Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 28

Khalani na Cinyindiro Cakuti Muli na Undimomwene

Khalani na Cinyindiro Cakuti Muli na Undimomwene

Pitiriza mu pinthu pidapfundziswa iwe pyakuti wakhala na cinyindiro toera kupikhulupira.”​2 TIM. 3:14.

NYIMBO 56 Undimomwene Ukhale mu Ntima Mwanu

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1. Kodi fala yakuti “undimomwene” isabvekanji?

“KODI imwe mwapfundza tani undimomwene?” “Kodi mwabalwa mu undimomwene?” “Muli na pyaka pingasi mu undimomwene?” Panango imwe mwacitwa kale mibvundzo ninga ineyi peno mwacitambo anango mibvundzo ninga ineyi. Kodi fala yakuti “undimomwene” isabvekanji? Kazinji kene fala ineyi isabveka pinthu pinakhulupira ife, pinthu pinacita ife toera kulambira Mulungu na umaso wathu wa ntsiku na ntsiku. Anthu akuti ali “mu undimomwene” asadziwa pinapfundzisa Bhibhlya, pontho asaphatisira pinapfundza iwo. Na thangwi ineyi, iwo nee asakhulupira pipfundziso pya mauphemberi authambi, pontho asakhala akutsandzaya maseze ali mu dziko ya Sathani.—Juwau 8:32.

2. Mwakubverana na Juwau 13:34, 35, kazinji kene ninji pisacitisa munthu kupfundza undimomwene?

2 Ninji cidakucitisani kupfundza undimomwene? Panango ndi makhaliro adidi a atumiki a Yahova. (1 Ped. 2:12) Panango ndi ufuni unapangiza iwo kuna unango na ndzace. Azinji anagumanika pa misonkhano yathu paulendo wakutoma asaona ufuni unoyu, pontho asakumbuka pyenepi kupiringana pinthu pidapfundza iwo pa ntsiku ineyi. Pyenepi nee ndi pyakudzumatirisa thangwi Yezu alonga kuti anyakupfundzace mbadzindikirwa na ufuni unapangiza iwo kuna unango na ndzace. (Lerini Juwau 13:34, 35.) Mbwenye toera kukhala na cikhulupiro cakuwanga tisafunika kucita pinthu pinango.

3. Ninji pinafuna kucitika tingakhala na cikhulupiro kuna Mulungu basi ene thangwi ya ufuni unapangiza abale na alongo?

3 Ife nee tisafunika kukhala na cikhulupiro cakuwanga basi ene thangwi ya ufuni unapangiza atumiki a Mulungu. Thangwi yanji? Nyerezerani kuti m’bale peno mulongo mu mpingo ngakhale nkulu wa mpingo peno mpainiya acita madawo makulu. Munjira inango, munapibva tani khala m’bale peno mulongo akutsukwalisani pontho nyerezerani kuti m’bale peno mulongo asiya kutumikira Yahova mbakupangani kuti imwe nee muli na undimomwene. Pinthu pyenepi pingacitika, kodi imwe munasiya kutumikira Yahova? Kumbukani kuti kukhala na cikhulupiro thangwi ya pinthu pinacita anango, tayu thangwi ya uxamwali wathu wakuwanga na Yahova nee pinawangisa cikhulupiro canu. Ndimomwene kuti mabvero anu kuna Yahova na kuna atumiki ace pinakuphedzani toera mukhale na cikhulupiro cakuwanga. Mbwenye ndi pyakufunikambo kakamwe kupfundza Bhibhlya, kubvesesa mwadidi pinapfundza imwe na kufufudza m’mabukhu athu toera mukhale na cinyindiro cakuti pinapfundza imwe ndi undimomwene wa Yahova. Thangwi musafunika kukhala na cinyindiro cakuti pinapfundzisa Bhibhlya ndi undimomwene wa Yahova.—Aroma 12:2.

4. Mwakubverana na Mateu 13:3-6, 20, 21, anthu anango asacitanji angathimbana na nyatwa?

4 Yezu alonga kuti anango mbadatawira undimomwene “mwakutsandzaya,” mbwenye cikhulupiro cawo mbacidafewa angathimbana na nyatwa. (Lerini Mateu 13:3-6, 20, 21.) Panango iwo nee akhabvesesa kuti ale anasankhula kukhala atowereri a Yezu anathimbana na nyatwa. (Mat. 16:24) Kusiyapo pyenepi, panango iwo akhanyerezera kuti angasankhula kutumikira Yahova nee anathimbana na nyatwa. Mbwenye nakuti tikukhala mu dziko ya Sathani, ife tinathimbana na nyatwa. Pinthu pinango pinakwanisa kucinja mu umaso wathu, pyenepi panango pinaticitisa kukhala wakutsukwala.—Masal. 6:6; Koel. 9:11.

5. Ninji pinapangiza kuti abale na alongo athu azinji ali na cinyindiro cakuti ali na undimomwene?

5 Abale na alongo athu azinji ali na cinyindiro cakuti iwo ali na undimomwene. Tisadziwa tani pyenepi? Thangwi iwo asapitiriza kutumikira Yahova maseze m’bale peno mulongo aatsukwalise peno acite madawo makulu. (Masal. 119:165) Mu ndzidzi unathimbana iwo na nyatwa cikhulupiro cawo cisapitiriza kukhala cakuwanga. (Tiya. 1:2-4) Ninji cinafuna kukuphedzani toera kukhala na cikhulupiro ceneci cakuwanga?

SAKANI ‘CIDZIWISO CANDIMOMWENE THANGWI YA MULUNGU’

6. Ninji pikhaphedza Akristu a mu ndzidzi wa apostolo toera kukhala na cikhulupiro cakuwanga?

6 Akristu a mu ndzidzi wa apostolo akhawangisa cikhulupiro cawo kubulukira mu cidziwiso ca Mafala a Mulungu, pontho kubulukira mu pinthu pikhapfundzisa Yezu Kristu, pyakuti “ndi undimomwene wa mphangwa zadidi.” (Agal. 2:5) Undimomwene unoyu ndi pinthu pyonsene pinakhulupira ife, kuphatanizambo undimomwene unalonga pya ntsembe ya ciomboli ya Yezu na kulamuswa kwace muli akufa. Mpostolo Paulu akhali na cinyindiro cakuti pinthu pyenepi ndi undimomwene. Thangwi yanji? Thangwi iye aphatisira Malemba toera “kupangiza kuti Kristu akhafunika kuona nyatwa mbalamuswa muli akufa.” (Mabasa 17:2, 3) Akristu a mu ndzidzi wa apostolo akhatawira pipfundziso pyenepi, pontho akhanyindira nzimu wakucena toera kuaphedza kubvesesa Mafala a Mulungu. Iwo akhafufudza toera kukhala na cinyindiro cakuti pinthu pikhapfundza iwo pikhali pyandimomwene. (Mabasa 17:11, 12; Aheb. 5:14) Iwo nee akhatumikira Yahova thangwi ya mabvero na pinthu pikhacita anango, pontho iwo nee akhatumikira Yahova basi ene thangwi ya kukhala pabodzi na akristu andzawo. Mbwenye, iwo akhali na cikhulupiro cakuwanga thangwi ya ‘cidziwiso candimomwene thangwi ya Mulungu.’—Akol. 1:9, 10.

7. Thangwi yanji tisafunika kukhulupira na ntima onsene undimomwene wa Bhibhlya?

7 Undimomwene unagumanika m’Bhibhlya nkhabe cinja. (Masalmo 119:160) Mwacitsandzo, undimomwene unoyu nkhabe cinja khala m’bale mu mpingo atitsukwalisa peno acita madawo makulu. Pontho iwo nkhabe kucinja ife tingathimbana na nyatwa. Natenepa, tisafunika kudziwa mwadidi pinapfundzisa Bhibhlya toera kukhala na cinyindiro cakuti pinapfundzisa iyo ndi undimomwene. Tingakhulupira na ntima onsene pinapfundzisa Bhibhlya, tinapitiriza kukhala akukhulupirika kuna Yahova tingathimbana na nyatwa. Mphapo tinakwanisa tani kukhala na cinyindiro cakuti tiri na undimomwene?

“KHALANI NA “CINYINDIRO TOERA KUKHULUPIRA”

8. Mwakubverana na 2 Timoti 3:14, 15, Timoti acitanji toera kukhala na cinyindiro cakuti iye akhali na undimomwene?

Timoti akhali na cinyindiro cakuti ali na undimomwene. Kodi iye akhadziwa tani pyenepi? (Lerini 2 Timoti 3:14, 15.) Iye adziwa “malemba akucena” na ciphedzo ca mai wace na yavu wace. Mbwenye iye akhawangisirambo kakamwe toera kupfundza malemba anewa. Na thangwi ineyi, iye adzakhala na cinyindiro cakuti malemba anewa ndi andimomwene. Mukupita kwa ndzidzi, Timoti, mai wace pabodzi na yavu wace adzakhala Akristu. Mwakukhonda penula, Timoti adzumatirwa kakamwe thangwi ya kuona ufuni ukhapangiza atowereri a Yezu, pontho iye akhafuna kakamwe kukhala pabodzi na iwo toera kuphedza abale na alongo. (Afil. 2:19, 20) Timoti nee akhali na cikhulupiro cakuwanga thangwi ya pinthu pikhacita anthu anango, mbwenye thangwi ya uxamwali wace wakuwanga na Yahova. Imwe musafunikambo kupfundza Bhibhlya toera kukhala na cinyindiro cakuti pinapfundza timwe thangwi ya Yahova ndi undimomwene.

9. Kodi imwe musafunika kukhala na cinyindiro thangwi ya pinthu pipi?

9 Imwe musafunika kukhala na cinyindiro thangwi ya pinthu pitatu: Cakutoma, imwe musafunika kukhala na cinyindiro cakuti Yahova Mulungu ndi Nciti wa pinthu pyonsene. (Eks. 3:14, 15; Aheb. 3:4; Apok. 4:11) Caciwiri, imwe musafunika kudziwa mathangwi anakucitisani kukhulupira kuti Bhibhlya ndi mphangwa za Mulungu kuna anthu. (2 Tim. 3:16, 17) Cacitatu, imwe musafunika kukhala na cinyindiro cakuti Yahova ali na gulu ya anthu anamulambira mukutsogolerwa na Kristu. Pontho anthu anewa asadziwika ninga Mboni za Yahova. (Iza. 43:10-12; Juwau 14:6; Mabasa 15:14) Toera kudziwa undimomwene unoyu nee pisabveka kuti imwe musafunika kudziwa pinthu pyonsene pinapfundzisa Bhibhlya. Mbwenye musafunika kuphatisira “luso yanu yakunyerezera” toera kukhala na cinyindiro cakuti imwe muli na undimomwene.—Aroma 12:1.

KHALANI AKUKHUNGANYIKA TOERA KUPHEDZA ANANGO KUTI ADZIWE UNDIMOMWENE

10. Mungamala kudziwa mwadidi undimomwene wa Bhibhlya, musafunika kucitanji?

10 Mungamala kudziwa mwadidi undimomwene unalonga thangwi ya Mulungu, Bhibhlya na atumiki a Mulungu, imwe musafunika kuphatisira Bhibhlya toera kupangambo anango undimomwene unoyu. Thangwi yanji? Thangwi ninga anyakupfundza Akristu, ife tiri na basa yakupfundzisa anango undimomwene unapfundza ife. * (1 Tim. 4:16) Pontho mu ndzidzi unapfundzisa ife anango undimomwene wa Bhibhlya, ife tisawangisambo cikhulupiro cathu thangwi ya undimomwene unoyu.

11. Tinatowezera tani citsandzo ca mpostolo Paulu pakupfundzisa anango undimomwene wa Bhibhlya?

11 Pikhapfundzisa mpostolo Paulu anthu, iye “aphatisira Mwambo wa Mose na mabukhu a Aprofeta mbayesera kukhuya mitima yawo toera akhulupire Yezu.” (Mabasa 28:23) Tinatowezera tani Paulu pakupfundzisa anango undimomwene? Tisafunika kucita pizinji m’mbuto mwa kuapanga basi ene pinalonga Bhibhlya. Ife tisafunika kuphedza ale anapfundza na ife Bhibhlya toera anyerezere mwadidi pinapfundza iwo m’Bhibhlya. Ife nee tisafuna kuti iwo atawire undimomwene toera kukomeresa ife, mbwenye tisafuna kuti iwo acite pyenepi thangwi yakudzindikira kuti pinapfundza iwo ndi undimomwene unalonga pya Mulungu wathu waufuni.

Anyakubala, phedzani ananu toera akhale na cikhulupiro cakuwanga mukuapfundzisa “udziwisi wakubisika wa Mulungu” (Onani ndima 12-13) *

12-13. Anyakubala anaphedza tani anawo toera apitirize mu undimomwene?

12 Anyakubala, imwe musafuna kuti ananu apitirize mu undimomwene. Panango imwe musanyerezera kuti iwo angakhala na axamwali adidi mu mpingo, pyenepi pinaaphedza toera athambaruke mwauzimu. Mbwenye, khala imwe musafuna kuti ananu akhale na cinyindiro cakuti pinapfundza iwo m’Bhibhlya ndi undimomwene, iwo asafunika kucita pinthu pinango kupiringana kukhala na axamwali adidi. Iwo asafunika kukhala na uxamwali wakuwanga na Mulungu, pontho asafunika kukhala na cinyindiro cakuti pinapfundza iwo m’Bhibhlya ndi undimomwene.

13 Toera kupfundzisa anawo undimomwene unalonga pya Mulungu, anyakubala asafunika kupangiza citsandzo cadidi cakupfundza Bhibhlya. Anyakubala asafunika kukhala na ndzidzi toera kunyerezera mwadidi pinapfundza iwo. Natenepa iwo anakwanisa kupfundzisa anawo toera acite pibodzi pyene. Anyakubala asafunika kupfundzisa anawo kuphatisira mwadidi JW Library, mabukhu athu na mavidhyu ninga pinacita iwo kuna anyakupfundza awo a Bhibhlya. Anyakubala angacita pyenepi anaphedza anawo toera kufuna Yahova. Pontho anaphedza anawo toera kunyindira kuti Yahova asaphatisira “m’bandazi wakukhulupirika na wandzeru” toera kutiphedza kubvesesa Bhibhlya. (Mat. 24:45-47) Anyakubala, musafunika kucita pizinji kupiringana kupfundzisa ananu basi ene undimomwene wa Bhibhlya. Phedzani ananu toera akhale na cikhulupiro cakuwanga mukuapfundzisa “udziwisi wakubisika wa Mulungu” mwakubverana na thunga yawo na maluso awo.—1 Akor. 2:10.

PFUNDZANI MAPROFESIYA A BHIBHLYA

14. Thangwi yanji tisafunika kupfundza maprofesiya a Bhibhlya? (Onani bokosi yakuti “ Kodi Imwe Munakwanisa Kufokotoza Maprofesiya Awa?”)

14 Maprofesiya a Bhibhlya ndi khundu yakufunika kakamwe ya Mafala a Mulungu akuti asatiphedza toera kukhala na cikhulupiro cakuwanga kuna Yahova. Ndi maprofesiya api adawangisa cikhulupiro canu? Panango imwe munanyerezera maprofesiya analonga pya “ntsiku zakumalisa.” (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Mphapo ndi maprofesiya api adakwanirisika akuti anakwanisa kuwangisa cikhulupiro canu? Mwacitsandzo, kodi imwe munakwanisa kufokotoza kuti maprofesiya anagumanika m’bukhu ya Danyele kapitulu 2 na Danyele kapitulu 11 akwanirisika tani peno akukwanirisika tani? * Cikhulupiro canu cingakhala cakuwanga thangwi ya pinthu pinapfundza imwe m’Bhibhlya, cikhulupiro ceneci nee cinadzafudzika. Onani citsandzo ca abale athu adatcingwa ku Alemanya mu ndzidzi wa nkhondo yaciwiri ya Dziko Yonsene Yapantsi. Maseze iwo nee akhabvesesa mwadidi maprofesiya a Bhibhlya analonga pya ntsiku zakumalisa, mbwenye iwo akakhulupira kakamwe Mafala a Mulungu.

Kupfundza Bhibhlya, kuphatanizambo maprofesiya a Bhibhlya, kunatiphedza toera kupitiriza kukhala akukhulupirika kuna Yahova mu ndzidzi wa nyatwa (Onani ndima 15-17) *

15-17. Kodi kupfundza Bhibhlya kwaphedza tani abale athu akhatcingwa na nsoka wa Nazi?

15 Mu ndzidzi ukhatongwa Alemanya na nsoka wa Nazi, abale na alongo athu azinji kakamwe aendeswa ku mazunde. Hitler na mamuna unango akhacemerwa Heinrich Himmler akhaida kakamwe Mboni za Yahova. Mulongo unango alonga kuti Himmler alonga kuna iye pabodzi na alongo anango ku mazunde kuti: “Yahova wanu asatonga kudzulu, mbwenye pantsi pano anatonga ndife. Ife tinakupangizani kuti mbani anafuna kuwina, imwe peno ife.” Ninji pidaphedza atumiki a Yahova toera kupitiriza kukhala akukhulupirika?

16 Anyakupfundza Bhibhlya anewa akhadziwa kuti Umambo wa Mulungu ukhadatoma kutonga mu caka 1914. Iwo nee akhadzumatirwa thangwi ya kutcingwa kukhacitwa iwo. Thangwi iwo akhali na cinyindiro cakuti nee utongi ubodzi pa dziko yapantsi unakwanisa kupingiza cifuniro ca Mulungu. Hitler nee mbadakwanisa kufudza ulambiri wandimomwene, peno kukhazikisa utongi wakuti mbudakhala wakuwanga kakamwe kupiringana Umambo wa Mulungu. Abale athu akhali na cinyindiro cakuti utongi wa Hitler mbudamala.

17 Cinyindiro cikhali na abale na alongo anewa cikhali candimomwene. Mudapita pyaka pingasi, nsoka wa Nazi wadzamala. Pontho Heinrich Himmler adalonga kuti “anatonga pantsi pano ndife” adzathawa. Mu ndzidzi ukhathawa iye, iye agumanikana na M’bale Lübke wakuti akhali nkaidi. Nakuti Himmler akhadaona kuti akundwa, iye abvundza M’bale Lübke: “Nyakupfundza Bhibhlya, ninji pinacitika?” M’bale Lübke atawira Himmler kuti Mboni za Yahova zikhadziwa kuti nsoka wa Nazi mbudamala, pontho iwo mbadasudzulwa mu ubitcu. Himmler akhadalonga pinthu pizinji pyakuipa thangwi ya Mboni za Yahova, mbwenye pa ndzidzi unoyu asowa cakulonga. Buluka penepo iye apheka ekha. Kodi pyenepi pisatipfundzisanji? Kupfundza Bhibhlya kuphatanizambo maprofesiya a Bhibhlya, kunatiphedza toera kukhala na cikhulupiro cakuwanga kuna Mulungu, pontho kunatiphedza toera kukhala akuwanga mu ndzidzi wa mayesero.—2 Ped. 1:19-21.

18. Mwakubverana na Juwau 6:67, 68, thangwi yanji tisafunika kukhala na ‘cidziwiso candimomwene na luso yadidi yakudzindikira?’

18 Ife tisafunika kupangiza ufuni toera kupangiza kuti ndife Akristu andimomwene. Mbwenye tisafunikambo kukhala na ‘cidziwiso candimomwene na luso yadidi yakudzindikira.’ (Afil. 1:9) Tingakhonda kucita pyenepi, tinakwatwa ‘ninga mabimbi, mbatiponywa uku na uku na ntundu onsene wa mphepo ya pipfundziso na kucenjera kwa anthu,’ kuphatanizambo pipfundziso pya anyakupanduka. (Aef. 4:14) Pidasiya anyakupfundza azinji kutowerera Yezu, mpostolo Pedhru apangiza cinyindiro cace cakuti Yezu akhali “na mafala anapasa umaso wakukhonda mala.” (Lerini Juwau 6:67, 68.) Maseze Pedhru nee akhadziwa pyonsene thangwi ya mafala anewa, mbwenye iye apitiriza kukhala wakukhulupirika thangwi akhadziwa undimomwene unalonga thangwi ya Kristu. Imwembo munakwanisa kukhulupira pinthu pinapfundzisa Bhibhlya. Mungacita pyenepi, munakhala na cikhulupiro cakuwanga mwakukhonda tsalakana pinthu pinafuna kucitika kuna imwe, pontho munakwanisa kuphedza anango toera akhale na cikhulupiro cakuwanga.—2 Juwau 1, 2.

NYIMBO 72 Kudziwisa Undimomwene wa Umambo

^ ndima 5 Nsolo uno unatiphedza toera kubvesesa kuti undimomwene wa Bhibhlya ndi wakufunika kakamwe. Pontho unafokotoza njira zakuti zinatiphedza toera kukhala na cinyindiro cakuti tiri na undimomwene.

^ ndima 10 Toera kudziwa mwadidi kuti munacedza tani na anango thangwi ya undimomwene wa Bhibhlya, onani makhundu Uma conversa sobre a Bíblia,” anagumanika mu A Sentinela kutomera 2010 mpaka 2015. Makhundu anewa ali na misolo yakuti “Jesus é Deus?,” “Quando o Reino de Deus começou a governar?,” pontho “Deus pune as pessoas no inferno?

^ ndima 14 Toera kudziwa pya maprofesiya anewa, onani ASentinela de 15 de Junho de 2012, m’misolo yakuti: Jeová é Revelador de segredos; Revelados oito reis; Jeová revela o que tem de ocorrer em breve na Ncenjezi wa Maio wa 2020.

^ ndima 60 FOTO TSAMBA: Pakulambira kwa banja, anyakubala akupfundzisa anawo maprofesiya a Bhibhlya analonga pya nyatwa ikulu.

^ ndima 62 FOTO TSAMBA: Mu ndzidzi wa nyatwa ikulu, banja ibodzi ene nee inadzudzumika na pinthu pinafuna kucitika.