Bushe Muleibukisha?

Bushe mwali-ipakishe ukubelenga bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda abafumine nomba line? Nga mwalicitile fyo, moneni nga kuti mwayasuka amepusho yakonkapo:

• Ni mu nshila nshi shine umo Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki yabomfeshamo ishiwi “icilonganino”?

Ica kubalilapo fye ili shiwi lilosha ku Bena Kristu bonse abasubwa (amalembo yamo yamo yalasanshamo na Kristu). Ica bubili, ili shiwi lya kuti “icilonganino ca kwa Lesa” lilosha ku Bena Kristu abaliko pa nshita imo. E lyo inshila yalenga butatu ilosha ku Bena Kristu bonse aba mu ncende imo. Na mu kulekelesha ili shiwi kuti lyalosha ku Bena Kristu ababa mu cilonganino cimo.—4/15, amabula 21-3.

• Ni lilali Lesa alekele ukusala Abena Kristu abasuubila ukuya ku muulu?

Baibolo taya-asuka ici cipusho mu kulungatika. Ukusubila ukuya ku muulu kwatendeke mu 33 C.E. kabili kwalitwalilila ukufika na muno nshiku. Pa numa ya 1935, umulimo walebombwa sana uwa kulenga abantu ukuba abasambi, wali wa kulonganika ibumba likalamba. Lelo, umupashi wa mushilo walilenga Abena Kristu bamo ababatishiwe pa numa ya 1935, ukwishiba ukuti balisalwa ukuya ku muulu. Kanshi, te kuti tulande bwino bwino inshita Lesa alekele ukusala Abena Kristu abakaya ku muulu. Abena Kristu abasubwa no mupashi wa kwa Lesa tabakwata umupashi wa mushilo sana ukucila Abena Kristu banabo impaanga shimbi; kabili tabenekela impaanga shimbi ukulababombela. Kanshi Abena Kristu bonse abasubwa nelyo impaanga shimbi bafwile ukutwalilila ukuba aba cishinka no kulacita ifyo Lesa afwaya.—5/1, amabuula 30-1.

• Ilyo Yefta alapile umulapo, bushe aletontonkanya pa kutuula umwana wakwe ilambo kuli Lesa?

Awe nakalya. Yefta afwile alepilibula ukuti akapeela kuli Lesa uukamusengela pa kuti akalebombela Lesa, nge fyo Ifunde lya kwa Mose lyasuminishe. (1 Samwele 2:22) Pa kuti umulapo ufikilishiwe, umwana mwanakashi wa kwa Yefta alitwalilile ukulabombela Yehova pe hema. Uku kwali kuipeelesha sana pantu calepilibula ukuti tali na kuupwa.—5/15, amabuula 9-10.

• Bushe Abena Kristu ba kubalilapo batendeke shani ukubomfya icitabo ca codex?

Cimoneka kwati Abena Kristu ilingi line balebomfya ifimfungwa, napamo ukufika fye na ku kupwa kwa myaka ya ba100 C.E. Mu myaka 100 iyakonkelepo kwali ukukansana pa kati ka bantu abalefwaya ukulabomfya icitabo ca codex na balefwaya ukutwalilila ukulabomfya ifimfungwa. Incenshi shimo shalisumina ukuti filya Abena Kristu balebomfya icitabo ca codex, e fyalengele sana ukuti abantu abengi batendeke ukucibomfya.—6/1, amabuula 14-15.

• Bushe Gezer Kalenda e cinshi?

Cipapatu ce libwe ilinono ico bashulile mu 1908 pa ncende yabelelepo umusumba wa Gezer. Abengi batila uwalembele ici cipapatu ali fye mwana we sukulu. Ici cipapatu cilalondolola mu nshila yayanguka ifyo abalimi balecita cila mwaka ukutendekela mu mweshi wa kulonganika (ubako pa kati ka September na October), kabili calilanda pa filimwa fyalekanalekana na pa fyalecitika mu mwaka wa bulimi.—6/15, ibuula 8.

• Bushe ni mwi mwalola amashiwi ya kuti ukubembukila umupashi wa mushilo?

Umuntu kuti abembukila umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova, e kuti ukucita ulubembu ulushingalekelelwa. (Mateo 12:31) Lesa e wishiba nampo nga twalicita ulubembu ulushingalekelelwa nelyo iyo, kabili e wingafumya umupashi wakwe pali ifwe. (Amalumbo 51:11) Kanshi nga tulomfwa ubulanda sana pa lubembu twacitile, ninshi nalimo twalilapila ukufuma pa nshi ya mutima kabili tatwabembukila umupashi wa mushilo.—7/15, amabuula 16-17.

• Apo Imfumu Shauli yalishibene kale na Davidi, mulandu nshi yaipushishe ukuti Davidi ali ni mwana nani? (1 Samwele 16:22; 17:58)

Shauli talefwaya fye ukwishiba ishina lya kwa wishi wa kwa Davidi. Ilyo Shauli amwene ukuti Davidi aali ne citetekelo sana kabili ali uwashipa nga nshi ica kuti alicimfishe Galyati, alefwaya ukwishiba bwino bwino ukuti mwaume wa musango shani uwali wishi wa uyu mulumendo? Napamo Shauli alefwaya ukuti Yese nangu abana bakwe na bambi na bo bakabe abashilika bakwe.—8/1, ibuula 31.