Ligdã zu-loees kɩtame tɩ lebg tɩlɛ tɩ y vɩɩmd ne ligd bilf bɩ? Bã-longdse, sabab-wẽnse, tẽn-gudgri, la zab tõe n kɩtame tɩ ligd zu-loees tiig n wa. Baa ne yel-kãensã sẽn tõe n wa ne yɩɩrã, Biiblã tara sagls sẽn tõe n sõng-y tɩ y paam yam n tõog n vɩɩmd ne ligd bilf bala.

1. Sak-y n deeg-y tɩ yɛlã toeemame.

 Biiblã sẽn yete: “Mam mii m sẽn na n vɩɩmd to-to ne bilfu, la m mi m sẽn na n vɩɩmd to-to ne wʋsg me. . . . m tara wʋsg tɩ m pa tar me, mam zãmsa kɩt tɩ m sẽn tarã sek-ma.”—Filip rãmbã 4:12.

 Baa y sã n pa le tar ligd wa pĩndã, bũmb kẽer la y tõe n maan tɩ sõng-y tɩ y tõog n vɩɩmd tɩ zems ne y yɛlã sẽn lebg to-to masã wã. Y sã n sak n deeg tao-tao tɩ yɛlã toeemame, la y vɩɩmd tɩ zemsd ne rẽ, na n sõnga yãmb ne y zakã rãmb n tɩ yɩɩda.

 Bao-y n bãng-y goosneema tʋʋm-noor bɩ siglg sẽn get neba sõngr yell sã n beeme n tõe n sõng-yã. Rẽ wɛɛngẽ bɩ y maan tao-tao, bala b mi n yãka wakate, tɩ wakat kãng sã n loog bɩ y pa le tõe n paam sõngr ye.

2. Yãmb ne y zakã rãmb naag taab n tʋme.

 Biiblã sẽn yete: “Yẽsg sã n kae, magb pa yãkd neng ye. La sagendb sã n yaa wʋsgo, yãkda nenga.”—Yel-bũnã 15:22.

 Sõs-y yellã zug ne y pagã la y kambã. Y sã n sõs ne-ba, na n sõnga ned kam fãa t’a wʋm yellã võore, la a bãng a sẽn segd n toeem bũmb nins tɩ zems ne yɛlã sẽn lebg to-to wã. Zakã ned fãa sã n zãad ligdã sõma, na n sõngame tɩ b tõog n maan bũmb wʋsgo.

3. Bao-y n bãng-y ligd ning y sẽn tõe n yiis kiuug fãa tɩ zems ne y tõogo.

 Biiblã sẽn yete: “Ãnd n be yãmb sʋk n dat n me gasgo, n pa na n deng n zĩnd n geelg ligd ning a sẽn segd n yiisã”—Luk 14:28.

 Sã n wa lebg tɩlɛ tɩ y vɩɩmd ne ligd bilfu, yɩta sõma tɩ y bao n bãng y sẽn tar y ligdã n maand bũmb ninga. Reng-y n gʋls-y ligd ning y sẽn tagsd tɩ y tõe n paama kiuug fãa wã. Rẽ poor bɩ y gʋls ligd ning y sẽn yiisd kiuug fãa wã, baa y sã n miime tɩ rẽ na n wa toeemame. Ligd ning y sẽn na n yiisd kiuug fãa wã pʋgẽ, bɩ y paas ligd y sẽn na n bĩngd kɛɛnga, yel-lingdim yĩnga.

 Saglga: Y sã n wa geend ligd ning y sẽn yiisd kiuug fãa wã, bɩ y ra yĩm te-bõonesã y sẽn daadã yell ye. Ligd ning y sẽn kẽesd bõn-kãensã raab pʋgẽ wã tõe n ling-y lame. Wala makre, rao a ye gũus n gesame tɩ ligd ning a sẽn kẽesd yʋʋmd fãa sĩngomã raab pʋgẽ wã taa euro wã ligd kobse.

4. Raad-y bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-yã bala

 Biiblã sẽn yete: “Bãng bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã n bake”—Filip rãmbã 1:10.

 Rɩk-y ligd ning y sẽn paamdã n mak ne ligd ning y sẽn yiisdã, n ges bũmb kẽer y sẽn tõe n bas n pa le raadẽ, bɩ n boog b raabo, sẽn na yɩl tɩ ligd ning y sẽn paamdã sekd-y-yã. Ad bũmb kẽer y sẽn tõe n maan tɩ sõng-yã:

•   Y bõn-zombdgã. Y sã n tara bõn-zombds a yiibu, y pa tõe n koos a ye sɩda? Y bõn-zombdgã ligd sã n yaa toogo, y tõe n koosame n bao a to ligd sẽn pa ta rẽ bɩ? Y tõe n kẽeda biisi, bɩ n tabd wed-zaalle, n pa le tar montɛɛr bɩ mobil bɩ?

•   Reemã la pemsmã kokre. Y tõe n basa tele wã ne ẽntɛrnetã abonema-rãmbã maaneg wakat bilf yĩng bɩ? Y tõe n baoo abonema-rãmb ligd sẽn pa toog bɩ? Wala makre, yãmb babgẽ wã, zĩig tõe n beeme tɩ y tõe n paam filim-dãmba, sɛba, la mizik-rãmb zaalem.

•   Koomã ne kʋʋrã wã. Sõs-y ne y zakã rãmb n ges y sã n tõe n booga ligd ning y sẽn kẽesd koomã, kʋʋrã wã, la esãensã raab pʋgẽ wã. Y sã n wa yit fãa, bɩ y modg n kiis bug-rãmbã, tɩ y sã n wa soodẽ bɩ n maand bũmb a taaba, bɩ y modg n da sãam koomã ye. Bũmb a woto maaneg tõe n wõnda a ka tar yõod ye. La a tõe n sõngame tɩ y tõog n kẽgs ligdi.

•   Rɩɩbã. Yãkd-y y sẽn na n segl rɩɩb ninga, tɩ y sã n na n tɩ ra zẽ-biisã bɩ y kẽng zĩig y sẽn tõe n paam rẽ nana t’a ligdã me pa toog ye. Rɩt-y rɩ-kɛlã n da lobd ye. Nand tɩ y kẽng teed raabo, reng-y n gʋls-y bũmb nins y sẽn dat n tɩ ra wã. Woto na n sõng-y lame tɩ y ra tɩ ra bũmb a to ye. Raad-y zẽ-biisã la koodã b sẽn wat n be wakat ningã tɩ b ligdã yaa nana wã. Y tõe n koo zẽ-biis y zakã pʋga, tɩ ra yɩ tɩlɛ tɩ y raad zẽ-biiss wakat fãa ye.

•   Fu-yerdi wã. Raad-y fut sã n wa mik tɩ y sẽn tar-b rãmbã pa le yaa sõma, la pa sẽn na yɩl n paam fug sẽn yi paalem fãa ye. Raad-y fut ligd sẽn pa toogo, la sẽn ket n yaa sõma. Wall tɩ y kʋɩɩsd y futã masĩn pʋgẽ wã, yɛdgd-y-b wĩntoogã pʋga sã n tõeeme. Woto na n kɩtame tɩ y ra yiis ligd kʋʋrã wã yaoob yĩng ye.

•   Teed y sẽn dat n wa ra kaoosg zugẽ. Nand tɩ y ra bũmbu, sok-y y meng yaa: ‘M tara ligd sẽn sek n tõe n da bɩ? Bõn-kãng yaa tɩlɛ ne-m bɩ?’ Y tõe n basame n pa toeem y kuizĩnnã teedo, y telefõn bɩ y tablɛt wall y mobil bɩ y montɛɛr bɩ? Y tõe n koosa teed nins y sẽn pa le tar n tʋmdẽ bɩ n pa le ratã bɩ? Woto maaneg na n sõng-y lame tɩ y ra gĩd y vɩɩmã ne teed wʋsgo, la sõng-y tɩ y tõog n kẽgs ligdi.

 Saglga: Y sã n wa pa le tar ligd wʋsgo, tõe n yɩɩ tɩlɛ tɩ y sak n bas minim kẽer sẽn pa sõma la sẽn dɩt ligd wʋsgo. Wala makre, sɩgaarã yũubu, rãamã yũ tɩ loogã, la par n bao ligdã. Toeeng a woto pa na n sõng-y tɩ y kẽgs ligd bal ye. Na n paasa y laafɩ wã me.

5. Maand-y bũmb nins sẽn paasd y tẽebã pãngã.

 Biiblã sẽn yete: “Sũ-noog rãmb la neb nins sẽn mi tɩ b segd n baoo Wẽnnaamã”—Matiye 5:3.

 Biiblã kõta tõnd saglg sẽn yaa sõma wʋsgo. A yetame yaa: “Yam kogenda ninsaal wa ligd me sẽn kogend ninsaalã. La yam ne bãngr yõodã yaa tɩ b fãagda ned ning sẽn tar-bã.” (Koɛɛg soaba 7:12) Yam kãng bee Biiblã pʋgẽ. Neb wʋsg sẽn tũ Biiblã saglsã yãame tɩ sõng-b lame tɩ b pa maand yɩɩr tɩ loog noor ligdã zu-loees wɛɛngẽ ye.—Matiye 6:31, 32.