Magmaalamon—Kahadloki ang Diyos!

“Ang pagkahadlok kang Jehova maoy sinugdanan sa kaalam.”—PROVERBIO 9:10.

1. Nganong daghan ang nalisdan sa pagsabot sa ideya sa pagkahadlok sa Diyos?

 DIHAY panahong giisip nga usa ka pagdayeg ang paghubit sa usa ka tawo ingong mahinadlokon-sa-Diyos. Karon, daghan ang naghunahuna nga ang ideya sa pagkahadlok sa Diyos kinaraan na, nga kini lisod sabton. Tingali mangutana sila: ‘Kon ang Diyos gugma, nganong mahadlok man ko niya?’ Alang kanila, ang kahadlok maoy negatibo, makapaluya pa gani, nga pagbati. Apan, ang tinuod nga pagkahadlok sa Diyos adunay mas masangkarong kahulogan ug, sa ato unyang masabtan, dili lamang kini usa ka pagbati o emosyon.

2, 3. Unsay nalakip sa tinuod nga pagkahadlok sa Diyos?

² Sa Bibliya, ang pagkahadlok sa Diyos gigamit sa positibong diwa. (Isaias 11:3) Kini maoy dakong kataha ug halawom nga pagtahod sa Diyos, usa ka kusganong tinguha nga dili siya pasuk-on. (Salmo 115:11) Kini naglakip sa pagdawat ug hugot nga pagsunod sa moral nga mga sukdanan sa Diyos ug sa tinguha nga magkinabuhi sumala sa kon unsay gisulti sa Diyos nga husto o sayop. Ang usa ka reperensiyang basahon nag-ingon nga kanang maayong matang sa kahadlok nagpadayag ug “usa ka hinungdanong tinamdan ngadto sa Diyos nga motabang sa usa sa paglihok nga maalamon ug sa paglikay sa tanang matang sa pagkadaotan.” Sa kahaom, ang Pulong sa Diyos nagtug-an kanato: “Ang pagkahadlok kang Jehova maoy sinugdanan sa kaalam.”—Proverbio 9:10.

³ Sa pagkatinuod, ang pagkahadlok sa Diyos nalangkit sa daghang bahin sa kalihokan sa tawo. Kini nalambigit dili lamang sa kaalam kondili usab sa kalipay, kalinaw, kadagaya, taas nga kinabuhi, paglaom, pagsalig, ug kompiyansa. (Salmo 2:11; Proverbio 1:7; 10:27; 14:26; 22:4; 23:17, 18; Buhat 9:31) Kini dakog kalabotan sa pagtuo ug gugma. Sa pagkatinuod, nalangkit niini ang atong relasyon sa Diyos ug sa atong isigkatawo. (Deuteronomio 10:12; Job 6:14; Hebreohanon 11:7) Ang pagkahadlok sa Diyos naglakip sa halalom nga kombiksiyon nga ang atong langitnong Amahan may kahingawa kanato ug andam nga mopasaylo sa atong mga kalapasan. (Salmo 130:4) Ang dili-mahinulsolong mga daotan lamang ang angayng malisang sa Diyos. a—Hebreohanon 10:26-31.

Pagkakat-on sa Pagkahadlok Kang Jehova

4. Unsay makatabang kanato sa ‘pagkakat-on sa pagkahadlok kang Jehova’?

⁴ Tungod kay ang pagkahadlok sa Diyos hinungdanon aron makahimog maalamong mga desisyon ug makadawat sa mga panalangin sa Diyos, sa unsang paagi kita “makakat-on sa pagkahadlok kang Jehova” sa hustong paagi? (Deuteronomio 17:19) Daghang panig-ingnan sa mahinadlokon-sa-Diyos nga mga lalaki ug babaye ang nasulat diha sa Kasulatan “alang sa pagtudlo kanato.” (Roma 15:4) Aron matabangan kita sa pagsabot kon unsay tinuod nga kahulogan sa pagkahadlok sa Diyos, palandongon nato ang kinabuhi sa usa nianang maong mga panig-ingnan, si Haring David sa karaang Israel.

5. Sa unsang paagi ang pagbantay sa mga karnero nakatabang sa pagtudlo kang David bahin sa pagkahadlok kang Jehova?

⁵ Gisalikway ni Jehova ang unang hari sa Israel nga si Saul tungod sa iyang pagkahadlok sa mga tawo ug sa iyang kakulang sa pagkahadlok sa Diyos. (1 Samuel 15:24-26) Sa laing bahin, ang paagi sa pagkinabuhi David ug ang iyang suod nga relasyon kang Jehova nagpakita nga siya usa gayod ka tawo nga mahinadlokon sa Diyos. Sukad sa iyang pagkabatan-on, naandan ni David ang pagpasibsib sa mga karnero sa iyang amahan. (1 Samuel 16:11) Ang mga gabii nga gigugol sa pagbantay sa mga karnero ilalom sa punog-bituon nga kalangitan lagmit nakatabang kang David sa pagkasabot sa pagkahadlok kang Jehova. Bisan tuod gamayng bahin lamang sa dako  kaayong uniberso ang nakita ni David, siya nakahimo ug hustong konklusyon—ang Diyos takos sa atong pagtahod ug pagsimba. Siya misulat sa ulahi: “Sa dihang makakita ako sa imong mga langit, ang mga buhat sa imong mga tudlo, sa bulan ug sa mga bituon nga imong giandam, unsa ba ang may-kamatayong tawo nga ikaw nagahunahuna man kaniya, ug ang anak sa yutan-ong tawo nga ikaw nagaatiman man kaniya?”—Salmo 8:3, 4.

6. Unsay gibati ni David sa dihang iyang naila ang pagkadako ni Jehova?

⁶ Haom lamang nga si David mahingangha sa dihang iyang gitandi ang iyang kagamay sa halapad nga bituonong kalangitan. Inay makapalisang kaniya, kining kahibaloa nagtukmod kaniya sa pagdayeg kang Jehova ug sa pag-ingon: “Ang kalangitan nagapahayag sa himaya sa Diyos; ug ang kawanangan nagasaysay sa buhat sa iyang mga kamot.” (Salmo 19:1) Ang kataha ni David sa Diyos nakapasuod kaniya kang Jehova ug nagpalihok kang David sa pagkat-on ug pagsunod sa Iyang hingpit nga mga dalan. Handurawa ra kon unsay gibati ni David sa dihang siya miawit ngadto kang Jehova: “Ikaw dako ug nagabuhat sa katingalahang mga butang; ikaw ang Diyos, ikaw lamang. Oh Jehova, tudloi ako mahitungod sa imong dalan. Ako magalakaw sa imong kamatuoran. Bug-osa ang akong kasingkasing sa pagkahadlok sa imong ngalan.”—Salmo 86:10, 11.

7. Sa unsang paagi ang pagkahadlok sa Diyos nakatabang kang David sa pagpakig-away kang Goliat?

⁷ Sa dihang ang mga Filistehanon misulong sa nasod sa Israel, ang ilang manlalaban nga si Goliat, nga may gitas-ong siyam ug tunga ka piye, nagbiaybiay sa mga Israelinhon, nga sa diwa nag-ingon: ‘Pagpilig tawo nga makigsangka nako! Kon makadaog siya, kami mag-alagad kaninyo.’ (1 Samuel 17:4-10) Si Saul ug ang iyang tanang kasundalohan nangalisang—apan si David wala malisang. Siya nahibalo nga si Jehova ang angayng kahadlokan, dili si bisan kinsang tawo, bisan unsa pa ka kusgan. “Ako mianhi kanimo uban sa ngalan ni Jehova sa mga panon,” giingnan ni David si Goliat, “ug kining tibuok kongregasyon mahibalo nga dili pinaagi sa espada ni pinaagi sa bangkaw nga si Jehova magaluwas, tungod kay iya ni Jehova ang gubat.” Pinaagi sa iyang lambuyog ug sa usa ka bato—ug sa tabang ni Jehova—gipukan ni David ang higante.—1 Samuel 17:45-47.

8. Unsay gitudlo kanato sa mga panig-ingnan sa Bibliya bahin sa mga tawo nga mahinadlokon-sa-Diyos?

⁸ Kita tingali nag-atubang ug mga babag o mga kaaway nga sama ka lisod o ka makahahadlok sa giatubang ni David. Unsay atong mahimo? Maatubang nato sila sa samang paagi nga si David ug ang ubang mga matinumanon sa kakaraanan miatubang sa ilang mga kaaway—uban ang pagkahadlok sa Diyos. Ang pagkahadlok sa Diyos makabuntog sa pagkahadlok sa tawo. Ang matinumanong alagad sa Diyos nga si Nehemias nag-awhag sa iyang mga isigka-Israelinhon, kinsa gipit-os sa mga magsusupak: “Ayaw kahadlok tungod kanila. Ibutang sa inyong hunahuna si Jehova, ang Usa nga dako ug makalilisang.” (Nehemias 4:14) Sa tabang ni Jehova, si David, Nehemias, ug ang ubang matinumanong mga alagad sa Diyos milampos sa pagtuman sa ilang hinatag-sa-Diyos nga mga asaynment. Pinaagi sa pagkahadlok sa Diyos, kita makahimo usab niana.

Pag-atubang sa mga Problema Pinaagi sa Pagkahadlok sa Diyos

9. Ilalom sa unsang mga sirkumstansiya nga si David nagpakitag kahadlok sa Diyos?

⁹ Human mapatay ni David si Goliat, gihatagan pa siya ni Jehova ug dugang mga kadaogan. Apan, ang masinahong si Saul misulay—sa sinugdan sa mahinaykong paagi, dayon sa malinglahong paagi, ug sa kataposan uban sa usa ka panon sa kasundalohan—sa pagpatay kang David. Bisan tuod gipasaligan ni Jehova si David nga siya mahimong hari, sulod sa daghang katuigan si David kinahanglang mokalagiw, makig-away, ug maghulat sa panahon nga si Jehova maghimo kaniyang hari. Niining tanan, gipakita ni David nga siya may kahadlok sa matuod nga Diyos.—1 Samuel 18:9, 11, 17; 24:2.

10. Sa unsang paagi gipakita ni David ang pagkahadlok sa Diyos sa dihang nag-atubang ug kapeligrohan?

¹⁰ Sa usa ka higayon, si David midangop kang Akis, nga hari sa Filistehanong siyudad sa Gat, ang pinuy-anan ni Goliat. (1 Samuel 21:10-15) Ang mga alagad sa hari nag-akusar kang David ingong kaaway sa ilang nasod. Unsay gibuhat ni David nianang peligrosong situwasyon? Siya kinasingkasing nga nag-ampo kang Jehova. (Salmo 56:1-4, 11-13) Bisan tuod kinahanglan siyang magpakaaron-ingnong nabuang aron makaikyas, si David nahibalo nga sa pagkatinuod si Jehova ang nagluwas kaniya pinaagi sa pagpanalangin sa iyang mga paningkamot. Ang tibuok-kasingkasing nga pagsalig ni David kang Jehova nagpakita nga si David mahinadlokon gayod sa Diyos.—Salmo 34:4-6, 9-11.

11. Sa unsang paagi ikapakita nato ang pagkahadlok sa Diyos ilalom sa pagsulay, sama sa gihimo ni David?

 ¹¹ Sama kang David, kita makapakita ug pagkahadlok sa Diyos pinaagi sa pagsalig sa iyang saad nga tabangan kita sa pagsagubang sa atong mga problema. “Itugyan kang Jehova ang imong dalan, ug salig kaniya, ug siya molihok,” miingon si David. (Salmo 37:5) Wala kini magpasabot nga basta itugyan na lang nato kang Jehova ang atong mga problema nga wala na kitay buhaton labot niana ug magdahom nga iyang sulbaron ang atong mga problema. Si David wala mag-ampo alang sa tabang sa Diyos ug unya naghulat na lang siya nga walay gibuhat. Iyang gigamit ang pisikal ug intelektuwal nga mga katakos nga gihatag ni Jehova kaniya ug giatubang ang problema. Bisan pa niana, nahibalo si David nga ang pagsalig lamang sa tawhanong mga paningkamot dili gayod molampos. Mao man usab kita. Kon nahimo na nato ang tanan nga atong maarangan, kinahanglang itugyan na nato kana kang Jehova. Sa pagkatinuod, sagad nga wala kitay laing mahimo gawas sa pagsalig kang Jehova. Higayon kini nga atong ikapakita ang atong pagkahadlok sa Diyos. Kita mahupayan sa kinasingkasing nga pahayag ni David: “Ang pagkasuod kang Jehova ila sa mga nahadlok kaniya.”—Salmo 25:14.

12. Nganong kinahanglan natong isipong seryoso ang atong mga pag-ampo, ug unsang tinamdan ang dili gayod nato angayng huptan?

¹² Busa angay natong isipong seryoso ang atong mga pag-ampo ug ang atong relasyon sa Diyos. Sa dihang kita moduol kang Jehova, kita kinahanglang “motuo nga siya mao ug nga siya maoy tigganti sa mga matinuorong nagapangita kaniya.” (Hebreohanon 11:6; Santiago 1:5-8) Ug sa dihang siya motabang kanato, kita angayng ‘magpasalamat,’ sumala sa gitambag kanato ni apostol Pablo. (Colosas 3:15, 17) Dili gayod kita angayng mahisama niadtong gihubit sa usa ka eksperyensiyadong dinihogang Kristohanon: “Ilang giisip ang Diyos ingong usa ka matang sa langitnong sulugoon,” matod niya. “Kon duna silay gikinahanglan, papition lang nila ang ilang mga tudlo aron moduol siya. Ug sa dihang madawat na nila ang ilang gikinahanglan, gusto nilang mopahawa na siya.” Ang maong tinamdan nagpakita ug kawalay kahadlok sa Diyos.

Pagkapakyas sa Pagkahadlok sa Diyos

13. Kanus-a napakyas si David sa pagpakita ug pagtahod sa Balaod sa Diyos?

¹³ Ang pagkasinati sa tabang ni Jehova panahon sa kasakitan nakapalalom sa kahadlok ni David sa Diyos ug nakapalig-on sa iyang pagsalig kaniya. (Salmo 31:22-24) Apan, sa tulo ka talagsaong higayon, si David napakyas sa pagpakitag kahadlok sa Diyos, nga mitultol sa dili maayong mga sangpotanan. Ang  una naglangkit sa iyang paghikay nga ang arka sa pakigsaad ni Jehova dad-on ngadto sa Jerusalem sakay sa usa ka karomata inay kay pas-anon sa mga Levihanon, sumala sa gisugo sa Balaod sa Diyos. Sa dihang si Uzah, nga nag-abay sa karomata, mikupot sa Arka aron dili kini malintuwad, siya namatay dihadiha tungod sa iyang “dili-matinahorong buhat.” Oo, si Uzah nakahimog grabeng sala, apan kon buot hunahunaon, ang pagkapakyas ni David sa paghupot ug angayang pagtahod sa Balaod sa Diyos maoy nakaingon niadtong makapasubong sangpotanan. Ang pagkahadlok sa Diyos nagpasabot ug pagbuhat sa mga butang sumala sa iyang kahikayan.—2 Samuel 6:2-9; Numeros 4:15; 7:9.

14. Unsay resulta sa pag-ihap ni David sa Israel?

¹⁴ Sa ulahi, kay giaghat ni Satanas, giihap ni David ang kasundalohan sa Israel. (1 Cronicas 21:1) Sa pagbuhat niana, gipakita ni David nga napakyas siya sa pagkahadlok sa Diyos, nga miresulta sa pagkamatay sa 70,000 ka Israelinhon. Bisan tuod si David naghinulsol atubangan kang Jehova, siya ug kadtong uban kaniya hilabihang nag-antos.—2 Samuel 24:1-16.

15. Unsay hinungdan nga si David nahulog sa seksuwal nga sala?

¹⁵ Ang laing temporaryong pagkapakyas sa pagkahadlok sa Diyos mitultol kang David sa pagbaton ug imoral nga relasyon kang Batseba, ang asawa ni Urias. Si David nahibalo nga daotan ang pagpanapaw o bisan ang pagtinguha sa asawa sa lain. (Exodo 20:14, 17) Ang problema nagsugod sa dihang nakita ni David si Batseba nga naligo. Ang hustong pagkahadlok sa Diyos nagtukmod unta dayon kang David sa paglingiw ug pag-usab sa iyang hunahuna. Hinunoa, si David dayag nga ‘nagpadayon pagtan-aw’ kang Batseba hangtod nga ang kaibog mipatigbabaw sa iyang kahadlok sa Diyos. (Mateo 5:28; 2 Samuel 11:1-4) Nalimot si David nga si Jehova nalangkit sa matag bahin sa iyang kinabuhi.—Salmo 139:1-7.

16. Unsang mga sangpotanan ang giantos ni David tungod sa iyang sala?

¹⁶ Ang imoral nga relasyon ni David kang Batseba nagbunga ug usa ka anak nga lalaki. Wala madugay human niana, gipadala ni Jehova ang iyang manalagnang si Natan aron iyagyag ang sala ni David. Human maulii sa maayong panghunahuna, misugod na usab si David sa pagpakitag kahadlok sa Diyos ug  siya naghinulsol. Siya mihangyo kang Jehova nga dili unta siya isalikway o dili unta kuhaon gikan kaniya ang Iyang balaang espiritu. (Salmo 51:7, 11) Gipasaylo ni Jehova si David ug gipagaan ang silot, apan wala Niya panalipdi si David gikan sa tanang makapasubong mga sangpotanan sa iyang gibuhat. Ang anak ni David namatay, ug ang kagul-anan ug trahedya mihampak sa iyang pamilya sukad niadto. Pagkadako nga bugti sa pagkapakyas sa pagkahadlok sa Diyos!—2 Samuel 12:10-14; 13:10-14; 15:14.

17. Iilustrar ang kagul-anan nga ipahinabo sa makasasalang buhat.

¹⁷ Sa pagkakaron, ang pagkapakyas sa pagkahadlok sa Diyos maylabot sa moralidad lagmit usab nga adunay seryoso ug dumalayon nga mga epekto. Handurawa ang kaguol sa usa ka batan-ong asawa sa dihang iyang nahibaloan nga ang iyang Kristohanong bana nagluib kaniya samtang kini nagtrabaho sa laing nasod. Tungod sa hilabihang kahiubos ug kasubo, siya mitikubo, nga gitabonan ang iyang nawong sa iyang mga kamot ug midanguyngoy. Hangtod kanus-a nga maangkon pag-usab sa bana ang pagsalig ug pagtahod sa iyang asawa? Ang maong makapasubo nga mga sangpotanan malikayan pinaagi sa pagkahadlok gayod sa Diyos.—1 Corinto 6:18.

Ang Pagkahadlok sa Diyos Mopugong Kanato sa Pagpakasala

18. Unsay tumong ug taktika ni Satanas?

¹⁸ Si Satanas kusog kaayong nagapahuyang sa moral nga mga prinsipyo sa kalibotan, ug ilabinang gusto niyang daoton ang moralidad sa matuod nga mga Kristohanon. Sa paghimo niana, iyang gamiton ang labing direktang ruta ngadto sa atong kasingkasing ug hunahuna—pinaagi sa atong mga igbalati, ilabina sa atong mga mata ug mga dalunggan. (Efeso 4:17-19) Unsa may imong buhaton kon sa wala damha ikaw makakita ug malaw-ay nga mga larawan, makadungog ug hilas nga mga pulong, o makahibalag ug imoral nga mga tawo?

19. Sa unsang paagi ang pagkahadlok sa Diyos nakatabang sa usa ka Kristohanon sa pagbuntog sa tentasyon?

¹⁹ Tagda ang panig-ingnan ni André b, usa ka Kristohanong ansiyano, amahan, ug doktor didto sa Uropa. Sa dihang si André motrabaho sa ospital sa tibuok gabii, ang iyang mga kauban sa trabaho nga mga babaye sublisubling magtaod ug mugbong mga sulat—nga gidrowingan ug mga kasingkasing—nganha sa iyang unlan, nga naghaylo kaniya sa pagpakigsekso kanila. Si André hugot nga mibalibad sa ilang mga pangamoral. Dugang pa, aron mahilayo siya sa imoral nga palibot, nangita siyag trabaho sa laing ospital. Ang pagkahadlok sa Diyos napamatud-ang maalamon kaayo ug mitultol ngadto sa mga panalangin, tungod kay karon si André nag-alagad na nga dili bug-os-panahon diha sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa iyang nasod.

20, 21. (a) Sa unsang paagi ang pagkahadlok sa Diyos makatabang kanato sa paglikay sa pagpakasala? (b) Unsay hisgotan sa sunod nga artikulo?

²⁰ Ang paghambin ug daotang kaisipan magdaldal sa usa ka tawo sa paghunahuna nga andam niyang ihiklin ang iyang bililhong relasyon kang Jehova puli sa usa ka butang nga dili unta niya angayng mabatonan. (Santiago 1:14, 15) Sa laing bahin, kon kita may kahadlok kang Jehova, kita maglikay—mopahilayo pa gani—sa mga tawo, dapit, kalihokan, ug kalingawan nga makapahuyang sa atong paghupot ug maayong moralidad. (Proverbio 22:3) Bisan unsa mang kaulawan o sakripisyo ang malangkit, kini gamay ra kon itandi sa pagkawala sa pag-uyon sa Diyos. (Mateo 5:29, 30) Tinong nalakip sa pagkahadlok sa Diyos ang dili gayod pagtuyo nga iladlad ang atong kaugalingon sa bisan unsang butang nga imoral, lakip na sa bisan unsang matang sa pornograpiya, kondili hinuon ‘ilikay nato ang atong mga mata gikan sa pagtan-aw sa butang nga walay pulos.’ Kon buhaton nato kana, kita makasalig kang Jehova sa ‘pagtipig kanato nga buhi’ ug pagtagana kanato sa tanan nga ato gayong gikinahanglan.—Salmo 84:11; 119:37.

²¹ Sa pagkatinuod, maalamon gayod ang paglihok uban ang tiunay nga pagkahadlok sa Diyos. Kini maoy tuboran usab sa tinuod nga kalipay. (Salmo 34:9) Ipatin-aw kini sa sunod nga artikulo.

[Mga footnote]

Makapatin-aw Ka Ba?

• Unsang Kristohanong mga hiyas ang nalakip sa pagkahadlok sa Diyos?

• Sa unsang paagi mabuntog sa pagkahadlok sa Diyos ang pagkahadlok sa tawo?

• Sa unsang paagi ikapakita nato nga kita naghupot ug hustong panglantaw maylabot sa pag-ampo?

• Sa unsang paagi ang pagkahadlok sa Diyos makapugong kanato sa pagpakasala?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 23]

Si David nakakat-on sa pagkahadlok sa Diyos sa dihang siya nagatan-aw sa mga buhat ni Jehova

[Mga hulagway sa panid 24]

Unsay imong buhaton kon sa wala damha nahimutang ka sa matentalong situwasyon?