1, 2. Batu babañata baanga cwañi misebezi yebaeza?

HAÑATA batu baitibahazanga ka misebezi yebaeza. Batu babañata baikutwa kuli musebezi obaeza kamba situlo sabona ki zona zebonisa kuli ki ba butokwa. Mwa lizo zeñwi, hamubata kuziba mutu yomuñwi, yeñwi ya lipuzo zebuziwanga pili ki ya kuli: “Ki musebezi mañi omueza?”

² Fokuñwi Bibele italusanga batu ka kuya ka misebezi yebaeza. Bibele ibulela za “Mateu mutelisi”; “Simoni, musuhi wa matalo”; ni “Luka mualafi yalatwa.” (Mat. 10:3; Lik. 10:6; Makolo. 4:14) Batu hape bazibahalanga ka misebezi kamba buikalabelo bobaeza mwa kopano ya Mulimu. Lubalanga za Mulena Davida, mupolofita Elia, ni muapositola Paulusi. Baana ba, nebaitebuha hahulu misebezi yene bafilwe ki Mulimu. Haiba lunani buikalabelo bolufilwe, ni luna luswanela kuitebuha buikalabelo bo.

3. Ki kabakalañi mizwale babahulile habaswanela kuluta babanca misebezi? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.)

³ Buñata bwaluna lwalata musebezi olueza, mi lutabela kuzwelapili kuezanga musebezi wo. Kono ka bumai, kuzwa mwa miteñi ya Adama, batu ba lusika loluñwi bafitanga fa kuhula, mi bayoliwanga ki batu ba lusika loluñwi. (Muek. 1:4) Mwa linako zaluna, taba yeo itahisize butata kwa Bakreste ba niti. Musebezi wa batu ba Jehova uzwelapili kuekezeha. Halunze lueza misebezi  yeminca, lukalanga kuituta linzila zenca za kupeta ka zona misebezi yeo, ili zeo hañata likona kuama kuitusisa lipangaliko zenca. Mizwale babañwi babahulile kwakona kubabela taata kukala kuitusisa lika zenca zeo. (Luka 5:39) Mi nihaikaba kuli mizwale babahulile bakona kuitusisa lika zeo, babanca bakona kuba ni maata afita a mizwale babahulile. (Liprov. 20:29) Ka mukwa ocwalo, mizwale babahulile babonisa lilato labona ka kutusa babanca kueza zwelopili kuli bafiwe misebezi yemiñwi.—Mubale Samu 71:18.

4. Ki kabakalañi babañwi haku babelanga taata kufa babañwi misebezi? (Mubone mbokisi yeli: “ Mabaka Babañwi Habasa Fangi Babañwi Misebezi.”)

⁴ Babanani buikalabelo kukona kubabela taata kufa babanca misebezi. Babañwi baikalelwanga kuli bakatuhela kueza musebezi obalata hahulu. Babañwi baikalelwanga kuli lika halina kuzamaya hande, ka kunahana kuli mizwale babanca habakoni kueza hande misebezi sina bona. Babañwi bona baikutwanga kuli habana nako ya kuluta babañwi misebezi. Kono hape ni bona babanca baswanela kuba ni pilu-telele haiba basafiwi misebezi yemiñwi ya kueza.

5. Ki lipuzo mañi zeluka nyakisisa mwa taba ye?

⁵ Halunyakisiseñi lipuzo zepeli ka za taba ye ya kufa babañwi misebezi. Puzo yapili ki ya kuli: Mizwale babahulile bakona kutusa cwañi babanca kuli bafiwe buikalabelo, mi ki kabakalañi kueza cwalo hakuli kwa butokwa? (2 Tim. 2:2) Puzo yabubeli ki ya kuli: Ki kabakalañi babanca habaswanela kuba ni mubonelo olukile habanze batusa mizwale babanani yeloseli ni kuituta ku bona? Ka kukalisa, haluboneñi ka mo Mulena Davida naatuselize mwanaa hae kuli aeze musebezi wa butokwa.

6. Mulena Davida naabata kuezañi, mi Jehova naamubuleleziñi?

⁶ Hamulaho wa kupila sina mubalehi ka nako yetelele, Davida aba mulena mi akala kupila mwa ndu yende hahulu. Ka kubilaezwa ki taba ya kuli nekusina “ndu,” kamba tempele, yene ifilwe ku Jehova, Davida abata kuyaha ndu yecwalo. Kacwalo abulelela  mupolofita Natani, ali: “Na nipila mwa ndu ya likota za sidare kono aleka ya tumelelano ya Jehova i mwa tende ya masila.” Natani amualaba, ali: “Ueze kaufela sesi mwa pilu yahao, kakuli Mulimu wa niti uinzi ni wena.” Kono Jehova naasika mulaela kuli ayahe ndu yeo. Abulelela Natani kuli ayo taluseza Davida kuli: “Haki wena yaka niyahela ndu monika ina.” Nihaike kuli Jehova naabulelezi Davida kuli naakazwelapili kumufuyaula, Mulimu alaela kuli Salumoni mwanaa Davida ki yena yanaaswanela kuyaha tempele. Davida naaezizeñi?—1 Makol. 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1.

7. Davida naaezizeñi Jehova hanaa mutaluselize kuli haki yena yanaaka yaha tempele?

⁷ Davida naasika tuhela kutusa mwanaa hae, ka kubilaela kuli haana kufiwa tumbo ya kupeta musebezi wa kuyaha tempele. Mi mane muyaho wo, neutilo bizwa kuli tempele ya Salumoni, isiñi tempele ya Davida. Davida niha naaikutwile bumaswe kuli naasike apeta musebezi wanaalakaza hahulu kueza, naatusize hahulu mwa musebezi wo. Aonga-onga babeleki ni kukubukanya sipi, kopa, silivera, ni gauda, hamohocwalo ni likota za sidare. Mi hape asusueza Salumoni, ali: “Cwale mwanaka, haike Jehova abe ni wena, ukondise mi uyahe ndu ya Jehova Mulimu wahao, kulikana ni mwabulelezi ka zahao.”—1 Makol. 22:11, 14-16.

8. Ki kabakalañi mwendi Davida hanaakona kunahana kuli Salumoni naasike akona kuzamaisa musebezi wa kuyaha tempele, kono naaezizeñi?

⁸ Mubale 1 Makolonika 22:5. Mwendi Davida naakona kunahana kuli Salumoni naasike akona kuzamaisa musebezi wa butokwa hahulu wo. Kakuli mane tempele yeo neiswanela kuba “yende hahulu nikufita,” mi Salumoni ka nako yeo neli ‘mwanana mi naasatokwa zibo.’ Niteñi, Davida naaziba kuli Jehova naakatusa Salumoni kupeta musebezi wanaafilwe. Kacwalo Davida yena amutusa feela kulukisa lika zeñata hahulu zenetokwahala.

9. Mizwale babahulile bakona kuba cwañi ni tabo habafa babañwi misebezi? Mufe mutala.

⁹ Mizwale babahulile habaswaneli kubilaela, nako haifita ya kuli bafe buikalabelo bwabona ku babanca. Kono kuluta babanca misebezi, kukatusa hahulu kuli musebezi uzwelepili. Mizwale babanani buikalabelo baswanela kutaba hahulu mizwale babanca bene balutile habakwanisa zetokwahala kuli bapete misebezi mwa kopano. Ka mutala, muunge kuli ndate uluta mwanaa hae kuzamaisa mota. Mwana yo hasali yomunyinyani, uituta ka kutalima feela zebaeza bo ndatahe. Kono hasaahulile, bo ndatahe bakala kumutaluseza zebaeza. Mi cwale mutangana yo hasaakwanisize lilimo za kuli afiwe situpa sa kuzamaisa mota, ukala kuzamaisa mota, mi bo ndatahe bazwelapili kumuluta lika zeñwi. Fokuñwi bakona kuyapananga, kono hasamulaho, bo ndatahe habanze basupala, mwana yo ki yena yakazamaisanga hahulu. Ndate yomunde watabanga mwanaa hae hakala kupeta misebezi  yanaaezanga, mi haikutwangi kuli ki yena yatokwa kuzamaisa lika. Ka mukwa oswana, mizwale babahulile baikutwanga hande hababona mizwale babanca bene balutile inze bapeta misebezi mwa kopano.

10. Mushe naaikutwile cwañi ka za kuba ni libubo ni maata?

¹⁰ Ka kuba mizwale babahulile, luswanela kutokomela kuli lusike lwaba ni muna. Mulemuhe mwanaaezelize Mushe muta babañwi mwa mafulo a Maisilaele nebakalile kueza sina bapolofita. (Mubale Numere 11:24-29.) Joshua, yanaatusanga Mushe, naabata kubahanisa. Mwendi naanahana kuli batu bao nebafukuza kwa maata ni libubo la Mushe. Kono Mushe aalaba kuli: “Kikuli uutwa lifufa kabakala ka? Batili, nenika tabela kuli kambe batu ba Jehova kaufelaa bona ki bapolofita, ni kuli Jehova abeye moya wahae fahalimwaa bona!” Mushe naaziba kuli ki Jehova yanaazamaisa lika. Mwa sibaka sa kuipatela libubo, Mushe abulela kuli naakatabela kuli limpo zeswana zeo za kupolofita lifiwe kwa batanga ba Jehova kaufela. Ka kuswana ni Mushe, kana ni luna lwatabanga haiba babañwi bafiwa buikalabelo bone bukakona kufiwa ku luna?

11. Muzwale yomuñwi naabuleziñi musebezi wanaaezanga hane ufilwe ku yomuñwi?

¹¹ Mwa miteñi yaluna, kunani mitala yemiñata ya mizwale babasebelize ka taata ka lilimo-limo ili babalutile babañwi misebezi. Ka mutala, muzwale yomuñwi yabizwa Peter, ubile mwa sebelezo ya nako kaufela ka lilimo zefitelela 74, mi ze 35 ku zona, ulisebelize inze ali fa ofisi ya mutai kwa Europe. Mi kufitela cwanoñu fa, ki yena yanaaokamela Liluko la Sebelezo. Kono ka nako ya cwale, muzwale yomunca yabizwa Paul, ili yanaasebelize ni bo Peter ka lilimo lisikai, ki yena yasaaokamela liluko leo. Bo Peter hane babuzizwe mone baikutwezi musebezi one baezanga hane ufilwe ku bo Paul, nebabulezi kuli: “Nitabile hahulu kuli kunani mizwale babalutilwe kueza misebezi, mi baipeta hande hahulu.”

12. Luitutañi kwa taba ya mwa Bibele yebulela za Roboami?

¹² Salumoni hasaashwile, mwanaa hae Roboami amuyola fa bulena. Roboami hanaatokwa kelezo ya mwanaaka petela buikalabelo bwahae, naabuzize baana-bahulu pili. Kono ahana kelezo yabona! Autwa kelezo ya mitangana bane bahulile hamoho ni yena, ili bane bamusebeleza ka nako yeo. Zenezwile mwateñi nesi zende. (2 Makol. 10:6-11, 19) Luitutañi mwa taba ye? Luswanela kuteelezanga ka tokomelo kwa kelezo ya mizwale babahulile, babanani yeloseli. Nihaike kuli babanca habaswaneli kuikutwa kuli batamehile kulatelela mone liezezwanga lika kwamulaho, habaswaneli kumatukela kuhana kelezo ya mizwale babahulile.

13. Mizwale babanca bakona kuswalisana cwañi ni mizwale babahulile?

¹³ Mizwale babañwi babali babanca mwendi sebaokamela misebezi yebaeza mizwale babahulile. Nihaike kuli mizwale babanca bao ki bona base baokamela misebezi yeo, basika eza kale likatulo, nebaka eza hande kukupanga tuso ni butali kwa mizwale babahulile ili babanani yeloseli mwa misebezi yeo. Bo Paul, base babulezwi, ili babafilwe musebezi one baezanga bo Peter wa kuokamela liluko la fa Betele, nebaize: “Nenikupile kelezo ku bo Peter, mi nenisusuelize babañwi mwa liluko laluna kuezanga nto yeswana.”

14. Luitutañi kwa swalisano yeneli mwahalaa Timotea ni muapositola Paulusi?

¹⁴ Timotea, yanaali mutangana, naasebelize ni muapositola Paulusi ka lilimo zeñata. (Mubale Mafilipi 2:20-22.) Paulusi naañolezi ba kwa Korinte kuli: “Nimilumela Timotea,  kakuli ki mwanaka yalatwa ni yasepahala ku Mulena. Uka mihupulisa miezezo yaka ya lika ku Kreste Jesu, sina monilutela kai ni kai mwa liputeho kaufela.” (1 Makor. 4:17) Manzwinyana ao abonisa kuli Paulusi ni Timotea nebaswalisana hande luli. Paulusi naabile ni nako ya kuluta Timotea “miezezo [yahae] ya lika ku Kreste.” Timotea naaitutile ka tokomelo mi afita fa kulatwa ki Paulusi, mi Paulusi naanani buikolwiso bwa kuli Timotea naakakona kuyo tiisa mizwale ni likaizeli ba kwa Korinte. Wo ki mutala omunde hahulu obaswanela kulikanyisa baana-bahulu kacenu, habanze baluta mizwale misebezi ya kuokamela puteho!

15. Kelezo ya Paulusi yanaañolezi Bakreste ba kwa Roma ikona kulutusa cwañi haiba luamiwa ki licinceho?

¹⁵ Lupila mwa linako zetabisa hahulu. Kopano ya Jehova fa lifasi isweli yahula ni kuzwelapili ka linzila zeñata, kono zwelopili yeo itahisa kuli kube ni licinceho. Haiba luamiwa ki licinceho zeo, haike lube ni buikokobezo ka kuisa pilu kwa musebezi wa Jehova, isiñi kwa lika zelubata luna. Kueza cwalo kutahisa kuli luswalisane. Paulusi naañolezi Bakreste ba kwa Roma kuli: “Nibulelela mutu kaufela mwahalaa mina kuli asike anahana kuli ki yomutuna kufita mwainezi, kono anahane hande, yomuñwi ni yomuñwi sina Mulimu mwamufezi tumelo. Kakuli sina mubili waluna haunani lilama zeñata, kono lilama zeo kaufela haliezi musebezi oswana, cwale ni luna, niha luli babañata, lu mubili ulimuñwi ku Kreste.”—Maro. 12:3-5.

16. Mizwale babahulile ni mizwale babanca, hamohocwalo ni basali babona, bakona kuezañi kuli mwa kopano ya Jehova kube ni kozo ni swalisano?

¹⁶ Kacwalo kusina taba ni miinelo yeluli ku yona, kaufelaa luna lusebeze ka taata mwa musebezi obubanisa Mubuso wa Jehova. Mina mizwale babahulile, mulute mizwale babanca kueza misebezi yemueza. Mina mizwale babanca, muamuhele buikalabelo, mube ni buishuwo, mi mubonise likute kwa mizwale babahulile. Mi mina basali babanyezwi, mulikanyise Prisila musalaa Akila, yanaazamayanga ni muunaa hae Akila ni kuzwelapili kumutusa, miinelo yabona niha neicincanga.—Lik. 18:2.

17. Jesu naasepile balutiwa bahae kuli nebaka ezañi, mi naabalutile kueza musebezi mañi?

¹⁷ Jesu naalutomezi mutala omunde hahulu wa kuluta babañwi kuli bafiwe misebezi. Naaziba kuli naatuha atuhela kueza musebezi wahae wa kukutaza fa lifasi, ni kuli babañwi ki bona bane bakazwelapili kupeta musebezi wo. Nihaike kuli balutiwa bahae nebasika petahala, naabasepile mi abataluseza kuli nebaka eza misebezi yemituna hahulu kufita yanaaezize. (Joa. 14:12) Naabalutile lika kaufela hande, mi bakutaza taba yende mwa lifasi kaufela lene lizibahala ka nako yani.—Makolo. 1:23.

18. Ki limbuyoti mañi zelulibelela kuamuhela kwapili, mi ki lika mañi zelukona kueza cwale?

¹⁸ Jesu hasaashwile ni kufana bupilo bwahae sina sitabelo, naazuselizwe kwa lihalimu ili kwanaaizo fiwa musebezi omutuna ni maata “fahalimwaa milonga kaufela ni bubusi ni maata ni bulena.” (Maef. 1:19-21) Haiba luzwelapili kusepahala kuisa lifu pili Armagedoni isika fita kale, lukazusiwa mwa lifasi lelinca la batu babalukile, ili molukaba ni misebezi yemiñata yetabisa. Kono ka nako ya cwale, kunani musebezi wa butokwa hahulu oluswanela kueza kaufelaa luna, ili wa kukutaza taba yende ni kuluta batu kuba balutiwa. Haike kaufelaa luna, ibe kuli lu banana kamba lu babahulu, luzwelepili “kueza zeñata mwa musebezi wa Mulena.”—1 Makor. 15:58.