Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISIFUNDO 5

Mvumele Acetshiswe Ngabantu Abadala

Mvumele Acetshiswe Ngabantu Abadala

NGUBANI OKUMELE AMCEBISE?

Abantwana kumele bacetshiswe ngabantu abadala futhi lo ngumlandu wakho njengomzali. Lanxa kunjalo abanye abantu abadala labo bangamcebisa.

KUNGANI UKUCETSHISWA KUQAKATHEKILE?

Emazweni amanengi abantwana abasitholi isikhathi eseneleyo sokuxoxa labantu abadala. Cabanga ngalokhu:

  • Abantwana batshona esikolo futhi yibo abanengi ukwedlula ababalisi.

  • Nxa bangatshayisa esikolo, abanye abantwana bathola kungelamuntu endlini ngoba abazali bayabe besemsebenzini.

  • Okunye ukuhlola okwenziwa e-United States kwatshengisa ukuthi abantwana abaleminyaka engu-8 kusiya kwengu-12 baqeda amahora angaba yisithupha ilanga ngalinye bebukele amafilimu, belalele izingoma kumbe bedlala imidlalo yamavidiyo. *

Ibhuku elithi Hold On to Your Kids lithi: “Kulokuthi abasakhulayo bacetshiswe ngabazali, ngababalisi kumbe ngabanye abantu abadala . . . sebecetshiswa ngosowabo.”

UNGABACEBISA NJANI?

Zinike isikhathi sokuba labantwabakho.

ISIMISO ESISEBHAYIBHILINI: “Fundisa umntwana indlela amele ahambe ngayo, kuzakuthi esemdala kayi kuphambuka kuyo.”​—IZaga 22:6.

Kungokwemvelo ukuthi abantwana bafune ukucetshiswa ngabazali babo. Ingcitshi zithi nxa abantwana belokhu bekhula baqakathekisa ukucetshiswa ngabazali babo kulokucetshiswa ngosowabo. Ebhukwini elithi You and Your Adolescent, udokotela okuthiwa nguLaurence Steinberg wabhala wathi: “Kunengi abazali abangakwenza ukuze abantwababo bacabange kumbe benze ngendlela ethile ngesikhathi besakhula.” Waphinda wathi: “Abasakhulayo balendaba lalokho okutshoyo lokucabangayo lanxa kwezinye izikhathi bengasoze bavumelane lawe.”

Yenza konke okwenelisayo ukuze ucebise abantwabakho ngoba bayawaqakathekisa amacebo obanika wona. Zinike isikhathi sokuba labantwabakho, ubatshele ukuthi ucabangani lokuthi kuyini okuqakathekisayo lokufundileyo empilweni.

Badingele umuntu ongabacebisa

ISIMISO ESISEBHAYIBHILINI: “Ohamba lezihlakaniphi uyahlakanipha.”​—IZaga 13:20.

Ukhona yini umuntu omdala omaziyo ongaba yisibonelo esihle ebantwaneni bakho? Hlela ukuthi abantwabakho lalowomuntu bake babe ndawonye. Kodwa lokhu akutsho ukuthi usumnika umlandu wokukhulisa abantwabakho. Lowo oyabe umkhethile kumele abe ngumuntu omthembayo futhi ozakuncedisa ekubafundiseni. IBhayibhili lisitshela ukuthi uThimothi wafunda okunengi kakhulu kumphostoli uPhawuli njalo loPhawuli wancedakala kakhulu ngokuba ngumngane kaThimothi.​—KwabaseFiliphi 2:20, 22.

Izimuli ezinengi lamuhla kazisahlali ndawonye lezihlobo zazo. Kungenzakala ukuthi izihlobo lezo ziyabe zihlala kwamanye amazwe. Nxa kunjalo yenza konke okusemandleni akho ukuze abantwabakho bafunde komunye umuntu omdala olobuntu ofisa ukuthi abantwabakho babe labo.

^ indima 9 Ukuhlola lokho kwatshengisa ukuthi abantwana abaleminyaka engu-13 kusiya kwengu-19 baqeda amahora angaba ngu-9 ilanga ngalinye bebukele amafilimu, belalele izingoma kumbe bedlala imidlalo yamavidiyo. Isikhathi abasiqeda beku-inthanethi esikolo kumbe besenza imisebenzi yesikolo asibalwanga lapha.