Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Kodi Musaphatisira Manyerezero Anu Mwandzeru?

Kodi Musaphatisira Manyerezero Anu Mwandzeru?

ONGO wa munthu usalemera kilu 1 na magrama 400, mbwenye usalongwa ninga “cinthu cakudzumatirisa kakamwe kudzulu na pantsi.” Mwandimomwene ongo ndi wakudzumatirisa kakamwe. Tingapfundza pizinji pya ongo, tinadzabvesesa kakamwe pya ‘mabasa’ akudzumatirisa a Yahova. (Sal. 139:14) Tendeni tidinge khundu ibodzi ya ongo wathu—manyerezero.

Kodi manyerezero ninji? Disionaryo inango isafokotoza fala ineyi ninga “luso iri na munthu toera kunyerezera pinthu peno kukhala na maonero a pinthu pipswa na pyakutsandzayisa m’manyerezero mwace, peno pinthu pyakuti cipo apiona kale.” Na mafokotozero anewa, nee musatawira kuti musaphatisira manyerezero anu ndzidzi onsene? Mwacitsandzo, mwatoma kale kuleri peno kubva pya mbuto yakuti cipo mwaiona? Panango imwe mwayesera kunyerezera pya mbuto ineyi. Mwandimomwene, tinganyerezera cinthu cakuti nee tinakwanisa kuciona, kucibva, kucilawira, kuciphata peno kucinunkha, tikuphatisira manyerezero athu.

Bhibhlya isatiphedza toera kubvesesa kuti anthu acitwa mwakulandana na Mulungu. (Gen. 1:26, 27) Pyenepi pisapangiza kuti Yahova ali na manyerezero. Nakuti iye asankhula toera kuticita na luso ineyi, mwakulinganira iye asadikhira kuti tiphatisire manyerezero athu toera kubvesesa cifuno cace. (Koel. 3:11) Tinaphatisira tani manyerezero athu mwandzeru toera kucita pyenepi, pontho ndi njira zipi zakuphatisira manyerezero mwakusowa ndzeru zakuti tisafunika kuzicalira?

KUPHATISIRA MANYEREZERO MWAKUSOWA NDZERU

(1) Kunyerezera pinthu pa ndzidzi wakuphonyeka peno kunyerezera pinthu pyakuipa.

Kunyerezera nee ndi kwakuipa. Mwandimomwene, pana umboni unapangiza kuti kunyerezera ndi kwakuphindulisa. Mbwenye lemba ya Koelete 3:1 isatiphedza kubvesesa kuti ‘cinthu consene ciri na ndzidzi wace,’ natenepa mphyakukwanisika kucita pinthu pa ndzidzi wakuphonyeka. Mwacitsandzo, khala tisatawirisa manyerezero athu atidzudzumise pa misonkhano ya mpingo peno pa pfundziro ya Bhibhlya ya munthu paekha, kodi manyerezero athu ali kutiphedza peno ali kutipingiza? Yezu acenjeza mwamphambvu pya ngozwi yakutawirisa ndzeru zathu kunyerezera pinthu pyakuipa ninga pyaulukwali. (Mat. 5:28) Pinthu pinango pinatawirisa ife kupinyerezera pinakwanisa kutsukwalisa Yahova. Mungakhala na nsambo wakunyerezera pyaulukwali, pyenepi pinakutsogolerani toera kucita ulukwali. Khalani wakutonga toera kukhonda kutawirisa kuti manyerezero anu akupeuseni kuna Yahova!

(2) Kunyerezera kuti pinthu pyampfuma pinatipasa citsidzikizo ca kwenda na kwenda.

Pinthu pyakumanungo mphyakufunika, pontho pisaphindulisa. Mbwenye, tinadzatsukwala tingatoma kunyerezera kuti pinthu pyakumanungo pinatipasa citsidzikizo candimomwene na kutsandzaya. Salomoni alemba: ‘Pinthu pya nyakupfuma ndi nzinda wace wakuwanga, iye asapiona ninga malinga akulapha.’ (Mis. 18:11) Mwacitsandzo, onani pidacitika mu ndzidzi wakuti mapurusento 80 a cisa ca Manila, ku Filipina, cadyiwa na madzi adabvumba mu nthanda ya Nyendzi mu caka 2009. Kodi ale akhali na mpfuma izinji akwanisa kutsidzikizika? Mamuna unango wampfuma adaluza pinthu pizinji alonga: “Madzi anewa nee asankhula munthu, pontho abweresa pinentso na nyatwa zizinji kwa anthu akupfuma na akutcerenga ene.” Mphyakukhonda nentsa kunyerezera kuti pinthu pyakumanungo pisapasa citsidzikizo candimomwene. Mbwenye undimomwene ndi wakuti nkhabe.

(3) Kudzudzumika na pinthu pyakuti panango cipo pinadzacitika.

Yezu atipasa uphungu toera kukhonda ‘kupswipa ntima’ kakamwe. (Mat. 6:34) Kupswipa ntima ndzidzi onsene kusaphemba kuphatisira kakamwe manyerezero. Panango tinabvunga mphambvu zathu papezi thangwi yakupswipa ntima na nyatwa zinanyerezera ife, zakuti zidzati kutoma peno cipo zinadzacitika. Bhibhlya isapangiza kuti kupswipa ntima kweneku kunakwanisa kutifewesa peno kutitsukwalisa. (Mis. 12:25) Natenepa, mphyadidi kakamwe kuphatisira uphungu wa Yezu mukukhonda kupswipa ntima kakamwe, mbatitsalakana basi ene pinentso pya ntsiku ibodzi na ibodzi.

KUPHATISIRA MANYEREZERO MWANDZERU

(1) Kuona mwanyapantsi makhaliro akugopswa mbatiacalira.

Bhibhlya isatiwangisa toera kukhala anthu andzeru, mbatinyerezera mwanyapantsi. (Mis. 22:3) Mukuphatisira manyerezero athu, tinakwanisa kudinga ngozwi za pisankhulo pinafuna ife kucita. Mwacitsandzo, khala mwacemerwa toera kugumanika pa masendzekero, kodi manyerezero anu anakuphedzani tani toera kucita cisankhulo candzeru mbamuona khala munagumanika peno nkhabe? Pakumala kudinga kuti mbani anafuna kucemerwa, anthu angasi anafuna kugumanika, pontho mbuto na ndzidzi unafuna kucitwa masendzekero anewa, munakwanisa kunyerezera: ‘Ndi pinthu pipi pyakuti panango pinacitika kweneko?’ Kodi masendzekero anewa anabverana na midida ya Bhibhlya? Maonero anewa anakuphedzani toera kuona mwanyapantsi pinafuna kucitika pa masendzekero anewa. Mungaphatisira manyerezero anu toera kucita pisankhulo pyandzeru, pinadzakuphedzani toera kucalira ngozwi zauzimu.

(2) Kukhunganya manyerezero toera kuona kuti tinathimbana tani na pinentso.

Manyerezero asaphatanizambo “luso yakudziwa kuthimbana na nyatwa.” Nyerezerani kuti mwaipisirana na munthu m’mpingo. Munafendedzera tani m’bale peno mulongo unoyu toera kuyesera kukhazikisa ntendere? Pana pinthu pizinji toera kudinga. Kodi iye asacedza tani? Ndi ndzidzi upi wakuthema toera kucedza thangwi ya nkandzo unoyu? Ndi mafala api akuthema toera kuaphatisira? Kodi musafunika kubweza fala yanu pakulonga? Mungakhunganya manyerezero anu, munakwanisa kuaphatisira munjira zizinji toera kutsalakana nkandzo unoyu na kusankhula njira ibodzi yakuthema kakamwe, yakuti ndzanu anakomerwa nayo. (Mis. 15:28) Maonero anewa akutsalakana pinentso, anadzakuphedzani toera kukhazikisa ntendere m’mpingo. Ineyi ndi njira yadidi kakamwe yakuphatisira manyerezero.

(3) Citisani pfundziro yanu ya Bhibhlya kukhala yakuphindulisa.

Kuleri Bhibhlya ntsiku zonsene ndi kwakufunika kakamwe. Mbwenye, tisafunika kucita pizinji, tayu basi kuileri. Tisafunika kubulusa maphindu m’mphangwa zinapfundza ife m’Bhibhlya mbatikhala akutonga toera kuziphatisira mu umaso wathu. Kupereka kwathu takhuta thangwi ya njira za Yahova kusafunika kuthimizirika munaleri ife Bhibhlya. Mukuphatisira manyerezero athu tinakwanisa kucita pyenepi. Munjira ipi? Mwacitsandzo, onani bukhu Imite a Sua Fé. Kuleri ntsonga zinagumanika m’bukhu ineyi, kunakulumiza manyerezero athu toera kunyerezera mbuto na makuziro a anthu analongwa m’Bhibhlya. Bukhu ineyi inatiphedza toera kuona mbuto, kubva dzumbi, khwema yadidi, na kudzindikira mabvero a anthu anewa. Pyenepi pinatiphedza toera kuphindula kakamwe na mbiri za anthu analongwa m’Bhibhlya, akuti panango tikhanyerezera kuti tisaadziwa mwadidi. Kuphatisira manyerezero athu munjira ineyi pa pfundziro yathu ya Bhibhlya kunatiphedza toera kuphindula kakamwe.

(4) Kukulisa na kupangiza ntsisi.

Ntsisi ndi n’khaliro wadidi kakamwe wakuti usafokotozwa ninga kubva kupha muntima mwathu thangwi ya nyatwa ya unango. Nakuti Yahova na Yezu asapangiza ntsisi, mphyadidi kuatowezera. (Eks. 3:7; Sal. 72:13) Tinakulisa tani n’khaliro unoyu? Njira yadidi kakamwe toera kukulisa ntsisi ndi kuphatisira manyerezero athu. Panango cipo tinadzagumanikana na pinentso ninga pinathimbana na m’bale peno mulongo. Mbwenye tinakwanisa kubvundzika: ‘Khala ndine ndiri m’makhaliro anewa, kodi mbandidabva tani? Kodi mbandidafunanji?’ Kuphatisira manyerezero athu toera kutawira mibvundzo ineyi, kunadzatiphedza toera kukhala anthu antsisi kakamwe. Mwandimomwene, tingabvera anthu ntsisi, tinadzaphindula m’makhundu onsene a umaso wathu Wacikristu, kuphatanizambo mu utumiki wathu na uxamwali wathu na Akristu andzathu.

(5) Kunyerezera kuti umaso unadzakhala tani mu dziko ipswa.

M’Bhibhlya muli na mphangwa zizinji zinafokotoza pya umaso mu dziko ipswa idapikira Mulungu. (Iza. 35:5-7; 65:21-25; Apok. 21:3, 4) Mabukhu athu asagomezera mphangwa zenezi mukuphatisira pithundzithundzi pizinji pyakubalika kakamwe. Thangwi yanji? Pithundzithundzi pisawangisa manyerezero athu na kutiphedza toera kuona tekhene mbatikaphindula na nkhombo zenezi. Yahova, Nciti wa manyerezero athu, asadziwa mwadidi njira inaphata basa manyerezero kupiringana munthu onsene. Kuphatisira manyerezero toera kunyerezera mapikiro a Yahova kunadzatiphedza toera kunyindira kukwanirisika kwawo, mbatikhala akukhulupirika, ngakhale pakuthimbana na pinentso pya umaso lero.

Mwaufuni, Yahova atipasa manyerezero akuti ndi luso yakudzumatirisa kakamwe. Mwandimomwene, iwo anakwanisa kutiphedza toera kuntumikira mwadidi mu umaso wathu onsene. Natenepa, tisafunika kupereka takhuta kuna Yahova, adatipasa muoni unoyu wakudzumatirisa, mu kuuphatisira mwandzeru ntsiku zonsene.