Bibele ki buka yenani libuka ze 66 zekenile. Nekufitile lilimo zebato eza 1,600 kuli ifezwe kuñolwa. Mwa Bibele, kunani lushango loluzwa ku Mulimu, ili “linzwi la Mulimu.”—1 Matesalonika 2:13.

Ze mwa taba ye

•  Niti ka za Bibele

•  Ki litaba mañi zebulezwi mwa Bibele?

•  Kana lushango lwa mwa Bibele lucincizwe?

•  Ki kabakalañi hakunani litoloko zeñata hahulu za Bibele zeshutana?

•  Ki mañi yanaaketile litaba zeswanela kuñolwa mwa Bibele?

•  Kana mwa Bibele kunani libuka zetondahala mwateñi?

•  Mwakufumanela litimana za mwa Bibele

•  Mukoloko wa Libuka za mwa Bibele

•   Ki mañi yañozi Bibele? Mulimu ki yena Musimululi wa Bibele, kono naaitusisize baana bababato eza 40 kuli baiñole. Babañwi ba baana bao neli Mushe, Mulena Davida, Mateu, Luka, ni Joani. a Mulimu naabeile mihupulo yahae mwa lipilu za baana ba kuli bakone kuñola lushango lwahae.—2 Timotea 3:16.

   Ka mutala: Mutu wa lipisinisi akana afa muñoli kuñola liñolo mi mane mwendi akana amutaluseza litaba zaswanela kuñola. Kacwalo, liñolo leo ki la mutu wa lipisinisi yo, bakeñisa kuli mihupulo yeñozwi mwateñi ki yahae. Ka mukwa oswana, nihaike kuli Mulimu naaitusisize batu kuñola lushango lwahae, Mulimu ki yena luli Musimululi wa Bibele.

•   Linzwi la “Bibele” litalusañi? Linzwi la “Bibele” lizwa fa linzwi la Sigerike la biblia, lelitalusa “libuka zenyinyani.” Hamulaho wa nako, linzwi la biblia lakala kutalusa libuka kaufela zenyinyani, ili zepanga Bibele mutumbi.

•   Bibele neiñozwi lili? Bibele neikalile kuñolwa ka 1513 B.C.E., mi neifelizwe kuñolwa ibato ba ka 98 C.E., ili kutalusa kuli nekuungile lilimo zebato fitelela 1,600 kuli ifezwe kuñolwa.

•   Miputo yapili ya Bibele ikai? Hakuna miputo ya Bibele yapili yeliteñi kacenu. Taba yeo icwalo bakeñisa kuli bañoli ba Bibele nebaitusisize lika zesika tiya zecwale ka kuma ni matalo. Kono bañoli bane bali licaziba nebakopisize ka tokomelo litaba za Bibele zeneñozwi kwamulaho ilikuli likone kutusa batu bane bakabala Bibele kwapili.

•   “Testamente Yakale” ni “Testamente Yenca” ki nto mañi? Kalulo ya Bibele yebabizanga batu babañata kuli Testamente Yakale ki libuka za Bibele zeneñozwi mwa puo ya Siheberu, b mi hape libizwa Mañolo A Siheberu. Mi kalulo ya Bibele yebabizanga batu kuli Testamente Yenca ki libuka za Bibele zeneñozwi mwa Sigerike, mi hape libizwa kuli Mañolo A Sigerike A Sikreste. Likalulo zepeli ze hamoho lipanga buka yekwanile, yebizwa hape kuli Mañolo Akenile. c

•   Ki litaba mañi zefumaneha mwa Bibele? Mwa Bibele, kufumaneha litaba zecwale ka litaba za kwamulaho, milao, bupolofita, litoko, mashitanguti, lipina, ni mañolo.—Mubone “ Mukoloko wa Libuka za Mwa Bibele.”

 Bibele ikala ka kubulela za mo Mulimu Yamaata Kaufela naabupezi mahalimu ni lifasi. Ka kuitusisa Bibele, Mulimu uitibahaza ka libizo lahae, lona la Jehova, mi umema batu kuli bamuzibe.—Samu 83:18.

 Bibele ibonisa kuli Mulimu usinyizwe libizo, mi hape ibonisa mwakakeniseza libizo lahae.

 Bibele ibonisa mulelo wa Mulimu ka za batu ni lifasi. Ibonisa mo Mulimu kwapili akafeliseza lika kaufela zetahisa manyando kwa batu.

 Bibele ifa litaba zekona kutusa batu kuba ni bupilo bobunde bwa ka zazi. Litaba zeo ki zecwale ka ze:

•   Kuba ni silikani sesinde ni batu babañwi. “Lika kaufela zemubata kuli batu bamiezeze, mubaezeze zona ni mina.”—Mateu 7:12.

   Taluso: Luswanela kueza batu babañwi sina mone lukabatela kuli baluezeze.

•   Kutiyela miinelo yetaata mwa bupilo. “Musike mwabilaela za lizazi lelitatama, kakuli lizazi lelitatama litaha ni lipilaelo zalona.”—Mateu 6:34.

   Taluso: Mwa sibaka sa kubilaela hahulu ka za lika zekaezahala kwapili, luswanela kuisa pilu kwa muinelo olukopana ni ona ka nako ya cwale.

•   Kuba ni tabo mwa linyalo. “Yomuñwi ni yomuñwi wamina alate musalaa hae ka mwaitatela; mi musali yena uswanela kukuteka hahulu muunaa hae.”—Maefese 5:33.

   Taluso: Kuli mwa linyalo kube ni tabo, batu babanyalani baswanela kubonisana lilato ni likute.

 Batili. Bo caziba ba litaba babapanyize miputo ya Bibele yakale ni Bibele ya mwa linako za cwale, mi bafumani kuli lushango lone luñozwi mwa miputo yakale ya Bibele halusika cinca. Taba yeo yaswanela luli bakeñisa kuli Mulimu ubata kuli batu babale lushango lwahae ni kuluutwisisa, ki lona libaka hanaaboni teñi kuli lushango lwahae halucinciwi. d—Isaya 40:8.

 Buñata bwa batu bababalanga Bibele kacenu habakoni kuutwisisa lipuo mone iñozwi Bibele kwamulaho. Kono Bibele inani “taba yende” kwa “macaba kaufela ni mishobo ni lipuo.” (Sinulo 14:6, litaluso ze kwatasi) Ki lona libaka batu habatokwa Bibele yetolokilwe mwa puo yebautwisisa ilikuli bakone kubala ni kuutwisisa hande lushango lwa Mulimu.

 Kunani mifuta yemilaalu ya litoloko za Bibele:

•   Toloko ya linzwi ka linzwi yetoloka linzwi ka linzwi ka mokukonahalela kaufela.

•   Toloko ya kutoloka muhupulo ka muhupulo yetoloka ka kuitusisa manzwi atalusa muhupulo wa manzwi anaaitusisizwe mwa miputo yapili.

•   Toloko ya kufa taluso ya litaba ka kuitusisa manzwi asili yetoloka ka kucinca litaba ka mulelo wa kuli mubali aikole litaba zabala. Kono bakeñisa kuli batoloki bacincanga litaba habatoloka ilikuli batuse mubali kuikola litaba zabala, kueza cwalo fokuñwi kukona kutahisa kuli bacince taluso luli ya taba yebaliwa.

 Toloko ya Bibele yetolokilwe hande itolokilwe ka kubukeleza muhupulo wa puo ya kwa makalelo mi hape iitusisize puo yebautwisisa batu ba mwa linako za cwale ilikuli bakone kuutwisisa hande lushango lwa Mulimu. e

 Ka kuba Musimululi wayona, Mulimu ki yena yanaaketile litaba zeswanela kuñolwa mwa Bibele. Sapili, naaketile sicaba sa Maisilaele ba kwaikale kuli ‘bafiwe manzwi akenile a Mulimu,’ ilikuli bababalele hande Mañolo A Siheberu.—Maroma 3:2.

 Batili. Bibele ikwanile; hakuna libuka “zetondahala” mwateñi. Batu babañwi bakona bulela kuli libuka zeñwi za kwakale zenepatilwe ka nako yetelele ni zona liswanela kuba mwa Bibele. f Kono mwa Bibele kunani bupaki bobubonisa kuli inepahezi. (2 Timotea 1:13) Taba yeo ibonisa kuli libuka za mwa Bibele zeñozwi ka kususumezwa ki moya wa Mulimu liswanela kulumelelana luli. Kono libuka kaufela za kwakale zebanahana batu babañata kuli ni zona ki kalulo ya Bibele, g halilumelelani.