Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Sãmwɛll sebr a yiib-n-soabã tags-kãsemse

A Sãmwɛll sebr a yiib-n-soabã tags-kãsemse

A Zeova Gomdã vɩɩme

A Sãmwɛll sebr a yiib-n-soabã tags-kãsemse

SAK t’a Zeova la ãndũniyã naab sẽn ka to baoodame tɩ d sak-a ne sakr sẽn zems zãng bɩ? Yaa wakat fãa la burkĩn maand sẽn yaa tɩrg Wẽnnaam nifẽ bɩ? Nin-bʋg buud la sɩd Wẽnnaamã get t’a ‘taa a yam’? (1 Sãmwɛll 13:14) Sãmwɛll sebr a yiib-n-soabã leokda sogs-kãensã sõma.

Yaa no-rɛɛsdb a Gaad ne a Natã sẽn yɩ neb sẽn da pẽ ne pĩnd wẽndẽ Israɛll rĩm a Davɩɩdã n gʋls 2 Sãmwɛll sebrã. * B gʋlsa sebrã n baas yʋʋm 1040 sẽn deng Kirist rogmã sẽnẽ, a Davɩɩd yʋʋm 40 naamã baasg sẽnẽ. A gomda a Davɩɩd la a zoodã ne a Zeova wã yell n yɩɩda. Kiba-kãngã sẽn be yamleoogã wilgda sẽn yɩ to-to tɩ tẽng sẽn da gudg wa lebg rĩung sẽn yidg n tar zems-n-taar tɩ rĩm sẽn tar daood rɩt naam a zugu. Kibarã pida ne yɛl toɛy-toɛy sẽn be yamleoogo.

A DAVƖƖD RA ‘PAAMDA PÃNG WƲSG’ N PAASDẼ

(2 Sãmwɛll 1:1–10:19)

A Davɩɩd sẽn maan bũmb ning b sẽn wa n togs-a a Sayull ne a Zonatã kũumã wilga a sẽn da tagsd to-to ne nin-kãensã la ne a Zeova. B zaea a Davɩɩd rĩung kaam Hebrõ t’a lebg Zida buudã rĩma. B kɩtame t’a Sayull biig a Is-bosɛt me lebg Israɛll soolmã sẽn ketã rĩma. A Davɩɩd ra ‘paamda pãng wʋsg’ n paasdẽ, tɩ yʋʋm a yopoe la pʋɩ-sʋk poore, a lebg Israɛll fãa rĩmã.—2 Sãmwɛll 5:10.

A Davɩɩd zab n deega Zerizalɛm Zebuzit rãmba nugẽ n kɩt t’a lebg a rĩungã na-tẽnga. A sẽn mak pipi n na n tall Kãabg Koglgã n kẽng Zerizalɛmmã baasa wẽnga. La naoor a yiib-n-soabã a tõogame, tɩ kɩt t’a sao sũ-noog yĩnga. A Zeova maana kaool ne a Davɩɩd Rĩung yĩnga. Wẽnnaam sẽn da be ne a Davɩɩd wakat fãa wã yĩnga, a tõoga a bɛɛbã.

Sogsg sẽn tik verse rãmb zut n paam leokre:

2:18—Bõe yĩng tɩ b ra boond a Zoaab ne a ba-biis a yiibã tɩ b ma a Tseruza kamba? Gʋlsg Sõamyã babg ning b sẽn gʋls ne Hebre goamã pʋgẽ, naoor wʋsgo, yaa ba wã yʋʋr la b tikd n sõdg ned yaab rãmb roog n siki. Tõe t’a Tseruza sɩdã kii pĩnda, pa rẽ bɩ mikame tɩ pa zems tɩ b pʋd a sɩdã yʋʋr Gʋlsg Sõamyã kibarẽ ye. Tõeeme tɩ b sẽn sõdg a Tseruza yʋʋrã, yaa a sẽn yaa a Davɩɩd tão tã-tã wall a ma pʋg-to biigã yĩnga. (1 Kɩbaya 2:15, 16) Zĩig ning bal b sẽn gomd ba-biis a tãabã ba wã yell yaa b sẽn wilgd t’a yaoogã bee Betlehɛmmã.—2 Sãmwɛll 2:32.

3:29—‘Ninsaan-pagã’ yaa bõe? Ra yaa pagbã n da wĩid lamd Israɛlle. Woto yĩnga b sẽn da boond b rãmb tɩ ninsaan-pagbã tõe n da yaa rap sẽn pa tõe n tʋm tʋʋm kẽere, wala zabre, tɩ ra yaa tɩlae ne-b tɩ b tʋm pʋg-tʋʋmã.

5:1, 2—B sẽn kʋ a Is-bosɛtã poore, taa wakat a wãn t’a Davɩɩd yaool n lebg Israɛll buudã fãa rĩma? Wõnda d tõe n yeelame t’a Is-bosɛt sɩnga a naamã sẽn kaoos yʋʋm a yiibã rɩɩb a Sayull kũumã poor bilfu, tɩ rẽ zems ne sasa ning a Davɩɩd sẽn wa n na n sɩng a naamã rɩɩb Hebrõ wã. A Davɩɩd zĩnda Hebrõ n dɩ naam Zida zug yʋʋm a yopoe la pʋɩ-sʋka. A sẽn lebg Israɛll neba fãa rĩmã poor bala, a kɩtame tɩ Zerizalɛm lebg a na-tẽnga. Dẽnd a Is-bosɛt kũumã poore, maana yʋʋm a nu t’a Davɩɩd na n yaool n lebg Israɛll neba fãa rĩma.—2 Sãmwɛll 2:3, 4, 8-11; 5:4, 5.

8:2—Israɛll nebã ne Moaab nebã zabrã poore, yaa Moaab neb a wãn la b kʋ-yã? Tõe tɩ tũu ne magb tɩ b bãng b sõorã, la pa ne sõdb ye. Wõnda wa a Davɩɩd kɩtame tɩ Moaab nebã gãand tẽng n kɛgl taab t’a mak-b ne wĩiri. Wĩirã makr a tãab sʋka, tog n yaa makr a yiib pʋgẽ neb la b kʋ n bas a ye tɩ põse, sẽn dat n yeel tɩ Moaab neb a tãab sʋka, b kʋʋ a yiibu, la b bas a ye tɩ põse.

Zãmsg tõnd yĩnga:

2:1; 5:19, 23. A Davɩɩd reng n soka a Zeova n ges la a yaool n tɩ zĩnd Hebrõ, la nand t’a tɩ zab ne a bɛɛbã me a maana boto. Tõnd me sã n wa segd n dɩk sard sẽn tõe n maan tõnd tẽebã bũmbu, d segd n deng n baoa a Zeova sor-wilgri.

3:26-30. Sũ-dokr wata ne yɛla.—Rom dãmba 12:17-19.

3:31-34; 4:9-12. A Davɩɩd sẽn pa bao n na n dok a sũur la a pa kisg neb nins sẽn kis-a wã, yaa mak-sõngo.

5:12. D pa tol n segd n yĩm t’a Zeova zãmsa tõnd a soayã la a kɩt tɩ d tõe n paam a zood ye.

6:1-7. Baa a Davɩɩd sẽn da rat n maan sẽn yaa neerã, a sẽn kɩt tɩ b rɩk Kãabg Koglgã ne sarɛtã ra kɩɩsda Wẽnnaam noore, tɩ woto baas wẽnga. (Yikri 25:13, 14; Sõdbo 4:15, 19; 7:7-9) A Uza sẽn gãd Kãabg Koglgã me wilgdame tɩ neer maaneg yam pa kɩtd tɩ Wẽnnaam sẽn baood tɩ b maanã toeem ye.

6:8, 9. Yel-pakr taoore, a Davɩɩd sũur reng n sãama wʋsgo, rẽ poor tɩ rabeem yõk-a, la tõe t’a ninga a Zeova taal menga. D sã n pa tũ Wẽnnaam a Zeova noyã tɩ wa ne zu-loees n kõ-do, d segd n gũusame n da ning-a taal ye.

7:18, 22, 23, 26. A Davɩɩd sik-m-mengã, a sẽn da sakd a Zeova zãng-zãng la a ra nong n pẽgd Wẽnnaam yʋʋrã yaa yel-manesem sẽn yaa sõma tɩ d segd n dɩk a togs-n-taar dẽ wɛɛngẽ.

8:2. Bãngr-gomd b sẽn deng n togs n paam pidsg yʋʋm 400 poore. (Sõdbo 24:17) A Zeova gomd pidsda wakat fãa.

9:1, 6, 7. A Davɩɩd pidsa a kãabgã. Tõnd me sã n kãab bũmbu, d segd n mao n pids-a lame.

A ZEOVA KƖTAME TƖ TOOG PAAM A SẼN ZAE A SOABÃ

(2 Sãmwɛll 11:1–20:26)

A Zeova yeela a Davɩɩd yaa: “Gese, mam na n kɩtame tɩ toog kẽ f zakã. Mam na n dɩka f pagbã n kõ ned a to t’a gãand-b wĩntoog fo nifẽ.” (2 Sãmwɛll 12:11) Bõe yĩng t’a Zeova togs gom-kãensã? Yaa a Davɩɩd sẽn maan yel-wẽnd ning ne a Batseba wã yĩnga. Baa ne Wẽnnaam sẽn kõ a Davɩɩd sugr a sẽn tek yam n kos sugrã yĩnga, a pa põs a yel-wẽndã biis ye.

Pipi, biigã a Batseba sẽn dogã kiime. Sẽn pʋgle, a Davɩɩd bipugl a Tamaar tão a Amno yõg-a lame. A Absalom sẽn yaa Tamaar kẽem tã-tã wã kʋʋ a Amno n dok a sũuri. A Absalom zãmba a ba-roakã n kõ a meng naam Hebrõ n kɩt tɩ b moone. Yɩɩ tɩlae t’a Davɩɩd zoe n yi Zerizalɛm. A Absalom gãanda a ba wã pʋg-bi piigã a sẽn loog n bas tɩ b yõd n ges zakã yellã. Yaa b sẽn kʋ a Absalommã poor bal la a Davɩɩd yaool n leb a naamẽ wã. Bẽnzame ned a Seba tõdgrã baasa ne a kʋʋbo.

Sogsg sẽn tik verse rãmb zut n paam leokre:

14:7, NW—Bõe la ‘mam daoog bug-saallã’ makda? Raoog bug-saallã makda ned bi-yend sẽn ket n vʋɩya.

19:29—Bõe yĩng t’a Davɩɩd leok woto, a Mefibosɛt sẽn wilg-a yɛlã sẽn yɩ to-to wã? A Davɩɩd sẽn kelg a Mefibosɛtã poore, a ra segd n bãngame t’a sẽn da reeg a Ziba goamã, a tudgame. (2 Sãmwɛll 16:1-4; 19:24-29) Wõnda wa rẽ zaba a Davɩɩd tɩ kɩt t’a ra pa ye rat n wʋm baa fʋɩ yellã zug ye.

Zãmsg tõnd yĩnga:

11:2-15. B sẽn togs a Davɩɩd pãn-koms toɛy-toɛyã vẽeneg Biiblã pʋgẽ wã yaa kaset sẽn wilgd tɩ Biiblã sɩd yaa Wẽnnaam Gomde.

11:16-27. D sã n maan yel-wẽn-kãsenga, d pa segd n bao n na n soalg-a wala a Davɩɩd sẽn maanã ye. D segd n togsa a Zeova d kongrã la d tɩ bao sõngr tigingã kãsem dãmb nengẽ.—Yelbũna 28:13; Zak 5:13-16.

12:1-14. A Natã kõo neb nins b sẽn yãk tɩ b yaa kãsem dãmb tigingã pʋgẽ wã mak-sõngo. B segd n sõnga neb nins sẽn maan yel-wẽnã tɩ b rems b yel-manesmã. Kãsem dãmbã segdame n pids b taoor-sobend tʋʋm kãng neere.

12:15-23. A Davɩɩd sẽn tall tagsg sẽn zems ne bũmb ning sẽn paam-a wã, kɩtame t’a tall manesem sẽn zems a toogã pʋgẽ.

15:12; 16:15, 21, 23. Sẽn da wa n wõnd a Absalom na n deega naamã, wuk-m-meng la rat-taoor yĩng kɩtame tɩ sagend a Ahitofɛll sẽn da tar yam wʋsgã lebg zãmb soaba. Ned sã n tar yam n yaool n pa tar sik-m-meng la kɩs-sɩd ne a taaba, tõe n yɩɩ yell ne-a.

19:24, 30. A Mefibosɛt sɩd talla mi-beoog wʋsg ne a Davɩɩde, a sẽn tall nonglem ne-a wã yĩnga. A sak n tũu rĩmã sẽn dɩk sard ning a Ziba wɛɛngẽ wã. D sã n tar mi-beoog ne a Zeova la a siglgã, segd n kɩtame tɩ d yɩ sakdba.

20:21, 22. Yam soab tõe n kɩtame tɩ neb wʋsg põs sãoongo.—Koɛɛg Soaba 9:14, 15.

D LƲƖ A ZEOVA NUGẼ

(2 Sãmwɛll 21:1–24:25)

A Sayull sẽn da kʋ Gabaõ nebã n tall zɩɩm samdã yĩnga, yʋʋm a tãab kom n kẽ tẽngã. (Zozue 9:15) Gabaõ nebã kosa a Sayull komdibli a yopoe n na n kʋ n dok b sũy ne zɩɩm sam-kãnga. A Davɩɩd kõo Gabaõ nebã neb a yopoeyã tɩ b kʋ, tɩ sa-kãseng na n ni tɩ warã sa. ‘A Davɩɩd ne a nebã kʋʋ’ Filisti nin-wobd a naase.—2 Sãmwɛll 21:22.

A Davɩɩd maana yel-wẽn-kãseng a sẽn kɩt tɩ b sõd nin-buiidã. A teka yam n kos sugr la a sak n na n lʋɩ a Zeova nugẽ. (2 Sãmwɛll 24:14) Rẽ kɩtame tɩ bã-loangdg kʋ neb 70000. A Davɩɩd saka a Zeova noor tɩ bã-loangdgã sa.

Sogsg sẽn tik verse rãmb zut n paam leokre:

21:8—Bõe yĩng tɩ b yet ka t’a Sayull bipugl a Mikal talla kamb a nu tɩ 2 Sãmwɛll 6:23 yaool n yetẽ t’a pa tol n paam biig a yõor tɛka? Bũmb ning neb wʋsg sẽn sak n deeg yaa b sẽn bilg tɩ kom-kãens yɩɩ a Mikal tão a Meraab sẽn yɩ a Adriɛll pagã kambã. Wõnda a Meraab kii pĩnd t’a Mikal sẽn da pa tar kambã reeg a komdibli wã n wubi.

21:9, 10—A Rizpa gũu a kamb a yiibã la a Sayull yagens a nu wã Gabaõ nebã sẽn kʋ wã n tãag wakat bʋgo? B luula neb a yopoeyã ‘kẽebg wakate,’ tʋʋlg bɩ tʋʋl-nif kiuugã pʋgẽ. B basa b kũumã tãngã zugu. A Rizpa gũu kũ-rãmb a yopoeyã wĩntoog la yʋng hal t’a Zeova wa kɩt tɩ sa-kẽeng ni tɩ warã sa, tɩ wilg t’a sũur sigame. Sa-kẽeng ra pa tõe n ni tɩ pa zĩ-likr kiuugã pʋgẽ kẽebgã poor ye. Dẽnd a Rizpa gũu kiis a nu bɩ a yoobe. Rẽ poore, a Davɩɩd kɩtame tɩ b tɩ tall b kõbã n wa tɩ b mumi.

24:1—Bõe yĩng t’a Davɩɩd sẽn sõd nin-buiidã, yaa yel-wẽn-kãseng la a sẽn maanã? Rẽ pa rat n yeel tɩ Tõogã gɩdga nin-buiid sõdb ye. (Sõdbo 1:1-3; 26:1-4) Biiblã pa wilgd bũmb ning sẽn kɩt t’a Davɩɩd sõd nebã ye. La pipi Kɩbaya 21:1 wilgdame tɩ yaa a Sʋɩtãan n tus a Davɩɩd t’a sõd nebã. Sẽn yɩ to-to fãa, a Davɩɩd tãb-biisã naab a Zoaab ra miime tɩ pa zems t’a Davɩɩd sõd nebã, tɩ kɩt t’a ra mak n na n kɩt t’a Davɩɩd ra sõd nin-buiidã ye.

Zãmsg tõnd yĩnga:

22:2-51. A Davɩɩd yɩɩn-kãngã sẽn be yamleoog wʋsgã wilgdame t’a Zeova la sɩd Wẽnnaamã, la yẽ n segd ne tõnd teegr zãng-zãnga!

23:15-17. A Davɩɩd ra waoogda tõog ning Wẽnnaam sẽn kõ vɩɩmã la zɩɩmã wɛɛngẽ wã wʋsg hal tɩ kɩt t’a tõdg t’a kõn maan bũmb sẽn da wõnd tõog kãng kɩɩsg ye. Tõnd me segd n talla tags-kãng buud ne Wẽnnaam noyã fãa.

24:10. A Davɩɩd sũur kasetã tus-a lame t’a tek yam n kos sugri. Rẽ yĩnga tõnd sũur kasetã yaa sõma n sek a na tus-d tɩ d maan woto bɩ?

24:14. A Davɩɩd ra mii hal sõma t’a Zeova nimbãan-zoeer yɩɩda ninsaalbã. Rẽ yĩnga tõnd me kɩsa sɩd wa yẽ tɩ yaa woto bɩ?

24:17. A Davɩɩd sũur sãama wʋsg a beegrã sẽn kɩt tɩ toog paam buudã tõrã yĩnga. Ned sẽn tek yam n kos sugr a beegr yĩng sũur segd n sãama wʋsg a beegrã sẽn wa ne paoogr tigingã zugã yĩnga.

D tõe n ‘taa Wẽnnaam yam’

Israɛll rĩm a yiib-n-soabã yɩɩ ned sẽn ‘ta a Zeova yam.’ (1 Sãmwɛll 13:14) A Davɩɩd yam pa tol n yo ne Wẽnnaam noyã tɩrlem ye, la a pa bao n na n soog a meng Wẽnnaam taoor ye. Wakat fãa, a sã n da konge, a sakd n deegame t’a beegame, n sak kiblg la a rems a manesmã. A Davɩɩd da yaa wẽn-sakda. Rẽ yĩnga pa yam bũmb tɩ d rɩk a togs-n-taare, sẽn yɩɩd fãa, d sã n wa beeg sɩda?

A Davɩɩd vɩɩmã kibar wilgda vẽeneg tɩ sak n deeg t’a Zeova la ãndũniyã naab sẽn ka to baoodame tɩ f sak noy nins a sẽn kõ sõma la wẽngã wɛɛngẽ wã, la f modg n tũ-b wakat fãa. Woto yaa bũmb tõnd me sẽn tõe n maane. D sɩd tara mi-beoog wʋsgo, zãmsg ning d sẽn paam 2 Sãmwɛll sebrã pʋgẽ wã yĩnga! Koɛɛg ning Wẽnnaam sẽn vẽneg tɩ be a pʋgẽ wã sɩd vɩɩme la a tara pãnga.—Hebre dãmba 4:12.

[Tẽngr note]

^ sull 4 Baa ne a Sãmwɛll sẽn pa naag n gʋls seb-kãngã wã, b rɩka a yʋʋrã n pʋd sebrã, bala a Sãmwɛll sɛb a yiibã ra bee seb-pindem a ye pʋgẽ sɩngrẽ wã, Biiblã sɛb nins b sẽn gʋls ne Hebre wã pʋgẽ. Yaa a Sãmwɛll n gʋls pipi Sãmwɛll sebrã bab-kãsenga.

[Foto, seb-neng a 8]

A Davɩɩd sẽn da tẽr a soab ning sẽn kɩt t’a lebg rĩm sẽn tar pãngã yellã, sõng-a lame t’a kell n tall sik-m-menga

[Foto rãmba, seb-neng 10]

“Mam na n kɩtame tɩ toog kẽ fo zakẽ wã”

A Batseba

A Tamaar

A Amno