Ir al contenido

Ir al índice

¿Mosojyachisqañachu kanchej?

¿Mosojyachisqañachu kanchej?

“Sonqoykichejpi, yuyayniykichejpi ima mosojyachisqa kaychej.” (ROM. 12:2.)

1, 2. ¿Imaraykutaj mana tukuy runaschu imatapis kikinta ruwanchej?

RUNASQA maypichus uywasqa kasqanchejman jina, pikunawanchus kausakusqanchejman jinataj imatapis ruwanchej. Jinallataj mana tukuy runaschu kikinta pʼachallikunchej, mana kikin mikhunaswanchu miskʼirichikunchej, nitaj kikintachu kausakunchej. ¿Imaraykú? Maypichus wiñakusqanchejman jina chayri imaynachus kausayninchej kasqanman jina imatapis ruwasqanchejrayku.

2 Chaywanpis wakin imastaqa sumajta tʼukurisparaj ajllananchej tiyan, imajtinchus chaykunaqa mana imaynatachus pʼachallikuyta chayri imatachus mikhuyta ajllay jinallachu. Sutʼincharinapaj, juchʼuymantapacha wakin imas allin kasqanta yachakorqanchej, wakin imastataj mana allinchu kasqanrayku qhesachana kasqanta. Chaywanpis ashkha imastaqa sapa uj ajllananchej tiyan, nitaj kikintapunichu ajllanchej. Wakin imastataj imaynachus sonqonchej kasqanman jina ajllanchej. Biblia nin jina runasqa “mana leyniyoj kaspa, paykuna kikinkumanta leypa kamachisqasninta ruwanku” (Rom. 2:14). Chaywanpis wakin imasmantaqa mana Biblia sutʼita parlanchu. Jina kajtin, ¿runas yuyasqankuman jinallachu chayri imatachus yachakusqanchejman jinallachu ruwasun?

3. ¿Imaraykutaj cristianos mana runas yuyasqankuman jinallachu imatapis ruwanchej?

3 Cristianosqa mana runas yuyasqankuman jinallachu imatapis ruwanchej. ¿Imaraykú? Biblia nin: “Runapajqa uj ñan tiyan, mayqentachus yuyan allin kasqanta, chay; chay ñampa tukukuynimpirí wañuylla tiyan”, nispa (Pro. 16:25). Arí, juchasapa runas kasqanchejrayku, mana yachanchejchu imachus allinninchejpaj kasqantaqa, astawanpis pantanchejpuni (Pro. 28:26; Jer. 10:23). Chantapis Biblia sutʼinchan jina, kay pacha runaspa yuyasqanku, ruwasqanku ima Satanaspa atiyninpi kashan, imaraykuchus pay “kay pachaj diosnenqa”  (2 Cor. 4:3, 4; 1 Juan 5:19). Chayrayku Jehová bendecinawanchejta, allinpaj qhawanawanchejta ima munanchej chayqa Romanos 12:2 (leey) nisqanta kasukunanchej tiyan.

4. ¿Imatataj kay yachaqanapi ukhuncharisunchej?

4 Romanos 12:2 versiculomanta mayta yachakusunman. Chayrayku kay yachaqanapeqa kinsa tapuykunata ukhuncharisunchej: 1) ¿Imaraykutaj “mosojyachisqa” kananchej tiyan? 2) ¿Imataj niyta munan mosojyachisqa kay? 3) ¿Imaynatataj mosojyachisqa kasunman?

¿IMARAYKUTAJ “MOSOJYACHISQA” KANANCHEJ TIYAN?

5. ¿Pikunapajtaj Pablo Romanos 12:2 versiculopi nisqan karqa?

5 Apóstol Pablo Romanos cartanta qhelqasqanqa mana Roma llajtapi tukuy tiyakojkunapajchu karqa, manaqa pay jina ajllasqa cristianospaj (Rom. 1:7). Paykunaman nerqa: “Ama kay pacha runaspa yuyasqankuman jina kausayman yachakuychejchu”, nispa. “Runaspa yuyasqankuman jina” nispaqa 56 wata chaynejpi, Roma llajtapi kamachiykuna kasqanmanta, costumbresninkumanta, imaynatachus kausakusqankumanta, pʼachallikusqankumanta ima parlasharqa. Chantapis Pabloqa “ama” chay imasman yachakunankuta nerqa. ¿Imaraykú? Imaraykuchus wakin cristianosqa chay tiempo runas jinaraj kausasharqanku, yuyasharqanku ima. Chay jina chaupipi kausakuspa, ¿imatataj cristianos ruwankuman karqa?

6, 7. ¿Ima chaupipitaj Romapi cristianos Pabloj tiemponpi tiyakorqanku?

6 Kay tiempopeqa tukuynejta rejsej runas, Romaman rispa rikunkuraj thuñisqa templosninta, panteonesninta, lantisninta, tʼiyu pampasninta, tukuy imata rikuchej kanku chay lugaresninta, waj imasnintawan. Chay imasmanta wakintaj, ñaupa cristianospa tiemponkupi karqa. Chaykunataj imaynatachus chay tiempopi runas kausakusqankuta, imaspichus creesqankuta ima rikuchiwanchej. Chay tiempomanta parlaj librospis maqanakuykunamanta, atipanakusmanta, pujllaykunamanta ima sutʼinchanku, jinallataj imastachus rikuchej kanku chaykunamanta, takiykunamanta ima, chaykunamanta wakintaj millay karqanku. Chantapis Roma llajtaqa qolqeta japʼinapaj, qhapajyanapaj ima sumaj karqa (Rom. 6:21; 1 Ped. 4:3, 4).

7 Romapeqa templosninkupi may chhika diosesta yupaychaj kanku. Jinapis runasqa costumbresta ruwaspalla chay diosesninkuta yupaychaj kanku. Paykunaqa pipis nacekojtin, casarakojtin, chayri wañupojtin imaymana costumbresta ruwaj kanku. Chayrayku, Romapi cristianospajqa chaykunamanta karunchakuy nichá atinapaj jinallachu karqa. Wakenqa chay chaupipi wiñarqanku, cheqa cristianosman tukunankupajtaj mosojyachisqa kananku karqa. Chaywanpis mosojyachisqa kanankoqa mana bautizakusqanku pʼunchaypichu tukukunman karqa.

8. ¿Imaraykutaj cristianospaj kay pachapi kausay mana atikullanchu?

 8 Kunanpis Romapi jinallataj, cristianospajqa kay pachapi kausay mana atikullanchu. ¿Imaraykú? Imaraykuchus kay pachaj sajra yuyaynenqa tukuynejpi kashan (Efesios 2:2, 3; 1 Juan 2:16 leey). Sapa pʼunchay tanqasqa kanchej kay pachaj munayninman jina, yuyayninman jina, runas imastachus allinpaj qhawasqankuman jina, kausasqankuman jinataj ruwanapaj. Chayrayku, Pablo imatachus yuyaychasqantaqa kasukunanchej tiyan, pay nerqa: “Ama kay pacha runaspa yuyasqankuman jina kausayman yachakuychejchu”, nispa. Chantapis “mosojyachisqa” kananchejta nerqa. ¿Imaynatataj chayta ruwasunman?

¿IMATAJ NIYTA MUNAN MOSOJYACHISQA KAY?

9. ¿Imastataj ashkha runas saqepunku niraj bautizakushaspa?

9 Uj runaqa Bibliamanta yachakuspa, chayman jinataj kausayta qallarispa Jehovaman qayllaykun. Chay jawataj llulla religionta, ñaupa kausaynintapis saqepun, jinamanta cristiano jina kausakuyta qallarin (Efe. 4:22-24). Sapa wata ajinata ñauparispa may chhika runas Jehovaman qokunku, bautizakunkutaj. Chayta rikuspataj mayta kusikunchej. Jehovapis maytachá kusikullantaj (Pro. 27:11). Chaywanpis, ¿chayllatachu uj runa ruwanan tiyan?

Ashkha runasqa Satanaspa pachanmanta llojsipuspa mosojyachisqa kananku tiyan (9 parrafota qhawariy)

10. ¿Imaynapitaj mosojyachisqa kay allinchasqa kaywan mana kikinchu?

10 Mosojyachisqa kayqa mana allinchasqa kayllachu, nitaj ñaupariyllachu. Sutʼincharinapaj, uj jukʼuta pʼitirpakojtenqa clavitoswan takaykuspa allincharqonchej. Jinapis kikin jukʼutallapuni kakushan. Bibliamanta sutʼinchaj uj libro nisqanman jinaqa Romanos 12:2 versiculopi mosojyachisqa kaychej nispa, mana allinchasqa kayllamantachu parlashan, manaqa yuyayninchejta espíritu santoj yanapayninwan tijrachinamanta. Uj cristiano mosojyachisqa kananpaj sajra ruwaykunata, millay mana parlanasta, chʼichi kausayta ima saqenan tiyan. Chaywanpis, mana chayllatachu ruwanan tiyan. Imaraykuchus wakin runaspis Bibliata mana rejsispalla chay imasta qhesachanankupaj kallpachakullankutaj. Chayrayku, ¿imataj niyta munan uj cristiano mosojyachisqa kanan?

11. Pablo nisqanman jina, ¿imaynatataj uj runa mosojyachisqa kanman?

11 Pablo nerqa: “Astawampis sonqoykichejpi, yuyayniykichejpi ima mosojyachisqa kaychej”, nispa. Bibliapeqa “yuyayniykichejpi” rimayta, imaynatachus yuyasqanchejmanta, tʼukuriyta atisqanchejmanta ima parlananpaj oqharin. Pabloqa “sajra yuyaykunapi” Dios saqerpasqan runas, “mana cheqan ruwaykunawan, sajra ruwaykunawan, qolqe munapayaywan, envidiawan, runa wañuchi kaywan, phiñanakuta maskʼaywan, chʼaukiyaywan” waj imaswan ima juntʼa kasqankuta nerqa (Rom. 1:28-31). Chayraykuchá apóstol Pabloqa chay chaupipi kausakojkunaman, Diospa kamachisnin kanankupaj yuyayninkupi “mosojyachisqa” kanankuta nerqa.

“Wijchʼuychej tukuy jaya sonqo kayta, phiñakuyta, rabiakuyta, qhaparqachayta, runaj contranta sajra parlakuyta.” (Efe. 4:31)

12. ¿Imaynatá kay pacha runas yuyanku, imaraykutaj cristianos chaymanta qhawarikunanku tiyan?

 12 Kunanpis Pabloj tiemponpi jina, sajra runas chaupillapitaj kausakushanchej. Kay pacha runasqa ichapis kamachiykunata chayri yuyaychaykunata kasukuy, ñaupa runasllapaj kasqanta yuyankuman. Yachachejkunapis tataspis, wawasta munasqankuman jina ruwajta saqellanku. Chantapis imapunichus allin, imatajchus mana allin kasqanta ni pi yachasqanta ninku, chayraykutaj sapa uj imatapis ajllakunan kasqanta. Religionniyoj kajkunapis kikillantataj yuyanku, nitaj Diospa kamachiykunasnintaqa kasunkuchu (Sal. 14:1). Cristianospis chay chaupipi kausakuspaqa kikinta yuyayta qallarisunman. Mana allinta qhawarikojtinchejtaj qotuchakuypi nikusqanta ni kasukuyta munasunmanchu, mana allinchu rijchʼawajtinchejtaj thutuyta qallarisunman. Chayri Biblia imatachus kusirikuymanta, Internetmanta, kay pachapi jatun yachayta maskʼaymanta ima yuyaychasqantapis, mana kasukuyta munasunmanchu.

13. ¿Imaraykutaj sumajta qhawarikunanchej tiyan imaynachus kasqanchejta?

13 Kay pachaj yuyayninwan mana apachikunapajqa imaynachus yuyayninchej, sonqonchej ima kasqanta sumajta qhawarikunanchej tiyan, jinallataj imastachus ruwayta munasqanchejta, imastachus allinpaj qhawasqanchejtapis. Wajkunaqa imachus sonqonchejpi kasqanta mana yachankuchu. Chayrayku, imatapis allillanta ruwashasqanchejta niwasunman. Bibliaj yachachiykunasnin mosojyachinawanchejta saqekushallanchejpunichus manachus chaytaqa noqallanchej yachanchej (Santiago 1:23-25 leey).

¿IMAYNATATAJ MOSOJYACHISQA KASUNMAN?

14. ¿Imataj yanapawasunman kausayninchejta tijrachinapaj?

14 Mosojyachisqa kananchejpajqa sonqonchejta, yuyayninchejta ima tijrachinanchej tiyan, manataj pata patallantachu. ¿Imataj yanapawasunman chayta ruwanapaj? Diospa Palabranta ukhunchay. Chayta ruwaspaqa Jehová imatachus ruwananchejta munasqanta yachakunchej. Yachakusqanchejmanta imatachus yuyasqanchejtaj, imachus sonqonchejpi kasqanta rikuchin. Chantapis, imastachus kausayninchejpi tijrachina kasqanta reparachiwanchej. Ajinamanta “imaynachus Diospa munaynin” kasqanman jina ruwanapaj (Rom. 12:2; Heb. 4:12).

15. ¿Imatataj Jehová tijrachiyta atin?

15 (Isaías 64:8 leey.) Isaiasqa Jehová manka llutʼaj jina kasqanta nerqa, noqanchejtaj makinpi llinkʼi tʼuru jina kasqanchejta, chay kikinchaymantataj ashkhata yachakusunman. Jehovaqa makinpi churakojtinchej, mana rijchʼayninchejtachu tijrachenqa, manaqa ñaupaqenpi imayna runaschus kasqanchejta. Chaytaj mana kay pachaj yuyayninwan apachikunapaj yanapawanchej. ¿Imaynatataj Jehová sumaj tʼuru vasoman jina tukuchiwasunman?

16, 17. 1) ¿Imatataj llinkʼi tʼuruwan ruwakun niraj uj sumaj vasota ruwakushajtin? Sutʼinchariy. 2) ¿Imaynatataj Diospa Palabran mosojyachisqa kanapaj yanapawanchej?

16 Uj sumaj tʼuru vasota ruwanapajqa sumaj llinkʼi tʼuru kanan tiyan. Chaywanpis, ñaupajtaqa tʼuruta llimphuchana tiyan rumisninta, waj imasnintawan orqhospa. Chantataj chay tʼuruta yakuwan chajruykuna, sumajta tinkuchispataj llampʼuyachina. Ajinamanta, imatapis ruwarqonapaj sumaj kanqa.

17 Rikunchej jina, tʼuru llimphitu kananpajqa yakuwan llimphuchakun, llampʼitu kananpajpis yakullawantaj tinkuchikun. Ajinamanta uj sumaj tʼuru vasota ruwayta atikun. Diospa Palabranpis kikillantataj kausayninchejpi llimphuchayta atiwanchej. ¿Imaynamantá? Ñaupajtaqa manaña kay pacha runas jinachu yuyanapaj yanapawanchej,  chantataj Jehovaj ñaupaqenpi mosojyachiwanchej (Efe. 5:26, 27). Chayraykuchá kutin kutita yuyaychasqa kanchej Bibliata sapa pʼunchay leenapaj, tantakuykunaman rinapaj ima, maypichus Diospa Palabranta ukhunchakun. Chayta ruwaspataj Jehovaj makinpi llinkʼi tʼuru jina churakusun (Sal. 1:2; Hech. 17:11; Heb. 10:24, 25).

Mosojyachisqa kaspaqa chʼampaykunata atipayta atillasun (18 parrafota qhawariy)

18. 1) ¿Imaraykutaj mosojyachisqa kanapaj Diospa Palabranpi tʼukurinanchej tiyan? 2) ¿Imastataj tapurikunanchej tiyan?

18 Chaywanpis mosojyachisqa kanapajqa mana Diospa Palabranta leenallachu, nitaj yachakunallachu. Ashkha runaspis Bibliata wakin kuti leellankutaj, imatachus nisqantapis yachanku. Ichapis chay jina runaswan willaypi tinkorqanchej. Wakenqa Bibliaj versiculosnintapis sumajta umankupi japʼikunku. * Chaywanpis mana chayman jinachu yuyanku, nitaj chayman jinachu kausakunku. ¿Imaraykú? Imaraykuchus uj runaqa Diospa Palabran mosojyachinanpaj, sonqon ukhukamapuni chayananta saqekunan tiyan (Gál. 6:6). Chayrayku, imatachus yachakusqanchejpi tʼukurinapaj tiempochakunapuni. Sumaj kanman kaykunata tapurikuna: “¿Uj religionpa yachachiyninta jinallachu yachakusqayta qhawani? ¿Sutʼitachu reparani cheqapuni kasqanta? ¿Kallpachakunichu yachakusqayman jina kausakunaypaj? Chayri, ¿wajkunaman yachachinallaypaj kasqantachu yuyani? ¿Jehová parlashawasqanta jinachu qhawani?”, nispa. Chay tapuykunapi tʼukurispaqa imaynachus Jehovapaj sonqonchej kasqanta reparasun. Ajinamanta Payta astawan munakusun. Arí, yachakusqanchej sonqonchejman chayajtenqa kausayninchejta chayman jina tijrachiyta atillasun (Pro. 4:23; Luc. 6:45).

19, 20. ¿Ima yuyaychayta kasukuspataj ashkha bendicionesta japʼisun?

19 Bibliata sapa pʼunchay leejtinchej, chaypitaj tʼukurejtinchejqa Pabloj nisqanta kasukuyta atillasunpuni, pay nerqa: “Qankunaqa chay mawkʼa runa jina kawsayta saqerqankichejña, mosoj runamanta pʼachawan jina pʼachallikunaykichejpaj. Chay mosoj runaqa Ruwajnimpa rijchʼayninman jina mosojyachisqapuni kashan”, nispa (Col. 3:9, 10). Arí, Diospa Palabranta sumajta entiendesun, chayman jinataj ruwasun chayqa mosoj runamanta pʼachawan jina pʼachallikuyta atillasun. Chaytaj Satanaspa tojllasninmanta jarkʼawasun.

20 Apóstol Pedro nerqa: “Kasukoj wawas jina kaychej, amataj sajra munayniykichejman jinachu kawsaychej, mayqenchus qankunapi karqa manaraj Diosta rejsishajtiykichej, chayman jinaqa. [...] Juchamanta tʼaqasqa santos kaychej tukuy kawsakuyniykichejpi”, nispa (1 Ped. 1:14, 15). Yuyayninchej, kausayninchej ima mosojyachisqa kananpaj kallpachakojtincheqa ashkha bendicionesta japʼisun. Qhepan yachaqanapitaj chaymanta parlarisun.

^ párrafo 18 Kay La Atalaya 1 febrero 1994, página 9, párrafo 7 imatachus nisqanta qhawariy.