1-2. Nukúnɖiɖó jiwǔ tɛ mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ ka ɖó?

NUKÚNÐIÐÓ ɖò taji tawun. Mɛɖé lɛ nɔ ɖó nukún ɖɔ emi na ɖó alɔwliwli awǎjijɛnɔ ɖé, kpé nukún dó vǐ emitɔn lɛ wu bɔ ye na ɖó lanmɛ syɛn hunsin ɖagbe, alǒ gán sín azɔn syɛnsyɛn ɖé sí. Mǐ mɛ Klisanwun lɛ sixu ɖó nukún nǔ ɖokpo ɔ lɛ. Amɔ̌, mǐ ɖò nukún ɖó nǔ e hugǎn mɔ̌ é ɖé wɛ. Mǐ ɖò nukún ɖó wɛ bo na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi, bɔ mɛvívɛ́ mǐtɔn e ko kú lɛ é na lɛ́ wá nɔ gbɛ̀.

² Mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ: “Un ka ɖò nukún ɖó Mawu wɛ . . . Mawu na wá fɔ́n mɛ ɖagbe lɛ, kpodo mɛ nyanya lɛ kpo sín kú.” (Mɛ. 24:15) Pɔlu wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e ɖɔ xó dó nukúnɖiɖó fínfɔ́n sín kú tɔn wu é ǎ. Tɔ́gbó Jɔbu lɔ wà mɔ̌. É kúdeji ɖɔ Mawu na flín emi, bo lɛ́ fɔ́n emi wá gbɛ̀.—Jɔb. 14:7-10, 12-15.

3. Etɛwu Kɔlɛntinu lɛ nukɔntɔn wemata 15 gbígbéjé kpɔ́n ka sixu hɛn lè wá nú mǐ?

³ “Mɛkúkú na fɔ́n sín kú xó” ɔ ɖò nǔkplɔnmɛ “nukɔn nukɔntɔn” e Klisanwun lɛ bǐ ɖó na ɖi nǔ na lɛ é mɛ. (Ebl. 6:1, 2) Xó e Pɔlu ɖɔ dó fínfɔ́n sín kú wu é ɖò Kɔlɛntinu lɛ nukɔntɔn wemata 15 mɛ. Xó enɛ na ko dó wusyɛn lanmɛ nú Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ. Wemata enɛ sixu dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ, bo hɛn nǔ enɛ e ɖó nukún wɛ mǐ ɖè sín hwenu línlín ɖíe é lidǒ.

4. Etɛwu mǐ ka sixu kúdeji ɖɔ è na fɔ́n mɛvívɛ́ mǐtɔn lɛ sín kú?

⁴ Fínfɔ́n sín kú Jezu Klisu tɔn nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ kúdeji ɖɔ mɛvívɛ́ mǐtɔn e kú lɛ é na fɔ́n. Fínfɔ́n sín kú Jezu Klisu tɔn ɖò “Wɛnɖagbe” e Pɔlu jlá Kɔlɛntinu lɛ é mɛ. (1 Kɔ. 15:1, 2) Nǔgbo ɔ, é ɖɔ ɖɔ enyi Klisanwun ɖé ma ɖi nǔ nú fínfɔ́n sín  kú enɛ ǎ ɔ, nǔɖiɖi tɔn nyí nǔ yayǎ. (1 Kɔ. 15:17) Nǔ ɖiɖi nú fínfɔ́n sín kú Jezu tɔn nyí hwɛjijɔ e wu mǐ sixu ɖi nǔ ɖɔ è na fɔ́n mɛ ɖevo lɛ sín kú é.

5-6. Lè tɛ xó e ɖò 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:3, 4 mɛ é ka hɛn wá nú mǐ?

⁵ Hwenu e Pɔlu jɛ nǔ wlán dó fínfɔ́n sín kú xó ɔ wu jí é ɔ, é ɖɔ xó dó nǔgbo atɔn elɔ lɛ wu: (1) “Klisu kú ɖó hwɛ mǐtɔn lɛ tamɛ.” (2) “È ɖi i.” (3) “Azǎn tɔn atɔngɔ́ ɔ gbè ɔ, è fɔ́n ɛ sín kú lee Mawuxówema ɔ ko ɖɔ gbɔn é.”—Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:3, 4.

⁶ Lè tɛ kú e Jezu kú é, ɖi e è ɖi i é, kpo fɔ́n e é fɔ́n sín kú é kpo ka hɛn wá nú mǐ? Gbeyiɖɔ Ezayíi ɖɔ ɖ’ayǐ dó Mɛsiya ɔ wu ɖɔ “è ɖè è sín gbɛ̀ ɔ mɛ,” bo “ɖi i dó mɛdídá lɛ tɛntin.” Amɔ̌, nǔ ɖevo na lɛ́ jɛ. Ezayíi ɖɔ gɔ́ na ɖɔ Mɛsiya ɔ na ɖíɖá “hwɛgban mɛ gegě tɔn.” Jezu wà mɔ̌ bo sɔ́ gbɛ̀ tɔn jó dó xɔ gbɛ̀ nú mǐ. (Eza. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Hlɔ. 5:8) Enɛ wu ɔ, kú e Jezu kú é, ɖi e è ɖi i é kpo fɔ́n e é fɔ́n sín kú é kpo nyí hwɛjijɔ titewungbe e wu mǐ sixu ɖó nukún ɖɔ è sixu tún kan nú mǐ sín hwɛhuhu kpo kú kpo sí, bɔ mǐ na lɛ́ wá nɔ kpɔ́ xá mɛvívɛ́ mǐtɔn e ko kú lɛ é é.

7-8. Etɛ lɛ ka d’alɔ Klisanwun lɛ bɔ ye kúdeji ɖɔ Jezu fɔ́n sín kú?

⁷ Lee mǐ ko ɖɔ gbɔn é ɔ, nukúnɖiɖó e mǐ ɖó dó fínfɔ́n sín kú wu é cá kan xá fínfɔ́n sín kú Jezu tɔn, enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na kúdeji ɖɔ Jezu fɔ́n sín kú. Etɛwu mǐ ka sixu kúdeji ɖɔ Jehovah fɔ́n Jezu sín kú nǔgbo?

⁸ Mɛ gegě mɔ hwenu e è fɔ́n Jezu sín kú é, bo ɖekúnnu na. (1 Kɔ. 15:5-7) Kúnnuɖetɔ́ nukɔntɔn e xó Pɔlu ɖɔ é wɛ nyí mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ (Sefasi). Ahwanvu ɖé lɛ lɛ́ ɖɔ ɖɔ Piyɛ́ɛ mɔ Jezu e fɔ́n sín kú é. (Luk. 24:33, 34) Gɔ́ na ɔ, “mɛsɛ́dó wěwe lɛ” mɔ Jezu ɖò fínfɔ́n sín kú tɔn gudo. Enɛ gudo ɔ, Klisu sɔ́ éɖée xlɛ́ “nɔví ɖò Klisu mɛ afɔwe kanwe ko jɛji zɛɛn,” bɔya ɖò nǔwiwa awǎjijɛ tɔn e è bló ɖò Galilée bɔ Matie 28:16-20 ɖɔ xó d’ewu é hwenu. Jezu lɛ́ “sɔ́ éɖée xlɛ́ Jaki” e sixu ko nyí nɔví tɔn e ma ɖi nǔ ɖɔ é wɛ nyí Mɛsiya ɔ ǎ é. (Jaan 7:5) Ee Jaki mɔ bɔ Jezu fɔ́n sín kú gudo é ɔ, é ɖi nǔ. Nǔ e nyɔ́ tawun é wɛ nyí ɖɔ ɖò 55 H.M. tɔn mɔ̌, hwenu e é wlán wema-sɛ́dó-mɛ tɔn enɛ é ɔ, kúnnuɖetɔ́ e mɔ bɔ è fɔ́n Jezu sín kú é gegě kpò ɖò gbɛ̀, enɛ wu ɔ, mɛ e ɖò nǔ xò kpɔ́n wɛ ɖɔ Jezu ka fɔ́n sín kú à jí é ɖebǔ sixu yì kan xó byɔ kúnnuɖetɔ́ enɛ lɛ.

9. Etɛ Mɛsɛ́dó 9:3-5 ka ɖɔ, b’ɛ xlɛ́ ɖɔ Pɔlu sixu ko na kúnnuɖenú ɖevo e xlɛ́ ɖɔ Jezu fɔ́n sín kú é?

⁹ Ee è fɔ́n Jezu bɔ é lɛkɔ yì jixwé, b’ɛ na ɖó táan klewun ɖé gudo é ɔ, é sɔ́ éɖée xlɛ́ Pɔlu. (1 Kɔ. 15:8) Pɔlu (Solu) ɖò ali jí xwè Damasi bo sè gbè Jezu tɔn, lobo lɛ́ mɔ ɛ ɖò nǔmimɔ ɖé mɛ. (Xà Mɛsɛ́dó 9:3-5.) Nǔ e xá Pɔlu é nyí kúnnuɖenú ɖevo e xlɛ́ ɖɔ Jezu fɔ́n sín kú é.—Mɛ. 26:12-15.

10. Etɛ nǔ e Pɔlu ɖi ɖɔ Jezu ko fɔ́n sín kú é ka sísɛ́ ɛ b’ɛ wà?

¹⁰ Kúnnu e Pɔlu ɖè é na ko nyí kúnnuɖenú nukúnɖeji ɖé, ɖó é ko dóya nú Klisanwun lɛ kpɔ́n. Ee Pɔlu kúdeji ɖɔ Jezu ko fɔ́n sín kú gudo é ɔ, é tɛ́n kpɔ́n kaka bo bló bɔ mɛ ɖevo lɛ kú dó nǔgbo enɛ jí. Hwenu e é ɖò nǔgbo enɛ jlá mɛ lɛ wɛ ɖɔ Jezu kú bo ko lɛ́ fɔ́n é ɔ, è xwè è, sú i dó ganmɛ, bɔ tɔjihun lɛ́ gbà dó è, amɔ̌, é ka dɛ ɖ’enu. (1 Kɔ. 15:9-11; 2 Kɔ. 11:23-27) Pɔlu kúdeji tawun ɖɔ Jezu ko fɔ́n sín kú, kaka bo tlɛ ɖò gbesisɔmɛ bá kú ɖó hunjijɛ ɖó nǔɖiɖi tɔn jí wu. Kúnnu e Klisanwun bǐbɛ̌mɛ tɔn lɛ ɖè é na we  jiɖiɖe ɖɔ Jezu ko fɔ́n sín kú nǔgbo à cé? É na hlɔnhlɔn nǔ e a ɖi nú fínfɔ́n sín kú é à cé?

11. Etɛwu Klisanwun e ɖò Kɔlɛnti é ɖé lɛ ka ɖó linlin agɔ dó fínfɔ́n sín kú xó ɔ wu?

¹¹ Klisanwun e ɖò toxo Glɛki tɔn mɛ ɖò Kɔlɛnti é ɖé lɛ ɖó linlin agɔ dó fínfɔ́n sín kú wu, bo tlɛ nɔ ɖɔ ɖɔ “mɛkúkú lɛ kún na fɔ́n ó.” Etɛwu? (1 Kɔ. 15:12) Tamɛ-núkplɔnmɛtɔ́ e ɖò toxo Glɛki tɔn ɖevo mɛ ɖò Atɛni lɛ é nɔ mɔ xó ɖɔ dó ɖɔ e è ɖɔ ɖɔ Jezu fɔ́n sín kú é wu. Linlin mɔ̌hun lɛ sixu ko wà nǔ dó mɛɖé lɛ wu ɖò Kɔlɛnti, kaka jɛ mɛ e ɖò agun Klisanwun tɔn mɛ lɛ é jí. (Mɛ. 17:18, 31, 32) Mɛ ɖevo lɛ sixu ko lin ɖɔ fínfɔ́n sín kú xó ɔ, nǔjlɛdonǔwu ɖé wɛ, lé è sixu ylɔ́ hwɛhutɔ́ lɛ ɖɔ mɛkúkú lɛ ɖó hwɛ yetɔn lɛ wutu, bo ylɔ́ mɛ e wá huzu Klisanwun lɛ é ɖɔ mɛ e fɔ́n wá gbɛ̀ lɛ é, ɖó è ko sɔ́ hwɛ yetɔn lɛ kɛ ye. É na bo tlɛ sín nǔ ɖebǔ wu bɔ ye ma ɖi nǔ nú fínfɔ́n sín kú xó ɔ ǎ ɔ, nǔɖiɖi yayǎ wɛ ye ɖó. Enyi Mawu ma fɔ́n Jezu sín kú ǎ hǔn, è xɔ gbɛ̀ nú mǐ ǎ nɛ, bɔ mǐ bǐ lɛ́ kpò ɖò hwɛhutɔ́ nyí wɛ. Enɛ wu ɔ, mɛ ɖěɖee gbɛ́ fínfɔ́n sín kú xó ɔ lɛ é ɖó nukúnɖiɖó jɔ nukúnɖiɖó ɖé ǎ.—1 Kɔ. 15:13-19; Ebl. 9:12, 14.

12. Sɔgbe xá 1 Piyɛ́ɛ 3:18, 22 ɔ, nɛ̌ fínfɔ́n sín kú Jezu tɔn ka gbɔn vo nú fínfɔ́n sín kú e jɛ nukɔn nú enɛ lɛ é gbɔn?

¹² Pɔlu ɖesunɔ tuùn ɖɔ “Klisu [ko] fɔ́n sín kú.” Fínfɔ́n sín kú enɛ hugǎn fínfɔ́n sín kú e jɛ nukɔn nú enɛ lɛ é, ɖó mɛ enɛ lɛ e è fɔ́n sín kú lɛ é lɛ́ wá kú. Pɔlu ɖɔ ɖɔ Jezu “wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e fɔ́n sín kú é.” Ali tɛ nu Jezu ka nyí mɛ nukɔntɔn ɔ ɖè? É wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e è fɔ́n wá gbɛ̀ bɔ é nyí nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn ɖé é, bo lɛ́ nyí mɛ nukɔntɔn e yì jixwé é.—1 Kɔ. 15:20; Mɛ. 26:23; xà 1 Piyɛ́ɛ 3:18, 22.

13. Etɛ Pɔlu ka ɖɔ dó vogbingbɔn e ɖò Adamu kpo Jezu kpo tɛntin é wu?

¹³ Etɛwu kú mɛ ɖokpo tɔn ka sixu zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ livi mɔ̌kpan na fɔ́n wá gbɛ̀? Pɔlu na xósin nǔkanbyɔ enɛ tɔn nyi wɛn. É tinmɛ vogbingbɔn e ɖò nǔ e nǔwalɔ Adamu tɔn dɔn wá nú gbɛtɔ́ lɛ é kpo lè e vɔsisa Klisu tɔn hɛn wá nú mǐ é kpo tɛntin é. Pɔlu ɖɔ xó dó Adamu wu gbɔn lě: “Kú gbɔn gbɛtɔ́ ɖokpo jí wá.” Hwenu e Adamu hu hwɛ é ɔ, é dɔn kú wá nú éɖesunɔ kpo kúnkan tɔn kpo. Mǐ kpò ɖò tónúmase tɔn sín xɔxɔ sè wɛ. Amɔ̌, ɖó Mawu fɔ́n vǐ tɔn sín kú wutu ɔ, mǐ sixu ɖó nukún sɔgudo jiwǔ ɖé. “Fínfɔ́n sín kú mɛkúkú lɛ tɔn gbɔn gbɛtɔ́ ɖokpo jí wá,” mɛ enɛ wɛ nyí Jezu. Pɔlu tinmɛ ɖɔ: “Lee gbɛtɔ́ bǐ nɔ kú ɖó bǔ e ye ɖè xá Adamu ɔ wutu ɔ, mɔ̌ ɖokpo ɔ, mɛ e ɖò bǔ xá Klisu lɛ bǐ ɔ, Mawu na fɔ́n ye sín kú.”—1 Kɔ. 15:21, 22.

14. È na fɔ́n Adamu sín kú wɛ à? Tinmɛ.

¹⁴ Etɛ ɖɔ gbé Pɔlu ka ja bo ɖɔ ɖɔ “gbɛtɔ́ bǐ nɔ kú ɖó bǔ e ye ɖè xá Adamu ɔ wutu”? Pɔlu ɖò xó ɖɔ dó kúnkan Adamu tɔn e ɖu hwɛhuhu gú sín gɔ̌n tɔn, bɔ enɛ zɔ́n bɔ ye nɔ kú lɛ é wu wɛ. (Hlɔ. 5:12) Adamu ɖò mɛ e è ‘na fɔ́n sín kú’ lɛ é mɛ ǎ. Vɔsisa gbɛxɔnúmɛ tɔn Klisu tɔn súnsún hwɛ Adamu tɔn lɛ ǎ, ɖó gbɛtɔ́ maɖóblɔ̌ e sɔ́ jlǒ dó tlitó nú Mawu é wɛ n’i. Nǔ e jɛ dó Adamu jí é ɖokpo ɔ wɛ ɖò te kpɔ́n mɛ ɖěɖee “Gbɛtɔ́ví ɔ” na ɖó hwɛ na ɖɔ ye nyí “gbɔ̌ lɛ” é, bɔ “è na sú mɛ enɛ lɛ sín kún dó kaka sɔyi.”—Mat. 25:31-33, 46, nwt; Ebl. 5:9.

15. Mɛ̌ mɛ̌ e ka ɖò mɛ “bǐ” e è ‘na fɔ́n sín kú’ lɛ é mɛ?

 ¹⁵ Ð’ayi wu ɖɔ Pɔlu ɖɔ ɖɔ “mɛ e ɖò bǔ xá Klisu lɛ bǐ ɔ, Mawu na fɔ́n ye sín kú.” (1 Kɔ. 15:22) Pɔlu wlán wema tɔn sɛ́dó Klisanwun yí ami dó ɖè e ɖò Kɔlɛnti bo na fɔ́n sín kú dó jixwé lɛ é. Klisanwun enɛ lɛ wɛ nyí “mɛ e Mawu ylɔ́ bɔ ye na nɔ gbɛ̀ n’i, ɖò bǔ e ye ɖè xá Klisu Jezu ɔ mɛ lɛ” é. Pɔlu lɛ́ ɖɔ xó dó “nɔví ɖò Klisu mɛ e ko kú lɛ” é wu. (1 Kɔ. 1:2; 15:18; 2 Kɔ. 5:17) Pɔlu wlán ɖò wema Biblu tɔn ɖevo mɛ ɖɔ: “Mɛ e ko ɖò bǔ xá Klisu bo kú xá ɛ lɛ ɔ,” na nɔ “bǔ xá ɛ, bo . . . fɔ́n sín kú xá ɛ.” (Hlɔ. 6:3-5) È fɔ́n Jezu sín kú b’ɛ nyí nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn ɖé, bɔ enɛ gudo ɔ, é yì jixwé. Nǔ ɖokpo ɔ wɛ é na nyí nú “mɛ e ko ɖò bǔ xá Klisu” lɛ é bǐ, enɛ wɛ nyí Klisanwun yí ami dó ɖè lɛ bǐ.

16. Etɛ ɖɔ gbé Pɔlu ja bo ylɔ́ Jezu ɖɔ mɛ “nukɔntɔn” ɔ?

¹⁶ Pɔlu wlán ɖɔ: “Klisu wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e fɔ́n sín kú é.” Hɛn dó ayi mɛ ɖɔ mɛ ɖevo lɛ ɖi Lazáa ko fɔ́n sín kú wá gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí, amɔ̌, Jezu wɛ nyí mɛ nukɔntɔn  e fɔ́n sín kú bo nyí nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn lobo mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ é. Gɔ́ na ɔ, ee Pɔlu ɖɔ ɖɔ Jezu wɛ nyí mɛ “nukɔntɔn” ɔ é ɔ, ɖiɖɔ wɛ é ɖè ɖɔ è na lɛ́ fɔ́n mɛ ɖevo lɛ wá gbɛ̀ ɖò gudo tɔn. Mɛsɛ́dó lɛ kpo mɛ ɖevo e “ɖò bǔ xá Klisu” lɛ é kpo na bɔ dó Jezu wu. Hwetɔnnu sù ɔ, è na fɔ́n ye lɔmɔ̌ sín kú, Jezu ɖɔhun.

17. Hwetɛnu wɛ mɛ ɖěɖee “ɖò bǔ xá Klisu” lɛ é ka na mɔ ajɔ jixwé tɔn yetɔn yí?

¹⁷ Fínfɔ́n sín kú dó jixwé mɛ e “ɖò bǔ xá Klisu” lɛ é tɔn ko bɛ́ hwenu e Pɔlu wlán wema sɛ́dó Kɔlɛntinu lɛ é ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, Pɔlu xlɛ́ ɖɔ nǔ na wá nyí mɔ̌ ɖò sɔgudo, é ɖɔ: “Mɛ ɖokpo ɖokpo na nɔ tɛn éɖesunɔ tɔn mɛ; Klisu wɛ jɛ nukɔn nú mɛ bǐ, bɔ mɛ e nyí étɔn lɛ na bɔ dó wǔ tɔn hwenu e é na wá dó é.” (1 Kɔ. 15:23; 1 Tɛ. 4:15, 16) Égbé ɔ, hwenu e Klisu “na wá dó” bɔ è ɖɔ ɖ’ayǐ é wɛ mǐ ɖè. Mɛsɛ́dó lɛ kpo Klisanwun yí ami dó ɖè ɖevo e ko kú lɛ é kpo na nɔte kaka jɛ hwenu e Klisu na wá dó é bo na dó mɔ ajɔ jixwé tɔn yetɔn yí lobo nɔ “bǔ xá [Jezu], bo . . . fɔ́n sín kú xá ɛ.”

18. (a) Aniwu mǐ ka sixu ɖɔ ɖɔ fínfɔ́n sín kú ɖevo na bɔ dó jixwé tɔn ɔ wu? (b) Etɛ 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:24-26 ka kplɔ́n mǐ dó nǔ e na wá jɛ ɖò jixwé é wu?

¹⁸ Bɔ Klisanwun ɖěɖee ma ɖó nukúnɖiɖó ɔ bo na yì nɔ gbɛ̀ ɖò jixwé xá Klisu ǎ lɛ é ka lo? Ye lɔ ɖó nukúnɖiɖó fínfɔ́n sín kú  tɔn. Biblu ɖɔ ɖɔ mɛ ɖěɖee yì jixwé lɛ é wɛ nyí mɛ ɖěɖee “ɖó mimǎ ɖò fínfɔ́n sín kú nukɔn nukɔntɔn” ɔ mɛ lɛ é. (Nǔɖe. 20:6) Enɛ ɖò xíxlɛ́ wɛ ɖɔ fínfɔ́n sín kú ɖevo na bɔ d’ewu nɛ à cé? Enɛ sɔgbe xá nǔ e Jɔbu ɖɔ dó sɔgudo wu é. (Jɔb. 14:15) Mɛ yí ami dó ɖè lɛ na ɖò jixwé xá Jezu hwenu e é na ɖó nǔ acɛkpikpa kpo hlɔnhlɔn lɛ bǐ kpo nu é. È na tlɛ sú kún dó nú “Kɛntɔ́ gudo tɔn” ɔ, enɛ “wɛ nyí kú.” É ɖò wɛn ɖɔ mɛ ɖěɖee na fɔ́n sín kú dó jixwé lɛ é bǐ sɔ́ na kú gbeɖé ǎ. Bɔ mɛ ɖevo e kpò lɛ é ka ló?—Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:24-26.

19. Etɛ mɛ ɖěɖee ɖó nukúnɖiɖó bo na nɔ ayikúngban jí lɛ é ka sixu ɖó nukún?

¹⁹ Etɛ mɛ ɖěɖee ɖó nukúnɖiɖó bo na nɔ ayikúngban jí lɛ é ka sixu ɖó nukún? Nukúnɖiɖó yetɔn sixu jinjɔn nǔ e Pɔlu ɖɔ é jí: “Un ka ɖò nukún ɖó Mawu wɛ . . . Mawu na wá fɔ́n mɛ ɖagbe lɛ, kpodo mɛ nyanya lɛ kpo sín kú.” (Mɛ. 24:15) É ɖò wɛn ɖɔ mɛ nyanya ɖě kún sixu yì jixwé ó, hǔn xó enɛ lɛ kúnkplá fínfɔ́n sín kú sɔgudo tɔn ayikúngban jí tɔn.

20. Nɛ̌ nukúnɖiɖó fínfɔ́n sín kú tɔn towe ka lɛ́ syɛn d’eji gbɔn?

²⁰ Nǔxokpɔ́n ɖ’emɛ ǎ, “Mawu na wá fɔ́n mɛ . . . sín kú.” Mɛ ɖěɖee è na fɔ́n wá gbɛ̀ dó ayikúngban jí lɛ é na ɖó nukúnɖiɖó ɔ, bo na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi. A sixu ɖ’eji ɖɔ akpá enɛ na jɛnu. Enyi a flín mɛvívɛ́ towe e ko kú lɛ é ɔ, nukúnɖiɖó enɛ sixu dó gbɔ nú we. Ye sixu fɔ́n sín kú hwenu e Klisu kpo mɛ ɖevo lɛ kpo na “ɖu axɔ́su . . . nú xwè afatɔ́n (1 000)” é. (Nǔɖe. 20:6) Hwi lɔ sixu kúdeji ɖɔ enyi a kú cobɔ Klisu bɛ́ gǎn ɖuɖu xwè afatɔ́n tɔn ɔ, è na fɔ́n we sín kú. “Nukúnɖiɖó” enɛ ka nɔ “flú mɛ ǎ.” (Hlɔ. 5:5) Enɛ sixu nɔ na we hlɔnhlɔn dìn, gɔ́ sò nú awǎjijɛ e a ɖó ɖò Mawu sinsɛn mɛ é. Amɔ̌, é kpò nǔ gegě ɖevo lɛ bɔ Kɔlɛntinu lɛ nukɔntɔn wemata 15 sixu kplɔ́n mǐ; mǐ na gbéjé ye kpɔ́n ɖò xóta e bɔ d’ewu é mɛ.