1. Unsay gitambag ni apostol Pablo sa mga Kristohanon sa Colosas? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

SI APOSTOL Pablo misulat sa mga Kristohanon sa Colosas sa hinapos sa iyang unang pagkabilanggo sa Roma, o niadtong mga 60-61 C.E. Gisaysay niya kanila ang kahinungdanon sa pagbaton ug “espirituwal nga pagsabot.” (Col. 1:9) Si Pablo midugang: “Nagsulti ako niini aron walay tawo nga molingla kaninyo pinaagi sa makapaagning mga argumento. Pagbantay kamo: basin adunay modagit kaninyo pinaagi sa pilosopiya ug walay-pulos nga panglimbong sumala sa tradisyon sa mga tawo, sumala sa paninugdang mga butang sa kalibotan ug dili sumala kang Kristo.” (Col. 2:4, 8) Gisaysay usab ni Pablo kon nganong sayop ang pipila ka popular nga ideya ug kon nganong makadani sa dili hingpit nga mga tawo ang kalibotanong panghunahuna. Pananglitan, tungod niini ang pipila mobati nga sila maalamon ug mas maayo sa uban. Katuyoan sa maong sulat nga tabangan ang mga igsoon sa pagsalikway sa kalibotanong panghunahuna ug sayop nga mga binuhatan.​—Col. 2:16, 17, 23.

2. Nganong hisgotan nato ang mga pananglitan sa kalibotanong panghunahuna?

² Ang kalibotanong panghunahuna nagsalikway o nagpakamenos sa mga prinsipyo ni Jehova, ug ang impluwensiya niini anam-anam  nga makapahuyang sa atong pagtuo. Anaa sa atong palibot ang kalibotanong panghunahuna. Kini gipasiugda diha sa TV, Internet, trabahoan, o sa eskuylahan. Niining artikuloha, atong tan-awon kon unsay atong mahimo aron dili maimpluwensiyahan ang atong hunahuna sa maong mga ideya. Atong hisgotan ang lima ka pananglitan sa kalibotanong panghunahuna ug kon unsaon nato pagsalikway niana.

3. Unsang ideya ang nakadani sa daghan, ug ngano?

³ “Puwede kong mahimong maayong tawo bisag dili motuog Diyos.” Diha sa daghang nasod, sagad may moingon nga sila dili motuog Diyos; giisip nila ang ilang kaugalingon nga dili relihiyoso. Tingali wala nila kuwestiyona ang paglungtad sa Diyos, pero gusto lang nila nga may kagawasan sila sa pagbuhat bisag unsay ilang gusto. (Basaha ang Salmo 10:4.) Ang uban maghunahuna tingali nga sila intelihente kon sila moingon, “May prinsipyo gihapon ko bisag dili ko motuog Diyos.”

4. Unsaon nato pagpangatarongan niadtong dili motuo nga dunay Maglalalang?

⁴ Makataronganon ba ang pangangkon niadtong dili motuo nga dunay Maglalalang? Kon ang usa modangop sa siyensiya aron sa pagsusi kon gilalang ba ang kinabuhi, posibleng maglibog siya sa kadaghan sa impormasyon. Apan sa tinuoray lang, simple ra ang tubag. Kon dunay naghimo sa usa ka bilding, labaw na sa buhing mga butang! Sa pagkatinuod, ang kinasimplehang buhing selula mas komplikado kay sa bisan unsang balay kay makahimo kini sa pagdaghan​—nga dili mahimo sa usa ka balay. Busa kini nga mga selula makapondo ug makakopya sa impormasyon nga gikinahanglan aron kini modaghan. Kinsay nagdisenyo sa buhing mga selula? Ang Bibliya nagtubag: “Ang matag balay adunay nagtukod, apan siya nga nagtukod sa tanang butang mao ang Diyos.”​—Heb. 3:4.

5. Unsay atong ikasulti bahin sa ideya nga puwede rang mahibaloan sa usa ang maayo bisag dili motuog Diyos?

⁵ Unsaon nato pagpangatarongan niadtong moingon nga puwede rang mahibaloan sa usa ang maayo bisag dili motuog Diyos? Tinuod, ang Pulong sa Diyos nag-ingon nga bisan kadtong dili motuog Diyos dunay pipila ka maayong prinsipyo. (Roma 2:14, 15) Pananglitan, sila tingali nagtahod ug nahigugma sa ilang ginikanan. Apan kasaligan ba ang moral nga sukdanan niadtong dili moila sa atong Maglalalang ingong tigtakda kon unsay husto ug sayop? (Isa. 33:22) Daghang intelihenteng tawo karon ang mouyon nga ang makaluluoyng kahimtang sa yuta nagpamatuod nga nagkinahanglan ang tawo sa tabang sa Diyos. (Basaha ang Jeremias 10:23.) Busa, dili ta angayng maghunahuna nga puwedeng mahibaloan sa usa ang maayo kon dili siya motuog Diyos ug mosunod sa Iyang mga sukdanan.​—Sal. 146:3.

6. Unsay panglantaw sa daghan bahin sa relihiyon?

⁶ “Magmalipayon gihapon ka bisag walay relihiyon.” Daghan ang madani niini nga panghunahuna kay giisip nila ang relihiyon ingong makapuol ug dili importante. Dugang pa, gipahilayo sa daghang relihiyon ang mga tawo gikan sa Diyos pinaagi sa pagtudlog impiyernong kalayo, pagpangolektag ikapulo, o pagpaluyo sa politika. Mao diay nga nagkadaghan ang mibati nga magmalipayon gihapon sila bisag walay relihiyon! Sila moingon tingali, “Interesado ko sa espirituwal nga mga butang, pero dili ko gustong magpasakop ug relihiyon.”

7. Sa unsang paagi makapalipay ang matuod nga relihiyon?

⁷ Tinuod ba nga magmalipayon ang usa bisag walay relihiyon? Siyempre, magmalipayon ang usa kon walay bakak nga relihiyon, apan dili siya tinuod nga malipayon gawas kon duna  siyay suod nga relasyon kang Jehova, kinsa gitawag ingong “malipayong Diyos.” (1 Tim. 1:11) Ang tanang buhaton sa Diyos makahatag ug kaayohan. Malipayon ang iyang mga alagad kay sila naningkamot sa pagtabang sa uban. (Buh. 20:35) Pananglitan, tagda kon sa unsang paagi makatabang ang matuod nga pagsimba aron magmalipayon ang pamilya. Ang matuod nga pagsimba nagtudlo kanato sa pagpasidungog ug pagtahod sa atong kapikas, pag-isip sa panumpa sa kaminyoon ingong sagrado, paglikay sa pagpanapaw, pagmatuto ug matinahorong mga anak, ug pagpakitag tinuod nga gugma. Ingong resulta, ang maong pagsimba maghiusa sa mga tawo diha sa malipayong mga kongregasyon ug tibuok kalibotang panag-igsoonay.​—Basaha ang Isaias 65:13, 14.

8. Unsaon nato paggamit ang Mateo 5:3 sa pagtubag sa pangutana, Unsay makapalipay sa tawo?

⁸ Tinuod bang magmalipayon ang usa bisag dili mag-alagad sa Diyos? Tagda kining pangutanaha, Unsay makapalipay sa tawo? Ang pipila malipayon sa ilang karera, sport, o hilig. Ang uban malipay sa pag-atiman sa ilang pamilya o mga higala. Kanang tanan makapalipay, pero dunay mas labawng katuyoan ang kinabuhi nga makahatag ug dumalayong kalipay. Dili sama sa mga mananap, kita puwedeng makaila sa atong Maglalalang ug matinumanong makaalagad kaniya. Gilalang niya kita nga malipay sa pagbuhat niana. (Basaha ang Mateo 5:3.) Pananglitan, ang matuod nga mga magsisimba malipay ug madasig dihang magkauban sa pagsimba kang Jehova. (Sal. 133:1) Sila malipayon usab nga nahimong bahin sa tibuok kalibotang panag-igsoonay, nagkinabuhing hinlo, ug nakabatog nindot nga paglaom.

9. (a) Unsay komon nga panglantaw karon bahin sa sekso? (b) Nganong gidili sa Pulong sa Diyos ang pagpakigsekso gawas sa kaminyoon?

⁹ “Daotan ba diay ang pagpakigsekso gawas sa kaminyoon?” Ang pipila moingon tingali: “Kinahanglan natong pahimuslan ang kinabuhi. Daotan ba diay ang pagpakigsekso gawas sa kaminyoon?” Sayop ang panghunahuna nga dili daotan ang seksuwal nga imoralidad. Ngano? Tungod kay ang Pulong sa Diyos nagdili sa seksuwal nga imoralidad. * (Basaha ang 1 Tesalonica 4:3-8.) Si Jehova may katungod sa paghimog mga balaod alang kanato kay siyay naglalang nato. Ang balaod sa Diyos nagtugot lang sa seksuwal nga relasyon tali sa lalaki ug babaye nga naminyo sa usag usa. Ang Diyos naghatag natog mga balaod kay nahigugma siya nato. Kana makahatag natog kaayohan. Ang mga pamilya nga motuman niana mahimong mas mahigugmaon, matinahoron, ug may kasegurohan. Silotan sa Diyos kadtong tinuyong mosupak sa iyang balaod.​—Heb. 13:4.

10. Sa unsang paagi makalikay ang usa ka Kristohanon sa seksuwal nga imoralidad?

¹⁰ Ang Pulong sa Diyos nagtudlo kon unsaon nato paglikay sa seksuwal nga imoralidad. Ang usa ka paagi mao ang pagbantay kon unsay atong tan-awon. Si Jesus nag-ingon: “Ang matag usa nga magpadayon sa pagtan-aw sa usa ka babaye aron sa pagbaton ug kaibog kaniya nakapanapaw na uban kaniya diha sa iyang kasingkasing. Karon, kon kanang imong tuo nga mata nagapapandol kanimo, lusoka kini ug isalibay kini gikan kanimo.” (Mat. 5:28, 29) Busa, likayan sa usa ka Kristohanon ang pagtan-awg pornograpiya o pagpamati sa musika nga may imoral nga liriko. Si apostol Pablo misulat: “Patya ang inyong mga sangkap sa lawas nga anaa sa yuta maylabot sa pakighilawas.” (Col. 3:5) Kinahanglan sab natong  bantayan kon unsay atong hunahunaon ug hisgotan.​—Efe. 5:3-5.

11. Nganong morag makadani ang pagkab-ot ug sekular nga karera?

¹¹ “Ang pagpangagpas ug karera maoy sekreto sa kalipay.” Daghan ang mag-awhag nato nga himoong tumong ang sekular nga karera​—nga tingali makapahimo natong inila, impluwensiyal, ug dato. Daghan ang naghimo sa sekular nga karera ingong ilang pangunang tumong. Tungod niana, mahimong maimpluwensiyahan ang usa ka Kristohanon sa maong panghunahuna.

12. Sekreto ba sa kalipay ang malamposong karera?

¹² Moresulta bag dumalayong kalipay ang karera nga makapahimo sa usa nga inila ug impluwensiyal? Dili. Hinumdomi nga ang pangandoy nga kontrolahon ang uban ug madayeg mao sab ang nakadani kang Satanas, apan siya masuk-anon, dili malipayon. (Mat. 4:8, 9; Pin. 12:12) Temporaryo lang ang kalipay nga ikahatag sa sekular nga karera. Pero dumalayon ang kalipay nga ikahatag sa pagtabang sa uban nga makakat-on sa kaalam sa Diyos aron sila mabuhi sa walay kataposan. Dugang pa, grabe ang kompetisyon niining kalibotana. Tungod niana, ang mga tawo magpalabwanay, masina sa usag usa, ug sa kataposan, sama rag ‘naggukod sa hangin.’​—Eccl. 4:4.

13. (a) Unsay angay natong panglantaw sa sekular nga trabaho? (b) Sumala sa sulat ni Pablo sa Tesalonica, unsay nakahatag niyag tinuod nga kalipay?

¹³ Tinuod, kinahanglan tang manginabuhi, ug dili sayop ang pagpilig trabaho nga gusto nato. Pero, ang atong trabaho dili angay nga mahimong panguna sa atong kinabuhi. Si Jesus miingon: “Walay usa nga mahimong ulipon sa duha ka agalon; kay mahimong dumtan niya ang usa ug higugmaon ang lain, o unongan niya ang usa ug tamayon ang lain. Dili kamo mahimong ulipon sa Diyos ug sa Bahandi.” (Mat. 6:24) Kon unahon nato ang pag-alagad kang Jehova ug pagtudlo sa uban sa iyang Pulong, atong bation ang kalipay nga way sama. Naeksperyensiyahan kana ni Pablo. Sa batan-on pa, nangagpas siya ug malamposong karera sa Judaismo, apan gibati niya ang tinuod nga kalipay dihang nahimo siyang magsasangyaw ug nakita niyang nabag-o ang kinabuhi niadtong midawat sa mensahe sa Diyos. (Basaha ang 1 Tesalonica 2:13, 19, 20.) Walay laing karera nga makahatag ug kalipay nga sama niana.

14. Nganong makadani ang ideya nga masulbad sa tawo ang iyang mga problema?

¹⁴ “Masulbad sa tawo ang iyang mga problema.” Daghan ang nadani niining ideyaha. Ngano? Kay kon tinuod kini, wala na kinahanglana sa tawo ang giya sa Diyos ug puwede niyang buhaton bisag unsay iyang gusto. Makapadani usab kini kay​—sumala sa pipila ka pagtuon—​namenosan ang gubat, krimen, sakit, ug kapobre. Usa ka report nag-ingon: “Miarang-arang ang kahimtang sa tawo kay naningkamot siya sa paghimo sa kalibotan nga mas maayong puy-an.” Nagpakita ba kana nga masulbad ra sa tawo ang mga problema nga dugay na niyang giantos? Aron matubag kana, hisgotan nato ang maong mga problema.

15. Unsay nagpakita nga grabe na kaayo ang problema sa katawhan?

¹⁵ Gubat: Gibanabana nga 60 milyones o kapin pa ang nangamatay panahon sa duha ka gubat sa kalibotan. Human matapos ang Gubat sa Kalibotan II, ang tawo wala gihapon makakitag paagi nga malikayan ang gubat. Pagka-2015, ang gidaghanon sa mga tawo nga napugos pagbiya sa ilang balay tungod sa gubat o paglutos miabot ug mga 65 milyones. Gibanabana nga 12.4 milyones ang napugos pagbiya sa ilang balay sulod lang sa 2015. Krimen: Bisag may mga krimen nga namenosan diha sa pipila ka lugar, nagkadaghan ang ubang klase sa krimen, sama sa cybercrime, kapintasan sulod sa panimalay, ug terorismo. Dugang pa, daghan ang nagtuo nga misamot ang korapsiyon sa tibuok kalibotan. Wala gyod mawagtang sa tawo ang krimen. Sakit: Ang pipila ka sakit matambalan na. Apan sumala sa report niadtong 2013, matag tuig siyam ka milyong tawo ubos sa 60 anyos ang mamatay tungod sa sakit sa kasingkasing, estrok, kanser, sakit sa baga, ug diabetes. Kapobre: Matod pa sa World Bank nga sa Africa lang, ang gidaghanon sa nag-antos sa grabeng kapobre miuswag gikan sa 280 milyones niadtong 1990 ngadto sa 330 milyones niadtong 2012.

16. (a) Nganong ang Gingharian lang sa Diyos ang makasulbad sa mga problema sa tawo? (b) Unsay gitagna ni Isaias ug sa salmista nga buhaton sa Gingharian?

¹⁶ Ang sistema karon sa ekonomiya ug politika gikontrolar sa hakog nga mga tawo. Klaro nga dili nila mawagtang ang gubat, krimen, sakit, ug kapobre. Ang Gingharian lang sa Diyos ang makahimo niana. Tagda kon unsay buhaton ni Jehova alang sa katawhan. Gubat: Wad-on sa Gingharian sa Diyos ang tanang hinungdan sa gubat sama sa kahakog, korapsiyon, nasyonalismo, bakak nga relihiyon, ug si Satanas mismo. (Sal. 46:8, 9) Krimen: Ang Gingharian sa Diyos nagtudlo na sa minilyon nga mahigugma ug mosalig sa usag usa​—nga wala mahimo sa bisan unsang gobyerno sa tawo. (Isa. 11:9) Sakit: Panalanginan ni Jehova ang iyang katawhan ug hingpit nga panglawas. (Isa. 35:5, 6) Kapobre: Wad-on kana ni Jehova ug hatagan niya ang iyang katawhan ug espirituwal ug pisikal nga kadagaya, nga mas bililhon kay sa kuwarta.​—Sal. 72:12, 13.

17. Unsaon nimo pagsalikway ang kalibotanong panghunahuna?

¹⁷ Kon makadungog kag kalibotanong ideya nga morag magsulay sa imong pagtuo, susiha kon unsay giingon sa Pulong sa Diyos bahin niana ug hisgoti kana uban sa hamtong nga igsoon. Hunahunaa kon nganong morag makadani ang maong ideya, kon nganong sayop kana, ug kon unsaon kana pagsalikway. Sa pagkatinuod, mapanalipdan nato ang atong kaugalingon batok sa kalibotanong panghunahuna pinaagi sa pagsunod sa tambag ni Pablo sa kongregasyon sa Colosas: ‘Magpadayon sa paglakaw sa kaalam [dihang makiglabot] sa mga tagagawas. Hibaloi ninyo kon unsaon pagtubag sa matag usa.’​—Col. 4:5, 6.