Paano Ko Buligan ang Akon mga Anak nga Mangin Natudluan Gid?

ANG pagtudlo sa anak mapaanggid sa isa ka makakulunyag apang mabudlay nga paglakbay. Isa ini ka paglakbay kaupod sang imo mga anak. Ginapalig-on kag mahigugmaon mo sila nga ginatuytuyan, busa ginabuligan sila sa paglakat sa banas sang kabuhi. Kadamo gid sang dapat nila matun-an!

Agod mangin madinalag-on kag malipayon gid sa kabuhi, dapat palambuon sang mga anak ang moral kag espirituwal nga mga prinsipio, nga ginatun-an ang pagkilala sang husto gikan sa sayop. Kon makilala na nila kag mahigugma si Jehova, ang pagtudlo sa ila mangin makapaladya gid kag ang ila natun-an magapabilin sa walay katubtuban. Subong isa ka ginikanan, may daku ka nga papel kon ano ang matun-an sang imo mga anak kag kon paano nila pabaloran kag hangpon ang ila natun-an.

May mga kabudlayan nga dapat atubangon sang mga ginikanan sa sini nga paglakbay. Ang mga anak mahapos maimpluwensiahan, kag madamo sila sing matun-an nga di-maayo nga mga butang gikan sa gua sang pamilya. Nagakabuhi kita sa kalibutan nga ginagamhan ni Satanas nga Yawa. (1 Juan 5:19) Interesado sia sa pagtuon sang imo mga anak, apang sa tuhay gid nga mga rason. Si Satanas lantip kag eksperiensiado gid nga edukador—apang isa nga malauton gid. Bisan pa nagapakunokuno sia nga “anghel sang kapawa,” ang kapawa nga ginahatag niya malimbungon kag supak sa Pulong kag kabubut-on ni Jehova. (2 Corinto 4:4; 11:14; Jeremias 8:9) Ang Yawa kag ang iya mga demonyo sampaton gid sa paglimbong, nga nagapalapnag sang kakagod, pagkadibunayag, kag manubo nga moral.—1 Timoteo 4:1.

Ano ang himuon mo agod indi mapatalang ang imo mga anak? Paano mo sila tudluan nga batunon kon ano ang matuod kag mapuslanon? Ang isa ka importante nga tikang amo ang pag-usisa sa imo kaugalingon. Dapat ka magpakita sing maayo nga halimbawa. Dapat mo man batunon ang imo responsibilidad nga hanason ang imo mga anak kag kinahanglan nga maghinguyang ka sing tion para sa sini. Apang, antes naton binagbinagon ini nga mga punto, hibaluon anay naton ang sadsaran sang matuod nga edukasyon.

Ang Sadsaran sang Matuod nga Edukasyon

May matun-an kita kay Hari Solomon sang Israel, isa sa pinakamaalam nga tawo nga nagkabuhi. Ang Biblia nagasiling sa aton: “Ang Dios padayon nga naghatag kay Solomon sing daku gid nga kaalam kag paghangop kag pagkadaku sing tagipusuon, kaangay sang balas sa baybayon. Kag ang kaalam ni Solomon naglabaw sa kaalam sang tanan nga katawhan sa Sidlangan kag sa tanan nga kaalam sang Egipto.” Si Solomon “nagpamulong sing tatlo ka libo ka hulubaton, kag ang iya mga ambahanon isa ka libo kag lima.” Madamo sia sing ihibalo sa mga tanom kag sa mga kasapatan. (1 Hari 4:29-34) Gindumalahan man ni Hari Solomon ang mga proyekto sa pagtukod sa Israel, lakip na ang pagpatindog sa halangdon nga templo ni Jehova sa Jerusalem.

Ang mga sinulatan ni Solomon, subong sang mabasa sa tulun-an sang Manugwali, nagapakita nga may madamo sia nga ihibalo tuhoy sa kinaugali sang tawo. Gin-inspirar sia sang Dios nga ipatalupangod ang sadsaran sang matuod nga edukasyon. Si Solomon nagsiling: “Ang kahadlok kay Jehova amo ang pamuno sang ihibalo.” Ang maalam nga hari nagsiling man: “Ang kahadlok kay Jehova amo ang pamuno sang kaalam, kag ang ihibalo tuhoy sa Isa nga Labing Balaan amo ang paghangop.”—Hulubaton 1:7; 9:10

Kon nahadlok kita sa Dios, tahuron naton sia kag maghalong gid nga indi sia pagpaakigon. Ginakilala naton nga sia ang Isa nga Supremo kag may salabton kita sa iya. Mahimo tamdon sang  mga tawo ang mga wala nagatahod sa iya nga maalam, apang ini nga kaalam “kabuangan sa Dios.” (1 Corinto 3:19) Kinahanglan sang inyo mga anak ang edukasyon nga napasad sa “kaalam nga gikan sa hitaas.”—Santiago 3:15, 17.

Ang kahadlok nga indi mapahamut-an si Jehova kag ang gugma sa iya magkaangot. Luyag ni Jehova nga ang iya mga alagad magakahadlok kag magahigugma sa iya. Si Moises nagsiling: “O Israel, ano bala ang ginapatuman sa imo ni Jehova nga imo Dios kundi ang pagkahadlok kay Jehova nga imo Dios, ang paglakat sa tanan niya nga dalanon kag ang paghigugma sa iya kag ang pag-alagad kay Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag; ang pagtuman sang mga sugo ni Jehova kag sang iya mga palatukuran nga ginsugo ko sining adlaw sa imo tungod sa imo kaayuhan?”—Deuteronomio 10:12, 13.

Kon ginapatudok naton sa aton mga anak ang matinahuron nga pagkahadlok kay Jehova, nagapasad kita para sa edukasyon nga magabulig sa aton mga anak nga mangin maalamon gid. Samtang padayon nga ginapalambo nila ini nga kahadlok sa ila Manunuga, labi nga tahuron nila ang ila Manunuga, ang Tuburan sang tanan nga matuod nga ihibalo. Magabulig ini sa aton mga anak nga mahangpan sing bug-os ang ila ginatun-an, amo nga mangin husto ang ila mga desisyon. Mapalambo nila ang ikasarang nga “makilala ang maayo kag malain.” (Hebreo 5:14) Magabulig man ini sa ila nga magpabilin nga mapainubuson kag likawan ang paghimo sing malain.—Hulubaton 8:13; 16:6.

Ang Imo mga Anak Nagapanilag sa Imo!

Apang, paano naton mabuligan ang aton mga anak nga higugmaon si Jehova kag kahadlukan sia? Mahibaluan naton ang sabat sa sini nga pamangkot sa Kasuguan nga ginhatag ni Jehova sa mga Israelinhon paagi kay manalagna Moises. Ang Israelinhon nga mga ginikanan ginsugo: “Dapat mo higugmaon si Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag kag sa bug-os mo nga kusog. Kag ining mga pulong nga ginasugo ko karon sa imo dapat mangin sa imo tagipusuon; kag ipatudok mo ini sa imo anak kag ihambal mo ini kon nagapungko ka sa imo balay kag kon nagalakat ka sa dalan kag kon nagahigda ka kag kon nagabangon ka.”—Deuteronomio 6:5-7.

Ini nga teksto nagatudlo sing importante nga mga leksion sa mga ginikanan. Ang isa amo ini: Subong isa ka ginikanan, dapat ka magpakita sing maayo nga halimbawa. Agod matudluan mo ang imo mga anak nga higugmaon si Jehova, dapat nga higugmaon mo man ang Dios, kag dumdumon pirme ang iya mga pulong. Ngaa importante gid ini? Bangod ikaw ang panguna nga manunudlo sang imo mga anak. Ang matun-an nila gikan sa imo halimbawa may daku gid ang epekto sa ila. Kag wala na sing iban pa nga butang nga mas makaapektar sing daku sa kabuhi sang bata sangsa halimbawa sang mga ginikanan.

Ang imo mga handum, mga tulumuron, mga luyag, kag mga intereses madayag indi lamang sa imo ginahambal kundi sa imo man ginahimo. (Roma 2:21, 22) Kutob sa pagkalapsag, nagatuon ang mga anak paagi sa pagpanilag sing maayo sa ila mga ginikanan. Mahantop sang mga anak kon ano ang importante sa ila mga ginikanan, kag ini  nga mga butang masami nga nangin importante man sa mga anak. Kon ginahigugma mo gid si Jehova, mahantop ina sang imo mga anak. Halimbawa, makita nila nga importante sa imo ang pagbasa kag pagtuon sa Biblia. Mahantop nila nga ginauna mo sa imo kabuhi ang mga intereses sang Ginharian. (Mateo 6:33) Ang imo regular nga pagtambong sa Cristiano nga mga miting kag pagpakigbahin sa pagbantala sing Ginharian nga hilikuton magapakita sa ila nga ang sagrado nga pag-alagad kay Jehova amo ang pinakaimportante sa imo.—Mateo 28:19, 20; Hebreo 10:24, 25.

Himua ang Imo Katungdanan

Ang isa pa ka leksion nga matun-an sang mga ginikanan gikan sa Deuteronomio 6:5-7 amo ini: Katungdanan mo nga hanason ang imo mga anak. Sa tunga sang katawhan ni Jehova sang dumaan nga panahon, katungdanan sang mga ginikanan nga tudluan ang ila mga anak. Sa tunga sang unang-siglo nga mga Cristiano, katungdanan gihapon sang mga ginikanan nga tudluan ang ila mga anak. (2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Sang nagsulat sa mga masigka-Cristiano, ginpakita ni apostol Pablo nga ang mga amay ilabi na dapat ‘padayon nga magpadaku sang ila mga anak sa disiplina kag nagatuytoy nga panghunahuna ni Jehova.’—Efeso 6:4.

Bangod sang adlaw-adlaw nga mga pag-ipit sa trabaho kag sa iban pa nga mga hilikuton, mahimo masulay ang mga ginikanan nga isalig sa iban ang pagtudlo sa ila mga anak, kaangay sang mga manunudlo sa eskwelahan kag mga propesyonal sa pag-atipan sa bata. Apang, wala sing makatal-us sa isa ka mahigugmaon kag mainulikdon nga ginikanan. Indi gid pagpakadiutaya ang imo importansia kag impluwensia. Kon kinahanglan mo ang bulig, pilia ini sing maalamon, apang indi gid pagsikwaya ang imo sagrado nga katungdanan.

Maghinguyang Sing Tion sa Paghanas sa Imo mga Anak

Apang ang isa pa ka leksion nga matun-an sang mga ginikanan gikan sa Deuteronomio 6:5-7 amo ini: Ang paghanas sa mga anak nagakinahanglan sing tion kag panikasog. Dapat “ipatudok” sang Israelinhon nga mga ginikanan ang kamatuoran sang Dios sa ila mga anak. Ang orihinal nga Hebreo nga ginbadbad nga “ipatudok” nagakahulugan sing “pagsulit,” “pagsulitsulit hambal.” Dapat ini himuon sa bug-os nga adlaw, huo, halin sa aga tubtob sa gab-i, “sa inyo balay” kag “sa dalan.” Nagakinahanglan sing tion kag panikasog nga tudluan ang mga anak kag dihunon ang ila panimuot kag paggawi agod mangin kalahamut-an sila sa Dios.

Kon amo, ano ang imo mahimo agod mangin natudluan gid ang imo mga anak? Madamo gid. Tudlui sila nga higugmaon si Jehova kag kahadlukan sia. Magpahamtang ka sing maayo nga halimbawa. Himua ang imo katungdanan nga tudluan ang imo mga anak, kag maghinguyang sing tion nga hanason sila. Indi ka himpit, kag makahimo ka sing mga kasaypanan sa panikasog mo nga tudluan sila. Apang kon hanuot mo nga panikasugan nga himuon ang kabubut-on sang Dios, magapasalamat gid ang imo mga anak sa imo mga panikasog kag magabenepisyo sila gikan sini. “Hanasa ang bata suno sa dalanon nga para sa iya,” siling sang Hulubaton 22:6. “Bisan kon magtigulang na sia indi sia magtalikod sa sini.”

Ang edukasyon isa ka bug-os kabuhi nga paglakbay. Kon ginahigugma mo kag sang imo mga anak ang Dios, isa ini ka paglakbay nga kalipayan ninyo sa walay katubtuban. May madamo pa kita nga matun-an pirme tuhoy kay Jehova kag kon paano naton matuman ang iya katuyuan.—Manugwali 3:10, 11.

[Piktyur sa pahina 15]

Ginabasahan mo bala sing Biblia ang imo mga anak?

[Piktyur sa pahina 16]

Maghinguyang sing tion nga tudluan ang imo mga anak tuhoy sa Manunuga