Salaknibanyo ti Bagiyo Maibusor Kadagiti Dakes nga Espiritu

DIMMAKKEL ni James iti nasulinek a paset ti isla ti Malaita, idiay Solomon Islands. Sipud kinaubingna, naisuro a dayawenna dagiti espiritu. “Diak pulos kiniddaw kadagiti espiritu a dangranda ti sabsabali,” kinunana, “ngem panagkunak, imposible ti agbiag a naragsak no diak annuroten ti rarafono tapno saanak a madangran.”

Kas kadagiti tattao iti adu a paset ti lubong, patien dagiti umili ti Solomon Islands a dagiti espiritu mabalinda a dangran wenno tulongan ti maysa a tao. Kinapudnona, dagiti naasi kano nga espiritu ket saan a kabuteng no di ket dungdungnguen ti adu a Melanesiano.

Ti panamati iti maaramidan dagiti espiritu ket maipakita iti nadumaduma a pamay-an. Kas pagarigan, idi ubing pay ni James, no mangngeg dagiti inna ti uni ti tumatayab a korokoro, dagus a pastrekenda dagiti annakda iti uneg ti balay. Apay? Patienda a no aguni dayta a tumatayab, adda tao a dandanin madangran.

Dadduma a bumario mangikabilda iti espesial a puraw a bato iti ngatuen ti hamba ti ridaw ti balbalayda. Kasta ti inaramid ni James ta patienna a dayta a bato ti mangsalaknib kenkuana manipud kadagiti mangdangran nga espiritu. Ken no adda ni James iti pagtrabahuanna, isupotna amin a murkatna a nangaldaw sananto ibelleng. Amkenna a no dagiti murkatna ket masarakan ti mannamay wenno manggagamud, usarennanto dagita a pangtamay wenno panggamud kenkuana.

Nupay dagita nga aramid ket saan a gagangay iti lugaryo, nalabit mapilitanka a kas ken James a mangsurot kadagiti kostumbre tapno didaka an-anuen dagiti dakes nga espiritu. Nalabit a patiem a pagimbagam no surotem dagita a kostumbre.

No mamatika iti Biblia, sigurado a kayatmo nga ammuen ti sungbat ti Biblia kadagiti sumaganad a saludsod: (1) Kasano a madangrandaka dagiti dakes nga espiritu? (2) Maimpluensiaandaka aya dagiti demonio no surotem ti dadduma a kostumbre? (3) Kasano a masarakam ti pudno a salaknib manipud kadagiti dakes nga espiritu tapno agbalinka a naragsak?

No Kasano a Madangrandaka Dagiti Dakes nga Espiritu

Ipalgak ti Biblia a dagiti dakes nga espiritu ket saan la ketdi a dagiti espiritu ti natnatay. Kuna ti Sao ti Dios: “Dagiti sibibiag sipapanunotda a  mataydanto, ngem no maipapan kadagiti natay, saanda a pulos sipapanunot iti aniaman.” (Eclesiastes 9:5) Kinapudnona, dagiti dakes nga espiritu isuda dagiti simmukir nga anghel a dimmasig ken Satanas tapno maallilawda dagiti tattao.​—Apocalipsis 12:9.

Ibatad ti Biblia a kasapulantayo ti salaknib manipud kadagiti dakes nga espiritu. Insurat ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idiay Efeso: “Agsipud ta addaantayo iti pannakigubal, saan a maibusor iti dara ken lasag, no di ket maibusor . . . kadagiti nadangkes nga espiritu a puersa kadagiti nailangitan a disso.” Dineskribir ni apostol Pedro a ti agturay iti amin a dakes nga espiritu a ni Satanas a Diablo ket kas iti “leon a ngumerngernger, nga agsapsapul iti alun-onenna.”​—Efeso 6:12; 1 Pedro 5:8.

Mangdangran ni Satanas kangrunaanna babaen ti panangiwawa, panangallilaw, wenno panangsulisogna kadagiti tattao nga agtignayda a maikaniwas iti Dios. Kuna ti Biblia a ni Satanas “pagbalbalinenna ti bagina a kasla anghel ti lawag.” (2 Corinto 11:14) Agpammarang kas mangsalaknib nga espiritu idinto ta ti kinaagpaysuanna, dakes ti panggepna. Bulbulseken ni Satanas ti panunot dagiti tattao tapno dida maammuan ti kinapudno maipapan kenkuana ken maipapan iti Dios. (2 Corinto 4:4) Apay a kayatna nga iwawa dagiti tattao?

Tartarigagayan unay ni Satanas ti maidaydayaw ket kayatna nga agdayaw kenkuana dagiti tattao, ammoda man dayta wenno saan. Idi adda ditoy daga ni Jesus nga Anak ti Dios, kayat ni Satanas nga isu ket ‘agruknoy ken mangaramid iti maysa a tignay a panagdayaw’ kenkuana. Kinuna ni Jesus: “Pumanawka, Satanas! Ta adda a naisurat, ‘Ni Jehova a Diosmo ti masapul a daydayawem, ket kenkuana laeng ti masapul a pangipaayam ti sagrado a panagserbi.’” (Mateo 4:9, 10) Nagkedked ni Jesus a mangaramid iti aniaman a mangipasimudaag nga isu ket tumulok nga agdayaw ken Satanas.

Ni Jehova ti kabilgan iti amin nga espiritu ken dina itulok nga adda umapay a manayon a pannakadangran kadagiti agtultulnog kenkuana. (Salmo 83:18; Roma 16:20) Ngem tapno maparagsaktayo ni Jehova a Dios a kas iti inaramid ni Jesus, nasken a liklikantayo ti aniaman a tignay a mangipakita nga agpasakuptayo ken Satanas wenno kadagiti demoniona. Tapno maaramidtayo dayta, masapul nga ammuentayo dagiti kostumbre a mangpadpadayaw kadagiti dakes nga espiritu. Kasano a maaramidmo dayta?

Ammuem Dagiti Kostumbre a Kagura ti Dios

Pinakdaaran ni Jehova a Dios ti nagkauna nga ilina nga Israel a dida tuladen ti dadduma kadagiti kostumbre dagiti kabangibangda a nasion. Kinunana: “Awan koma ti masarakan kenka nga asinoman a . . . mangaramat iti panagpadles, maysa a managsalamangka wenno asinoman nga agsapul kadagiti partaan wenno maysa a mangkukulam, wenno maysa a mangkayaw iti sabsabali babaen ti pagilabeg.” Maipapan kadagiti nangtulad kadagita a kostumbre, kuna ti Biblia: “Isuamin nga agar-aramid kadagitoy a banag ket nakarimrimon ken Jehova.”​—Deuteronomio 18:10-12.

Ngarud, no panunotem dagiti kostumbre iti lugaryo, usigem dagiti sumaganad a saludsod: Iparegta kadi dayta a kostumbre ti panamati kadagiti partaan? Ibilangna kadi ti awan biagna a bambanag kas addaan iti mahika ken nabirtud a mangsalaknib? Nainaig kadi dayta iti panangilabeg ken pananggayuma wenno pannalaknib manipud kadagita? Nairaman kadi iti dayta ti tignay a panagpasakup iti maysa nga espiritu malaksid ken Jehova wenno iti dinutokanna a pannakabagi a ni Jesus?​—Roma 14:11; Filipos 2:9, 10.

Nagpateg nga idiam ti aniaman a kostumbre a mangiparegta kadagita nga aramid. Apay? Napaltiingan ni apostol Pablo a mangisurat: “Dikay mabalin ti makiraman iti ‘lamisaan ni Jehova’ ken iti lamisaan dagiti sairo.” Namakdaar a dagidiay agtarigagay a mangay-ayo iti Dios ken iti dadduma nga espiritu ‘gargarienda nga agimon ni Jehova.’ (1 Corinto 10:20-22) Kalikaguman ken maikari ni Jehova a Dios iti naipamaysa a debosion.​—Exodo 20:4, 5.

Usigem met daytoy a saludsod: Ti kadi kostumbre isursurona ti kapanunotan a ti tao ket saan a manungsungbat kadagiti aramidenna? Kas pagarigan, ti pannakikamalala ken panagdenna  sakbay ti panagkasar ket tagidaksen ti adu a komunidad ken kondenaren ti Biblia. (1 Corinto 6:9, 10) Nupay kasta, iti dadduma a kultura iti Pacifico, nalabit dida tagidaksen dagita nga aramid no kuna ti maysa a babai nga isu ket “nakantaridas,” * kayatna a sawen, nayat a nakidenna gapu ta isu ket nagayuma.

Ngem isursuro ti Biblia a manungsungbattayo kadagiti aramidtayo. (Roma 14:12; Galacia 6:7) Kas pagarigan, ti umuna a babai a ni Eva pinagpambarna nga isu ket inallilaw ni Satanas a sumukir iti Dios babaen ti panangibagana: “Ti serpiente​—inallilawnak ket ngarud nanganak.” Nupay kasta, ni Jehova pinanungsungbatna ni Eva kadagiti inaramidna. (Genesis 3:13, 16, 19) Panungsungbatennatayo met kadagiti aramidtayo.​—Hebreo 4:13.

Ania ti Rumbeng nga Aramidem?

No kayatmo a paragsaken ti Dios ken agbiag a maitunos kadagiti prinsipio ti Biblia, rumbeng nga aramidem ti amin a kabaelam tapno masalaknibam ti bagim maibusor ken Satanas ken kadagiti demoniona. Maipapan iti dayta, nagsayaat ti inyulidan dagiti napudno ti panagpuspusoda a tattao idiay Efeso idi umuna a siglo. Tapno dida maimpluensiaan kadagiti dakes nga espiritu, inurnongda amin a libroda a nainaig iti espiritismo sada ‘pinuoran dagita iti sanguanan ti isuamin.’​—Aramid 19:19.

Sakbay a pinuoranda dagiti libro, ‘immayda ken impudnoda ken sipapanayag nga impadamagda dagiti aramidda.’ (Aramid 19:18) Gapu ta natukay ti pusoda iti insuro ni Pablo maipapan ken Kristo, pinuoranda dagiti libroda mainaig iti espiritismo. Binalbaliwanda pay ti kaririknada kadagiti kostumbreda.

Pudno a saan a kaskarina ti panangidian kadagiti kostumbre. Kasta ti napasaran ni James a nadakamat itay. Nagpayadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova ken nagustuanna dagiti nasursurona. Nupay kasta, intultuloyna nga inannurot ti rarafono. Idi inusigna ti kaririknana maipapan kadagita a kostumbre, naamirisna a mamati kadagiti kari ni Jehova para iti masanguanan ngem patienna met a tapno masalakniban manipud pannakadangran, kasapulan latta a surotenna dagiti kostumbre.

Ania ti nakatulong ken James a nangbalbaliw iti panangmatmatna? Kinunana: “Inkararagko ken Jehova a salaknibannak ken tulongannak nga agtalek kenkuana. Maigiddato iti dayta, inidiakon dagiti kostumbrek.” Nadangran kadi? “Saan,” kinuna ni James. “Ti la napasamak ket nasursurok ti nagtalek ken Jehova. Napaneknekak a nakasingsinged gayam ni Jehova kas gayyem.” Kinapudnona, pito a tawenen nga agserserbi ni James kas amin-tiempo a ministro a tumultulong iti sabsabali a mangammo iti isursuro ti Biblia.

Apay a dimo tuladen ni James? Usigem dagiti kostumbre iti lugaryo, ken usarem ti ‘pannakabalinmo nga agrason’ tapno maammuam no dagita ket maitunos iti “pagayatan ti Dios.” (Roma 12:1, 2) Kalpasanna, patibkerem ti pakinakemmo a mangidian kadagiti inaanito a kostumbre. No aramidem dayta, makapagtalekka a ni Jehova ‘awaten’ ken salaknibannaka. (2 Corinto 6:16-18) Kas ken James, mapaneknekamto ti kinapudno daytoy a kari ti Biblia: “Ti nagan ni Jehova ket napigsa a torre. Iti dayta nga agtaray ti nalinteg ket maipaayan iti salaknib.”​—Proverbio 18:10.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 19]

“Korokoro”

[Credit Line]

Iti pammalubos ni Dr. Bakshi Jehangir

[Ladawan iti panid 19]

Pidpiduten ti balasitang dagiti naregreg a taraon tapno saan a mausar a panggamud wenno pangtamay