Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Woto me yaa pʋ-lik bɩ?

Woto me yaa pʋ-lik bɩ?

Woto me yaa pʋ-lik bɩ?

“Ra sak n togs agsɩdã wã sẽn yɩ to-to wã kɛpɩ ye.”

“Pa tɩlae tɩ f togs sẽn deegd-b lampo wã sɩd ye.”

“B we n da paam-f n yõke.”

“Bõe yĩng tɩ f raadẽ n yaool n tõe n paam zaalem?”

TÕE tɩ y nong n wʋmda neb kẽer sẽn sagend b taab woto. Sẽn sagend-b woto wã tẽedame tɩ rẽ la yellã tɩɩm. La rẽ yĩnga ned sã n maan b sẽn yetã, pa zãmb sɩda?

Rũndã-rũndã, pʋ-likã sẽn lebg wʋsgã kɩtame tɩ nebã getẽ tɩ pʋ-yagbo, wagdem la zãmb pa wẽng ye. B tagsdame tɩ tõe n sõnga ned t’a gil sɩbgre, t’a paam ligdi, bɩ t’a paam naam a tʋʋm zĩigẽ. Naoor wʋsgo, baa neb nins b sẽn tagsd tɩ b yaa nin-bɛdã pa kõt mak-sõng pʋ-peelmã wɛɛngẽ ye. Erop tẽng a yembr pʋgẽ, b vaeesame n mik tɩ yʋʋmd 2005 ne 2006 sʋka, neb nins sẽn maand zãmb bɩ sẽn zuud goosneemã sõor paasa hal sẽn yɩɩd 85 neb koabg zugu. La woto yaa b sẽn pa naag yɛl nins nebã sẽn pa get tɩ yaa pʋ-lik bɩ zãmbã. Tẽn-kãng pʋgẽ, tõe tɩ nebã sẽn wa n bãng tɩ ra-kã-bɛd la politik nin-bɛd n maan b mens dipolom dãmb sẽn na yɩl n paam tʋʋm bɩ naamã pa ling-b ye.

Baa ne pʋ-likã sẽn lebg wʋsgã, neb wʋsg ratame n maan sẽn yaa tɩrga. Yaa vẽeneg tɩ yãmb me rat n maana woto. Tõe tɩ yaa y sẽn nong Wẽnnaam n dat n maan sẽn tat a yamã yĩnga. (1 Zã 5:3) La tõe tɩ yãmb me yeta wa tʋm-tʋmd a Poll sẽn yeelã. A yeela woto: “Tõnd tara sũur-kaset sõma, tõnd sẽn dat n maan bũmb fãa tɩ zemsã yĩnga.” (Hebre dãmba 13:18) La yɛl kẽer pʋsẽ, tõe n yɩɩ toog ne ned t’a maan ‘bũmb fãa tɩ zemse.’ Bɩ d gom yel-kãensã kẽer yelle, la sagls Biiblã sẽn kõt tɩ tõe n sõng tõnd yel-kãensã pʋsẽ.

Pʋ-peelem ne asirãnsã rãmba

A Liza * raa mobill sẽn da zoe n fão, n tɩ maan mobillã asirãnse. Rẽ poore a zoa a Gregoire yeel-a lame t’a tall mobillã n maan agsɩdã bila, la a tɩ yeel asirãnsã rãmb t’a fãoome, sẽn na yɩl tɩ b maneg mobillã gilli. Bala a sɩng n yaooda asirãnsã sẽn kaoose, n yaool n nan pa rɩ a yõod ye. Tõe n wõnda a zoa wã saglgã yaa sõma. La bõe la a Liza segd n maane?

Sabaab sã n paam ned sẽn maan asirãnse, yaa ligd ning nebã fãa sẽn yao n maan asirãnsã la b talld n maneg bũmb ning sẽn sãamã. B sã n segd n yiis ligd wʋsg n maneg sẽn sãamã, ligd ning nebã sẽn yaood n maand asirãnsã me paasdame. A Liza sã n tũ a Gregoire sẽn yeelã, asirãnsã rãmb na n kɩtame tɩ nebã paas ligd ning b sẽn yaood n maand asirãnsã. Dẽnd yaa sɩlem la a rat t’a maan sẽn na yɩl tɩ b reeg neb a taabã ligd n maneg yẽ mobillã. Woto pa zãmb bal ye. Yaa wagdem me. Ned sã n pa sak n togs asirãnsã rãmb sɩd a sẽn dat n paam n yɩɩd b sẽn segd n kõ-a wã yĩnga, rẽ me yaa zãmb la wagdem.

Neb kẽer yɛɛsdame n pa rat n maan woto, goosneemã sẽn tõe n sɩbg-bã yĩnga. La bʋʋm kãseng ning sẽn kɩt tɩ d pa segd n maan zãmbã bee Biiblã pʋgẽ. Tõod piigã noor a yembr yeela woto: “Ra zu ye.” (Yikri 20:15) Tʋm-tʋmd a Poll me tẽega kiris-nebã no-kãngã, n yeel woto: “Ned ninga sẽn da zuuda, bɩ a ra le zu ye.” (Efɛɛz rãmba 4:28) Tõnd sã n tũud no-kãngã asirãnsã wɛɛngẽ, d pa na n maan bũmb Wẽnnaam sẽn gɩdg ye. D wilgdame me tɩ d nonga Wẽnnaam noyã, la tɩ d nonga d taabã la d waoogd-ba.—Yɩɩl Sõamyã 119:97.

“Bɩ y kõ a Sezaar bũmb ninga sẽn yaa a Sezaar dẽnda”

A Pɩɛɛr yaa omdafɛɛre. Ned ning sẽn get a ligdã yellã yeel-a lame t’a yeel goosneemã t’a raa ordinatɛɛr dãmb ligd sẽn yaa toogo, tɩ rẽ b na n booga a lampo wã ligdi. La baa sẽn pa sɩdã, a sẽn tʋmd tʋʋmd ningã kɩtame t’a sã n yeel woto, b na n booga a lampo wã ligd n pa bao n bãng sã n yaa sɩd bɩ ziri ye. Rẽ na n kɩtame t’a paam ligd wʋsgo. Bõe la a Pɩɛɛr segd n maane? Bõe n na n sõng-a t’a bãng n maan sẽn segde?

Tʋm-tʋmd a Poll ra yeela a wakatẽ kiris-nebã woto: “Bɩ ned kam fãa sak nanambsã noyã, . . . Bɩ y kõ nebã fãa sẽn zems bãmba, bɩ y kõ yõor yaood dɛɛgdbã yõor yaoodo, la y kõ tribu rɛɛgdbã tribu.” (Rom dãmba 13:1, 7) Neb nins sẽn dat n ta Wẽnnaam yamã segd n yaoa lampo rãmbã goosneemã sẽn baood tɩ b yao wã fãa. Goosneemã sã n sɩd gãnega noy n wilgd tɩ b tõe n booga neb kẽer lampo ligdi, sã n mik tɩ noy kãens kɩtame tɩ y me tar sor n na n kos tɩ b boog y lampo wã, pa wẽng tɩ y kos ye.

Ad yell a to me sẽn baood tɩ d tall pʋ-peelem lampo rãmbã yaoob wɛɛngẽ. A Davɩɩd tara magazẽ n koosd teedo. A raadeng n wa n na n da bũmbu, n sok-a t’a sã n pa na n maan resi sẽn wilgd t’a koosa bũmbã ne-a, a na n booga wãn bũmbã ligdẽ? A sã n sake, bũmbã ligd na n boogame tɩ maneg raadengã. La sẽn mik tɩ resi ka be wã, goosneemã pa tõe n kɩt t’a Davɩɩd yao lampo bõn-kãng koosgã ligd zug ye. Neb wʋsg getame tɩ woto pa wẽng ye. Bala manegda koaasã ne raadengã fãa. La a Davɩɩd sẽn dat n ta Wẽnnaam yamã yĩnga, bõe la a segd n maan yel-kãngã wɛɛngẽ?

Yaa sɩd tɩ koaas sã n sak n maan woto, goosneemã pa tõe n bãng ye. La a lampo wã ligd pa na n ta a sẽn da segd n yao wã ye. A Zezi yaool n yeela woto: “Bɩ y kõ a Sezaar bũmb ninga sẽn yaa a Sezaar dẽnda, la y kõ Wẽnnaam bũmb ninga sẽn yaa Wẽnnaam dẽnda.” (Matɩe 22:17-21) A Zezi yeela woto n na n wilg a sẽn da gomd ne-b rãmbã tɩ b segd n yɩɩ pʋ-peelem dãmb lampo rãmbã yaoob wɛɛngẽ. Goosneemã rãmbã a Zezi sẽn bool t’a Sezaarã getame tɩ lampo rãmbã yaa bũmb ned fãa sẽn segd n kõ bãmba. A Zezi gomdã kɩtame tɩ kiris-nebã getẽ tɩ yaa tɩlae tɩ b yao lampo rãmba.

Zãmb ɛgzame rãmbã sasa

A Marta bee kolɛɛse, n segend a meng n na n maan bakã ɛgzame. Sẽn na yɩl n wa paam tʋʋm sõngo, a segd n modg n tʋma wʋsg ɛgzame wã sasa. Rẽ n so t’a rɩkd sẽk wʋsg n karemdẽ. A karen-bi-taasã me segenda b mense, la kẽer pa rɩkd sẽk n karemdẽ ye. B yãka yam tɩ ɛgzame wã sasa, b na n soos n kẽe ne sɛba, selilɛɛr dãmb la teed a taab sẽn na n sõng-b tɩ b paam ɛgzame wã. A Marta segd n maana wa a karen-bi-taasã sẽn maandã bɩ?

Sẽn mik tɩ nebã fãa la bal maanda zãmb ɛgzame rãmbã sasa wã yĩnga, neb wʋsg getame tɩ pa wẽng ye. Sã n yaa ne bãmba, “b we n da paam-f n yõke.” Kiris-ned pa segd n tags woto ye. Baa karen-saambã pa yã neb nins sẽn maand zãmbã, a Zeova yẽ neeme. A nee bũmb nins fãa nebã sẽn maandã, la a na n sok-b lame. A Poll yeela woto: “Bõn-naandg ka be sẽn solg ne bãmb ye, bũmb fãa yaa bɛɛl la vẽenes ne tõnd sẽn na n togs a soab tõnd yɛlã fãa wã.” (Hebre dãmba 4:13) D sẽn mi tɩ Wẽnnaam geta tõnd n dat tɩ d maan sẽn yaa sõma wã yĩnga, segd n kɩtame tɩ d tall pʋ-peelem ɛgzame buud fãa sasa, bɩ bõe?

Bõe la yãmb na n maane?

A Liza, a Gregoire, a Pɩɛɛre, a Davɩɩd la a Marta fãa tagsame n bãng yell ning sẽn tõe n paam-ba, b sã n maan zãmbo. Woto kɩtame tɩ b yãk yam n na n maan pʋ-peelem, n kell n tall sũur-kaset sẽn pa ningd b taale, la b kell n yɩ wẽn-sakdba. Yãmb me sã n wa be yel-kãensã buud taoore, y na n maana wãna?

Y tʋmd-n-taasã, y karen-bi-taasã la y yagsã tõe n getame tɩ pʋ-yagbo, wagdem la zãmb pa wẽng ye. Sɩd me, b tõe n yaanda yãmb sẽn na yɩl tɩ y maan wa bãmba. Bõe n tõe n sõng yãmb tɩ y yãk yam n maan pʋ-peelem, baa ne yaalgã?

Tẽeg-y tɩ y sã n tũud Wẽnnaam noyã, y na n talla sũur-kaset sẽn pa ningd-y taale, la Wẽnnaam na n nong-y lame n ningd-y barka. Rĩm a Davɩɩd yeela woto: “Zusoaba, ãnda n na n sig yãmb zãndẽ? Ãnda n na n pa yãmb tãn-sõngã zugu? Yaa ned ning sẽn kẽnd ne pʋ-peelem, la a maand tɩrga, la a gomd sɩd ne a sũur fãa. . . . Ned a woto kõn lak abada.” (Yɩɩl Sõamyã 15:1-5) Y sã n tar sũur-kaset sẽn pa ningd-y taale, la zood ne d saasẽ Ba wã, a yõodã yɩɩda bũmb nins fãa y sẽn na n maan zãmb n paamã.

[Tẽngr note]

^ sull 10 D toeema yʋy kẽere.

[Foto rãmba, seb-neng 12]

“Ned ninga sẽn da zuuda, bɩ a ra le zu ye.”

D sã n nong Wẽnnaam noyã, n nong d taabã la d waoogd-ba, d na n yɩɩ pʋ-peelem dãmb asirãnsã wɛɛngẽ.

[Foto, seb-neng 12]

“Bɩ y kõ nebã fãa sẽn zems bãmba, bɩ y kõ yõor yaood dɛɛgdbã yõor yaoodo.”

D sã n dat n ta Wẽnnaam yam, d segd n yaoa lampo rãmbã fãa.

[Foto, seb-neng 13]

“Bũmb fãa yaa bɛɛl la vẽenes ne tõnd sẽn na n togs a soab tõnd yɛlã fãa wã.”

Baa d sẽn tõe n maan zãmb tɩ karen-saamb pa bãngã, Wẽnnaam sẽn ne-dã yĩnga, d rat n yɩɩ pʋ-peelem dãmba.

[Zĩ-gũbri/Foto rãmba, seb-​neng 14]

Woto me yaa wagdem bɩ?

Yãmb zoa n paam mizik bɩ filim CD sẽn nan yi paalem n da, tɩ yãmb me yã n data. A yeela yãmb tɩ y bao CD vɩʋʋg n wa t’a ning sẽn be be wã n kõ-yã, la y ra nams n yiis ligd n da ye. Woto yaa pʋ-lik bɩ?

Ned sã n tɩ ra CD, a segd n tũu noy nins sẽn yiis-b CD wã sẽn gãnegã. No-kãens pʋgẽ, tõe tɩ b wilgame tɩ sẽn dat-a fãa segd n tɩ raame, la tɩ ned pa tar sor n na n yãk bũmb ning sẽn be a zugã n kõ ned a to ye. Sã n yaa CD sẽn tar no-kãensã buud la y tɩ ra, n yãk sẽn be a zugã n kõ ned a to, y kɩɩsa noyã, la yaa pʋ-lika. (Rom dãmba 13:4) Woto yaa wagdem, bala kɩtdame tɩ neb nins sẽn yiis CD wã pa tõe n paam b tʋʋmdã yõod ye.—Efɛɛz dãmba 4:28.

Neb kẽer tõe n tagsdame tɩ b sã n maan woto, ned pa na n bãng ye. Yaa sɩd tɩ tõe tɩ ned pa bãng ye. La d segd n tẽega a Zezi sẽn yeel bũmb ningã. A yeela woto: “Yãmb sẽn dat tɩ nebã maan yãmb bũmb ningã, bɩ yãmb me maan bãmb boto.” (Matɩe 7:12) Ned kam fãa sã n tʋmd tʋʋmde, a ratame n paam a tʋʋmdã yõod wa sẽn segde, la a rat me tɩ nebã nand bũmb ning a sẽn maandã. Dẽnd tõnd me segd n bãngame tɩ yaa woto la neb a taabã rata. Woto yĩnga d sã n soos n dɩ ned tʋʋmd * yõodo, yaa wagdem buudu.—Yikri 22:6-8.

[Tẽngr note]

^ sull 40 Tʋʋmdã ka wã tõe n yɩɩ sebr b sẽn yiisi, miziki, filim, la yɛl a taab sẽn be ẽntɛrnetã pʋgẽ bɩ CD zugu. Pa segd me tɩ d zuk ned bãngre, bɩ n dɩk ned koosem bãnde, n ning d bũmb zug n koosdẽ ye.