1. Suwe ŋmaɣzɩɣ toovenim yɔɔ?

 YEHOWA sɛyaa sɔɔlɩ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ. Ndʋ kɛnɩ ɖe-tisuu tigiɖe. (Roma 10:17) Ða-taa tɛma se Yehowa sɩ Krɩstʋ ɛgbɛyɛ se ɖɩkɛ «toovenim tɛ tilimiye nɛ mbʋ pɩɖɔkʋʋ-pʋ yɔ.» (1 Tim. 3:15) Nɛ ɖiluzuu ɖa-tɩ «mba pɛɖɛɣ nɔɔ» ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ pɛ-tɛɛ nɛ taa leleŋ alɩwaatʋ ndʋ palɩzɩɣ-ɖʋ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ tɩ-taa nɛ patasɩɣ-ɖʋ lɔŋ weyi ɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔ.—Ebr. 13:17.

2. Ɛzɩ Yakubu 5:19 yɔɔdʋʋ yɔ, paa ɖɩtɩlɩ toovenim yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩtalɩ-ɖʋ?

² Ɛlɛ paa ɖitisi toovenim yɔɔ nɛ ɖitisi ɖɔɖɔ se pɩpɔzʋʋ se Yehowa ɛgbɛyɛ eɖiyi-ɖʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiposini toovenim. (Kalɩ Yakubu 5:19.) Sataŋ sɔɔlɩ siŋŋ se ɖiyele Bibl yaa lɔŋ weyi Yehowa ɛgbɛyɛ tasɩɣ-ɖʋ yɔ liu taʋ.—Efɛz. 4:14.

3. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩñɔɔnɩ toovenim tɔm kpam? (Efɛɛzɩ mba 6:​13, 14)

³ Kalɩ Efɛɛzɩ mba 6:​13, 14. Pɩkazɩ pazɩ lɛ, Eleeu kaɣ tɩŋnʋʋ cɛtɩm tɔm ndʋ tipeɣziɣ siŋŋ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ eseɣti ajɛɛ kpeekpe se akaɖɩnɩ Yehowa. (Natʋ 16:​13, 14) Ðɩnawa ɖɔɖɔ se Sataŋ kaɣ ñaɣʋ pana siŋŋ se epeɣzi Ɛsɔ sɛyaa. (Natʋ 12:9) Pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩfalɩsɩ ɖa-tɩ nɛ ɖɩtɩlɩ tʋkaɣ ŋga kɛwɛ toovenim tɔm nɛ cɛtɩm pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɖɩɖɔ toovenim tɔm yɔɔ. (Roma 6:17; 1 Pɩy. 1:22) Mbʋ kaɣnɩ yebu nɛ ɖihiɣ ñʋʋ yabʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ taa.

4. Ɛbɛ ɖɩkaɣ naʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

⁴ Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ wɛtʋ kɩbandʋ 2 ndʋ  pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛna nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ toovenim tɔm ndʋ tɩlɩnɩ Bibl taa yɔ nɛ ɖɩtɛ ɖɩɖɔ lɔŋ weyi Yehowa ɛgbɛyɛ tasɩɣ-ɖʋ yɔ ɩ-yɔɔ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, ɖɩkaɣ naʋ lɔŋ tasʋʋ 3 mbʋ pɩ-yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖɩɖɔ nɛ pɩsa nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ toovenim tɔm kpam yɔ.

WƐTƲ KƖBANDƲ NDƲ TƖSƖƔNƖ-ÐƲ SE ÐƖTƖLƖ TOOVENIM TƆM YƆ

5. Ɛzɩma Yehowa sɔɔndʋ seu sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ toovenim tɔm?

⁵ Yehowa sɔɔndʋ seu. Ye pɔtɔm se ɖise Yehowa sɔɔndʋ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ siŋŋ, nɛ pɩwɛɛ se sɔɔlɩm mbʋ pituyi-ɖʋ nɛ ɖise mbʋ payɩ ɛpaɖɩɣ yɔ. Ðɩsɔɔlaa kpem se ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩna tʋkaɣ ŋga kɛwɛ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm pɛ-hɛkʋ taa yɔ, nɛ tʋkaɣ ŋga kɛwɛ toovenim nɛ cɛtɩm pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa. (Adu. 2:​3-6; Ebr. 5:14) Pɩfɛyɩ kpa se ɖiyele nɛ ɛyʋ sɔɔndʋ seu paɣlɩ nɛ pɩkɩlɩ sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, mbʋ pɩkɛdɩɣnɩ ɛyaa yɔ pɩɩkɛdɩɣnɩ Yehowa.

6. Ɛzɩma ɛyʋ sɔɔndʋ seu tuyi Izrayɛɛlɩ ñʋndɩnaa 10 nɛ patɩyɔɔdɩ toovenim?

⁶ Ye ɖiseɣ ɛyaa sɔɔndʋ nɛ pɩkɩlɩ Yehowa yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖiposini toovenim. Iyele nɛ ɖɩna ñʋndɩnaa 12 mba paawoba nɛ pɔcɔŋ ɛjaɖɛ nɖɩ Yehowa kaalabɩ tamaɣ se ɛcɛlɩɣ Izrayɛɛlɩ piya yɔ pa-kɩɖaʋ. Sɔɔndʋ ndʋ cɔŋɩyaa mba pa-taa 10 seɣaɣ Kanaŋ mba yɔ, tɩɩpaɣlaa nɛ pɩkɩlɩ sɔɔlɩm mbʋ paawɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ. Peheyi Izrayɛɛlɩ piya lɛɛsɩ se: «Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpa samaɣ ŋga ka-wayɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kakɩlɩ-ɖʋ ɖoŋ.» (Kɩg. 13:​27-31) Pɩkɛ toovenim se ɛyaa ɛsɩndaa lɛ, Kanaŋ mba kaakpaɖɩ Izrayɛɛlɩ mba ɖoŋ. Ɛlɛ ye nɔɔyʋ ɛyɔɔdaa se Izrayɛɛlɩ mba ɩɩpɩzɩɣ nɛ pawa po-koyindinaa yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛyʋ ɛnʋ ɛɛmaɣzɩɣ Yehowa yɔɔ. Pɩɩwɛɛ se cɔŋɩyaa 10 mba paka pa-lɩmaɣza mbʋ Yehowa  sɔɔlaa se Izrayɛɛlɩ mba ɩla yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩɩwɛɛ ɖɔɖɔ se pamaɣzɩ mbʋ ɛlabɩ-wɛ pitileɖita yɔ pɩ-yɔɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ paaɖiɣzinaa se Kanaŋ mba ɖoŋ tɩlɩɩ pʋyʋ Yehowa ɖoŋ weyi ɛ-wayɩ fɛyɩ yɔ ɛ-ɛsɩndaa. Ɛlɛ Yozuwee nɛ Kalɛɛbɩ paasɔɔlaa se pɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa nɛ patɩla ɛzɩ cɔŋɩyaa mba pataawɛɛnɩ tisuu Yehowa yɔɔ yɔ. Peheyi samaɣ se: «Ye ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa yɔ, paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ ɛkaɣ-ɖʋ wonuu ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa nɛ ɛcɛlɩ-ɖʋ ɖɩ.»—Kɩg. 14:​6-9.

7. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ sɔɔndʋ ndʋ ɖiseɣ Yehowa yɔ tɩkpa ɖoŋ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

⁷ Pɩsa nɛ sɔɔndʋ ndʋ ɖiseɣ Yehowa yɔ tɩkpa ɖoŋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩ mbʋ pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ pɩ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza yɔ. (Keɣ. 16:8) Ŋŋkalɩɣ Bibl kɛdɛsɩ lɛ, pɔzɩ ña-tɩ se: «Ye maawɛnɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa, lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ maakpaɣaa?» Maɣzɩ se ŋwɛɛ nɛ ŋwelisiɣ alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ mba ñʋndɩnaa 10 yɔɔdaɣ se Izrayɛɛlɩ mba ɩɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ pawa Kanaŋ mba yɔ. Ŋkaɣ tisuu pɔ-tɔm yɔɔ nɛ ŋpaɣzɩ ɛyʋ sɔɔndʋ seu na, yaa sɔɔlɩm mbʋ ŋwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ nɛ ɛzɩma ŋsɔɔlaa se ñɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ɩ yɔ pɩkaɣ paɣlʋʋ nɛ pɩkɩlɩ ñɔ-sɔɔndʋ? Izrayɛɛlɩ mba kpaɖʋʋ pilim titisi toovenim tɔm ndʋ Yozuwee nɛ Kalɛɛb paaheyi-wɛ yɔ tɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ pelesi waɖɛ nɖɩ paawɛna se pasʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa yɔ.—Kɩg. 14:​10, 22, 23.

8. Wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛna, nɛ ɛbɛ yɔɔ?

⁸ Tɩ luzuu. Yehowa kuluu toovenim yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ ɛyaa mba poluzuu pa-tɩ yɔ. (Mat. 11:25) Ðitisini tɩ luzuu se pasɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ toovenim. (Tʋma 8:​30, 31) Paa mbʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ ɖɩtaapɩsɩ tɩ kpazɩyaa. Ye ɖɩkpazɩɣ ɖa-tɩ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩpaɣzɩ maɣzʋʋ se ɖa-lɩmaɣza tʋʋzɩ ɛzɩ Bibl paɣtʋ kila nɛ Yehowa ɛgbɛyɛ lɔŋ tasʋʋ tʋʋzʋʋ yɔ.

9. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖitaalesi ɖa-tɩ luzuu?

⁹ Pɩsa nɛ ɖitaalesi ɖa-tɩ luzuu lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ se ye pakpaɣ-ɖʋ nɛ pamaɣzɩnɩ Yehowa yɔ ɖɩtɩlɩɩ pʋyʋ. (Keɣ. 8:​3, 4) Pɩtasɩ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu nɛ pɩkɩlɩ nɛ ɖɩkɛ ɖɔɖɔ ɛyaa mba petisiɣ se pawɩlɩ-wɛ tɔm yɔ. Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩsɩɩ ɛ-lɩmaɣza, pʋ-tɔbʋʋ se tɔm ndʋ ɛtɩŋɩɣnɩ Bibl nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ yɔ kajalaɣ lone taa nɛ pɩtaakɛ ɖa-lɩmaɣza. Ŋŋkalɩɣ Bibl lɛ, ñɩnɩ nɛ ŋna mbʋ pɩwɩlɩɣ se Yehowa sɔɔlɩ tɩ luzuu nɛ ɛpaɖɩɣ agʋnda, tɩ kpazʋʋ nɛ cajayɛ yɔ. Nɛ ye paha-ŋ waɖɛ naɖɩyɛ nɛ piyeki se pɩna-ŋ yɔ, ñaɣ pana kpem nɛ ŋwɛɛnɩ tɩ luzuu.

ƐBƐ ÐƖPƖZƖƔ ÐƖLA NƐ ÐƖÐƆKƖ TOOVENIM TƆM KPAM?

10. Mba yɔɔ Yehowa kaatɩŋnaa nɛ ɛtasɩ ɛ-samaɣ lɔŋ?

¹⁰ Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋtaa liu lɔŋ weyi Yehowa ɛgbɛyɛ tasɩɣ yɔ. Caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ taa, Yehowa kaatɩŋnɩ Moyizi yɔɔ nɛ ɛtasɩ ɛ-samaɣ lɔŋ nɛ pʋwayɩ lɛ ɛtɩŋnɩ Yozuwee yɔɔ nɛ ɛtasɩ-kɛ lɔŋ. (Yoz. 1:​16, 17) Pɩɩɖɔmnɩ Izrayɛɛlɩ mba camɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ pakpaɣ abalaa mba se pɛkɛ Ɛsɔ lone taa caɣyaa yɔ. Pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ wayɩ, alɩwaatʋ ndʋ Krɩstʋ ɛgbɛyɛ ñɔwa yɔ, apostoloowaa 12 ɖɛɣaɣnɩ Ɛsɔ samaɣ nɔɔ. (Tʋma 8:​14, 15) Pʋwayɩ lɛ, Yeruzalɛm ɛzʋtʋyaa lalaa sɔzɩ pɔ-yɔɔ. Koobiya ɖɔm lɔŋ weyi abalaa siɣsiɣ tɩnaa mba patasaɣ-wɛ yɔ ɩ-yɔɔ lɛ, «agbaa wɛɛ nɛ akpaɣ ɖoŋ tisuu taa nɛ ahukuu paa ɖooye.» (Tʋma 16:​4, 5) Sɔnɔ ɖɔɖɔ, ye ɖɩɖɔŋ lɔŋ weyi ɛgbɛyɛ tasɩɣ-ɖʋ yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, Yehowa wazɩɣ-ɖʋ. Ɛlɛ ye ɖikizaa se ɖɩɩtaɣ liu ɛyaa mba Yehowa lɩzaa se pɛɖɛɛ-ɖʋ nɔɔ yɔ, ɛzɩma pɩlakɩ-ɩ? Pɩsa nɛ ɖicosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, iyele nɛ ɖɩna mbʋ  pɩlaba alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ mba wokaɣ Lidaʋ Tɛtʋ taa yɔ.

11. Ɛbɛ talɩ Izrayɛɛlɩ ñɩma mba paakaɖɩnɩ ɖʋtʋ ndʋ Yehowa laba se Moyizi ɛɖɛɛ ɛ-samaɣ nɔɔ yɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹¹ Alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ mba wokaɣ Lidaʋ Tɛtʋ taa yɔ, ɛyaa mba pa-hɩla kaasɛwa yɔ pakaɖɩnɩ Moyizi nɛ pataatisi se ɛnʋ Yehowa lɩzaa se eɖiyi-wɛ. Pɔyɔɔdaa se: «Samaɣ kpeekpe kɛ kiɖeɖeɣa [pɩtɩkɛ Moyizi ɖeke], samaɣ taa ɛyaa tɩŋa kɛ kiɖeɖema, nɛ Yehowa wɛ pɛ-hɛkʋ taa.» (Kɩg. 16:​1-3) Pɩkɛ toovenim se Yehowa ɛsɩndaa lɛ, «samaɣ kpeekpe» kɛ kiɖeɖeɣa, paa mbʋ yɔ Moyizi Yehowa lɩzaa se ɛɖɛɛ samaɣ nɔɔ. (Kɩg. 16:28) Mba pakaɖaɣnɩ Moyizi yɔ, toovenim taa lɛ Yehowa pɛwɛɛ nɛ pakaɖɩɣna. Pataaka pa-lɩmaɣza mbʋ Yehowa kaasɔɔlaa yɔ pɩ-yɔɔ, ɛlɛ paakam pa-lɩmaɣza mbʋ pa-maɣmaɣ paasɔɔlaa yɔ pɩ-yɔɔ na; pañɩnaɣ se patasɩ wɛnʋʋ ɖoŋ nɛ pa-hɩla sɛɛ nɛ pɩkɩlɩ. Yehowa kʋ ñʋndɩnaa mba palakaɣ ñʋʋ taa ɖoŋ yɔ nɛ ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ mba patɩnaɣ pɔ-yɔɔ yɔ. (Kɩg. 16:​30-35, 41, 49) Sɔnɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa tɩsɔɔlɩ mba paaɖɔŋ ɛ-ɛgbɛyɛ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ yɔ.

12. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtaɣ Yehowa ɛgbɛyɛ liu?

¹² Ðɩpɩzɩɣ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtaɣ Yehowa ɛgbɛyɛ liu. Alɩwaatʋ ndʋ pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se pɩpɔzʋʋ se pɛlɛɣzɩ ɛzɩma ɖɩnɩɣaɣ Bibl taa toovenim tɔm natʋyʋ taa yaa pɛlɛɣzɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se pala Kewiyaɣ tʋma naayɛ yɔ, mba pɛɖɛɣ-ɖʋ nɔɔ yɔ petisiɣ faaa nɛ palakɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ. (Adu. 4:18) Palakɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ pɛ-ɛsɩndaa yɔ lɛ se pɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa. Pɩtasɩ lɛ, palakɩ mbʋ payɩ papɩzɩɣ yɔ nɛ patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ pakpakɩɣ lɩmaɣza, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩ-wɩlɩtʋ yɔɔ pɩwɛɛ se Yehowa sɛyaa tɩŋa itisi.

13. (a) Ɛbɛ kɛnɩ «tɔm kɩbandʋ kɩɖaʋ»? (b) Nɛ ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩlabɩ-tʋ?

¹³ «Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋɖɔkɩ tɔm kɩbandʋ  kɩɖaʋ.» (2 Tim. 1:13) «Tɔm kɩbandʋ kɩɖaʋ» kɛnɩ Krɩstʋ mba wɩlɩtʋ ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ. (Yoh. 17:17) Wɩlɩtʋ ndʋ tɩkɛnɩ mbʋ payɩ pɩ-yɔɔ ɖitisiɣ yɔ pi-tigiɖe. Yehowa ɛgbɛyɛ wɩlɩ-ɖʋ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩñɔɔnɩ wɩlɩtʋ ndʋ kpam. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩkaɣ hiɣu wazasɩ.

14. Ɛbɛ kaalaba nɛ Krɩstʋ mba nabɛyɛ yele ɖɔkʋʋ «tɔm kɩbandʋ kɩɖaʋ»?

¹⁴ Ye ɖiyebi ɖɔkʋʋ «tɔm kɩbandʋ kɩɖaʋ» yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩtalɩ-ɖʋ? Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaʋ nakʋyʋ. Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa, Krɩstʋ mba nabɛyɛ yɛlaɣnɩ tɔm natʋyʋ se Yehowa kɩyakʋ talaa. Pʋtɔma, takayaɣ nakɛyɛ yɔɔdɩnɩ tɔm ndʋ nɛ nabɛyɛ maɣzaɣ se apostoloo Pɔɔlɩ kaamanɩ takayaɣ ŋga. Tesalooniiki Krɩstʋ mba nabɛyɛ tɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ pañɩnɩ nɛ pana se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim yaa cɛtɩm; pʋyɔɔ petisi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ papaɣzɩ-tʋ yɛlɩnʋʋ. Ye paatɔzɩ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ wɩlɩ-wɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ pɔ-cɔlɔ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, pitaapeɣzi-wɛ mbʋ. (2 Tes. 2:​1-5) Pɔɔlɩ kaatasɩ e-koobiya lɔŋ se pataatisi tɔm ndʋ payɩ panɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ yem. Nɛ pɩsa nɛ ɛsɩnɩ Tesalooniiki mba nɛ ɛsɩndaa lɛ, ɛyɔɔdɩ tɔm tʋnɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛkɔwaɣ takayaɣ naalɛ ñɩŋga ŋga ɛma-wɛ yɔ ka-ñʋʋ yɔ: «Ma Pɔɔlɩ mɛn-sɛtʋ yɔ, ma-maɣmaɣ me-nesi tɛɛ sɛtʋ, man-takayɩsɩ kpeekpe yʋsaɣ lɛ; mbʋ mamaɣ.»—2 Tes. 3:17.

15. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkandɩyɩ ɖa-tɩ yɔɔ nɛ cɛtɩm tɔm ndʋ pɩnaɣ ɛzɩ tɩkɛ toovenim yɔ titaapeɣzi-ɖʋ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ. (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

¹⁵ Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ heyi Tesalooniiki mba yɔ tɩ-taa? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnɩɣ tɔm natʋyʋ nɛ tɩɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩ Bibl taa yɔ, yaa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnɩɣ sɔɔndʋ tɔm natʋyʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩlabɩnɩ lɔŋsɩnɖɛ tʋmɩyɛ. Iniyɔɔ Soviyetiiki alɩwaatʋ taa, ɖo-koyindinaa kaacɛlɩ koobiya takayaɣ nakɛyɛ nɛ pɔyɔɔdɩ se kalɩnɩ ɖa-tʋmɩyɛ ɖɩlaɖɛ sɔsɔɖɛ taa. Takayaɣ ŋga, keseɣtaɣ koobiya nabɛyɛ se palɩzɩ pa-tɩ nɛ hɔɔlʋʋ nɛ papɩsɩ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖɩ-tɩ yɔɔ yɔ. Pɩnaɣaɣ ɛzɩ takayaɣ ŋga ka-taa tɔm kɛ toovenim yɔ. Ɛlɛ koobiya mba paawɛ siɣsiɣ yɔ, pataayele nɛ  pipeɣzi-wɛ. Paaɖiɣzinaa se tɔm ndʋ tɩwɛ takayaɣ ŋga ka-taa yɔ, tɩɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ tɔm ndʋ paakpɛlɩkaa yɔ. Sɔnɔ, mba pakaɖɩɣnɩ toovenim yɔ, patɩŋɩɣnɩ intɛrnɛɛtɩ nɛ réseaux sociaux waa yɔɔ se peyele nɛ pisidi ɖa-lɩmaɣza taa nɛ patayɩ ɖɛ-hɛkʋ taa. Ye ɖɩtazɩɣ tɔm ndʋ ɖɩnɩɣ yaa tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-taa camɩyɛ se ɖɩna se tɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ toovenim tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkaa yɔ yaa tɩtɩla yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkandɩyɩ ɖa-tɩ yɔɔ nɛ piiyeki se «pisidi [ɖa-maɣzɩm] lɛɛ lɛɛ.»—2 Tes. 2:2; 1 Yoh. 4:1.

16. Ɛzɩ Roma mba 16:​17, 18 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla ye nabɛyɛ ɩyɔɔdʋʋ tɔm ndʋ tɩkaɖɩɣnɩ toovenim yɔ?

¹⁶ Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ña nɛ mba pɔñɔnɩ Yehowa yɔ ɩwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa. Yehowa sɔɔlaa se ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɩsɛɛ-ɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa. Ye ɖɩñɔnɩ toovenim kpam yɔ, ɖɩkaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa. Mba pɔyɔɔdʋʋ tɔm ndʋ tɩkaɖɩɣnɩ toovenim yɔ, pɔkɔŋnɩ tayʋʋ ɛgbɛyɛ taa; pʋyɔɔ Ɛsɔ pakɩ-ɖʋ se ‘ɖise-wɛ.’ Ye ɖɩtɩla mbʋ yɔ, ɖa-maɣmaɣ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpaɣzɩ posinuu toovenim.—Kalɩ Roma mba 16:​17, 18.

17. Ye ɖɩtɩlɩ toovenim nɛ ɖɩñɔɔnɩ-pʋ kpam yɔ, wazasɩ nzɩ ɖihikiɣ?

¹⁷ Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩlɩɣ toovenim nɛ ɖɩñɔɔnɩ-pʋ kpam yɔ, ɖɩñɔtʋʋnɩ Yehowa nɛ ɖe-tisuu cɛyɩsɩɣ nɛ pɩkɩlɩ. (Efɛz. 4:​15, 16) Ðɩnɛ ɛlɛ, Sataŋ cɛtɩm wɩlɩtʋ nɛ pɔbɔtʋ tɔm ndʋ ɛyɛlɩɣna yɔ tɩɩkaɣ-ɖʋ kɔnʋʋ kaɖɛ naɖɩyɛ, nɛ Yehowa kaɣ ɖɔ-yɔɔ kandɩyʋʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa. Ye mbʋ, wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋñɔɔnɩ toovenim tɔm kpam nɛ «laŋhɛzɩyɛ tɛ Ɛsɔ kaɣ wɛʋ» ñɔ-cɔlɔ.—Filp. 4:​8, 9.