Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

ONTOPOLWA 3

Elalakano lyaKalunga li na ko nasha nevi olini?

Elalakano lyaKalunga li na ko nasha nevi olini?
  • Elalakano lyaKalunga li na ko nasha naantu olini?

  • Kalunga okwa li a patanekwa ngiini?

  • Monakuyiwa onkalamwenyo otayi ka kala ya tya ngiini kombanda yevi?

1. Elalakano lyaKalunga li na ko nasha nevi olini?

ELALAKANO lyaKalunga li na ko nasha nevi ekumithi shili. Jehova okwa hala evi li kalwe kaantu ya nyanyukwa noye na uukolele. Ombiimbeli otayi ti kutya “Kalunga okwa toto eyana muEden” nokwa “menithile mo omiti dhomaludhi gi ili nogi ili dho opala okutalwa nodhokuliwa.” Konima sho Kalunga a shiti omulumentu nomukiintu gwotango, Adam naEva, okwe ya tula mehala ndyoka ewanawa nokwa li e ya lombwele a ti: “Valathaneni, ne mu indjipale [nokuudhitha] evi alihe. Li tuleni mepangelo lyeni.” (Genesis 1:28; 2:8, 9, 15) Onkee ano osha li elalakano lyaKalunga opo aantu ya mone aanona, ya tamunune mo oshikunino shoka sigo tashi mana ko evi alihe nokusila oshimpwiyu iinamwenyo.

2. (a) Otu shi shi ngiini kutya elalakano lyaKalunga li na ko nasha nevi otali ka gwanithwa? (b) PaMbiimbeli, aantu ya tya ngiini taya ka kala nomwenyo sigo aluhe?

2 Mbela oto dhiladhila kutya elalakano lyaJehova Kalunga li na ko nasha nokukala kwaantu moparadisa kombanda yevi onali ka gwanithwe ngaa sikulimwe? Kalunga okwa ti: “Onda popi, notashi ka gwanithwa.” (Jesaja 46:9-11; 55:11) Eeno, Kalunga ota ka gwanitha shili elalakano lye. Ota ti kutya “[evi] ine li shita li mbugale” ihe oli kale “ehala lyokukala aantu.” (Jesaja 45:18) Mbela aantu ya tya ngiini Kalunga a hala ya kale kombanda yevi? Nuule wethimbo li thike peni a hala ya kale ko? Ombiimbeli otayi yamukula tayi ti: “Aayuuki otaa ka thigulula evi e taa kala mo sigo aluhe.”Episalomi 37:29; Ehololo 21:3, 4.

3. Oonkalo dhiyemateka dhini dhi li kombanda yevi nena, naashoka osha pendutha omapulo geni?

3 Osha yela kutya shoka inashi ningwa natango. Aantu nena ohaye ehama nohaya si; ohaya kondjithathana nohaya dhipagathana nokuli. Opwa ningwa sha sha puka. Ihe muushili wo wene, elalakano lyaKalunga kalya li ando evi li kale ngaashi tu wete li li nena. Mbela oshike sha ningwa po? Omolwashike elalakano lyaKalunga inaali gwanithwa? Kapu na embo lyondjokonona lya nyolwa kaantu tali vulu oku shi tu lombwela molwaashoka uupyakadhi owa tameke megulu.

MPOKA PWA ZA OMUTONDI

4, 5. (a) Olye naanaa a li a popi naEva okupitila meyoka? (b) Ongiini omuntu ngoka a li e li nawa nale nomunashili ta vulu okuninga omufuthi?

4 Embo lyotango lyOmbiimbeli otali tu lombwele kombinga yomupataneki gwaKalunga ngoka a holokele moshikunino shaEden. Okwa hokololwa e li “eyoka,” ihe ka li oshinamwenyo showala. Embo lyOmbiimbeli lyahugunina otali mu ithana “ondiaboli naSatana, oongoka ta hongolola evi alihe.” Okwi ithanwa wo “eyoka ndyoka ekulu.” (Genesis 3:1; Ehololo 12:9, OB-1954) Omuyengeli ngoka e na oonkondo noku li oshishitwa shopambepo ihaashi monika, okwa longitha eyoka li popye naEva, nokuli ngaashi naanaa omuntu e na owino ta vulu okuninga ewi lye li kale lya fa tali zi moshipopitha. Omuntu ngoka gwopambepo osha yela kutya opo a li sho Kalunga a shitile aantu evi.—Job 38:4, 7.

5 Ihe molwaashoka iishitwa ayihe yaJehova oya li ya shitwa ya gwanenena, mbela olye a shiti “ondiaboli” ndjoka oyo “Satana”? Oku shi popya sha yela, gumwe gwomoyanamati yaKalunga yopambepo aanankondo okwi iningi ye mwene Ondiaboli. Mbela ongiini shoka sha li tashi wapa? Nokuli nomuntu ngoka e li nawa nomunashili nena ota vulu okuninga omufuthi. Mbela shoka ohashi ningwa ngiini? Omuntu ohe etha omahalo ga puka ga koke momutima gwe. Ngele okwa kala ta dhiladhila kugo, omahalo ngoka otaga kala ge na oonkondo oonene. Opo nduno ngele ompito oya holoka, ota katuka onkatu ta tsu kumwe nomahalo omawinayi ngoka a li ta dhiladhila.—Jakob 1:13-15.

6. Ongiini omwana gwaKalunga gwopambepo omunankondo a ningi Satana Ondiaboli?

6 Shoka osho sha li sha ningwa shi na ko nasha naSatana Ondiaboli. Osha yela kutya okwa li u uva sho Kalunga ta lombwele Adam naEva ya mone aanona noyu udhithe evi noluvalo lwawo. (Genesis 1:27, 28) Osha yela kutya Satana okwa li a dhiladhila ta ti: ‘Aantu ayehe mbano otaya vulu okulongela ndje pehala lyokulongela Kalunga.’ Onkee ano okwa li a kokeke omahalo ga puka momutima gwe. Lwahugunina, okwa katuka onkatu okupukitha Eva moku mu lombwela iifundja kombinga yaKalunga. (Genesis 3:1-5) Kungawo okwa ningi ‘Ondiaboli,’ ndyoka tali ti “Omulundili.” Nokwa ningi wo “Satana,” ndyoka tali ti “Omupataneki.”

7. (a) Mbela omolwashike Adam naEva ya si? (b) Omolwashike oluvalo aluhe lwaAdam halu kulupa nohalu si?

7 Mokulongitha iifundja nomakoto, Satana Ondiaboli okwa ningitha Adam naEva yaa vulike kuKalunga. (Genesis 2:17; 3:6) Oshilanduliko, lwahugunina oya si, ngaashi Kalunga a popile kutya otashi ka ningwa ngele oya kala inaaya vulika. (Genesis 3:17-19) Molwaashoka Adam sho a yono okwa ningi omuntu inaa gwanenena, oluvalo lwe aluhe olwa thigulula uulunde kuye. (Aaroma 5:12) Onkalo ndjoka otayi vulu okuyelekanithwa noshipana shoka hashi longithwa okuteleka oomboloto. Ngele oshipana oshi na embondokela, mbela oshike tashi ka ningwa po nomboloto kehe ndjoka tayi telekwa moshipana moka? Omboloto kehe otayi ka kala yi na embondokela nenge epuko. Sha faathana, omuntu kehe okwa thigulula “embondokela” kuAdam, sha hala okutya, okwaagwanenena. Osho molwaashoka aantu ayehe haya kulupa nohaya si.—Aaroma 3:23.

8, 9. (a) Osha yela kutya Satana okwa li a lundile Kalunga a ti ngiini? (b) Omolwashike Kalunga inaa hanagula po aanashipotha pethimbo opo tuu mpoka?

8 Sho Satana a ningitha Adam naEva ya yone kuKalunga, okwa li lela a humitha komeho uunashipotha. Okwa li a pataneke omukalo gwaJehova gwokupangela. Satana okwa li a popi lelalela a ti: ‘Kalunga omupangeli omwiinayi. Oha fundju nohi indike aapangelwa ye iinima iiwanawa. Aantu inaya pumbwa Kalunga e ya pangele. Otaya vulu okutokola kuyo yene shoka shi li mondjila naashoka sha puka. Otaya ka kala ye li nawa ngele ongame tandi ya pangele.’ Mbela Kalunga okwa li te ku ungaunga ngiini nompata ndjoka tayi ulike ondhino? Yamwe ohaya dhiladhila kutya Kalunga okwa li owala e na okuhanagula po aanashipotha mboka. Ihe mbela shoka osha li ngaa tashi ka kandula po ompata yaSatana? Mbela ando oshu ulike ngaa kutya omukalo gwaKalunga gwokupangela ogu li mondjila?

9 Jehova omolwuuyuuki we wa gwanenena ka li a hanagula po aanashipotha mboka pethimbo olyo tuu ndyoka. Okwa li a mono kutya opwa pumbiwa ethimbo opo a yamukule ompata yaSatana komukalo omwaanawa notagu ulike kutya Satana Ondiaboli oye omuniifundja. Onkee ano Kalunga okwa li a tokola kutya ote ke etha aantu yi ipangele yo yene uule wethimbo kohi yenwethomo lyaSatana. Kutya omolwashike Jehova e shi ningile nomolwashike e etha pu pite ethimbo ele noonkondo manga inaa kandula po oompata ndhoka otashi ka kundathanwa mOntopolwa onti-11 yembo ndika. Ihe oshi li nawa ngashingeyi okudhiladhila kombinga yomapulo taga landula: Mbela Adam naEva oya li ye li mondjila sho ya zimine shoka sha popiwa kuSatana, ngoka a li inee ya ningila sha nando onale oshiwanawa? Mbela osha li mondjila kuyo okwiitaala kutya Jehova, ngoka e ya pa iinima ayihe mbyoka ye na, oku li omufundja e na onyanya? Ando ongoye, mbela ando owa ningi ngiini?

10. Ongiini tatu vulu okugama kombinga yaJehova opo a vule okuyamukula ompata yaSatana?

10 Oshi li nawa okudhiladhila kombinga yomapulo ngoka, molwaashoka kehe gumwe gwomutse okwa taalelwa kiinima oyo tuu mbyoka nena. Eeno, ou na ompito okugama kombinga yaJehova opo a vule okuyamukula ompata yaSatana. Oto vulu okutaamba ko Jehova e li Omupangeli gwoye nomoku shi ninga oto ulike kutya Satana oye omufundja. (Episalomi 73:28; Omayeletumbulo 27:11) Mupyamunene, aantu owala aashona yomomamiliyona omayuvi muuyuni mbuka haya ningi ehogololo ndyoka. Shoka otashi pendutha epulo lya simana tali ti: Mbela Ombiimbeli otayi ti shili kutya Satana oye ta pangele uuyuni mbuka?

MBELA OLYE TA PANGELE UUYUNI MBUKA?

Ando omaukwaniilwa agehe gomuuyuni oga li kaage shi gaSatana, mbela ando okwa ti ngaa kutya ota vulu oku ga pa Jesus?

11, 12. (a) Ongiini okumakelwa kwaJesus taku ulike kutya Satana oye ta pangele uuyuni mbuka? (b) Oshike ishewe tashi ulike kutya Satana oye ta pangele uuyuni mbuka?

11 Jesus ka li nando e na omalimbililo kutya Satana oye ta pangele uuyuni mbuka. Momukalo gwopashikumithalonga, Satana oku ulikilile nale Jesus “omapangelo agehe gomuuyuni nomasimano gago.” Opo nduno, Satana okwa li u uvanekele Jesus ta ti: “Ayihe mbika otandi yi ku pe, ngele to tsile ndje oongolo e to galikana ndje.” (Mateus 4:8, 9; Lukas 4:5, 6) Dhiladhila kwaashika: Mbela ando onkambadhala yokupa Jesus omaukwaniilwa ngoka oya kala ngaa emakelo kuye ando Satana haye a li omupangeli gwago? Jesus ina patana kutya omapangelo agehe ngoka gomuuyuni ogaSatana. Osha yela kutya ando Satana haye a li omupangeli gwago, ando Jesus okwe shi pataneke.

12 Oshoshili kutya Jehova oye Kalunga Omunankondoadhihe, Omushiti gweshito alihe ekumithi. (Ehololo 4:11) Ihe Jesus okwa li a popi Satana kondandalunde kutya oye “omupangeli guuyuni mbuka.” (Johannes 12:31; 14:30; 16:11) Ombiimbeli otayi popi nokuli Satana Ondiaboli e li ‘kalunga kuuyuni mbuka.’ (2 Aakorinto 4:3, 4, OB-1954) Shi na ko nasha nomupataneki ngoka nenge Satana, omuyapostoli Johannes okwa nyola a ti: “Uuyuni auhe ou li mepangelo lyomuhindadhi.”—1 Johannes 5:19.

NKENE UUYUNI WASATANA TAU KA HANAGULWA PO

13. Mbela omolwashike uuyuni uupe wa pumbiwa?

13 Omvula kehe uuyuni otau ende tau ningi ehala lya nika oshiponga noonkondo. Owu udha omatanga giita taga kondjithathana, aanapolotika kaaye na oshili, aawiliki yomalongelokalunga aaniihelele naalongi yomiyonena kaaye na ko nasha. Uuyuni auhe ou li itaau vulu okuhwepopalekwa. Ombiimbeli otayi holola kutya ethimbo oli li popepi sho Kalunga ta ka hulitha po uuyuni mbuka wa kolokosha pethimbo lyiita ye yaArmagedon. Uuyuni mbuka otau ka pingenwa po kuuyuni uupe wuuyuuki.—Ehololo 16:14-16.

14. Kalunga okwa hogolola lye a kale Omupangeli gwUukwaniilwa we, nongiini shoka sha li sha hunganekwa?

14 Jehova Kalunga okwa hogolola Jesus Kristus a kale Omupangeli gwUukwaniilwa we nenge epangelo lye lyomegulu. Nalenale, Ombiimbeli oya hunganekele tayi ti: “Otwa valelwa omunona! Otwa pewa omumati! Epangelo olye; oli li komapepe ge. Ota lukwa . . . OMUWA gwombili. Uukwaniilwa we kau na mpoka tau hulu po, noshilongo she otashi kala aluhe shi na ombili.” (Jesaja 9:6, 7) Shi na ko nasha nepangelo ndyoka, Jesus okwa longo aalanduli ye ya galikane ngeyi: “[Uukwaniilwa woye nau uye,” KB], ehalo lyoye nali gwanithwe kombanda yevi wo ngaashi megulu.” * (Mateus 6:10) Ngaashi tatu ka mona nale membo ndika, Uukwaniilwa waKalunga masiku otau ka hanagula po omapangelo agehe gomuuyuni mbuka notau ke ga pingena po agehe. (Daniel 2:44) Opo nduno Uukwaniilwa waKalunga otau ke eta oparadisa kombanda yevi.

UUYUNI UUPE OU LI POPEPI!

15. ‘Evi epe’ oshike?

15 Ombiimbeli otayi tu shilipaleke tayi ti: “Otwa tegelela shoka Kalunga e shi uvaneka: egulu epe nevi epe, moka tamu ka kala uuyuuki.” (2 Petrus 3:13; Jesaja 65:17) Omathimbo gamwe ngele Ombiimbeli tayi popi “evi,” otayi popi aantu mboka ya kala kombanda yevi. (1 Samuel 17:46, OB-1954) Onkee ano, ‘evi epe’ lyuuyuuki olyo uulipamwe waantu mboka ya hokiwa kuKalunga.

16. Mboka ya hokiwa kuKalunga otaya ka mona omagano ge na ondilo kaayi shi okuyelekwa nasha geni, noshike tu na okuninga opo tu ga mone?

16 Jesus oku uvaneke kutya muuyuni uupe tau ya, mboka ya hokiwa kuKalunga otaya ka pewa omagano ‘gomwenyo gwaaluhe.’ (Markus 10:30) Yanuna Ombiimbeli yoye kuJohannes 3:16 nosho wo 17:3, e to lesha shoka sha popiwa kuJesus kutya osho tu na okuninga opo tu mone omwenyo gwaaluhe. Ngashingeyi tala mOmbiimbeli komalaleko nuuyamba ngoka taga ka nyanyukilwa kwaamboka ya gwana okumona omagano omakumithi ga za kuKalunga mOparadisa kombanda yevi ndjoka tayi ke ya.

17, 18. Ongiini tatu vulu okukala nuushili kutya kombanda yevi alihe otaku ka kala ombili negameno?

17 Uukolokoshi, iita, omuyonena nelongitho lyoonkondo otayi ka kala kaayi po we. “Aadhudhu otaa ka kana po mbala . . . Aaifupipiki otaa ka thigulula evi.” (Episalomi 37:10, 11) Otapu ka kala ombili molwaashoka ‘Kalunga ota ka hulitha po omalugodhi kombanda yevi alihe.’ (Episalomi 46:9; Jesaja 2:4) Opo nduno “omuyuuki ta tsama nawa pomasiku ge nombili oyindji sigo kaku na we omwedhi,” sha hala okutya, sigo aluhe.—Episalomi 72:7, OB-1954.

18 Aalongeli yaJehova otaya ka kala megameno. Shampa owala Aaisraeli yopethimbo lyOmbiimbeli ya li taya vulika kuKalunga, oya li haya kala megameno. (Levitikus 25:18, 19) Itashi ka kala tuu oshiwanawa okunyanyukilwa egameno lya tya ngaaka mOparadisa!—Jesaja 32:18; Mika 4:4.

19. Otu shi shi ngiini kutya muuyuni uupe waKalunga otamu ka kala iikulya ya gwana?

19 Itapu ka kala we ompumbwe yiikulya. Omupisalomi okwi imbi a ti: “Moshilongo namu kale eloolo lyiilya; kiikulundundu naku kale omapya.” (Episalomi 72:16) Jehova Kalunga ota ka laleka nuuyamba aayuuki ye, ‘nevi otali ka menitha iimeno yalyo.’—Episalomi 67:6.

20. Omolwashike tatu vulu okukala nuushili kutya evi alihe otali ka ninga oparadisa?

20 Evi alihe otali ka ninga oparadisa. Kombanda yevi ndyoka lya li lya yonagulwa nale kaantu aalunde, otaku ka kala omagumbo omawanawa omape niikunino. (Jesaja 65:21-24; Ehololo 11:18) Mokweendela ko kwethimbo, iitopolwa yevi mbyoka ya pwa okulongwa otayi ka tamununwa mo sigo evi alihe lyo opala e tali kala tali imike iiyimati ngaashi oshikunino shaEden. Kalunga noita ka kala nando inaa ‘kamununa eke lye e ta kutitha iinamwenyo ayihe.’—Episalomi 145:16.

21. Oshike tashi ulike kutya otapu ka kala ombili pokati kaantu niinamwenyo?

21 Otapu ka kala ombili pokati kaantu niinamwenyo. Iilikama niimuna otayi ka napela pamwe. Nokuli nokanona okashona itaka ka tila iinamwenyo mbyoka ya nika oshiponga nena.—Jesaja 11:6-9; 65:25.

22. Oshike tashi ka ningilwa omikithi?

22 Omikithi itadhi ka kala po we. Jesus e li Omupangeli gwUukwaniilwa waKalunga womegulu, ota ka aludha aantu kehe pamwe shi vulithe nale sho a li kombanda yevi. (Mateus 9:35; Markus 1:40-42; Johannes 5:5-9) Opo nduno ‘kapu na nando ogumwe ta ka tya: “Otandi ehama.”’—Jesaja 33:24; 35:5, 6.

23. Omolwashike eyumuko tali ka nyanyudha omitima dhetu?

23 Oonakusa aaholike otaya ka yumuninwa momwenyo ye na etegameno lyokwaasa we nando. Ayehe mboka ya sa mboka ye li medhimbuluko lyaKalunga, otaya ka yumuka. Odhoshili kutya “oku na eyumuko lyaayuuki nolyaalunde.”—Iilonga 24:15, OB-1954; Johannes 5:28, 29.

24. Ou uvite ngiini shi na ko nasha nokukala mOparadisa kombanda yevi?

24 Mboka ya hogolola okwiilonga kombinga yOmushiti Omunenenene, Jehova Kalunga nosho wo oku mu longela, inaya pungulilwa tuu onakuyiwa ombwanawa lela! Jesus okwa li a popi kombinga yokuya kwOparadisa kombanda yevi sho a li u uvanekele omukolokoshi ngoka a si pamwe naye a ti: “Oto ka kala pamwe nangame mOparadisa.” (Lukas 23:43) Osha simanenena okwiilonga oshindji kombinga yaJesus Kristus, ngoka okupitila muye omalaleko nuuyamba agehe ngoka taga ka monika.

[Enyolo lyopevi]

^ okat. 14 Oshitya “oshilongo” sha za mOmbiimbeli yOshindonga, olundji otwe shi pingena po noshitya “uukwaniilwa” okuza mOmbiimbeli yOshikwanyama (KB), shoka shi li etoloko li li mondjila.