24 ka gulang kag sa 144,000, kay ini nga mga grupo nagaamba man nga ginaakompanyaran sang arpa. (Bugna 5:8; 14:2) Ang mga manug-amba nga nakita ni Juan ‘nagdaug sa sapat nga mapintas kag sa larawan sini kag sa numero sang ngalan sini.’ Gani mahimo gid nga katapo sila sang 144,000 nga nagapuyo sa duta sa tion sang katapusan nga mga adlaw. Bilang isa ka grupo, nagdaug sila. Sing halos 90 ka tuig na sugod sang 1919, wala nila pagbatuna ang marka sang sapat nga mapintas ukon gintamod nila ang larawan sini subong ang lamang nga paglaum sang tawo para sa paghidait. Madamo sa ila ang nakabatas na sing matutom tubtob sa kamatayon, kag ini sila, nga karon ato na sa langit, walay duhaduha nga nagatan-aw nga may pinasahi nga kalipay sa pag-amba sang ila mga kauturan nga yari pa sa duta.—Bugna 14:11-13.

7. Paano gingamit anay ang arpa sa dumaan nga Israel, kag ano ang dapat mangin epekto sa aton sang mga arpa sang Dios nga nakita sa palanan-awon ni Juan?

⁷ Ining matutom nga mga dumalaug may mga arpa sang Dios. Sa sini, kaangay sila sang mga Levinhon sa templo sang dumaan nga tion, nga nagsimba kay Jehova paagi sa ambahanon nga ginaakompanyaran sang mga arpa. Ang iban nagpanagna man nga ginaakompanyaran sang mga arpa. (1 Cronica 15:16; 25:1-3) Ang malulot nga tunog sang arpa nagpatahom pa sa mga ambahanon sang kalipay kag sa mga pangamuyo sang pagdayaw kag pasalamat sang Israel kay Jehova. (1 Cronica 13:8; Salmo 33:2; 43:4; 57:7, 8) Sa tion sang kapung-aw ukon pagkabihag, indi mabatian ang arpa. (Salmo 137:2) Ang mga arpa sang Dios nga nakita sa sini nga palanan-awon dapat magpukaw sang aton pagpaabot sa isa ka makalilipay kag madinalag-on nga pag-amba sing pagdayaw kag pasalamat sa aton Dios. *

8. Ano nga ambahanon ang ginaamba, kag ano ang mga tinaga sini?

⁸ Amo sini ang ginsugid ni Juan: “Kag nagaamba sila sang ambahanon ni Moises nga ulipon sang Dios kag sang ambahanon sang Kordero, nga nagasiling: ‘Daku kag makatilingala ang imo mga binuhatan, Jehova nga Dios, ang Labing Gamhanan. Matarong kag matuod ang imo mga dalanon, Hari nga dayon. Sin-o gid ang indi magkahadlok sa imo, Jehova, kag indi maghimaya sa imo ngalan, bangod ikaw lamang ang mainunungon? Kay ang tanan nga pungsod magakadto kag magasimba sa imo atubangan, bangod napadayag ang imo matarong nga mga kasuguan.’”—Bugna 15:3, 4.

9. Ngaa ang ambahanon ginatawag man nga “ambahanon ni Moises”?

⁹ Ginaamba sini nga mga dumalaug ang “ambahanon ni Moises,” buot silingon, ang ambahanon nga kaanggid sa gin-amba anay ni Moises sa kaanggid nga mga kahimtangan. Sa tapos masaksihan sang mga Israelinhon ang napulo ka kalalat-an sa Egipto kag ang kalaglagan sang Egiptohanon nga mga kasuldadusan sa Dagat nga Mapula, ginpangunahan sila ni Moises sa isa ka ambahanon sang kadalag-an para sa kadayawan ni Jehova, nga nagasiling: “Si Jehova magahari tubtob sa walay latid nga tion, tubtob sa walay katubtuban.” (Exodo 15:1-19) Nagakaigo gid nga ang mga manug-amba sa palanan-awon ni Juan, nga nagdaug batok sa sapat nga mapintas kag nadalahig sa pagpahayag sang pito ka katapusan nga kalalat-an, dapat man mag-amba “sa Hari nga dayon”!—1 Timoteo 1:17.

10. Ano pa nga ambahanon ang ginkomposo ni Moises, kag paano ang katapusan nga bersikulo sini naangot sa dakung kadam-an karon?

¹⁰ Sa isa pa ka ambahanon, nga ginkomposo samtang ang Israel nagahanda sa pagbihag sa Canaan, ginsilingan sang tigulang na nga si Moises yadto nga pungsod: “Ipahayag ko ang ngalan ni Jehova. Pakadakua ninyo ang aton Dios!” Ang katapusan nga bersikulo sining ambahanon nagapalig-on man sa mga di-Israelinhon, kag ang inspirado nga mga pulong ni Moises naaplikar bisan sa dakung kadam-an karon: “Magkasadya, kamo nga mga pungsod, upod sa iya katawhan.” Kag ngaa dapat sila magkasadya? Bangod karon ‘itimalos ni Jehova ang dugo sang iya mga alagad, kag timalusan niya ang iya mga kaaway.’ Ining matarong nga paghukom magapahalipay sa tanan nga nagalaum kay Jehova.—Deuteronomio 32:3, 43; Roma 15:10-13; Bugna 7:9.

11. Paano ang ambahanon nga nabatian ni Juan padayon nga nagakatuman?

 ¹¹ Malipay gid kuntani si Moises kon naabtan pa niya ang adlaw sang Ginuo karon, nga nagaamba upod sa langitnon nga koro: “Ang tanan nga pungsod magakadto kag magasimba sa imo atubangan”! Ining wala sing kaanggid nga ambahanon padayon nga nagakatuman sing makatilingala sa karon samtang ginatan-aw naton, indi lamang sa palanan-awon kundi subong isa ka buhi nga katunayan, ang mga minilyon gikan sa “mga pungsod” nga nagapanong karon sing malipayon padulong sa dutan-on nga organisasyon ni Jehova.

12. Ngaa ang ambahanon sang mga dumalaug gintawag man nga “ambahanon sang Kordero”?

¹² Apang, indi ini ambahanon lamang ni Moises kundi “sang Kordero” man. Ngaa? Si Moises amo ang manalagna ni Jehova sa Israel, apang si Moises mismo nagtagna nga si Jehova magabangon sing manalagna kaangay niya. Ining Isa napamatud-an nga amo ang Kordero, si Jesucristo. Samtang si Moises “ulipon sang Dios,” si Jesus naman Anak sang Dios, kag gani, ang Daku Pa nga Moises. (Deuteronomio 18:15-19; Binuhatan 3:22, 23; Hebreo 3:5, 6) Busa, ang mga manug-amba nagaamba man sang “ambahanon sang Kordero.”

13. (a) Paano si Jesus, nga daku pa kay Moises, nangin kaangay niya? (b) Paano kita makahiusa sa mga manug-amba?

¹³ Kaangay ni Moises, gin-amba sing dayag ni Jesus ang kadayawan sang Dios kag gintagna niya ang Iya kadalag-an batok sa tanan niya nga kaaway. (Mateo 24:21, 22; 26:30; Lucas 19:41-44) Ginpaabot man ni Jesus ang tion nga ang mga pungsod magakari sa pagdayaw kay Jehova, kag subong ang nagasakripisyo sang kaugalingon nga “Kordero sang Dios,” ginhalad niya ang iya tawhanon nga kabuhi agod mangin posible ini. (Juan 1:29; Bugna 7:9; ipaanggid ang Isaias 2:2-4; Zacarias 8:23.) Kag subong nga gin-apresyar ni Moises ang ngalan sang Dios, nga Jehova, kag gindayaw ina nga ngalan, ginpakilala man ni Jesus ang ngalan sang Dios. (Exodo 6:2, 3; Salmo 90:1, 17; Juan 17:6) Sanglit si Jehova matutom, pat-od nga matuman ang iya matahom nga mga saad. Gani, nagapakighiusa gid kita sa sining matutom nga mga manug-amba, upod sa Kordero, kag upod kay Moises, sa pag-ugyon sa mga pulong sang ambahanon: “Sin-o gid ang indi magkahadlok sa imo, Jehova, kag indi magahimaya sa imo ngalan?”

Ang mga Anghel nga May mga Yahong

14. Sin-o ang nakita ni Juan nga nagagua gikan sa santuaryo, kag ano ang ginhatag sa ila?

¹⁴ Nagakaigo nga mabatian naton ang pag-amba sining hinaplas nga mga dumalaug. Ngaa? Bangod ginpahayag nila sa duta ang mga paghukom nga ginaunod sang mga yahong nga puno sang kaakig sang Dios. Apang indi lamang mga tawo ang nadalahig sa pag-ula sini nga mga yahong, subong sang padayon nga ginpakita ni Juan: “Kag sa tapos sini nagtulok ako, kag ang santuaryo sang tolda sang pamatuod nabuksan sa langit, kag naggua sa santuaryo ang pito ka anghel nga may pito ka kalalat-an, nga napanaptan sing matinlo kag masilaw nga lino kag ang ila dughan nawagkusan sing wagkus nga bulawan. Kag ang isa sa apat ka buhi nga tinuga naghatag sa pito ka anghel sing pito ka yahong nga bulawan nga puno sang kaakig sang Dios, nga nagakabuhi tubtob sa walay katubtuban.”—Bugna 15:5-7.

15. Ngaa indi makapakibot nga ang pito ka anghel naggua gikan sa santuaryo?

¹⁵ Sa templo anay sang mga Israelinhon, nga nagaunod sang mga simbulo sang langitnon nga mga butang, ang makasulod lamang sa Labing Balaan, nga ginatawag diri nga “santuaryo” amo ang mataas nga saserdote. (Hebreo 9:3, 7) Nagalaragway ini sa duog sang presensia ni Jehova sa langit. Apang, sa langit, indi lamang ang Mataas nga Saserdote nga si Jesucristo ang may pribilehiyo sa pagsulod sa atubangan ni Jehova kundi ang mga anghel man. (Mateo 18:10; Hebreo 9:24-26) Gani, indi makapakibot, nga pito ka anghel ang makita nga nagagua gikan sa santuaryo sa langit. May ginapahimo sa ila si Jehova nga Dios mismo: Iula ang mga yahong nga puno sang kaakig sang Dios.—Bugna 16:1.

16. (a) Ano ang nagapakita nga ang pito ka anghel kalipikado gid para sa ginapahimo sa ila? (b) Ano ang nagapakita nga may iban pa nga nadalahig sa daku nga hilikuton sa pag-ula sa simbuliko nga mga yahong?

¹⁶ Kalipikado gid ining mga anghel sa ginapahimo sa ila. Napanaptan sila sing matinlo kag masilaw nga lino, nga nagapakita nga matinlo sila sa espirituwal, kag balaan, matarong sa itululok ni Jehova. Nagasuksok man sila sing wagkus nga bulawan. Ang mga wagkus masami nga ginagamit kon ginawagkusan sang isa ka tawo ang iya kaugalingon para sa isa ka hilikuton. (Levitico 8: 7, 13; 1 Samuel 2:18; Lucas 12:37; Juan 13:4, 5) Gani nawagkusan ang mga anghel para sa ginapahimo sa ila. Dugang pa, bulawan ang ila mga wagkus. Sa dumaan nga tabernakulo, bulawan ang gingamit sa paglaragway sa balaan kag langitnon nga mga butang. (Hebreo 9:4, 11, 12) Nagakahulugan ini nga hamili kag balaan ang ginapahimo sa mga anghel. May iban man nga nadalahig sa sining daku nga hilikuton. Gindaho sa ila sang isa sa apat ka buhi nga tinuga ang mga yahong. Walay duhaduha nga amo ini ang nahauna nga buhi nga tinuga, nga kaanggid sa leon, nga nagasimbulo sang kasidla kag indi mationg nga kaisog nga kinahanglanon sa pagpahayag sang mga paghukom ni Jehova.—Bugna 4:7.

Si Jehova sa Iya Santuaryo

17. Ano ang ginsugid sa aton ni Juan tuhoy sa santuaryo, kag paano ini nagapahanumdom sa aton tuhoy sa santuaryo sa dumaan nga Israel?

¹⁷ Sa katapusan, sa pagtapos sini nga bahin sang palanan-awon, nagsugid si Juan sa aton: “Kag ang santuaryo napuno sang aso bangod sa himaya sang Dios kag bangod sang iya gahom, kag wala sing makasulod sa santuaryo tubtob matapos ang pito ka kalalat-an sang pito ka anghel.” (Bugna 15:8) May mga okasyon sa maragtas sang Israel anay nga ang panganod nagtabon sa literal nga santuaryo, kag ini nga pagpahayag sang himaya ni Jehova nagpugong sa mga saserdote sa pagsulod didto. (1 Hari 8:10, 11; 2 Cronica  5:13, 14; ipaanggid ang Isaias 6:4, 5.) Mga tion ini sang si Jehova aktibo nga nagpasilabot sa mga nagakatabo sa duta.

18. San-o mabalik ang pito ka anghel agod magreport kay Jehova?

¹⁸ Interesado man si Jehova sa mga butang nga nagakatabo sa duta karon. Luyag niya nga tapuson sang pito ka anghel ang ginapahimo sa ila. Isa ini ka talipuspusan nga tion sang paghukom, subong sang ginalaragway sa Salmo 11:4-6: “Si Jehova yara sa iya balaan nga templo. Si Jehova—ang iya trono ato sa langit. Ang iya mga mata nagatan-aw, ang iya masanag nga mga mata nagausisa sa mga anak sang mga tawo. Si Jehova nagausisa sa mga matarong kag sa mga malaut, kag ang bisan sin-o nga nagahigugma sang kasingki ginadumtan gid sang Iya kalag. Magapaulan sia sa mga malauton sing mga siod, kalayo kag asupre kag makapalaso nga hangin, subong bahin sang ila kopa.” Tubtob indi maula ining pito ka kalalat-an sa mga malauton, ang pito ka anghel indi magbalik sa mataas nga presensia ni Jehova.

19. (a) Ano nga sugo ang ginhatag, kag ni sin-o? (b) San-o mahimo gid nagsugod ang pag-ula sa simbuliko nga mga yahong?

¹⁹ Nagdaguhob ang makapulunaw nga sugo: “Kag nabatian ko ang mabaskog nga tingog gikan sa santuaryo nga nagasiling sa pito ka anghel: ‘Lakat kamo kag iula ninyo ang pito ka yahong sang kaakig sang Dios sa duta.’” (Bugna 16:1) Sin-o ang naghatag sini nga sugo? Pat-od nga si Jehova mismo, kay ang kasanag sang iya himaya kag gahom nagpugong kay bisan sin-o sa pagsulod sa santuaryo. Nag-abot si Jehova sa iya espirituwal nga templo agod maghukom sang 1918. (Malaquias 3:1-5) Mahimo gid nga wala magdugay pagkatapos sadto nga petsa, ginhatag niya ang sugo nga iula ang mga yahong sang kaakig sang Dios. Ang matuod, ang mga paghukom nga ginaunod sang simbuliko nga mga yahong ginsugdan nga ipahayag sing mabaskog sang 1922. Kag ang pagpahayag sa sini nagabaskog pa karon.

Ang mga Yahong kag ang mga Pagpatunog sa Trumpeta

20. Ano ang ginapahayag kag ginapaandam sang mga yahong sang kaakig ni Jehova, kag paano ini gin-ula?

²⁰ Ang mga yahong sang kaakig ni Jehova nagapakita sang mga bahin sang danyag sa kalibutan suno sa pagtamod ni Jehova sa sini kag nagapaandam tuhoy sa mga paghukom nga himuon ni Jehova. Ginaula sang mga anghel ang mga yahong paagi sa kongregasyon sang hinaplas nga mga Cristiano sa duta, nga nagaamba sang ambahanon ni Moises kag sang ambahanon sang Kordero. Samtang ginabantala ang Ginharian subong maayong balita, masidla nga ginpahayag sang Juan nga klase ang mga unod sining mga yahong sang kaakig. (Mateo 24:14; Bugna 14:6, 7) Sa amo, ang ila doble nga mensahe nangin mahidaiton sa pagpahayag sing kahilwayan sa katawhan apang makiawayon sa pagpaandam tuhoy sa “adlaw sang pagtimalos sa bahin sang aton Dios.”—Isaias 61:1, 2.

21. Paano ang mga puntariya sang nahauna nga apat ka yahong sang kaakig sang Dios nagaanggid sa mga puntariya sang nahauna nga apat ka pagpatunog sa trumpeta, kag sa ano ini magkatuhay?

²¹ Ang mga puntariya sang una nga apat ka yahong sang kaakig sang Dios nagaanggid sa una nga apat ka pagpatunog sa trumpeta, nga amo, ang duta, ang dagat, ang mga suba kag ang mga tuburan sang tubig, kag ang langitnon nga ginahalinan sang kapawa. (Bugna 8:1-12) Apang ang pagpatunog sa mga trumpeta nagpahibalo sing mga kalalat-an sa “ikatlo nga bahin,” samtang ang naapektuhan sang pag-ula sa mga yahong sang kaakig sang Dios amo ang kabug-usan. Sa amo, bisan pa ang Cristiandad, subong ang “ikatlo nga bahin,” nakabaton sang una nga igtalupangod sa tion sang adlaw sang Ginuo, wala sing isa ka bahin sang sistema ni Satanas ang nakalikaw sa kalalat-an sang makapaugot nga mga mensahe sang paghukom ni Jehova kag sa kasubo nga ginadala sini.

22. Paano tuhay ang katapusan nga tatlo ka pagpatunog sa trumpeta, kag paano ini naangot sa katapusan nga tatlo ka yahong sang kaakig ni Jehova?

²² Ang katapusan nga tatlo ka pagpatunog sa trumpeta tuhay, kay gintawag sila nga mga kailo. (Bugna 8:13; 9:12) Ang nahauna nga duha sini amo labi na ang mga apan kag ang mga mangangabayo nga kasuldadusan, samtang ang ikatlo nagpahibalo sang pagkabun-ag sang Ginharian ni Jehova. (Bugna 9:1-21; 11:15-19) Subong makita pa naton, ang katapusan nga tatlo ka yahong sang iya kasingkal nagalakip man sang pila sini ka bahin, apang tuhay ini sa tatlo ka kailo. Talupangdon naton karon sing maayo ang dramatiko nga mga pagpadayag nga resulta sang pag-ula sa mga yahong sang kaakig ni Jehova.

[Nota]

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]