1. Ler ane kaka malaika moro nokelo bedo Satan.

NE NITIE malaika moro ma ne nigi winjruok maber gi Jehova. Kata kamano, bang’e nochako gombo mondo dhano olame. Kar kwedo gombo marachno, noweyo ma gombono odongo e chunye ma ochopo kama gombono onyuolone richo. (Jak. 1:14, 15) Wang’eyo ni malaikano en Satan, kendo “ne ok ochung’ motegno e adiera.” Nong’anyo ne Jehova mobedo “wuon miriambo.”—Joh. 8:44.

2, 3. Nyinge miluongogo jasik Jehova maduong’ ni “Satan,” “Jachien,” “thuol machon,” kod ‘thuol mang’ongo’ fwenyonwa ang’o kuom jasiguno?

² Chakre Satan ng’any, osenyiso ayanga ni en jasik Jehova maduong’ie mogik, kendo ok osebedo osiep dhano kata matin. Nyingene miluongego fwenyonwa okang’ ma orachgo. Satan tiende en ni “Jakwede,” ma nyiso ni malaika marachni ok riw ratiro ma Nyasaye nigo mar bedo jaloch, kar mano, otimo sigu gi loch Nyasaye kendo oramo mar kedo gi lojno. To gima odwaro moloyo en mondo oketh chuth ratiro ma Jehova nigo mar bedo jaloch.

 ³ Mana kaka Fweny 12:9 nyiso, Satan iluongo ni Jachien, tiende ni “Jaketh nying.” Mano paronwa kaka Satan oseketho nying Jehova kuom luonge ni jamiriambo. Nying ma bende iluongego ni “thuol machon,” paronwa odiechieng’ ma masira notimore e puoth Eden kane otiyo gi thuol e wuondo Hawa. Nying machielo mong’eyego ni ‘thuol mang’ongo’ medo paronwa kaka en chuech malich ma ngamo ji, kendo nyingno owinjore gi Satan nikech ogomboga ahinya geng’o dwach Jehova kik timre kendo tieko oganda Jehova.

4. Wabiro wuoyo e wi ang’o e sulani?

⁴ Kiwacho awacha adier, Satan e jasigu ma kedo kodwa mondo waketh winjruokwa gi Nyasaye. Mano e momiyo Muma siemowa niya: “Sikuru ka urito pachu, kendo beduru ka uneno! Jasiku ma en Jachien wuotho koni gi koni kaka sibuor ma ruto komanyo ng’at ma dongam.” (1 Pet. 5:8) Kaluwore gi siemno, sulani biro konyowa ng’eyo kido adek mag Satan ma miyo dwarore ahinya wabed motang’ kode nikech en jasik Jehova maduong’ kendo jasik joge.

5, 6. (a) Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka chuech mag roho nigi “teko maduong’.” (b) Ang’o momiyo inyalo wach ni Satan nigi “nyalo mar kelo tho”?

⁵ Chuech mag roho ma be iluongo ni malaike gin “jo man gi teko maduong’.” (Zab. 103:20) Gin chuech manie rang’iny ma malo omiyo tekogi gi riekogi ni malo ahinya moloyowa. Malaike mabeyo tiyo gi tekogi e yo maber. Kuom ranyisi, kinde moro malaika mar Jehova nonego jolweny 185,000 mag Jo-Assuria, tich ma dhano achiel ok nyal timo kendo ma nyalo bedo matek kata mana ne jolweny mang’eny. (2 Ruo. 19:35) Kinde moro bende, malaika moro notiyo gi teko koda rieko ma ne en-go e golo joote Yesu e jela. Malaikano nokalo jorit, moyawo dhoudi mag jela, ma ogolo jootego, kae to oloro dhoudigo kendo. Mago duto ne timore ka askeche mag jela nitie kanyo!—Tich 5:18-23.

⁶ Kata obedo ni malaike mabeyo tiyo gi tekogi e yo ma konyo, Satan to tiyo gi tekone e yo marach. To mano kaka en gi teko kod riekni modhuro! Muma luonge ni “jaloch mar pinyni” kendo ni “nyasach ndaloni.” (Joh. 12:31; 2 Kor. 4:4) Satan Jachien bende nigi “nyalo mar kelo tho.” (Hib. 2:14) Mano ok nyis ni koro en e ma onegoga ji duto achiel kachiel. Kata kamano, chuny mar nek ma en go onya ahinya e pinyni. E wi mano, nikech Hawa ne oyie mondo Satan owuonde kendo Adam bende noketho chik Nyasaye, richo kod tho nolandore kuom ji duto. (Rumi 5:12) E yo ma chalo kamano, inyalo wach ni Jachien nigi “nyalo mar kelo tho.” Kare mano e momiyo Yesu noluonge ni “janek.” (Joh. 8:44) To mano kaka Satan en jasikwa maduong’!

7. Jochiende osenyiso nade ni gin chuech ma nigi teko?

⁷ Sama wakwedo Satan, wabedo mabor kode kaachiel gi joma riwe lwedo e kwedo ratiro ma Nyasaye nigo mar bedo jaloch mar piny gi polo. Joma riwe lwedogo oriwo jochiende mathoth ma gin chuech mag roho ma bende nong’anyo. (Fwe. 12:3, 4) Kinde mang’eny, jochiende osenyiso ni gin gi teko moloyo dhano ka gisando ji kendo hinyogi marach. (Mat. 8:28-32; Mar. 5:1-5) Kik icha kata matin teko ma malaike marichogo nigo kata teko ma “jatelo mar jochiende” nigo. (Mat. 9:34) Ka Jehova ok okonyowa, to ok wanyal kedo gi Satan ma waloye.

8. (a) Gombo maduong’ ma Satan nigo en mane? (Ne picha manie chak sulani.) (b) Kaluwore gi gik miseneno, ere kaka piny nyiso kido marach ma Satan nigo?

⁸ Jaote Petro nopimo Satan gi “sibuor ma  ruto.” Kaluwore gi buk moro, wach molok kowuok e dho-Grik ni “ruto” paronwa “ondiek ma ywak matek sama kech kaye ahinya.” To mano kaka wechego dimbo kaka Satan chalo! Kata obedo ni piny duto nie bwo teko Satan, pod ogombo ni omedie yudo ji. (1 Joh. 5:19) Jopiny manie bwo tekone inyalo pim gi chiemo ma masambla. Joma ogomboga ngamo ahinya gin Jokristo mowal ma pod nie piny kaachiel gi “rombe mamoko” ma riwogi lwedo. (Joh. 10:16; Fwe. 12:17) Gombo maduong’ ma Satan nigo en tieko jotich Jehova. Yo mosesandogo jolup Yesu chakre kinde Jokristo mokwongo nyaka sani nyiso kaka en jasigu mager nyowuoyo.

9, 10. (a) Satan notemo geng’o nade dwach Nyasaye kik timre e kinde Jo-Israel machon? (Chiw ane ranyisi.) (b) Ang’o momiyo Satan ne kedo ahinya gi oganda Jo-Israel machon? (c) Iparo ni Jachien winjo nade sama achiel kuom jotich Jehova odonjo e richo moro mapek?

⁹ Nitie yo machielo ma Satan nyisogo ni en jasigu marach ahinya ma geng’o dwach Nyasaye kik otimre. Sibuor ma kech kayo malich ok nyal ng’wono ne le modwaro mako. Ok one lit moro amora sama odwaro nego leno, kendo bang’ nege wachno ok lichne. E yo ma chalo kamano, Satan ok winj lit moro amora ne joma odwaro ngamo. Kuom ranyisi, par ane kaka Satan Jachien nyalo bedo ni ne mor kane Jo-Israel donjo e richo mag terruok kod ich lach kinde ka kinde. Sama isomo weche ma nyiso masiche ma noyudo Zimri nikech terruok kod ma noyudo Gehazi nikech ich lach, be inyalo neno kaka sibuor ma rutono ne mor kaka olocho?—Kwan 25:6-8, 14, 15; 2 Ruo. 5:20-27.

¹⁰ Nitie gimomiyo Satan ne ogo tach e piny Israel machon. Mesia nonego bed ni wuok e ogandano. To Mesiano e ma ne dhi ketho Satan kendo nyiso e lela ni Jehova e ma nigi ratiro mar bedo jaloch. (Chak. 3:15) Ok ne odwar ni Jo-Israel osik gi winjruok maber gi Nyasaye, to mano e momiyo noramo chuth mar duodogi gi richo. Kik ipar ni Satan nowinjo malit kane Daudi oterore, kata ni ne owinjo malit kane janabi Musa olalo thuolo mar donjo e Piny Manosingi.  Kamano bende, Satan bedoga mamor sidang’ sama achiel kuom jotich Nyasaye odonjo e richo moro mapek. Gik ma chalo kaka mago nyalo bedo ni Jachien jatiyogo e thiano ne Jehova.—Nge. 27:11.

11. Satan ne nigi paro mane ka notemo kedo gi Sara?

¹¹ Satan ne kedo ahinya gi anyuola ma Mesia ne dhi wuokie. Kuom ranyisi, par ane gima notimore kane Nyasaye osenyiso Ibrahim ni odhi bedo “oganda maduong’.” (Chak. 12:1-3) Kane Ibrahim gi Sara ni Misri, Farao nochiko mondo okelne Sara, to nenore maler ni ne en gi paro mar kawe mondo obed chiege. Kata kamano, Jehova nodonjo e wachno ma oreso Sara mondo gima rachno kik otimrene. (Som Chakruok 12:14-20.) Gima kamano bende notimore e dala mar Gerar kane pok onyuol Isaka. (Chak. 20:1-7) Be dibed ni Satan e ma ne miyo gigo timore? Dibed ni ne oparo ni Sara, ma ne odar oweyo dala mar Ur ma ji nomewie kodhi dak e hembe, ne nyalo lwar e tem bang’ neno ute madongo kendo mabeyo mag Farao kod mag Abimelek? Dibed ni noparo ni Sara ne dhi yie ndhogo chwore mi owe Jehova mana ni mondo okende gi achiel kuom ruodhigo? Muma ok nyiswa wechego, mak mana ni wang’eyo ni Jachien ne nyalo bedo mamor ahinya ka dine omiyo Sara odoko ng’at mane ok owinjore bedo e anyuola ma kodhi ma nosingi ne dhi wuokie. Satan dine ok oywago ang’e kata matin ka dine oketho kend mar Sara, ma oketho nying Sara kendo ketho winjruok ma Sara ne nigo gi Jehova. To mano kaka Satan en jasigu mager kendo orach gi rach matamre gi nono!

12, 13. (a) Satan nonyiso nade ni en jasigu mager kane osenyuol Yesu? (b) Iparo ni Satan winjo nade sama oneno nyithindo mohero Jehova kendo ma timo kinda mondo otine e kindegi?

¹² Yesu ne onyuol higni miche modhuro bang’ Ibrahim. Kik ipar ni Satan ne neno ni Yesu en nyathi ma jachia kendo makende. Nong’eyo ni nyathino ne dhi bedo Mesia ma nosingi. Ee, Yesu ne en bat maduong’ mar koth Ibrahim kendo en e ma ne odhi ‘ketho tije mag Jachien.’ (1 Joh. 3:8) Be Satan ne paro ni nego nyathi matin ma onge ketho en kalo tong’? Ooyo ngang’, onge gima lit ne Satan. Kendo notimo mapiyo ahinya kotemo nego Yesu ma gie kindeno pod ne en nyathi. E yo mane?

¹³ Kane jokor wach ma konyore gi sulwe onyiso Ruoth Herode ni onyuol “ruodh Jo-Yahudi,” iye nowang’ ahinya kendo noramo mar nege. (Mat. 2:1-3, 13) Mondo nobed gadier ni onego Yesu, nogolo chik ni mondo oneg nyithindo duto ma yawuowi ma johigni ariyo ka dok chien ma ne ni Bethlehem kod alworane. (Som Mathayo 2:13-18.) Yesu notony e nek ma notimoreno. To mano puonjowa ang’o e wi jasikwa Satan? Nenore maler ni Jachien ok odewo ngima dhano. E wi mano, kata mana nyithindo ok ohero kata matin. Kuom adier, Satan en “sibuor ma ruto.” Kik wiyi wil kata dichiel ni en jasigu mager kendo ma kwiny miwuoro!

14, 15. Ere kaka Satan “osedino pach joma ok oyie”?

¹⁴ Satan nyalo mana golo ji kuom Jehova Nyasachwa ma jahera kuom wuondogi. (1 Joh. 4:8) Satan wuondoga ji kogeng’ogi mondo kik gibed gi “riyo mar ng’eyo Nyasaye.” (Mat. 5:3) Kuom timo kamano, “osedino pach joma ok oyie, mondo duong’ mar wach maber kuom Kristo ma en kit Nyasaye kik rienynegi.”—2 Kor. 4:4.

¹⁵ Achiel kuom yore madongo ma Satan wuondogo ji en kokalo kuom dinde mag  miriambo. Omor ahinya sama oneno ka ji lamo kweregi machon, gilamo gik ma Nyasaye nochueyo, gilamo le, kata lamo gimoro amora mopogore gi Jehova. To Jehova en “Nyasaye ma janyiego” ma dwaro ni en kende e ma mondo olame. (Wuok 20:5) Kata mana joma paro ni tiyo ne Nyasaye e yo mowinjore pod omakore gi chike kod kweche manono. Gin e chal marach ahinya mana kaka joma Jehova nowacho kuomgi niya: “Marang’o uchiwo senti kuom gi moro ma ok chiemo? kod pok muyudo marang’o uchiwogi kuom mago ma ok nyal romo ng’ato? chikuru itu [ne] wechena, ucham chiemo mabeyo, chunyu mondo omor gi chiemo moted gi mo.”—Isa. 55:2.

16, 17. (a) Ang’o momiyo Yesu nowacho ne Petro ni, “Dhi chien ka ng’eya, Satan”? (b) Ere kaka Satan nyalo wuondowa mondo kik wabed ka watang’?

¹⁶ Satan nyalo kata wuondo jotich Jehova ma nigi kinda. Kuom ranyisi, ne ane gima ne otimore ka Yesu nonyiso jopuonjrene ni jowasigu ne chiegni nege. Onge kiawa ni Petro ne onge gi rach moro amora e chunye ka noywayo Yesu tenge mi onyise niya: “Kechri iwuon, Ruoth; mano ok bi timoreni ngang’.” Yesu nodwoke e yo motegno kama: “Dhi chien ka ng’eya, Satan!” (Mat. 16:22, 23) Ang’o momiyo Yesu noluongo Petro ni “Satan”? Noluonge kamano nikech nong’eyo maler gima ne chiegni timore. Sa nosechopo mondo otho kochiwo ngimane obed rawar kendo nyiso ayanga ni Jachien en jamiriambo. Mano ne ok en kinde ma Yesu nonego ‘okechre’ owuon nimar thone ne dhi reso dhano duto. Satan dowinjo maber ahinya ka dine Yesu ok obedo motang’.

¹⁷ Kaka wamedo sudo e giko mar pinyni, e kaka gik moko medo bedo matek miwuoro. Satan dwaro ni wambek tol, ‘wakechre’ wawegi kuom manyo gige pinyni mi wiwa wil ni giko chiegni. Kik iwe gima kamano otimreni! Kar mano, ‘sik ka ineno’ kendo bed motang’. (Mat. 24:42) Kik iwe Satan omi ipar ni giko pod ni mabor kata ni giko ok nobi ngang’.

18, 19. (a) Satan temoga wuondowa mondo wabed gi paro mane kuomwa wawegi? (b) Ere kaka Jehova konyowa mondo wabed motang’ kendo wasik ka waneno?

¹⁸ Satan bende temo wuondowa e yo machielo. Odwaro ni wapar ni Nyasaye ok nyal herowa kendo ok onyal weyonwa richowa. Mano en miriambo ma Satan tiyogo e wuondo ji. To kiwacho awacha adier, en ng’awa ma Jehova ok ohero gadier? Donge en mana Satan? En ng’a sie ma Nyasaye ok nyal wene kethoge kata ang’o ma timre? Pod en mana Satan. Kata kamano, Muma singonwa kama: “Nyasaye ok en ng’at ma ok kare ma wiye diwil gi gik ma usetimo kod hera ma usenyiso ne nyinge.” (Hib. 6:10) Jehova mor ahinya gi kinda ma watimo mondo watine, kendo tijwa ok bi dhi nono. (Som 1 Jo-Korintho 15:58.) Omiyo kik wawe mondo Satan owuondwa gi miriamboge.

¹⁹ Mana kaka waseneno, Satan nigi teko, en jasigu mager, kendo en jawuond. Ere kaka wanyalo kedo mi walo jasigu marachni? Jehova ok oweyowa nono; ochiwonwa kony. Muma konyowa ‘ng’eyo riekni’ kod yore ma Satan tiyogo. (2 Kor. 2:11) Ka wang’eyo riekni Satan, mano konyowa bedo motang’ kendo siko ka waneno. Kata kamano, ng’eyo riekni ma Satan tiyogo kende ok oromo. Muma wacho niya: “Kweduru Jachien, mi noringu.” (Jak. 4:7) Sula ma luwo mae, biro wuoyo e wi gik moko adek ma wanyalo kwedoe Satan mi waloye.