Ukupokololwa ku Lukose lwa Wikate Fyuni

“[Yehova] alekupokolola mu lukose lwa musoso wa fyuni.”—AMALUMBO 91:3.

1. Bushe “umusoso wa fyuni” nani, kabili mulandu nshi abipila sana?

ABENA KRISTU bonse aba cine balikwata umulwani kabili incenjeshi iyacila abantunse iyabapimpila. Pa Amalumbo 91:3 Baibolo imwita ati “umusoso wa fyuni” nelyo uwikate fyuni. Bushe uyu mulwani nani? Ukutula fye mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa June 1, 1883, balondolwele ukuti uyu mulwani te umbi iyo, ni Satana Kaseebanya. Uyu mulwani wa maka mu bucenjeshi aleesha ukulufya no kwikata abantu ba kwa Yehova mu fiteyo, nga filya fine uwikate fyuni acita.

2. Mulandu nshi Baibolo isosela ukuti Satana apala umusoso wa fyuni?

² Kale ico utuni baletwikatila, mulandu wa kuti tulalila busaka busaka, twalikwata amasako ayabalabata, e lyo tumo baletwikatila ukulya no kupeela Lesa amalambo. Lelo utuni twalicenjela kabili tulatiina sana ica kuti twalyafya ukutwikata. Kanshi uwaleikate fyuni mu nshiku balelemba Baibolo, ico alebalilapo ukucita, kulolekesha bwino bwino utuni alefwaya ukwikata pa kuti eshibe ifyo twaba ne fyo tucita. E lyo nomba amona iciteyo engabomfya ukutwikata. Pa kutwafwa ukwishiba bwino bwino ifiteyo ifyo Satana abomfya, Baibolo yamupashanya ku musoso wa fyuni. Kaseebanya alamona ifyo umuntu umo umo aaba. Alamona ifyo twatemwa ukucita e lyo ne mibele yesu, e lyo atuteya pa kuti atwikate abatuntulu. (2 Timote 2:26) Nga atwikata, ninshi atufumya kuli Lesa, ne ci kuti calenga twaisaonaulwa. Kanshi pa kuti tucingililwe, tufwile ukwishiba ifiteyo fyalekanalekana ifyo uyu “musoso wa fyuni” abomfya.

3, 4. Bushe Satana asansa shani kwati ni nkalamo? Kabili asansa shani nga ngoshe?

³ Uwaimbile amalumbo apashenye umusepela wa nkalamo na ngoshe kuli Satana pa kutulanga bwino bwino ifyo Satana asansa abantu. (Amalumbo 91:13) Nga filya inkalamo icita, Satana alatulungama fye no kutusansa ukubomfya abantu abatucusha nelyo amafunde ya buteko aya kulesha abantu ba kwa Yehova ukulamupepa bwino. (Amalumbo 94:20) Ukusansa nga filya inkalamo icita, kuti kwalenga bamo ukuleka ukupepa Yehova. Lelo ilingi line, abantu ba kwa Lesa nga babasansa muli uyu musango, e lyo bakosa na sana no kwikatana. Nomba, bushe Satana atusansa shani mu bucenjeshi nga ngoshe?

⁴ Mu bucenjeshi, Kaseebanya alabomfya amano yakwe ayacila aya bantunse pa kusansa abantu nga filya insoka ya busungu isuma ukwabula no kuti umuntu aimone. Alabomfya iyi nshila ku konaula ukutontonkanya kwa bantu ba kwa Lesa bamo. Alabalufya batendeka ukucita ukufwaya kwakwe mu nshita ya kulacita ukufwaya kwa kwa Yehova kabili ififumamo tafiwama. Caliwama ukutila amapange yakwe twaliyeshiba. (2 Abena Korinti 2:11) Nomba natulande pa fiteyo fine ifibi sana ifyo “umusoso wa fyuni” abomfya.

Ukutiina Umuntu

5. Mulandu nshi abengi bekatilwa mu citeyo ca “kututumo muntu”?

⁵ “Umusoso wa fyuni” alishiba ukutila fwe bantu mu cifyalilwa fye tufwaya abantu banensu ukututemwa no kutupalama. Abena Kristu na bo bene balabika amano ku fyo abantu babamona ne fyo batontonkanya pali bena. Apo Kaseebanya alishiba ico, alalenga abantu babika sana amano ku kutemwikwa kuli bambi ica kutila batendeka no kutiina abantu banabo. Ku ca kumwenako, alalenga abantu ba kwa Lesa bamo baleka ukupepa pa mulandu fye wa “kututumo muntu.” (Amapinda 29:25) Nga ca kutila pa mulandu wa kutiina umuntu, ababomfi ba kwa Lesa bakonkelesha bambi  mu kucita ifyo Yehova alesha nelyo bafilwa ukucita ico Icebo ca kwa Lesa cabeba ukulacita, ninshi nabekatwa ku “musoso wa fyuni.”—Esekiele 33:8; Yakobo 4:17.

6. Cinshi cilelangilila ifyo uwacaice engekatwa mu citeyo ca “musoso wa fyuni”?

⁶ Ku ca kumwenako, uwacaice, kuti asumina ukupeepa fwaka ku mulandu wa kukonkelesha abo asambilila na bo. Limbi kuti ilyo acilaya ku sukulu ubo bushiku, tacitontonkanyapo nangu panono pa kupeepa fwaka. Lelo kuti asanga fye alecita icingonaula ubumi bwakwe kabili ico Lesa apata. (2 Abena Korinti 7:1) Bushe cinshi cacilenga atendeke ukupeepa? Limbi ni co aciba na banankwe aba misango yabipa kabili acitiina ukuti nga akaana ukupeepako balamupata. Mwe baice, te kwesha ukuleka “umusoso wa fyuni” ukumusembeleka no kumwikata mu citeyo cakwe! Pa kuti Satana e mwikata abatuntulu, te kwesha ukucita ifintu fimo nangu fingamoneka kwati tafibipile sana. Konkeni filya Baibolo imufunda ukutila mwilayangala na babipa.—1 Abena Korinti 15:33.

7. Bushe Satana kuti alenga shani abafyashi bamo baleka ukubika amano ku kupepa?

⁷ Abafyashi Abena Kristu abakonka ifyo Baibolo ilanda, balapeela abana babo ifyo bakabila mu mikalile. (1 Timote 5:8) Lelo, Satana afwaya ukuti Abena Kristu bacilemo ukubika amano ku fikabilwa mu mikalile. Napamo kuti balapuswa sana ku kulongana pa mulandu wa kuti abakalamba ba ncito balebapeela imilimo iingi. Kuti baletiina ukupoka ulusa ku ncito pa kuti basangwe ku kulongana kwa citungu pa nshiku shonse ku kupepa Yehova pamo na babwananyina. Icingatwafwa ukukanaikatwa muli ici citeyo, ‘kutetekela Yehova.’ (Amapinda 3:5, 6) Na kabili, ukulaibukisha ukuti twaba mu lupwa lwa kwa Yehova ulo alaya ukutila akalalusakamana, kukatwafwa ukukanasakamikwa ica kuti twaleka no kupepa. Mwe bafyashi bushe mwalicetekela ukuti nangu cibe shani Yehova akulamusakamana no lupwa lwenu nga mulecita ukufwaya kwakwe? Nelyo bushe Kaseebanya akamwikata abatuntulu no kulenga mwatendeka ukucita ukufwaya kwakwe pa mulandu fye wa kutiina umuntu? Tulemukoselesha ukutontonkanyapo sana pali ifi fipusho.

Iciteyo ca Kutemwisha Ifyuma

8. Bushe Satana abomfya shani iciteyo ca kutemwisha ifyuma?

⁸ Satana alabomfya ne citeyo ca kutemwisha ifyuma pa kuti atwikate. Aba makwebo muli cino calo baleba abantu ukutila nga bacenjela kuti banonka icuma bwangu ukwabula no kubombesha. Na bantu ba kwa Lesa bamo balomfwila ifilanda aba bantu. Limo abantu balakoselesha abanabo ukuti: “Mulebombesha. Nga mwakwata sana indalama, kuti mwaleka ukubomba sana, mwalaipakisha fye ubumi. Nga mulefwaya mwabombako na bupainiya.” Abalanda amashiwi ya musango yu ni balya ababika sana amano ku fyuma ica kuti balashukila na bamunyinabo mu cilonganino pa kuti fye bapange indalama. Tontonkanyenipo bwino bwino pa mashiwi ya kuti mukwate sana indalama pa kuti mukekale bwino. Bushe te cimo cine na filya fyaletontonkanya umukankaala “iciwelewele” uwa mu cilangililo ca kwa Yesu?—Luka 12:16-21.

9. Mulandu nshi ukufwaya ukukwata ifintu ifingi kubela citeyo ku Bena Kristu bamo?

⁹ Pa kutunka abantu muli cino calo, Satana aalenga batendeka ukukumbwa ifintu. Ulu lunkumbwa kuti lwakula mu mutima wa Mwina Kristu  ica kutila lwatusha Icebo cafilwa “ukutwala ifisabo.” (Marko 4:19) Baibolo itukoselesha ukuti nga natukwata ifya kulya ne fya kufwala tuteke imitima. (1 Timote 6:8) Lelo bambi balekatwa mu citeyo ca “musoso wa fyuni” pantu tabakonka uku kufunda. Bushe nalimo icilumba cilenga balatontonkanya ukuti bafwile ukuba ne mikalile imo iya pa muulu? Nga ifwe, bushe tulafwaya sana ukukwata ifintu fimo ica kuti twafumya na mano ku kupepa kwa cine? (Hagai 1:2-8) Ku ca bulanda, imikalile nga yayafya, bamo balaleka ukupepa pa kuti fye batwalilile ne mikalile ya pa muulu ilya ine babelesha. Ifi e fyo “umusoso wa fyuni” afwaya!

Iciteyo ca Kutamba Amafilimu Yabipa

10. Cinshi Umwina Kristu onse afwile ukutontonkanyapo sana?

¹⁰ Iciteyo na cimbi ico “umusoso wa fyuni” abomfya caba konaula amano ya bantu aya kwishiba icisuma ne cibi. Amano yakwete abena Sodomu na Gomora e yamoneka na mu mafilimu ayengi ayo bapanga muno nshiku. Nangu fye malyashi ya pa milabasa ya pa TV na muli bamagazini mulaba sana ulukaakala no kulumbilisha ubulalelale. Ifingi sana ifiba mu mafilimu na muli bamagazini, ifyo abantu batila fya kusekesha filonaula amano ya bantu aya “kulekanya icalungama ne cabipa.” (AbaHebere 5:14) Lelo ibukisheni amashiwi Yehova alandile ukupitila muli kasesema Esaya aya kuti: “Kalanda ku basoselo bubi batila busuma, abasoselo busuma batila bubi!” (Esaya 5:20) Bushe “umusoso wa fyuni” alyonaula amano yenu ukubomfya amafilimu yabipa ukwabula ukuti na mwe bene mwishibe? Mufwile ukutontonkanyapo sana pali ici cipusho.—2 Abena Korinti 13:5.

11. Bushe ino magazini yasokele ati shani pa mafilimu ya mutatakuya aya pa TV?

¹¹ Imyaka nalimo 25 iyapita, Ulupungu lwa kwa Kalinda lwasokele bakapepa ba kwa Lesa aba cine pa mafilimu ya mutatakuya ayaba pa TV. * Basokelwe pa bwafya bushimoneka apo pene ububa mu kutamba aya mafilimu. Magazini yatile: “Abantu balenga camoneka kwati icili conse ico bengacita pa mulandu wa kufwaya ukutemwikwa, ninshi cili fye bwino. Ku ca kumwenako, umukashana umo uwapulile ifumo, aebele umunankwe ati: ‘Ine Victor nalimutemwa. Nshilesakamana nangu cimo. . . . Tapali icacindama sana kuli ine ukucila pa kukwata umwana kuli Victor!’ Inyimbo ishisuma ishilila panono panono ilyo filimu iletambika, kuti shalenga umuntu ukufilwa no kumona ukuti ico uyu mukashana alecita cibi. Na imwe kuti mwatendeka ukutemwa Victor. Mwalamona no kuti ifilelanda umukashana fili bwino no kuti ‘ico alecita tacibipile.’ Umo uwaletamba amafilimu ya musango yu, ilyo ailwike atile: ‘ala ca kupapa ifyo ifibi ifyo uletamba fitendeka ukumoneka kwati fisuma. Twalishiba ukutila ubulalelale bubi. . . . Lelo naishileiluka ukutila mu mutima nshapatile ubulalelale.’”

12. Finshi filanga ukutila ukusoka pa kutamba amafilimu yamo ayaba pa TV kwaliba bwino sana?

¹² Ukutula apo ifi fipande fyalembelwe, aya mafilimu yonaula ukutontonkanya kwa bantu, yalifula  icine cine. Mu fyalo ifingi aya mafilimu balayatambisha akasuba no bushiku. Abaume na banakashi e lyo na bapungwe, cila nshita balatamba aya mafilimu ayonaula ukutontonkanya kwabo no kukoweshe mitima yabo. Lelo ifwe tatufwile ukuibepa ukutila aya mafilimu te kuti yatonaule. Te kuti ciwame ukumona kwati ifyabipa ifyo tutamba pa TV te kuti fitonaule nge fyo twingonaika nga tulekonkelesha abantu abo tuba na bo. Bushe Umwina Kristu kuti atila cili fye bwino ukulatamba abantu abo ashingatemwa nangu panono ukwisa mu ng’anda yakwe?

13, 14. Bushe bamo batile bamwenamo shani mu fyo Ulupungu lwasokele pa lwa kutamba amafilimu ya pa TV?

¹³ Abengi balimwenamo pa mulandu wa kuti balikonkele ukusoka kwa “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45-47) Pa numa ya kubelenga kulya kufunda kwa kulungatika ukwa mu Baibolo, bamo balilembele amakalata umo balandile ifyo ifi fipande fyabafwile. * Umo asumine ukuti: “Naletamba amafilimu ya mutatakuya pa myaka 13. Nalemona kwati nkatwalilila ukuba uwakosa mu kupepa kulila fye ndelongana e lyo no kulashimikila cila mweshi. Lelo natampile ukusumina filya abo naletamba mu mafilimu bamona ukuti, tacabipa ukucita ubucende nga ca kuti umulume obe alekucusha nangu nga talekulanga ukuti alikutemwa, pantu ninshi ailetelela fye umwine. Kanshi ilyo namwene kwati abalume bandi tabantemenwe, nacitile filya nalemona mu mafilimu, nabembukila Yehova no mwina myandi.” Uyu mwanakashi alitamfiwe mu cilonganino. Mu kuya kwa nshita, aishileiluka ukuti alibembwike, kabili alilapile abweshiwa na mu cilonganino. Ifipande fyalesoka pa mafilimu ya mutatakuya ayaba pa TV fyalimwafwile ukukosa sana no kuleka ukutamba ifyo Yehova apata.—Amose 5:14, 15.

¹⁴ Na umbi uwabelengeleko ifi fipande, uwaletamba sana amafilimu yabipa atile: “Nalililile ilyo nabelengele ifi fipande, pantu naishilesanga ukutila umutima wandi tawali uwa cishinka kuli Yehova. Nalaile Lesa wandi ukutila nalafumamo mu busha kwa kutamba aya mafilimu ya mutatakuya.” Pa numa ya kutasha pali ifi fipande, Umwina Kristu umo umwanakashi alisumine ukutila, amafilimu yalimutekele ubusha kabili alembele ukutila: “Nshaletontonkanya ukutila . . . ukutamba amafilimu kuti kwaonaula bucibusa bwandi na Yehova. Kuti naba shani cibusa wa kwa Yehova nga ca kutila ababa mu mafilimu ya mutatakuya e banandi?” Nga ca kutila amafilimu yalekowesha imitima ya bantu imyaka 25 iyapita, bushe ino nshita e lyo yengaba bwino? (2 Timote 3:13) Tufwile ukucenjela pa kutila tatwiketwe mu citeyo ca kwa Satana ica kutamba ifyabipa, fibe mafilimu ya mutatakuya aya pa TV nelyo fyangalo fya lukakaala ifya pa vidio, nangu fye ni nyimbo shiba pa vidio.

Ukukanaumfwana na Bambi

15. Bushe bamo bekatwa shani abatuntulu kuli Kaseebanya?

¹⁵ Ukukanaumfwana kwaba citeyo ico Satana abomfya pa kuti pabe amalekano pa bantu ba kwa Yehova. Kuti twaikatwa muli ici citeyo nangu ca kutila twalikwata imilimo yaibela mu  cilonganino. Bamo balekatwa abatuntulu kuli Kaseebanya pantu balapusana na bamunyinabo ica kutila baonaula no mutende ne cumfwano e lyo no busuma bakapepa ba kwa Yehova baipakisha mu cilonganino.—Amalumbo 133:1-3.

16. Bushe Satana mu bucenjeshi esha shani ukonaula icumfwano cesu, kabili cinshi cifumamo?

¹⁶ Ilyo kwali Inkondo ya Calo iya Kubalilapo, Satana alyeseshe ukonaula ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano calo pa kulungama fye abantu ba kwa Lesa no kubasansa, lelo alifililwe. (Ukusokolola 11:7-13) Ukutule lyo alabomfya ubucenjeshi pa kuti alete amalekano pali ifwe. Nga ca kutila twalapusana na bamunyinefwe ica kuti paba na malekano pali ifwe, ninshi twacita ico “musoso wa fyuni” afwaya. No mupashi wa kwa Lesa kuti waleka ukutwafwa na pa cilonganino pene te kuti ubepo. Ico nga cacitika, Satana kuti aumfwa bwino pantu nga ca kutila mu cilonganino tamuli umutende ne cumfwano, umulimo wa kushimikila te kuti uleenda bwino.—Abena Efese 4:27, 30-32.

17. Cinshi cingafwa abantu ukutendeka ukumfwana nga bapusana?

¹⁷ Cinshi mwingacita nga mwapusana no Mwina Kristu munenu? Ca cine, ifilenga abantu ukukanaumfwana filapusanapusana. Lelo nangu ca kutila fingi fingalenga abantu ukupusana, tapafwile ukuba nangu cimo icingamulesha ukupwisha ubwafya mukwete. (Mateo 5:23, 24; 18:15-17) Ukufunda kwaba mu Cebo ca kwa Lesa kwaliputwamo kabili kwalipwililika. Nga tulekonka ifyo Baibolo itufunda, tukalapwisha amafya pantu ifyo ilanda filabomba!

18. Bushe ukupashanya Yehova kuti kwatwafwa shani ukupwisha ubwafya nga twapusana na banensu?

¹⁸ Yehova “alalekelela,” kabili ukulekelela kwakwe kwa cine. (Amalumbo 86:5; 130:4) Nga tulepashanya Yehova e lyo twingaba abana bakwe abatemwikwa. (Abena Efese 5:1) Bonse tuli babembu kabili tulafwaya sana ukuti Yehova aletubelela uluse. Kanshi tuleibukisha ici cishinka nga twamona catukosela ukubelela umunensu uluse. Kuti twaba ngo musha wa mu cilangililo ca kwa Yesu uwakeene ukubelela umusha munankwe uluse pa nkongole iinono sana nga kulinganya ku nkongole ena akwete kuli shikulu wakwe uwamubelele uluse. Ilyo shikulu wakwe aumfwile ukuti nakaana ukubelela umusha munankwe uluse, amupoosele mu cifungo. Yesu asondwelele icilangililo na mashiwi ya kutila: “E fyo na Tata wa mu muulu akacita kuli imwe, nga tamulekelela cila muntu munyinenwe ne mitima yenu yonse.” (Mateo 18:21-35) Ukwetetula pali ici cilangililo no kutontonkanya pa miku ubwingi Yehova atubelela uluse, kukatwafwa ukupwisha ubwafya nga twapusana na munyinefwe!—Amalumbo 19:14.

“Umwa Kufisama ku Wapulamo” E mo Tukacingililwa

19, 20. Bushe muli shino nshiku shayafya, tufwile ukulamona shani “umwa kufisama” kuli Yehova, na mu “cintelelwe” cakwe?

¹⁹ Twikala mu nshiku shayafya. Yehova nga tatucingilila, Satana nga alitonaula kale bonse fye. Kanshi pa kuti twiikatwa mu citeyo ca “musoso wa fyuni,” tatufwile ukufuma mu cifulo ca mampalanya umo tucingililwa. Tufwile ‘ukulaikala umwa kufisama ku Wapulamo,’ no ‘kulatubilisha mu cintelelwe ca Wa maka yonse.’—Amalumbo 91:1.

²⁰ Kanshi natuleibukisha ukutila ifyo Yehova atucinkulako ukucita ne fyo atweba, tafilanga ukuti alyafya, lelo e fitucingilila. Bonse kuti twasanswa ku mulwani, incenjeshi sana iyacila abantunse. Yehova uwatutemwa nga tatwafwilishe, bonse fye kuti twaikatwa mu fiteyo fyakwe. (Amalumbo 124:7, 8) Kanshi natulepepa ukutila Yehova aletupokolola ku lukose lwa “musoso wa fyuni”!—Mateo 6:13.

[Amafutunoti]

Bushe Muleibukisha?

• Mulandu nshi abengi bekatilwa sana mu citeyo ca “kututumo muntu”?

• Bushe Kaseebanya ekata shani abantu mu citeyo ca kutemwisha ifyuma?

• Bushe Satana aikata shani abantu mu citeyo ca kutamba amafilimu yabipa?

• Citeyo nshi Kaseebanya abomfya ku konaula ukwikatana kwesu?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 27]

Bamo balikatwa mu citeyo ca “kututumo muntu”

[Icikope pe bula 28]

Bushe mulomfwa bwino ukutamba ifyo Yehova apata?

[Icikope pe bula 29]

Cinshi mwingacita nga mwapusana no Mwina Kristu munenu?