استفادهٔ روزانه از سخن نیک
درس ۱۱
استفادهٔ روزانه از سخن نیک
۱. چه چیزی باعث خواهد شد که سخن ما برای یَهُوَه لذتبخش باشد؟
۱ «سخنان زبانم . . . منظور نظر تو باشد، ای خداوند.» ( مز. ۱۹:۱۴) برای این منظور، باید از چیزهای نیک و مناسب سخن بگوییم و طرز سخن گفتن ما شایستهٔ یک خادم خدا باشد. میخواهیم سخن ما ثابت کند که علاوه بر آن اوقاتی که در سالن ملکوت یا در خدمت موعظه هستیم هر روز خادمان وفادار خدا میباشیم. در این صورت طرز سخنی که در منزلمان، در محل کار، و یا در مدرسه استفاده میکنیم، انعکاس خوبی بر خدمتمان خواهد داشت.—۲ قرنت. ۶:۳.
۲، ۳. چرا طرز سخن گفتن و انتخاب کلمات مهم است؟
۲ نحوهٔ سخن گفتن اهمیت بسزایی دارد. آن شامل حالات چهره و لحن صدایمان است. ما به عنوان شاهدان یَهُوَه، سعادتمند هستیم. پس، این سعادتمندی باید در صورتمان مشهود باشد. حالتی دوستانه و لبخندی گرم مردم را جلب میکند. گرچه حقایق کتاب مقدس که ما در مورد آن صحبت میکنیم جدّی هستند، ولی دلگرمکننده نیز میباشند. بنابراین با شوق و ذوق صحبت کن! حالتی «خشک و بیروح» با پیام امیدبخش ما سازگار نیست.
۳ در حالی که خود را با سخن نیک آشنا میکنی، خواهی فهمید که کلمات و اصطلاحات دارای «خصوصیتهای منحصربفرد» میباشند، آنها ممکن است تلخ یا شیرین، ملایم یا خشن، دوستانه یا خصمانه، بناکننده و یا دلسردکننده باشند. بنابراین، بسیار مهم است که کلمه یا اصطلاح صحیح را انتخاب کنی. بخصوص زمانی که کلمات حقیقت یا بشارت ملکوت مورد نظر باشند.
۴. چگونه میتوانیم گنجینهٔ لغات خود را گسترش دهیم؟
۴ گسترش گنجینهٔ لغات. با نگاهی مختصر به یک فرهنگ لغات، خواهیم دید که برای ستایش نمودن یَهُوَه کمبود کلمات وجود ندارد. امّا سؤال این است که تا چه حدّی از این فرهنگ موجود لغات استفاده میکنیم؟ هنگام مطالعه، چنانچه با کلمهای روبرو میشوی که معنی آن را بدرستی نمیدانی آیا به فرهنگ لغات مراجعه میکنی؟ و اگر فرصت آن نیست، آیا آن کلمه را علامتگذاری میکنی تا بعداً معنی آن را درآوری؟ این کار به تو کمک میکند تا گنجینهٔ لغات خود را گسترش دهی. در عین حال، خواهی دید که بسیاری از کلمات را میشناسی، امّا از آنها در صحبت روزمرهٔ خود استفاده نمیکنی. سعی کن در مواقع مناسب آنها را به کار ببری. مطمئناً به نفع تو است که به عنوان یک خادم یا شاگرد مسیحی در بهبود توانایی سخن گفتن خود بکوشی.
۵، ۶. در استعمال صحیح کلمات، چه چیزی میتواند ما را یاری دهد؟
۵ یاد بگیر از کلمات صحیح استفاده کنی. مثلاً، ممکن است دو کلمه معنای مشابه داشته باشند ولی تحت شرایط مختلف معنای متفاوت بدهند. اگر به این موضوع توجه داشته باشی هرگز شنوندگان خود را نخواهی رنجانید و وضوح سخنان خود را بهبود خواهی بخشید. استفاده از یک فرهنگ خوب لغات مفید است. بعضی از فرهنگهای لغات در مقابل هر کلمه، کلمات مترادف ( کلمات دارای یک معنی یا مفهوم) و متضاد ( کلمات دارای معنی یا مفهوم مخالف) آن را مینویسند. به این ترتیب نه تنها میتوانی اصطلاحات مختلفی را برای کلمهٔ مورد نظر پیدا کنی، بلکه جوانب مختلف معنای آن را در نظر بگیری. این کار موقعی برای تو مفید است که میخواهی برای شرایط بخصوصی کلمهٔ صحیحی را انتخاب بکنی. با استفاده از کلمهٔ صحیح، فوراً به اصل موضوع اشاره خواهی کرد، بدون اینکه کلمات اضافی به کار ببری. درازگویی معمولاً
باعث میشود افکار در زیر کلمات گم شوند. پس سعی کن افکار خود را با چند کلمه بیان کنی. هنگامی که در این کار پیشرفت نمودی، میتوانی با کلمات وصفی به طرز بیان خود رنگ و مفهوم بدهی.۶ وقتی که گنجینهٔ لغات خود را گسترش میدهی، تنها در مورد کلمات جدید فکر نکن، بلکه کلماتی را در نظر بگیر که معنای بخصوصی دارند: مثلاً افعالی که بیانگر نیرو و قدرت هستند؛ صفاتی که رنگها را توصیف میکنند؛ عبارات انتقالی برای پرهیز از یکنواختی؛ عباراتی که گویای گرمی و مهربانی هستند. در نشریات انجمن با انواع مختلفی از کلمات و عبارات آشنا میشوی و میتوانی از میان آنها انتخاب کنی.
۷، ۸. دربارهٔ گنجینهٔ لغات وسعت داده شده، از چه خطراتی باید آگاه باشیم؟
۷ مقصود از گسترش گنجینهٔ لغات فخرفروشی نیست. هدف ما انتقال اطلاعات به شنوندگان است، و نه تحت تأثیر قرار دادن آنها. نقطهنظر ما باید مطابق با نقطهنظر پولس رسول باشد: «لکن در کلیسا [جماعت] بیشتر میپسندم که پنج کلمه به عقل خود گویم تا دیگران را نیز تعلیم دهم از آنکه هزاران کلمه به زبان [دیگر] بگویم.» ( ۱ قرنت. ۱۴:۹، ۱۹) اگر سخن کسی بسختی درک شود، مثل این است که او به زبانی خارجی تکلّم کند. به همین ترتیب، عاقلانه نیست، بیجهت با کسانی که ارزش اصطلاحات و قواعد فنی را نمیدانند، با استفاده از این نوع اصطلاحات و قواعد سخن بگوییم. حتی در مکالمهٔ روزمره نباید بخواهیم شنوندگان خود را با کلمات پیچیده و طول و دراز تحت تأثیر قرار دهیم. مهم این است که شنوندگان مقصود ما را بفهمند. امثال ۱۵:۲ را به خاطر داشته باش که میگوید: «زبان حکیمان علم را زینت میبخشد.» با انتخاب کلمات صحیح و زودهضم، سخن ما میتواند نیروبخش و برانگیزاننده باشد، و نَه کسلکننده و بیاهمیت.—کولس. ۴:۶.
۸ مهم است که بیاموزی چگونه کلمات را صحیح بیان کنی. سعی کن تلفظ تو صحیح باشد. برای این کار میتوانی به فرهنگ لغات مراجعه کنی و ببینی تلفظ دیگران چگونه است. بدین ترتیب از بیتوجهی در تلفظ کلمات برحذر خواهی بود. خطرات دیگری که باید از آنها برحذر بود، این است که هنگام تلفظ، کلمات را به صورت جویده جویده ادا کنیم و سیلاب آخر کلمه را حذف کنیم. هرگز از میان دندانهایت صحبت نکن. طرز بیان تو خوب باشد. برای تلفظ واضح کلمات، دهان خود را باز کن.
۹-۱۲. از چه نوع سخنی باید بپرهیزیم و چرا؟
۹ از چه نوع سخنی باید پرهیز نمود. کتاب مقدس به ما نشان میدهد که در صحبتهای روزمره از چه نوع سخنانی باید بپرهیزیم. مثلاً پولس رسول ما را نصیحت میکند که از چیزهای ناشایسته از قبیل «بیهودهگویی» بپرهیزیم. ( افس. ۵:۳، ۴) باید از عبارات و کلماتی بپرهیزیم که زشت و زننده هستند. پولس همچنین مینویسد: «هیچ سخن بد از دهان شما بیرون نیاید، بلکه آنچه بحسب حاجت و برای بنا نیکو باشد تا شنوندگان را فیض رساند.» ( افس. ۴:۲۹) بنابراین مسیحیان باید از نفرین کردن و حرفهای رکیک دوری کنند. به نظر بعضی اشخاص شاید چنین کلماتی به سخنان ایشان تأکید بخشد. ولی نباید فراموش کرد که بسیارند کلمات خوبی که در ابراز مقصود مؤثرند. به همین دلیل، وقتی با چنین اشخاصی صحبت میکنیم هیچ احتیاجی نیست که از سخنان رکیک آنها تقلید نماییم. زبان ساده ممکن است مفید واقع گردد، ولی باید پاک و صحیح باشد.
۱۰ در ضمن باید از عبارات و نحوهٔ بیانی که با دستورزبان مغایرت دارند دوری کرد. این نوع سخن اغلب توسط هنرمندان دنیوی به کار برده میشود، و یا در آهنگهای جدید معروف و مشهور شده است. مردم نیز معمولاً تمایل دارند از آنها تقلید کنند. امّا، برای مسیحیان خوب نیست که از چنین الگویی پیروی نمایند زیرا در این صورت همراه با دنیا و طرز زندگی آن شناخته خواهند شد. فروشندگان مواد مخدر و کسانی که سراسر زندگی آنها مملو از بزهکاری و کارهای غیراخلاقی است اغلب واژگان مخصوص خود را دارند، و از کلمات طوری استفاده میکنند که یک شنوندهٔ عادی نمیتواند به آسانی آن را درک نماید. امّا معیار سخن و زبان ما نباید تحت تأثیر چنین واژگان دنیوی قرار بگیرد.—روم. ۱۲:۲.
۱۱ مسیحیان باید در سخنانشان از بیاحترامی کردن بپرهیزند. بعضی مردم از کلمههای «خدا» و «خداوند» یا «عیسی» و «مسیح» برای قسم خوردن و تأکید بر روی سخنانشان، و یا برای نفرین کردن دیگران استفاده میکنند. به کار بردن اصطلاحاتی که از کلمههایی همچون «خدا» و یا «الله» مشتق میشوند، که به منظور دیگری غیر از مفهوم واقعی آنها مورد استفاده قرار میگیرند و در میان مردم عمومیّت دارند، صحیح نیست.—خروج ۲۰:۷؛ متی ۵:۳۴-۳۷.
۱۲ گفتار و کردار مردم ممکن است ما را ناراحت کند. حتی در چنین حالتی نیز برای یک مسیحی شایسته نیست که با عصبانیت و لحنی توهینآمیز صحبت کند. پولس رسول میگوید: «لیکن الحال شما همه را ترک کنید، یعنی خشم و غیظ و بدخویی و بدگویی و فحش را از زبان خود.» ( کولس. ۳:۸) حتی اگر لحن دیگران تو را عصبانی کند، طریق حکمت این است که روحیهٔ خود را کنترل کنی.—امثال ۱۴:۲۹؛ یعقوب ۳:۱۱.
۱۳-۱۶. چه چیزی ما را در بهبود بخشیدن به دستورزبان و عادتهای سخنمان کمک میکند؟
۱۳ دستورزبان صحیح. بعضی افراد ممکن است تشخیص دهند که دستورزبانشان خوب نیست. شاید در جایی بزرگ شدهاند که در دوران جوانی هیچگونه فرصتی برای
تحصیلات خوب برایشان فراهم نبوده است. این گونه افراد نباید دلسرد شوند؛ بلکه باید بکوشند تا برای بشارت از لحاظ دستورزبان پیشرفت کنند. برای این هدف گامهای مفید و مؤثری وجود دارند که باید برداشته شوند. مثلاً قرائت خانوادگی فرصتی برای این گونه پیشرفت فراهم میآورد. بخش بزرگی را از آنچه دربارهٔ دستورزبان میدانیم از طریق گوش دادن به دیگران میآموزیم. بنابراین هنگامی که برادرانی صحبت میکنند که بالغ و تحصیلکرده هستند بدقت گوش فرا دهیم. یا وقتی که کتاب مقدس و یا نشریات انجمن را میخوانیم به جملهبندی و نوع کلماتی که در شرایط مختلف به کار برده شدهاند توجه داشته باشیم. سپس، سخن خود را با این نمونههای خوب هماهنگ سازیم.۱۴ جوانان تا زمانی که به مدرسه میروند باید کوشش کنند تلفظ و دستورزبان صحیحی را بیاموزند. تا وقتی که در مورد یک قاعدهٔ دستوری مطمئن نشدهای، از معلم خود اطلاعات بیشتری بخواه. برای جدّ و جهد در این کار دلیل خوبی داری، زیرا مایل هستی خدمتگزاری مؤثر برای بشارت باشی.
۱۵ بکوش که هر روز از سخن نیک استفاده کنی. از کسی که در طرز مکالمات روزمرهٔ خود بیدقت است، نمیتوان انتظار داشت که در مواقع لازم بخوبی سخن گوید. شرط واجب تمرین است. اگر در مواقع معمولی زندگی از سخنی که دارای کیفیّت خوب است استفاده کنی، در آن صورت زمانی که روی سکو هستی و یا هنگامی که دربارهٔ حقیقت خدا به دیگران شهادت میدهی، سخن گفتن برای تو ساده و طبیعی خواهد بود.
۱۶ به کار بردن سخن نیک در زندگی روزمره، ما را کمک میکند تا افکار و دلهای خود را مملو از کلمات دلپذیر کنیم، کلماتی که بیانگر قدردانی ما از مقاصد عالی یَهُوَه که از طریق ملکوت او به انجام خواهند رسید، میباشند. در این صورت است که میتوانیم حقیقت کلام عیسی را در لوقا ۶:۴۵ درک کنیم: «آدم نیکو از خزینهٔ خوب دل خود چیز نیکو برمیآورد.»
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]