Pashanyeni Icitetekelo Cabo

Alilekele Ukutiina no Kutwishika

PETRO talelepo, ubushiku bonse aleoba fye ubwato. Bushe ulubuuto alemona ku kabanga lulelanga ukuti nomba bwaca? Inuma na mapeya nafikalipa ku kooba ubwato ubushiku bonse. Icikuuku ca mwela nacisalanganya umushishi wakwe kabili calenga pali Bemba wa Galili pabe amabimbi ayakalamba. Amabimbi yalepama ku cisolo ca ku ntanshi ya bwato, kabili abomba ku menshi ayatalele icine cine. Lelo atwalilila fye ukooba ubwato.

Petro na banankwe balishiile Yesu eka ku mulundu. Bulya bushiku bashiile Yesu balimwene uko aliishishe abantu abengi abali ne nsala ku mikate fye iinono no tusabi. Ilyo abantu bamwene ifyo Yesu acitile, bafwaile ukumucite mfumu, lelo Yesu talefwaya ukuitumpa mu mapolitiki ya cino calo. Kabili talefwaya no kuti abasambi bakwe baleibimba mu fya calo. Ilyo afyukile amabumba, aebele abasambi bakwe ukunina mu bwato no kulola kwi shilya, e lyo ena aile eka ku lupili ku kupepa.—Marko 6:35-45; Yohane 6:14, 15.

Ilyo abasambi balenina mu bwato, ninshi umweshi wali pa kati ka mutwe; nomba baendele fye amakilomita ayanono no mweshi watendeka ukwingila panono panono lwa ku masamba. Apo baleoba na maka kabili kwali umwela sana e lyo na mabimbi, balefilwa ukulanshanya bwino. Petro afwile talelanda, aletontonkanya fye pali fimbi.

Fingi akwete ifya kutontonkanyapo! Pali iyi nshita ninshi napapita ne myaka ukucila pali ibili ukutula apo atendekele ukukonka Yesu wa ku Nasarete kabili alimwene ne fintu ifingi ifyo acitile. Alisambilile ifingi, lelo kwali na fimbi ifyo alekabila ukusambilila. Umutima wa kuitemenwa ukusambilila uo Petro akwete walenga ukuti abe uwalinga ukupashanya. Petro alisambilile ifya kupwisha amafya pamo ngo kutwishika no kutiina. Natumone ifyo aitemenwe ukusambilila.

“Natusanga Mesia”!

Petro tatalile alaba ubushiku akumene na Yesu wa ku Nasarete. Andrea munyina, e wabalilepo ukumweba ilyashi ilisuma nga nshi, amwebele ukuti: “Natusanga Mesia.” Aya mashiwi yalengele ukuti Petro atendeke ukwaluka. Ali no kwaluka icine cine.—Yohane 1:41.

Petro aleikala mu musumba wa Kapernahumu, uwabelele mu lulamba lwa Bemba wa Galili. Petro na Andrea balebombela pamo na Yakobo na Yohane, abana ba kwa Sebede, mu bukwebo bwa kwipaya isabi. Petro alyupile kabili alesunga na banafyala e lyo na munyina Andrea. Pa kuti fye asakamane ulu lupwa lonse muli uyu wine mulimo wa kwipaya isabi, alekabila ukubombesha nga nshi no kwishiba bwino ifya kubomba. Bafwile balebombesha sana ica kuti ilingi balecesha fye pa mumana, ukuteya amasumbu no kuyakulila ku lulamba e lyo akasuba na ko balebombesha ukusala isabi, ukushitisha e lyo no kubila amasumbu no kuyasamfya.

Baibolo itweba ukuti Andrea ali musambi wa kwa Yohane Kabatisha. Ukwabula no kutwishika, Petro afwile aleumfwa bwino ukukutika kuli Andrea munyina ilyo alemushimikila amalyashi ayo Yohane alebila. Bushiku bumo, Andrea alimweneko uko Yohane asontele Yesu wa ku Nasarete no kusosa ukuti: “Moneni, Umwana wa mpaanga uwa kwa Lesa!” Apo pene fye Andrea atendeke ukukonka Yesu kabili aileshimikila Petro ili lyashi lisuma ukuti nabasanga Mesia! (Yohane 1:35-40) Imyaka nalimo 4,000 ilyo Mesia  ashilaisa, abafyashi besu balipondweke mu Edeni, lelo Yehova Lesa alilaile ukuti umuntu umo uwaibela ali no kwisa mu kulubula abantu. (Ukutendeka 3:15) Uyu wine Kalubula, e kutila Mesia wine, e o Andrea amonene na o! Petro taikete na ku cani, aile mu kumona Yesu.

Ukufika pali ubu bushiku, Petro balemwita ati Simone, nelyo Simeone. Nomba ilyo Yesu amumwene, amwebele ukuti: “‘Ni we Simone mwana Yohane; Nomba wakulaitwa Kefasi’ (ishina ilyalola mu kuti, Petro).” (Yohane 1:42) “Kefasi” lishiwi ilipilibula ukuti “ilibwe,” nelyo “icilibwe.” Amashiwi Yesu alandile yalesobelapo fimo. Alimwenene libela ukuti Petro akaba kwati cilibwe, e kutila akaba uwakosa, kabili ali no kukosha abasambi ba kwa Kristu. Bushe e fyo na Petro aleimona? Kwati te fyo alemona. Na bantu bamo muno nshiku ababelenga amabuuku ayalanda pali Yesu tabamona ukuti Petro ali muntu uwakosa kabili uwashipa. Bamo batila tali uwashipa, kabili alealuka-aluka.

Kwena kwali fimo ifyo Petro ashalecita bwino. Yesu alishibe ifyo Petro ashalecita bwino. Lelo ukupala Wishi Yehova, lyonse alemonamo ubusuma mu bantu. Yesu alimwene imibele iisuma muli Petro kabili alefwaya ukumwafwa ukuti akushe iyi mibele. Na ino ine nshita Yehova no Mwana wakwe balamonamo ubusuma muli ifwe. Nalimo kuti tulemona kwati tapaba ubusuma ubuli bonse ubo bengasanga muli ifwe. Lelo, tufwile ukucetekela ifyo batweba kabili tufwile ukuitemenwa ukutusambilisha no kutukansha nga filya fyali Petro.—1 Yohane 3:19, 20.

“Wilatiina”

Petro afwile alikonkele Yesu pa lwendo lwa kuya mu kushimikila. Nga alikonkele ninshi afwile alimwene uko Yesu acitile icipesha mano ca kubalilapo pa bwinga bwali mu Kana, ilyo ayalwile amenshi ukuba umwangashi. Ne cacindamisha ca kuti alyumfwile uko Yesu alebila imbila nsuma iyalelanda pa fisuma ifyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukacita. Nomba nangu ca kuti Petro alimwene no kumfwa ifintu ifisuma ifyo Yesu acitile, alishile Yesu no kubwelela ku bukwebo bwakwe ubwa kwipaya isabi. Ilyo papitile imyeshi, Yesu aile kuli Petro na kabili, uno muku Yesu aebele Petro ukuti alemukonka lyonse.

Ubu bushiku Petro abombele ubushiku bonse mpaka bwaca ukwabula ukwipaya isabi nangu limo. Abalondo balyeseshe imiku iingi ukuteya amasumbu yabo, lelo tabaipeyepo isabi nangu limo. Petro afwile alyeseshe sana inshila shalekanalekana pa kuti bepaye isabi, kabili bafwile baliteyele amasumbu pa ncende shalekanalekana muli bemba ukuti nalimo kuti basuka basanga apo isabi lyaleliila. Ukwabula no kutwishika, kufwile kwali inshita ilyo Petro atontonkenye ukutila kanshi nga kuti alengela mu menshi ayafundauka kusuka amona apali isabi ilingi nelyo kuti acitapo fimo pa kuti alisokwele mu masumbu. Ifi fine e fyo abalondo abengi baletontonkanya nga ca kuti bafilwa ukwipaya isabi. Nomba ukutontonkanya kwa musango yu kwali no kumulenga fye ukucilamo ukumfwa ububi. Ico Petro ailile mu kwipaya isabi te kutila alefwaya fye ukwangala nangu ukulesha icitendwe; abantu bale-enekela ukuti alaipaya isabi no kubatwalila. Awe asukile afuma pa mumana ukwabula ukwipaya isabi nangu limo. Nangu ca kutila taipeye isabi nangu limo, alingile ukusamfya amasumbu. Kanshi ilyo Yesu aile kuli Petro, amusangile nabilingana alesamfya amasumbu.

Ibumba lya bantu lyalishingulwike Yesu kabili lyalekutikisha ilyo alelanda. Apo ibumba lyamushingulwike lyali likalamba, Yesu aingile mu bwato bwa kwa Petro no kumweba ukubutalushako panono ku mulundu. Apo Yesu nomba ali pali bemba, ifyo alelanda fyaleumfwika sana, kabili atwalilile ukusambilisha ibumba. Petro alekutikisha ku fyo Yesu alelanda nga filya fine ne  bumba lyali mu lulamba lwa bemba lyalekutikisha. Tatendelwe ukukutika ku lyashi lyacindama ilyo Yesu alelandapo sana, ilya Bufumu bwa kwa Lesa. Lyali lishuko nga nshi ukubombela pamo na Kristu mu mulimo wa kubila ubukombe bwe subilo icalo conse! Lelo bushe cine cine Yesu alekabila uwa kumwafwa muli uyu mulimo? Finshi bali no kulacita pa kuti baleisakamana? Napamo Petro alitontonkenyepo na kabili pa fyo baculile ubushiku bonse ukwabula ukwipaya isabi nangu limo.—Luka 5:1-3.

Ilyo Yesu apwishishe ukulanda, aebele Petro ukuti: “Twala ubwato apashikile, kabili pooseni amasumbu yenu pa kuti mwipaye isabi.” Lelo Petro aletwishika. E ico atile: “Mwe Kasambilisha, tuculile ubushiku bonse ukwabula ukwipaya nangu limo, lelo pa mulandu wa fyo mwasosa, nalapoosamo amasumbu.” Ukwabula no kutwishika, Petro afwile talefwaya ukupoosa amasumbu pa mumana na kabili pantu iyi nshita ninshi ne sabi nalileka ukulya! Na lyo line, Petro alicitile ifyo Yesu amwebele, kabili acebwishe abanankwe abali mu bwato bumbi ukuti bamukonke.—Luka 5:4, 5.

Ilyo Petro atendeke ukukula amasumbu, aumfwile ukuti nayafina icine cine. Alipapile, kabili aliyakulile na kabili, lyena amwene isabi ilingi nga nshi mu masumbu lilesalampanta! Awe apo pene, Petro e pa kucebusha abalondo abali mu bwato bumbi ukuti bese babafweko. Ilyo baishile, balimwene ukuti ubwato bumo tabwakumane ukubikamo isabi lyonse. Baiswishe isabi mu mato yonse yabili, lelo isabi lyalifulishe ica kuti amato yatendeke ukubunda. Petro alisungwike nga nshi. Alimweneko uko Kristu acitile ifipesha amano kale, lelo ici cipesha mano cena calimukumine sana no lupwa lwakwe! Yesu alikwete fye na maka ya kulenga isabi ukwingila mu masumbu! Petro alyumfwile umwenso nga nshi. E pakufukama pa nshi no kutila: “Ntalukeni, mwe Shikulu, pantu ndi muntu umubembu.” Bushe ali no kulanga shani ukuti nalinga ukubomba no Muntu uwakwatishe amaka ya kwa Lesa kabili uwalecita ifipesha mano ifikalamba nge fi?—Luka 5:6-9.

Cikuuku cikuuku, Yesu amwebele ati: “Wilatiina. Ukufuma pali nomba walaba umulondo wa bantu.” (Luka 5:10, 11) Iyi tayali ni nshita ya kutwishika nelyo ukutiina. Petro talingile ukutwishika pa fintu fyapala ifi ifyalecitika cila bushiku, pamo ngo kwipaya isabi; kabili talekabila no kutiina ukuti tali na kufikapo ukubomba umulimo. Yesu alikwete umulimo uukalamba uwa kubomba, uyu mulimo e wali no kwalula ifintu ifingi. Lesa uo Yesu alebombela, ni Lesa ‘uwelela nga nshi.’ (Esaya 55:7) Yehova ali no kubasakamana muli fyonse ifyo balekabila mu mikalile yabo e lyo na mu fya ku mupashi.—Mateo 6:33.

 Ilyo Yesu abebele ukuti balaba abalondo ba bantu, Petro, Yakobo na Yohane tabaikete na ku cani. “Babweseshe amato ku mulundu, kabili bashile fyonse no kumukonka.” (Luka 5:11) Petro alicetekele Yesu kumo no Wamutumine. Ici acitile e cacindamishe. Abena Kristu muno nshiku abaleka ukutiina no kutwishika pa kuti balebombela Lesa na bo bene balaba ne citetekelo. Ifi bacetekela Yehova te kutila balilufyanya.—Amalumbo 22:4, 5.

“Cinshi Wacitwishikila?”

Ilyo papitile imyaka nalimo ibili pa numa ya kwishibana na Yesu, Petro ali mu bwato inshita ya bushiku, ninshi pali Bemba wa Galili pali icikuuku ca mwela na mabimbi, nga filya twacilanda pa kubala. Kwena te kuti twishibe ifyo aletontonkanyapo. Kwali ifingi ifya kutontonkanyapo! Yesu aliposeshe banafyala ba kwa Petro. Alilandile ne Lyashi lya pa Lupili. Ukupitila mu misambilishishe yakwe ne fipesha mano ifyo alecita, Yesu alilangile imiku iingi ukuti ali ni Mesia, Uwasalwa wa kwa Yehova. Ilyo imyeshi yaile ilepita, umwenso no kutwishika Petro akwete, fyalicepeleko. Na kuba pa batumwa 12 abo Yesu asalile, na Petro wine epo ali! Na lyo line, umwenso Petro akwete no kutwishika fyali tafilapwa, nge fyo twalamona.

Mu bulinde bwalenga bune ubwa bushiku, nelyo ukutula 3 koloko ya ku maca ukufika inshita akasuba kaletula, Petro mu kupumikisha fye alekele ukooba ubwato kabili aikele fye shilili. Aishilemona cimo pa mabimbi cileenda! Bushe kubengeshima kwa mweshi pa mabimbi eko alemona? Awe, cena tacalesunkana ku mabimbi, cali fye icaololoka. Uo alemona ali muntu! Ca cine muntu alemona kabili ale-enda pali bemba! Ilyo uyu muntu alepalama, amoneke kwati alapitilila. Abasambi balitiinine kabili baletontonkanya ukuti cintu fye icapala umuntu. Lelo aali ni Yesu! Kabili abebele ati: “Shipeni, ala nine, mwitiina.”—Mateo 14:25-28.

Petro atile: “Shikulu, nga ni mwe, njebeni njise kuli imwe pa menshi.” Ifi Petro acitile, alilangile ukushipa. Petro alyumfwile bwino sana pali ici cipesha mano cacitike kabili alefwaya ukulanga ukuti ali ne citetekelo cakosa. Alefwaya na o aciteko fimo pali ici cipesha mano. Awe e fyo Yesu amwitile. Petro alifumine mu bwato no kutendeka ukwenda pa menshi. Taleni elenganyeni ifyo Petro aumfwile ilyo aiminine no kwenda pa menshi. Afwile alipeshiwe amano nga nshi ilyo aleya kuli Yesu. Nomba tapapitile ne nshita, Petro alyumfwile umwenso.—Mateo 14:29.

Petro alekabila fye ukulolesha Yesu no kupoosa amano kuli ena. Yesu e walengele ukuti Petro ende pa menshi ukubomfya amaka ya kwa Yehova.  Icalengele ukuti Petro ende pa menshi ni co alicetekele Yesu. Lelo Petro alipumbwike. Baibolo itila: “Ilyo amwene amabimbi ayaleima pa mulandu wa cikuuku ca mwela, alyumfwile umwenso.” Petro alolekeshe amabimbi ayalepama ku bwato, ne fyo yaleima, kabili alyumfwile umwenso. Napamo aletontonkanya ukuti capwa fye alabunda. Ilyo umwenso wacililemo e lyo ne citetekelo cakwe cacepeleko. E fyo Petro uo bainike ati Icilibwe pa mulandu wa kuti alemoneka uwashipa kabili uwakosa, atendeke ukwibila kwati libwe pa mulandu wa kukanakwata icitetekelo cakosa. Petro alishibe ukowa, nomba apa pena ukowa takwali no kumwafwa. Apundile ati: “Mwe Shikulu, mpususheniko!” Yesu amwikete ku kuboko no kumufumya mu menshi. Ilyo bacili pa menshi, Yesu aebele Petro isambililo ilyacindama nga nshi ukuti: “We wa citetekelo cinono, nga cinshi wacitwishikila?”—Mateo 14:30, 31.

Amashiwi Yesu aebele Petro aya kuti: “Cinshi wacitwishikila?” yali ayalinga nga nshi! Ukutwishika kuti kwatonaula. Ukutwishika kuti kwalenga icitetekelo cesu ukuya cileonaika panono panono. Kanshi tufwile ukulwisha na maka! Kuti twalwisha shani? Tufwile ukulatontonkanya pa fisuma. Nga tuletontonkanya pa fitulenga ukumfwa umwenso, pa fitufuupula, na pa fitulenga ukukanabombela Yehova no Mwana wakwe bwino, ninshi ukutwishika kukakulilako. Lelo nga tuletontonkanya fye pali Yehova no Mwana wakwe, pa fyo baacita, pa fyo balecita na pa fyo bali no kucita ku ntanshi, icitetekelo cesu cikakosa.

Lintu Petro akonkele Yesu mu kunina ubwato, amwene fye icikuuku ca mwela caleka. Na pali Bemba wa Galili patalele na tondolo. Petro pamo na basambi bambi baebele Yesu abati, “Cine cine, uli Mwana wa kwa Lesa.” (Mateo 14:33) Ilyo bwacele, Petro afwile alitemenwe sana. Alilekele ukutwishika no kutiina. Ca cine, pa kuti Petro abe Umwina Kristu wakosa kwati libwe nge fyo Yesu amwenene libela ukuti e fyo ali no kuba, alekabila ukwaluka sana. Na kuba, Petro alefwaisha kabili ale-esha lyonse ukukwata imibele yalefwaikwa. Bushe na imwe mwalikwata umupampamina umo wine? Ukwabula no kutwishika, icitetekelo ca kwa Petro calilinga ukupashanya.

[Icikope pe bula 22, 23]

Yesu alimwene imibele imo iisuma muli uyu mulondo

[Icikope pe bula 23]

‘Mwe Shikulu, ndi muntu umubembu’

[Icikope pe bula 24, 25]

“Ilyo amwene amabimbi ayaleima pa mulandu wa cikuuku ca mwela, alyumfwile umwenso”