Go long ol haf insaed long hem

YUMI FOLEM FASIN BLONG BILIF BLONG OLGETA | JONATAN

‘Tufala i Kam Gudfala Fren’

‘Tufala i Kam Gudfala Fren’

Faet i finis. I no moa gat noes long bigfala level ples ya Elaha, mo win blong aftenun i stap blu long ol haos tapolen blong ol ami blong Isrel. Nao King Sol i mekem wan miting wetem ol man blong hem. Bigfala boe blong hem, Jonatan, i stap tu long miting ya, mo wan yangfala man blong lukaot long sipsip i stap talem stori blong hem. Hemia yangfala Deved. Hem i glad tumas blong talem stori blong hem mo i gat strong tingting tu. Sol i lesin gud long stori ya mo long evri toktok we Deved i talem. ?Be olsem wanem long Jonatan? Hem i faet plante yia finis blong Jehova mo hem winim plante faet tu. Be long dei ya, i no hem we i win, hem i yangfala Deved. !Hem i kilim ded bigfala man ya Golaeat! ?Olsem wanem? ?Jonatan i jalus from we ol man oli glad tumas long Deved?

Maet bae yu sapraes long samting we hem i mekem. Baebol i talem se: “Taem Deved i finis toktok wetem Sol, Jonatan mo Deved i kam gudfala fren, mo Jonatan i stat blong laekem Deved olsem we i laekem hem wan.” Jonatan i givim ol tul blong faet blong hem long Deved, olsem bonara blong hem. Hemia wan beswan presen, from i wan bonara we Jonatan i yusum oltaem. Antap long samting ya, Jonatan mo Deved i mekem wan promes, wan impoten promes, we i mekem tufala i kam olsem ol gudfala fren we oli givgivhan long olgeta.—1 Samuel 18:1-5, NW.

Hemia nao wan long ol bigfala stori blong ol gudfala fren we Baebol i tokbaot. Olgeta we oli gat bilif oli tinghae long fasin ya blong frengud wetem narafala. Sipos yumi jusum gud ol fren blong yumi, sapotem olgeta, mo holemstrong long olgeta, bilif blong yumi i save kam strong long ol taem tede we man i no moa gat lav. (Ol Proveb 27:17) Naoia bambae yumi luk samting we yumi save lanem long fasin blong Jonatan blong fren wetem Deved.

Stamba Blong Fasin Fren Blong Tufala

?Olsem wanem Jonatan i save kam gudfala fren blong Deved kwiktaem nomo? Ansa blong kwestin ya i dipen long samting we i stamba blong fasin fren blong tufala. I gud blong tingbaot ol samting we i hapen long laef blong Jonatan. Jonatan i stap pastru long wan taem we i had. Long ol yia we i pas, Papa blong hem, King Sol, i jenis bigwan, i kam moa nogud. Fastaem hem i gat tingting daon mo obei gud long Jehova, be biaen hem i gat flas tingting mo i no moa obei long Jehova.—1 Samuel 15:17-19, 26.

Fasin blong Sol i mas mekem Jonatan i harem nogud tumas, from we hem i frengud wetem papa blong hem. (1 Samuel 20:2) Maet hem i stap tingbaot tu se, nogud fasin blong Sol i save spolem ol man blong Jehova. Maet fasin blong Sol blong no obei i save lidim ol man ya tu blong no obei long Jehova, nao bae Jehova i no moa glad long olgeta. I tru nomo se wan man blong bilif olsem Jonatan i mas harem nogud tumas long ol nogud fasin ya blong papa blong hem.

Ol samting we i hapen long laef blong Jonatan, oli mekem yumi kasemsave samting we i pulum Jonatan blong frengud wetem yangfala Deved. Traem tingbaot, Deved i no olsem ol nara ami blong Sol, hem i no fraet blong faet wetem wan bigfala man olsem Golaeat. Hem i talem se samting we i givim paoa long hem blong kilim ded Golaeat hemia se, hem i faet long nem blong Jehova.—1 Samuel 17:45-47.

Sam yia bifo, Jonatan tu i gat sem tingting. Hem i gat strong tingting se hem mo man blong karem ol tul blong faet blong hem, tufala nomo i save winim wan strong grup blong ol soldia we oli stap blokem wan rod. ?From wanem? Hem i talem se: “Hae God bambae i givhan long yumi.” (1 Samuel 14:6) I luk olsem se Jonatan mo Deved i gat sem tingting: tufala tugeta i trastem Jehova mo lavem hem. Hemia nao stamba blong gudfala fasin fren blong tufala. Nating se Jonatan i pikinini blong king mo i gat 50 yia, mo Deved i wan man blong lukaot long sipsip mo i gat klosap 20 yia blong hem, be ol samting ya i no blokem tufala blong kam gudfala fren. *

Promes we tufala i bin mekem i givhan bigwan long fasin fren blong tufala. ?Olsem wanem i givhan? Traem tingbaot, Deved i save finis samting we Jehova i wantem se hem i mekem. !Bambae hem i kam nekis king blong Isrel! ?Olsem wanem? ?Hem i no talem samting ya long Jonatan? !Nogat! Tufala i gat wan gudfala fasin fren, taswe tufala i stap talemaot evri samting long tufala, tufala i no giaman long tufala o haedem wan samting. ?Olsem wanem samting we Deved i talem i save spolem Jonatan? ?Olsem wanem sipos Jonatan i stap gat tingting se bambae hem i kam king wan dei mo bambae hem i stretem ol nogud samting we papa blong hem i mekem? Baebol i no tokbaot nating ol nogud tingting we maet Jonatan i gat long saed ya; hem i tokbaot nomo samting we i moa impoten, hemia fasin blong Jonatan blong holemstrong mo strong bilif we hem i gat. (1 Samuel 16:1, 11-13) Jonatan i holemstrong long promes we hem i mekem wetem Deved, mo hem i gohed blong luk hem olsem gudfala fren blong hem, i no olsem wan man we tufala i stap kompit blong winim wan samting. Jonatan i wantem tumas blong luk samting we Jehova i wantem i kamtru.

Tufala tugeta i gat strong bilif mo tufala i lavem Jehova

Gudfala samting i kamaot from fasin blong Jonatan blong frengud wetem Deved. ?Strong bilif we hem i gat i tijim yumi long wanem? Gudfala samting i save kamaot taem eni man blong Jehova i tinghae long fasin fren blong hem wetem ol narafala, nating se oli gat defren yia o defren fasin blong laef. Mo tu, Jonatan mo Deved i lefleftemap tingting blong tufala tu plante taem. Tufala tugeta i nidim samting ya, from we bambae tufala i fesem sam bigfala hadtaem.

?Jonatan i Holemstrong Moa Long Hu?

Fastaem, Sol i laekem Deved tumas mo i putumap hem blong i lukaot long ol ami blong hem. Be sloslo, Sol i stat blong gat nogud filing we Jonatan i winim, hemia jalus. Deved i win bakegen mo bakegen taem oli go faet agens long ol enemi blong Isrel, ol man Filistia. Taswe, ol man oli laekem hem mo oli stap leftemap hem. Sam woman Isrel oli singsing se: “King Sol i kilim plante taosen man, be Deved i kilim plante plante taosen moa.” Sol i no laekem singsing ya. Baebol i talem se “stat long taem ya, hem i stap jalus, mo oltaem, i stap tingting nogud long Deved, i ting se hem i stap agens long hem.” (1 Samuel 18:7, 9) Hem i ting se Deved i stap traem blong tekem ples blong hem olsem wan king. Tingting blong hem i krangke nomo. I tru, Deved i save se bambae hem i tekem ples blong Sol wan dei, !be hem i neva traem blong tekem ples blong king ya we Jehova i putumap, from we Jehova i letem hem i stap rul yet!

Sol i mekem plan blong Deved i ded long faet, be plan blong hem i no kamtru. Deved i gohed nomo blong win long faet mo ol man oli laekem mo respektem hem moa. !Nekis samting we Sol i mekem, hemia se hem i traem blong mekem evriwan, bigfala boe blong hem tu, oli agensem Deved! !Traem tingbaot olsem wanem Jonatan i mas harem nogud tumas taem hem i luk samting we papa blong hem i wantem mekem! (1 Samuel 18:25-30; 19:1) Jonatan i holemstrong long papa blong hem, be hem i holemstrong tu long fren blong hem. Naoia hem i mas mekem desisen se, ?bambae hem i holemstrong moa long hu?

Jonatan i talem se: “Papa, i nogud yu mekem wan samting nogud long man ya. Hem i man blong wok blong yu, mo neva hem i mekem wan samting we i nogud long yu. Ol samting we hem i bin mekem oli givhan tumas long yu. Long taem ya we hem i kilim Golaeat, hem i rere blong letem laef blong hem, mo long taem ya, Hae God i mekem yumi win bigwan. Mo taem yu yu luk samting ya, yu tu yu glad from. Hem i no mekem wan samting nating we i rong. ?From wanem yu wantem mekem i nogud long hem? Yu yu no gat wan gudfala poen nating blong yu kilim hem from.” Sol i gat gudfala tingting long taem ya, taswe hem i lesin long Jonatan mo i promes blong no spolem Deved. Be Sol i no holem promes ya. !Taem Deved i stap win moa, Sol i jalus tumas long hem nao i traem blong sperem hem long spia blong hem! (1 Samuel 19:4-6, 9, 10) Be Deved i ronwe mo i aot long ples blong Sol.

?Samtaem yu tu yu faenem i had blong save se hu nao yu mas holemstrong moa long hem? Samting ya i save mekem yu harem nogud tumas. Long taem olsem, maet samfala bae oli talem long yu se, yu mas tingbaot ol famle blong yu fastaem. Be Jonatan i savegud samting we i stret moa blong mekem. ?Bambae hem i sapotem papa blong hem, be i no sapotem Deved we hem i obei gud long Jehova? Jonatan i mekem desisen blong holemstrong moa long Jehova. Hemia nao from wanem hem i strong blong givhan long Deved. Mo nating se hem i tingbaot Jehova fastaem, be yet hem i soemaot tu se hem i holemstrong long papa blong hem, taem hem i no talem ol toktok we papa blong hem bae i glad long hem, be hem i tok long hem blong stretem hem. Gudfala samting i save kamaot taem yumi wanwan i folem eksampol blong Jonatan blong holemstrong long Jehova mo Deved.

Praes Blong Stap Tru Long Narafala

Jonatan i traem bakegen blong mekem Sol mo Deved i frengud, be hem i no winim tufala olsem fastaem. Deved i kam luk Jonatan long fasin haed, mo i talemaot long hem se hem i fraet se bambae hem i ded. Hem i talem long gudfala fren blong hem Jonatan se: “Mi mi savegud we bambae i no longtaem, papa blong yu i kilim mi mi ded.” Jonatan i wantem faenemaot sipos papa blong hem i wantem mekem pis wetem Deved o no, mo biaen bae hem i letem Deved i save tingting blong Sol. Taem Deved i stap haed, Jonatan bambae i yusum bonara blong mekem saen long Deved blong talemaot tingting blong Sol. Mo Jonatan i askem Deved se hem i mas mekem wan promes se: “Oltaem bambae yu mas lavem ol pikinini blong mi, yu mas mekem i gud long olgeta. Mo sipos Hae God i kilim olgeta enemi blong yu, bambae yu no mas brekem promes blong yumitufala.” Deved i promes se bambae hem i lukaotgud oltaem long olgeta we oli kamaot biaen long Jonatan.—1 Samuel 20:3, 13-27.

!Jonatan i traem blong toktok wetem Sol long saed blong Deved, be Sol i kros! Hem i singaot Jonatan se “pikinini blong rod” mo i tok nogud long fasin blong Jonatan blong holemstrong long Deved se i wan sem long famle. Hem i traem mekem se Jonatan i tingbaot hem wan. Hem i se: “!Ating yu no save! !Sipos man ya i laef i stap, bambae yu yu no save kam king blong kantri ya samtaem!” Jonatan i no letem samting ya i pulum tingting blong hem. Hem i askem long papa blong hem bakegen se: “?Hem i mas ded from wanem? ?Hem i mekem wanem?” !Sol i kros tumas long hem! Nating se hem i olfala be hem i wan strong man blong faet yet. !Nao hem i karem wan spia i sperem boe blong hem long hem! Be hem i mestem Jonatan, nating se hem i savegud olsem wanem blong yusum wan spia. Jonatan i kros mo i harem nogud tumas, nao hem i gowe.—1 Samuel 20:24-34.

Jonatan i no letem Setan i winim hem blong mekem hem i tingbaot hem wan

Long nekis moning, Jonatan i go long ples we Deved i stap haed long hem. Hem i sakem wan ara i go long Deved blong letem Deved i save se Sol i stap kros yet long hem, mo i wantem kilim hem i ded. Nao Jonatan i sanem ol man blong hem oli gobak long taon. Hem mo Deved nomo i stap, nao tufala i gat janis blong toktok tugeta. Tufala tugeta i krae, mo Jonatan i harem nogud tumas blong talem tata long Deved, taem hem i stap go blong statem wan niufala laef olsem wan refuji.—1 Samuel 20:35-42.

Long ol hadtaem ya, Jonatan i soemaot se hem i holemstrong long gudfala fren blong hem mo i no tingbaot hem wan nomo. Enemi blong ol man we oli holemstrong long God, Setan, bambae i glad tumas sipos hem i luk we Jonatan i folem nogud fasin blong papa blong hem, mo i tingbaot hem wan fastaem blong mekem ol man oli glad long hem. Tingbaot, Setan i wantem mekem se ol man oli tingbaot olgeta wan nomo. Hem i winim faswan papa mo mama blong yumi, Adam mo Iv. (Jenesis 3:1-6) Be, hem i no winim Jonatan. !Samting ya i mas mekem Setan i kros tumas! ?Bambae yu mekem sem mak olsem Jonatan? Yumi laef long wan taem we fasin blong man blong tingbaot hem wan i kam antap bigwan. (2 Timoti 3:1-5) Be eksampol blong Jonatan i save tijim yumi blong no tingbaot yumi wan mo holemstrong long ol gudfala fren blong yumi.

Jonatan i holemstrong long Deved taem hem i mekem wan saen long hem blong mekem se hem i stap sef

“!Mi Mi Lavem Yu Tumas!”

Sol i letem nogud fasin blong hem blong no laekem Deved i kontrolem tingting mo filing blong hem. Jonatan i no save talem wan samting taem hem i luk papa blong hem i mekem ol samting we i krangke. Hem i stap lidim ol ami blong hem raon long Isrel blong kilim ded wan man we i no mekem wan samting i rong. (1 Samuel 24:1, 2, 12-15; 26:20) ?Jonatan i joenem hem? I gud blong save se, Baebol i no tokbaot nating se Jonatan i joen long ol rabis plan blong papa blong hem. Jonatan i no save mekem wan samting olsem from we hem i holemstrong long Jehova, long Deved, mo long promes we hem i mekem.

Filing blong hem blong laekem Deved tumas i neva jenis. Wantaem, hem i faenem wan rod blong mitim Deved bakegen. Hemia long Hores, we i minim “Ples Blong Wud.” Hores i wan ples blong dak bus mo hil, we i stap sam mael longwe long saot is blong Hebron. ?From wanem Jonatan i putum laef blong hem long denja blong go luk Deved taem hem i stap haed long Sol? Baebol i talem se samting we i pusum hem hemia se, hem i wantem givhan long Deved blong i “luk long Jehova blong i givhan long hem.” (1 Samuel 23:16, NW) ?Olsem wanem Jonatan i givhan long Deved?

Hem i talem long yangfala fren blong hem se: “Yu no fraet.” Mo hem i gohed blong leftemap tingting blong hem se: “Papa blong mi bambae i no save spolem yu.” ?From wanem Jonatan i talem olsem? From we hem i bilif strong se samting we Jehova i wantem bambae i mas kamtru. Hem i gohed i se: “Yu nao bambae yu kam king blong Isrel.” Sam yia i pas finis nao we Jehova i sanem profet Samuel blong i talem samting ya, be naoia Jonatan i stap givhan long Deved blong i tingbaot bakegen se i hem i mas trastem tok blong Jehova. ?Wanem tingting we Jonatan i gat long saed blong hem wan? Hem i se: “Mi bambae mi kam nambawan haeman blong yu.” !Jonatan i rili gat tingting daon! !Hem i glad nomo blong wok aninit long Deved we i 30 yia yangfala moa long hem, blong mekem wok olsem wan haeman blong hem! Jonatan i talem las toktok blong hem se: “Papa blong mi i save samting ya tu.” (1 Samuel 23:17, 18, NW) !Long hat blong hem, hem i save se Sol i no save winim faet agensem man ya we Jehova i jusum blong i kam nekis king!

Jonatan i leftemap tingting blong Deved long taem we Deved i nidim

Yumi sua se long ol yia we i pas, Deved i haremgud tumas taem hem i tingtingbak long taem ya. Hemia laswan taem we tufala i luk tufala. Sore tumas, tingting blong Jonatan blong kam nambawan haeman blong Deved, i no kamtru.

Jonatan i folem papa blong hem blong go faet agensem ol man Filistia, ol enemi blong Isrel. Tingting blong hem i no stikim hem taem hem i go faet wetem papa blong hem, from oltaem hem i putum Jehova fasples nomata se papa blong hem i mekem plante mastik. Hem i gat strong tingting blong faet mo i faet strong olsem oltaem, be sore tumas ol man Isrel oli no win. Sol i mekem ol nogud fasin kasem mak ya we hem i joen long wok blong rabis spirit, hemia wan bigfala sin we i agensem Loa blong God, ale Jehova i no moa blesem hem. Trifala boe blong hem oli ded long faet ya, Jonatan i wan long olgeta. Sol tu i kasem kil, mo i kilim hem wan i ded.—1 Samuel 28:6-14; 31:2-6.

Jonatan i talem long Deved se: “Bambae yu kam king blong Isrel,” mo “mi bambae mi kam nambawan haeman blong yu.”—1 Samuel 23:17

Deved i harem nogud tumas. !Hem i krae tu from Sol, nating se Sol i mekem tumas trabol long hem! Deved i raetem wan singsing blong harem nogud we i blong Sol mo Jonatan. Maet ol tok blong singsing ya i go moa long Jonatan, gudfala fren blong hem. Hem i se: “!Jonatan! !Yu yu brata blong mi! !Mi mi stap krae from yu! !Mi mi lavem yu tumas! Ol woman blong mi oli lavem mi tumas, be fasin blong yu we yu yu lavem mi hem i gud moa i winim fasin blong olgeta.”—2 Samuel 1:26.

Deved i neva fogetem promes we hem i mekem long Jonatan. Sam yia biaen, hem i faenem boe blong Jonatan we i handikap, Mefiboset, mo i lukaot long hem. (2 Samuel 9:1-13) I klia nomo se Deved i lanem plante lesen long fasin blong Jonatan blong holemstrong mo ona long hem, nating se hem i save kasem bigfala trabol from. ?Yumi tu yumi save mekem sem mak? ?Yumi save faenem ol gudfala fren olsem Jonatan? ?Yumi save soem se yumi olsem Jonatan we i wan gudfala fren? Yes, yumi save mekem olsem sipos yumi givhan long ol fren blong yumi blong oli gat strong bilif long Jehova, yumi holemstrong long Jehova fastaem, mo yumi holemstrong long narafala be yumi no tingbaot yumi wan nomo. Long rod ya, yumi stap folem fasin blong bilif blong Jonatan.

^ par. 10 Long faswan taem we Baebol i tokbaot Jonatan, hemia long taem we Sol i stat blong rul. Long taem ya, hem i wan komanda blong ol ami blong Sol, mo hem i gat samwe 20 yia blong hem. (Namba 1:3; 1 Samuel 13:2) Sol i rul blong 40 yia. Taswe, long taem we Sol i ded, Jonatan i gat samwe 60 yia. Deved i gat 30 yia taem Sol i ded. (1 Samuel 31:2; 2 Samuel 5:4) Hemia i min se Jonatan i gat 30 yia moa long Deved.