Bai na kontenido

Bai na kontenido

KAPÍTULO 23

“El A Stima Nos Promé”

“El A Stima Nos Promé”

1-3. Kua ta algun faktor ku ta hasi e morto di Hesus diferente for di tur otro morto den historia?

KASI 2.000 aña pasá riba un dia di lènte, nan a hiba un hòmber inosente dilanti tribunal, deklar’é kulpabel di krímennan ku e no a kometé, anto tortur’é te na morto. Esei no tabata e promé ehekushon kruel i inhustu di historia, i lamentablemente no e último tampoko. Sin embargo, su morto ta diferente for di tur otro.

2 Ora e hòmber tabata sufri su último oranan di agonia, asta shelu a mustra ku ta un kos grandi tabata tumando lugá. Diripiente un skuridat a tapa tera, maske tabata di dia. Un historiadó a deskribí loke a pasa dje manera aki: “Solo a bira skur.” (Lukas 23:44, 45) Anto nèt promé ku e hòmber a hala su último rosea, el a bisa e palabranan inolvidabel aki: “Ta kumplí!” Asina mes. Dor di entregá su bida el a kumpli, òf logra, algu maravioso. Su sakrifisio ta e muestra di amor di mas grandi ku kualkier ser humano a yega di hasi.—Juan 15:13; 19:30.

3 Naturalmente, ta di Hesukristu nos ta papiando. Su sufrimentu i morto riba e dia skur ei, 14 di nisan di aña 33 di nos era, ta un echo bon konosí. Sin embargo, tin un otro echo importante ku hopi bes ta ser pasá por alto, esta, ku maske Hesus a sufri masha hopi riba e dia ei, tin un otro persona ku a sufri asta mas. De echo, e sakrifisio ku e otro persona aki a hasi riba e dia ei ta e sakrifisio di mas grandi, i e muestra di amor di mas grandi, ku kualkier persona den henter universo a yega di hasi. Ta di kiko nos ta papiando? E kontesta ta sirbi komo un ekselente introdukshon pa e tema di mas importante ku nos por trata: Yehova su amor.

E Muestra di Amor di Mas Grandi

4. Kon un sòldá romano a bin komprondé ku Hesus no tabata un hòmber komun i koriente, i na ki konklushon el a yega?

4 E sòldá romano ku a supervisá e ehekushon di Hesus a keda profundamente impreshoná dor di e skuridat ku a baha promé ku Hesus a muri i e temblor fuerte ku a sosodé nèt ora el a kaba di muri. El a bisa: “Di bèrdat esaki tabata e Yu di Dios!” (Mateo 27:54) E por a mira bon kla ku Hesus no tabata un hòmber komun i koriente. E sòldá ei a kaba di yuda ehekutá e Yu unigénito di e Dios Haltísimo! Kon presioso e Yu aki tabata pa su Tata?

5. Kon nos lo por ilustrá e inmenso kantidat di tempu ku Yehova i su Yu a pasa ku otro den shelu?

5 Beibel ta yama Hesus “e primogénito di henter kreashon.” (Kolosensenan 1:15) Djis purba imaginá bo: Yehova su Yu tabata eksistí promé ku universo físiko. Kuantu tempu antó e Tata i e Yu a pasa huntu ku otro? Algun sientífiko ta kalkulá ku universo tin 13 mil mion aña di eksistensia. Bo no por ni imaginá bo un tempu asina largu, no? Pa yuda hende realisá kuantu tempu universo ta eksistí kaba, un planetario a pone un liña horizontal di 110 meter na muraya. Segun ku e bishitantenan ta kana pasa banda di e liña, kada paso ku nan dal ta representá mas o ménos 75 mion aña. Na final di e liña henter historia humano ta ser representá pa un marka mes fini ku un kabei di hende! Awor, ban bisa ku e kálkulo aki ta korekto; ni asina, henter e liña di 110 meter ei lo no ta sufisiente pa mustra kuantu tempu Yehova su Yu tin na bida! Kiko el a hasi durante tur e tempu ei?

6. (a) Kiko Yehova su Yu tabata hasi promé ku el a bira un ser humano? (b) Deskribí e laso di unidat ku tin entre Yehova i su Yu.

6 E Yu tabata kontentu di sirbi komo “trahadó eksperto” di su Tata. (Proverbionan 8:30) Beibel ta bisa: “Fuera di dje [esta, sin mediashon di e Yu] nada di loke ta eksistí no a bin na eksistensia.” (Juan 1:3) Pues, Yehova i su Yu a traha huntu pa produsí tur otro kos. Imaginá bo kon emoshonante i felis e tempu ei mester tabata pa nan! Mayoria hende lo ta di akuerdo ku entre mayor i yu ta eksistí un amor sumamente grandi. I amor ta “e laso perfekto di unidat.” (Kolosensenan 3:14) Ku esei na mente, ken di nos por bisa ku e tin sikiera un idea di kon fuerte e laso aki ta bira despues di un tempu largísimo asina? Klaramente, e laso di amor ku ta uni Yehova Dios i su Yu ta esun di mas fuerte ku a yega di forma.

7. Ora Hesus a batisá, kon Yehova a ekspresá loke el a sinti pa su Yu?

7 Apesar di esei, e Tata a despachá su Yu p’e bin nase na tera komo un beibi humano. Esei a nifiká ku Yehova mester a keda algun dékada sin asosiá íntimamente ku su Yu stimá den shelu. Ku gran interes el a vigilá for di shelu i mira kon Hesus a krese bira un hòmber perfekto. Ora Hesus tabatin rònt di 30 aña, el a batisá. Nos no tin nodi spekulá kiko Yehova a sinti p’e. E Tata a papia personalmente for di shelu i bisa: “Esaki ta mi Yu stimá, den kende mi tin goso.” (Mateo 3:17) Hesus su Tata mester a keda hopi kontentu ku Hesus, pasobra el a kumpli fielmente ku tur loke a ser profetisá i ku tur loke su Tata a pidié hasi!—Juan 5:36; 17:4.

8, 9. (a) Kiko Hesus a pasa aden dia 14 di nisan di aña 33 di nos era, i kon esaki a afektá su Tata den shelu? (b) Pakiko Yehova a permití su Yu sufri i muri?

8 Pero kon Yehova a sinti dia 14 di nisan di aña 33 di nos era? Kon el a sinti ora nan a traishoná Hesus? Ora un multitut a arest’é den anochi? Ora su amigunan a bandon’é i hende a tene un huisio inhustu kontra dje? Ora nan a tene mofa di dje, skupié i dal e ku moketa? Ora nan a sut’é laga su lomba na wèrki? Ora nan a klaba su man ku su pia na un staka di palu anto lag’é kologá pa hende insult’é? Kon su Tata a sinti ora su Yu stimá a sklama na dje den agonia? Kon Yehova a sinti ora Hesus a hala su último rosea i pa di promé bes for di komienso di kreashon su Yu stimá a stòp di eksistí?—Mateo 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Juan 19:1.

“Dios . . . a duna su Yu unigénito”

9 Si nos purba splika, palabra lo laga nos na kaya. Yehova tin sintimentu. Pues, e doló ku el a sufri pa morto di su Yu ta bai mas ayá di loke nos por splika ku palabra. Loke nos por splika ta kiko a motivá Yehova pa laga e kos ei sosodé. Pakiko e Tata a permití su mes pasa den tantu doló asina? Yehova ta revelá algu maravioso na Juan 3:16—un versíkulo di Beibel asina importante ku hende a yega di yam’é e Evangelio na miniatura. E ta bisa: “Dios a stima mundu asina tantu, ku el a duna su Yu unigénito, pa ken ku kere den dje no bai pèrdí, ma tin bida eterno.” Pues, den un solo palabra, loke a motivá Dios ta esaki: amor. E regalo aki di Dios, e echo ku el a manda su Yu pa sufri i muri pa nos, tabata e muestra di amor mas grandi di tur tempu.

Loke Amor di Dios Ta Nifiká

10. Ki nesesidat ser humano tin, i kiko a sosodé ku e nifikashon di e palabra “amor”?

10 Kiko e palabra “amor” ta nifiká? Hende a yega di bisa ku amor ta e nesesidat prinsipal di un ser humano. For di ora un hende nase te ora e muri, e ta lucha pa amor. Amor ta hasié bona, i si e falta amor e por asta para kaba na nada i muri. I tòg amor ta masha difísil pa definí. Klaru ku tur ora hende ta papia di amor. Tin buki, kantika i poema tokante amor pa no kaba. Pero no ta tur ta yuda aklará e nifikashon di amor. Al kontrario, nan ta usa e palabra aki asina tantu, ku ta parse mas difísil ku nunka pa haña su berdadero nifikashon.

11, 12. (a) Unda nos por siña hopi tokante amor, i dikon? (b) Ki diferente tipo di amor e idioma griego antiguo tabatin palabra p’e, i kua di e palabranan aki ta ser usá mas tantu den e Skritura Griego Kristian? (Mira tambe e nota na pia di página.) (c) Kiko ta a·gá·pe?

11 Di otro banda, Beibel sí ta siña bon kla kiko ta amor. Expository Dictionary of New Testament Words di Vine ta komentá lo siguiente: “E úniko manera pa bo komprondé amor ta dor di mira kiko e ta motivá un persona pa hasi.” E relatonan registrá den Beibel tokante e echonan di Yehova ta siña nos hopi tokante su amor, esta, e kariño ku e tin pa su kriaturanan i ku ta motiv’é na hasi bon pa nan. Por ehèmpel, ki mihó manera por tin pa splika e kualidat aki di Yehova, ku di mira e muestra supremo di Dios su amor ku nos a menshoná anteriormente? Den e kapítulonan ku ta sigui nos lo mira hopi otro ehèmpel di Yehova su amor den akshon. Un otro kos ku lo yuda nos komprondé e nifikashon di amor mas mihó ta di eksaminá e palabranan original ku Beibel ta usa pa “amor.” Den e idioma griego antiguo tabatin kuater palabra pa “amor.” * Di nan kuater, esun mas usá den e Skritura Griego Kristian ta a·gá·pe. Un dikshonario bíbliko ta yam’é “e palabra mas poderoso posibel pa amor.” Dikon?

12 E tipo di amor ku a·gá·pe ta referí na dje ta amor guiá dor di prinsipio. Pues, e no ta djis un reakshon emoshonal riba loke un otro persona ta bisa òf hasi. E ta un tipo di amor mas amplio, i kompará ku e otro tiponan e tin mas di haber ku bo mente i bo boluntat personal. Mas ku tur kos, a·gá·pe no tin niun solo elemento egoista. Por ehèmpel, ban wak atrobe kiko Juan 3:16 ta bisa. Ta kua “mundu” Dios a stima asina tantu ku el a duna su Yu unigénito? E mundu di hende ku por ser reskatá. Hopi di e hendenan aki ta hiba un bida di piká. Akaso Yehova ta stima kada un di nan komo un amigu personal, meskos ku el a stima fiel Abraham? (Santiago 2:23) Nò, pero den su amor e ta trata tur hende ku bondat, apesar ku esei a nifiká un gran sakrifisio di su parti. E ta deseá pa tur hende repentí i kambia nan bida. (2 Pedro 3:9) Hopi di nan ta kambia, i den tal kaso e ta aseptá nan komo su amigu.

13, 14. Kiko ta mustra ku hopi bes a·gá·pe ta enserá kariño tierno tambe?

13 Pero algun hende tin un idea robes tokante a·gá·pe. Nan ta pensa ku e ta nifiká un tipo di amor friu i puramente intelektual. Pero den hopi kaso a·gá·pe ta enserá kariño personal íntimo tambe. Por ehèmpel, ora Juan a skirbi: “E Tata ta stima e Yu,” el a usa un forma dje palabra a·gá·pe. (Juan 3:35) Esei kier men ku e amor ku e Tata ta sinti pa Hesus ta friu i sin kariño? Nò, pasobra na Juan 5:20 nota ku Hesus a bisa ku “e Tata ta stima e Yu,” pero einan e teksto a usa un forma dje palabra fi·lé·o. Den hopi kaso e amor di Dios ta enserá tierno kariño tambe. Pero nunka e no ta laga sentimentalismo kontrolá su amor. Semper e ta laga su prinsipionan sabí i hustu guia su amor.

14 Manera nos a mira kaba, tur Yehova su kualidatnan ta di un kaliber moral haltu, i tur ta perfekto i atraktivo. Pero di nan tur, amor ta esun mas atraktivo. Nada otro no ta atraé nos na Yehova asina tantu. I nos por ta masha kontentu tambe ku ta amor ta su kualidat dominante. Kon nos por sa esei?

“Dios Ta Amor”

15. Kiko Beibel ta deklará tokante e amor di Yehova, i den ki sentido e deklarashon ei ta úniko? (Mira tambe e nota na pia di página.)

15 Beibel ta bisa algu tokante amor ku e no ta bisa tokante niun di Yehova su otro kualidatnan prinsipal. E Skritura no ta bisa ku Dios ta poder, ku Dios ta hustisia, i ni sikiera ku Dios ta sabiduria. Dios ta poseé tur e kualidatnan ei, e ta e orígen di nan i e ta inkomparabel den nan tur. Pero pa loke ta e di kuater kualidat, Beibel ta bisa algu mas profundo: “Dios ta amor.” * (1 Juan 4:8) Kiko esei kier men?

16-18. (a) Dikon Beibel ta bisa ku “Dios ta amor”? (b) Di tur e kriaturanan riba tera, dikon ta hende ta un símbolo apropiá pa e amor di Dios?

16 Ora Beibel bisa ku “Dios ta amor” e no kier men ku “Dios i amor ta e mesun kos.” Si nos bòltu e deklarashon i bisa ku “amor ta Dios,” esei lo no ta korekto. Yehova ta hopi mas ku un kualidat apstrakto. E ta un persona ku un variedat amplio di sintimentu i otro karakterístika ademas di su amor. Pero amor ta un karakterístika integral di Yehova. P’esei un obra di referensia ta bisa tokante e versíkulo aki: “Amor ta e esensia di Dios su personalidat, su manera di ta.” Generalmente, nos lo por ekspresá e asuntu asin’aki: Yehova su poder ta permitié aktua. Su hustisia i sabiduria ta guia su akshonnan. Pero ta su amor ta motiv’é pa aktua. I semper ku e usa su otro kualidatnan, e ta hasié ku amor.

17 Ta ser bisá hopi bes ku Yehova ta amor en persona. P’esei, si nos kier siña tokante amor basá riba prinsipio, nos mester siña tokante Yehova. Klaru ku nos por mira e bunita kualidat aki den hende tambe. Pero, ta kon bin hende tin amor? Ora Yehova a krea hende, el a ekspresá e siguiente palabranan, evidentemente papiando ku su Yu: “Laga nos traha hende segun nos imágen, konforme nos semehansa.” (Génesis 1:26) Di tur e kriaturanan ku tin riba e mundu aki, ta hende so por disidí di stima, i asina imitá nan Tata den shelu. Kòrda ku Yehova a usa diferente kriatura pa simbolisá su kualidatnan prinsipal. Pero pa simbolisá su kualidat dominante, amor, Yehova a skohe su kreashon terenal di mas haltu.—Ezekiel 1:10.

18 Ora nos stima na un manera inegoista i guiá dor di prinsipio, nos ta reflehando Yehova su kualidat dominante. Esei ta presis loke apòstel Juan a skirbi: “Nos ta stima, pasobra el a stima nos promé.” (1 Juan 4:19) Pero, kon Yehova a stima nos promé?

Yehova A Tuma Inisiativa

19. Dikon nos por bisa ku amor a hunga un papel klave den Yehova su obra di kreashon?

19 Amor no ta nada nobo. Kon ku bai bin, ta kiko a motivá Yehova pa kuminsá krea tur kos? No ta kompaño e tabata kier, komo si fuera e tabata sintié su so. Yehova ta kompleto. No tin nada ku e falta òf ku un otro mester dun’é. Pero komo ku su amor ta un kualidat aktivo, di mes e amor ei a pone ku e kier a kompartí e goso di ta na bida ku otro kriaturanan inteligente ku por balorá tal regalo. “E prinsipio di e kreashon di Dios” ta su Yu unigénito. (Revelashon 3:14) Despues Yehova a usa é komo su Trahadó Eksperto pa trese tur otro kos na eksistensia, kuminsando ku e angelnan. (Jòb 38:4, 7; Kolosensenan 1:16) E spiritunan poderoso aki, bendishoná ku libertat, inteligensia i sintimentu, por a forma lasonan di amor entre nan mes, i prinsipalmente ku Yehova Dios. (2 Korintionan 3:17) Pues, nan a stima pasobra nan a ser stimá promé.

20, 21. Adam ku Eva por a mira ki evidensianan di Yehova su amor pa nan, i sin embargo kon nan a pag’é pa tur esei?

20 Den kaso di humanidat tabata meskos. For di kuminsamentu, Adam i Eva tabata kompletamente rondoná di amor. Unda ku nan a bira den Edén, e paradeis ku nan tabata biba aden, nan por a mira evidensia di e amor ku nan Tata tabatin pa nan. Wak kiko Beibel ta bisa: “SEÑOR Dios a planta un hòfi parti pariba, na Edén; i ayanan el a pone e hòmber ku el a forma.” (Génesis 2:8) Bo a yega di ta den un hòfi òf un parke sumamente bunita? Kiko bo a gusta mas di dje? E manera ku lus ta filtra pasa dor di e blachinan den un huki bou di sombra? E kolónan impaktante di un kama di flor? E músika di fondo di un waterval, kantamentu di para i zonidu di insekto? Òf kiko di e holó di e palunan, frutanan i flornan? Awe no tin niun parke na mundu, pa bunita ku e por ta, ku por para banda di esun di Edén. Dikon nò?

21 Ta Yehova mes a planta e hòfi ei! Lo no tabatin palabra pa deskribí su bunitesa. Delaster un palu bunita pa bista òf ku ta duna fruta dushi, tabata den e hòfi. Tabatin awa na abundansia, e hòfi tabata amplio, i tabatin yen di bestia fasinante na gran variedat. Adam ku Eva tabatin tur loke por a hasi nan bida felis i interesante; inkluso trabou pa duna nan satisfakshon i hende perfekto komo kompaño. Yehova a stima nan promé, i nan tabatin tur motibu pa stim’é bèk. I sin embargo nan no a hasié. Na lugá di mustra amor dor di obedesé nan Tata den shelu, den nan egoismo nan a rebeldiá kontra dje.—Génesis, kapítulo 2.

22. Kon e manera ku Yehova a reakshoná riba e rebelion na Edén ta proba ku su amor ta leal?

22 Esta un doló esei lo mester a kousa Yehova! Pero, akaso e rebelion aki a amargá su kurason amoroso? Nò! “Su miserikòrdia [òf, “amor leal,” NW, nota na pia di página] ta pa semper.” (Salmo 136:1) P’esei, mesora el a disidí di hasi e perkurashonnan amoroso nesesario pa kumpra bèk tur yu di Adam i Eva ku tin e aktitut korekto. Manera nos a mira, un di e perkurashonnan ei ta e sakrifisio di reskate di su Yu stimá, algu ku tabata un gran sakrifisio pa e Tata tambe.—1 Juan 4:10.

23. Kiko ta un dje kosnan ku ta hasi Yehova e Dios felis, i kua pregunta vital e siguiente kapítulo ta bai trata?

23 Sí, for di komienso Yehova a tuma inisiativa pa mustra amor na humanidat. El a “stima nos promé,” i na masha hopi manera. Amor ta promové armonia i goso. P’esei no ta nada straño ku Yehova ta e Dios felis, òf “bendishoná.” (1 Timoteo 1:11) Sin embargo, tin un pregunta importante ku ta lanta. Yehova ta stima nos individualmente tambe? E siguiente kapítulo ta bai trata e tema aki.

^ par. 11 E verbo fi·lé·o, ku ta nifiká “sinti kariño pa, stima òf gusta (loke bo por sinti pa un amigu íntimo òf un ruman),” ta ser usá hopi bes den e Skritura Griego Kristian. Un forma di e palabra stor·gé, esta, amor íntimo pa miembronan di famia, ta ser usá na 2 Timoteo 3:3 pa mustra ku den e último dianan e tipo di amor ei lo hasi hopi falta. E palabra é·ros, esta, amor romántiko entre hòmber i muhé, no ta ser usá den e Skritura Griego Kristian, ounke Beibel ta papia di e tipo di amor ei sí.—Proverbionan 5:15-20.

^ par. 15 Otro deklarashonnan den Beibel ta formulá na un manera similar. Por ehèmpel, “Dios ta lus” i “Dios ta un kandela konsumidor.” (1 Juan 1:5; Hebreonan 12:29) Pero den e kasonan aki nos mester komprondé ku ta trata di djis un moda di papia, pasobra e ekspreshonnan aki ta kompará Yehova ku kosnan físiko. Yehova ta manera lus, pasobra e ta santu i rekto. No tin “skuridat,” esta, impuresa, den dje. I por kompar’é ku kandela dor dje manera ku e ta usa su poder pa destruí.