Ri utz taq noticias xutzʼibʼaj Juan 6:1-71

  • Ri Jesús keʼutzuq 5 mil achijabʼ (1-15)

  • Ri Jesús kbʼin puwiʼ ri lago (16-21)

  • Ri Jesús are «ri kaxlanwa re ri kʼaslemal» (22-59)

  • E kʼi utz ta kkita ri kubʼij ri Jesús (60-71)

6  Are taq chiʼ e bʼantajinaq chi riʼ ri jastaq, ri Jesús xbʼe pa ri jun chi lado che ri lago re Galilea, o re Tiberíades. 2  Y e kʼi winaq e teren chrij rumal che kkil ri milagros kubʼano are chiʼ keʼukunaj ri yawabʼ. 3  Rumal riʼ ri Jesús xpaqiʼ bʼi puwiʼ jun juyubʼ y xtʼuyiʼ chilaʼ e rachiʼl ri u discípulos. 4  Naqaj chi kʼo wi ri Pascua, ri nimaqʼij kech ri judíos. 5  Are chiʼ ri Jesús xkaʼy apanoq xrilo che e kʼi winaq e petinaq rukʼ, xutaʼ che ri Felipe: «¿Jawiʼ keqaloqʼo wi kaxlanwa rech kewaʼ waʼ we winaq?». 6  Jeriʼ xubʼij rech krilo jas kubʼan ri Felipe, rumal che ri Jesús retaʼm chik jas kubʼan na. 7  Ri Felipe xubʼij che: «Paneʼ kʼo 200 denarios* kaxlanwa, kubʼan ta riʼ rech e juntir kkitij jubʼaʼ ke». 8  Jun chke ri u discípulos, ri Andrés, rachalal ri Simón Pedro, xubʼij che: 9  «Waral kʼo jun akʼal rukʼaʼm cinco kaxlanwa re cebada y kebʼ alaj taq kar. Pero ¿la kubʼanaʼ laʼ chke e juntir ri winaq?». 10  Ri Jesús xubʼij: «Chibʼij chke ri winaq che ketʼuyiʼk». Xetʼuyiʼ kʼu ri winaq chilaʼ rumal che kʼo kʼi qʼayes pa riʼ ri lugar. E kʼo weneʼ 5 mil achijabʼ. 11  Ri Jesús xukʼam ri kaxlanwa y, are taq chiʼ maltyoxinaq chi che ri Dios, xujach chkiwach ri e tʼuyul chilaʼ; je xubʼan rukʼ ri alaj taq kar, xkitij kʼu juntir ri xkaj. 12  Are taq chiʼ e nojinaq chik, xubʼij chke ri u discípulos: «Chiyakaʼ ri chʼaqaʼp ri xetoʼtajik, rech kʼo ta kubʼan kʼax».* 13  Rumal riʼ xkiyako y xkinojisaj 12 chakach che taq ri chʼaqaʼp kaxlanwa ri xkikʼis ta ri winaq chke ri cinco kaxlanwa re cebada. 14  Are chiʼ ri winaq xkil ri milagro xubʼano, xkimaj ubʼixik: «Qas qʼalaj che are waʼ ri Profeta bʼim kanoq che kpe na pa ri uwach ulew». 15  Xbʼe kʼu ri Jesús utukel pa ri juyubʼ rumal che retaʼm che ya kepe ri winaq rech rukʼ chuqʼabʼ kkikʼam bʼik y kkibʼan rey che. 16  Pa ri rokibʼal aqʼabʼ, ri u discípulos xeqaj bʼi chuchiʼ ri lago, 17  xepaqiʼ bʼi pa jun alaj barco y xkimaj bʼi qʼaxem puwiʼ ri lago rech kebʼe pa Capernaúm. Chaqʼabʼ chik, pero ri Jesús kʼa majaʼ kopan kukʼ. 18  Xumaj kʼu ukʼaqik ribʼ ri jaʼ jewaʼ jeriʼ, rumal che sibʼalaj kʼo uchuqʼabʼ ri kaqiqʼ. 19  Are taq chiʼ weneʼ cinco o seis kilómetros* chik kibʼinisam ri alaj barco, xkil ri Jesús tajin kbʼin puwiʼ ri jaʼ y tajin kqebʼ bʼi kukʼ, xkixiʼj kibʼ. 20  Pero ri areʼ xubʼij chke: «¡Xa in waʼ! ¡Mixiʼj iwibʼ!». 21  Ri e areʼ utz ukʼulaxik xkibʼan pa ri alaj barco, y are taq chiʼ qʼaxinaq chi jubʼiqʼ tiempo xeʼopan pa ri lugar jawiʼ kkaj kebʼe wi. 22  Chukabʼ qʼij, ri winaq ri xekanaj kan pa ri jun lado che ri lago xkilo che kʼo ta nijun alaj barco chilaʼ. Nabʼe kanoq kʼo jun chilaʼ, pero xaqʼan ta bʼi ri Jesús chupam kukʼ ri u discípulos, xaneʼ xaq kitukel e areʼ xebʼe chupam. 23  Xeʼopan kʼu jujun alaj taq barcos re Tiberíades chunaqaj ri lugar jawiʼ xewaʼ wi ri winaq are taq chiʼ ri Qajaw Jesús maltyoxinaq chi che ri Dios. 24  Rumal riʼ, are chiʼ ri winaq xkilo che ni ri Jesús ni ri u discípulos e kʼo chilaʼ, xeʼaqʼan bʼi pa ri alaj taq barcos y xebʼe pa Capernaúm che utzukuxik ri Jesús. 25  Are chiʼ xkiriqaʼ pa ri jun chi lado che ri lago, xkitaʼ che: «Rabí, ¿jampaʼ xatul chiriʼ?». 26  Ri Jesús xubʼij chke: «Qastzij wi kinbʼij chiwe che ri ix kinitzukuj taj rumal che xiwilo xinbʼan milagros, xaneʼ rumal che xeʼitij ri kaxlanwa y xixnojik. 27  Mixchakun chrij ri wa ri xa kqʼayik, xaneʼ are chixchakun chrij ri wa ri naj kuchʼijo y kkʼaman bʼi pa ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik, ri kuya na ri Ralkʼwal Winaq chiwe. Are qas ri Dios, ri Tataxel, ukojom ri u sello che rech kukʼutu che kqaj chuwach».* 28  Rumal riʼ, xkitaʼ che: «¿Jas rajawaxik kqabʼano rech kqabʼan ri uchak ri Dios?». 29  Ri Jesús xubʼij chke: «Are waʼ ri uchak ri Dios: chikʼutuʼ che kixkojon chrij ri xutaq lo ri areʼ». 30  Tekʼuriʼ xkibʼij che: «Y ¿jas milagro kabʼano rech kqilo y jeriʼ kojkojon chawij? ¿Jas chak kabʼan at? 31  Ri e qatiʼt qamam xkitij ri maná pa ri desierto, junam rukʼ ri tzʼibʼam kanoq, ri kubʼij: ‹Xeʼutzuq rukʼ kaxlanwa re ri kaj›». 32  Xubʼij kʼu ri Jesús chke: «Qas kinbʼij chiwe che re ta ri kaj ri kaxlanwa xuya ri Moisés chiwe, xaneʼ ri qas kaxlanwa re ri kaj are ri Nutat kyaʼow chiwe. 33  Rumal che ri kaxlanwa re ri Dios are riʼ ri qajinaq lo pa ri kaj y kuya kikʼaslemal ri winaq». 34  Rumal riʼ xkibʼij che: «Qajaw, ronojel tiempo chayaʼ riʼ ri kaxlanwa chqe». 35  Ri Jesús xubʼij chke: «In riʼ ri kaxlanwa re ri kʼaslemal. Ri kpe wukʼ in kʼo ta chi jumul knum na, y ri kkojon chwij kʼo ta chi jumul kchaqij na uchiʼ. 36  Junam rukʼ ri nubʼim chi chiwe, paneʼ iwilom nuwach, pero kixkojon ta chwij. 37  E juntir ri kujach ri Nutat pa nuqʼabʼ kepe wukʼ in, y ri kpe wukʼ in kinxutuj ta wi. 38  Rumal che xinqaj ta lo pa ri kaj che ubʼanik ri kwaj in, xaneʼ che ubʼanik ri kraj ri xintaqow loq. 39  Are waʼ ri kraj ri xintaqow loq: che ksach ta uwach nijun chke e juntir ri xeʼujach pa nuqʼabʼ, xaneʼ kenkʼasuj na pa ri kʼisbʼal qʼij. 40  Rumal che are waʼ ri kraj ri Nutat: apachin taneʼ ri kuchʼobʼ uwach ri Kʼojolaxel y kukubʼsaj ukʼuʼx chrij kuriq na kʼaslemal kʼo ta ukʼisik, y ri in kinkʼasuj na pa ri kʼisbʼal qʼij». 41  Tekʼuriʼ ri judíos xkimaj ubʼixik tzij chrij rumal che xubʼij «In riʼ ri kaxlanwa ri xqaj lo pa ri kaj». 42  Xkimaj kʼu ubʼixik: «¿La ma ta lo are waʼ ri Jesús ukʼojol ri José? ¿La ma ta lo qetaʼm kiwach ri utat unan? ¿Jas kʼu che kubʼij chanim ‹In qajinaq lo pa ri kaj›?». 43  Xubʼij kʼu ri Jesús chke: «Xaq mibʼij chi tzij chwij. 44  Kʼo ta jun winaq kkowinik kpe wukʼ in we ta ma ta are ri Nutat, ri xintaqow loq, kkʼamow loq; y ri winaq riʼ kinkʼastajisaj na pa ri kʼisbʼal qʼij. 45  Tzʼibʼam kʼu kan chupam ri xkitzʼibʼaj ri Profetas: ‹E juntir areʼ ketijox na rumal ri Jehová›.* Ri winaq ri kutatabʼej y kretaʼmaj ri kukʼut ri Nutat kpe wukʼ in. 46  Wariʼ kraj ta kubʼij che kʼo jun winaq rilom uwach ri Tataxel, xaneʼ xaq xiw ri petinaq rukʼ ri Dios; are riʼ ri rilom uwach ri Tataxel. 47  Qastzij wi kinbʼij chiwe che ri kkojon chwij kuriq na ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik. 48  »In riʼ ri kaxlanwa re ri kʼaslemal. 49  Paneʼ ri iwatiʼt imam xkitij ri maná pa ri desierto, xekam wi na. 50  Are waʼ ri kaxlanwa kqaj lo pa ri kaj, rech ri winaq ri kutij riʼ ri kaxlanwa kkam taj. 51  In ri kʼaslik kaxlanwa xqaj lo pa ri kaj. We kʼo jun winaq kutij wajun kaxlanwa ronojel tiempo riʼ kkʼasiʼ na. Ri nutiʼoʼjil* are ri kaxlanwa ri kinjach na in rech kekʼasiʼ ri winaq». 52  Xkimaj kʼu uyajik kibʼ ri judíos y kkibʼij: «¿Jasche wajun achi kubʼij che kuya ri utiʼoʼjil chqe rech kqatijo?». 53  Rumal riʼ ri Jesús xubʼij chke: «Qastzij wi kinbʼij chiwe, we kitij ta ri utiʼoʼjil ri Ralkʼwal Winaq y kiqumuj ta ri ukikʼel, kʼo ta kʼaslemal riʼ kriqitaj iwukʼ. 54  Ri kutij ri nutiʼoʼjil y kuqumuj ri nukikʼel kʼo ukʼaslemal kʼo ta ukʼisik, y ri in kinkʼastajisaj na pa ri kʼisbʼal qʼij; 55  rumal che ri nutiʼoʼjil qas wa wi y ri nukikʼel qas kqumuxik. 56  Ri kutij ri nutiʼoʼjil y ri kuqumuj ri nukikʼel kkʼojiʼ wukʼ in, y ri in kinkʼojiʼ rukʼ ri areʼ. 57  Ri Tataxel, ri kʼaslik, are xintaqow loq y ri in in kʼaslik rumal ri Tataxel. Xaq junam rukʼ, ri kutzuq ribʼ chwe kkʼasiʼ na wumal in. 58  Are waʼ ri kaxlanwa xqaj lo pa ri kaj. Junam ta rukʼ ri xkitij ri iwatiʼt imam, ri xekam wi na. Ri kutij wajun kaxlanwa, ronojel tiempo riʼ kkʼasiʼ na». 59  Xubʼij wariʼ are taq chiʼ tajin keʼutijoj ri winaq pa jun sinagoga re Capernaúm. 60  Are chiʼ ri u discípulos xkita ri xubʼij, xkibʼij: «Utz ta kqata ri kubʼij. ¿Jachin lo ktatabʼenik?». 61  Pero ri Jesús retaʼm ri tajin kkibʼij pa kanimaʼ ri u discípulos, rumal riʼ xubʼij chke: «¿La kubʼan kebʼ ikʼuʼx rumal ri kinbʼij? 62  ¿Jas kʼu kbʼantaj riʼ we ta xa kiwil ri Ralkʼwal Winaq kpaqiʼ bʼik jawiʼ xkʼojiʼ wi nabʼe? 63  Are ri espíritu kyaʼow kʼaslemal; ri tiʼoʼjil kʼo ta upatan. Ri e tzij nubʼim chiwe e nojinaq che espíritu santo y kkiya kʼaslemal. 64  Pero e kʼo jujun chiwe ix kkikoj taj». Rumal che ri Jesús retaʼm lo nabʼe jachin taq ri kkikoj taj y jachin ri kkʼayin na pa kiqʼabʼ ri ukʼulel. 65  Y xubʼij chik: «Rumal riʼ xinbʼij chiwe che kʼo ta jun winaq kkowinik kpe wukʼ in we are ta ri Tataxel kyaʼow bʼe che». 66  Rumal riʼ, e kʼi chke ri u discípulos xetzalij kan pa ri ojer kikʼaslemal y xekʼojiʼ ta chi rukʼ. 67  Rumal riʼ ri Jesús xutaʼ chke ri e Doce: «¿La xuqujeʼ ix kiwaj kixbʼek?». 68  Ri Simón Pedro xubʼij che: «Qajaw, ¿jachin rukʼ kojbʼe chi wi? Xaq xiw awukʼ at e kʼo wi tzij re kʼaslemal kʼo ta ukʼisik. 69  Ri oj qakojom y qetaʼm che at riʼ ri Santolaj rajchak ri Dios». 70  Ri Jesús xubʼij chke: «¿La ma ta ix 12 xixinchaʼo? Pero kʼo jun itzel* chixoʼl». 71  Chrij ri Judas ukʼojol ri Simón Iscariote tajin kchʼaw wi, rumal che paneʼ jun chkixoʼl ri e Doce, kukʼayij na pa kiqʼabʼ ri ukʼulel.

Notas

Chawilaʼ ri tema B14.
O «rech xaq ta kkʼaq bʼik».
O «weneʼ oxibʼ o kajibʼ millas». Pa ri idioma griego, «weneʼ 25 o 30 estadios». Chawilaʼ ri tema B14.
Pa nik’aj chi lugar jewa’ kb’ix che: «che kʼo ri utoqʼobʼ rukʼ».
Chawilaʼ ri tema A5.
O «Ri nu cuerpo».
O «diablo», «b’anal tzij».