Bai na kontenido

Bai na kontenido

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Jeremias

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Jeremias

E Palabra di Yehova Ta Bibu

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Jeremias

E KATÁSTROFENAN ku Jeremias a proklamá pa su mes pueblo lo mester a parse horibel i spantoso! E tèmpel glorioso ku a fungi komo sentro di adorashon pa mas ku tres siglo lo a ser kimá te na suela. E stat di Yerusalèm i e tera di Huda lo a keda desolá, nan habitantenan hibá prezu. Un registro di e proklamashonnan di huisio aki i otronan mas nos ta haña den e di dos buki mas grandi di Beibel, e buki di Jeremias. E buki ta konta tambe loke Jeremias personalmente a pasa aden segun ku el a kumpli fielmente ku su ministerio pa 67 aña largu. E informashon den e buki ta den órden di tópiko, no órden kronológiko.

Dikon e buki bíbliko di Jeremias mester interesá nos? Su profesianan ku a kumpli ta fortifiká nos fe den Yehova komo Esun ku ta kumpli ku su promesanan. (Isaias 55:10, 11) Den nos tempu tin similaridatnan ku Jeremias su trabou komo profeta i ku e pueblo su reakshon riba su mensahe. (1 Korintionan 10:11) Es mas, e registro di e manera ku Yehova a trata ku su pueblo ta resaltá Yehova su kualidatnan i lo mester tin un efekto profundo riba nos.—Hebreonan 4:12.

“MI PUEBLO A KOMETÉ DOS ECHO DI MALDAT”

(Jeremias 1:1–20:18)

Jeremias a risibí su enkargo komo profeta den e di 13 aña di e reinado di Josias, rei di Huda, i 40 aña promé ku e destrukshon di Yerusalèm na aña 607 promé ku nos era. (Jeremias 1:1, 2) E proklamashonnan ku Jeremias a hasi prinsipalmente durante e último 18 añanan di e reinado di Josias, a saka na kla e maldat di Huda i a anunsiá Yehova su huisionan kontra Huda. Yehova a deklará: “Lo mi hasi Yerusalèm un monton di ruina . . . i lo mi hasi e statnan di Huda un desolashon, sin habitante.” (Jeremias 9:11) Dikon? Yehova di: “Pasobra mi pueblo a kometé dos echo di maldat.”—Jeremias 2:13.

E mensahe a trata tambe e restorashon di un restu arepentí. (Jeremias 3:14-18; 12:14, 15; 16:14-21) Sin embargo, e mensahero no a haña un bon akohida. ‘E ofisial prinsipal den e kas di Yehova’ a bati Jeremias i a pon’é den sepa henter anochi.—Jeremias 20:1-3.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

1:11, 12, NW—Dikon e echo ku Yehova ta keda lantá en konekshon ku su palabra ta ser ligá ku “un sprùit di palu di almendra”? “Despues di wenter e palu di almendra ta esun ku ta floresé promé ku tur.” (Versíkulo 11, BPK, nota na pia di página) Den sentido figurativo, Yehova a sigui ‘lanta tur dia trempan i manda’ su profetanan pa spièrta su pueblo tokante su huisionan i tabata “keda lantá” te na nan kumplimentu.—Jeremias 7:25.

2:10, 11, NW—Kiko a hasi e echonan di e israelitanan infiel asina inusual? Ounke e nashonnan pagano di Kitim ku tabata situá den wèst i esnan di Kedar situá den ost kisas a trese diosnan di otro nashonnan pa agregá na esnan di nan mes, e idea di remplasá nan diosnan kompletamente pa diosnan stranhero tabata un kos inusual. Sin embargo, e israelitanan a bandoná Yehova; nan a pone e gloria di e Dios bibu un banda pa duna gloria na diosnan falsu sin bida.

3:11-22; 11:10-12, 17—Dikon Jeremias a inkluí e reino di dies tribu di nort den su deklarashonnan formal, apesar ku Samaria a kai na aña 740 promé ku nos era? Pasobra e destrukshon di Yerusalèm na aña 607 tabata un ekspreshon di Yehova su huisio kontra henter e nashon di Israel, no kontra Huda so. (Ezekiel 9:9, 10) Ademas, despues di kaida di e reino di dies tribu, Yerusalèm a sigui representá e interesnan—òf prospekto pa restorashon—di e reino ei, ya ku e mensahenan di e profetanan di Dios a sigui inkluí e israelitanan.

4:3, 4—Kiko e mandamentu aki ta nifiká? Hudiunan infiel tabatin ku prepará, suavisá i limpia e tera di nan kurason. Nan tabatin ku “sirkunsidá” nan kurason, es desir, kita tur pensamentu, sintimentu i motivashon impuru. (Jeremias 9:25, 26; Echonan 7:51) Esaki a rekerí un kambio den estilo di bida, esta, stòp di hasi loke tabata malu i bai hasi loke a trese e bendishon di Dios.

4:10; 15:18—Den ki sentido Yehova a gaña su pueblo rebelde? Den tempu di Jeremias, tabatin profeta “ta profetisá ku engaño.” (Jeremias 5:31; 20:6; 23:16, 17, 25-28, 32) Yehova no a stroba nan di proklamá mensahenan engañoso.

16:16—Kiko Yehova tabata ke men ku e “ta bai manda buska hopi piskadó” i “hopi yagdó”? Esaki kisas a referí na manda ehérsitonan enemigu pa buska hudiunan infiel riba ken Yehova lo a ehekutá su huisio. Sin embargo, en bista di loke Jeremias 16:15 ta deklará, e versíkulo lo por ta referí tambe na buska pa haña e israelitanan arepentí.

20:7, NW—Den ki manera Yehova a ‘usa su forsa’ kontra Jeremias i a gañ’é? Komo ku Jeremias a konfrontá apatia, rechaso i persekushon ora e tabata proklamá e huisionan di Yehova, lo e por a sinti ku e no tabatin e forsa pa sigui padilanti. Sin embargo, Yehova a usa su forsa kontra e inklinashon ei di Jeremias i a dun’é e poder pa sigui padilanti. Pues Yehova a gaña Jeremias—òf koh’é kabes abou—dor di us’é pa hasi loke e profeta mes a pensa ku lo e no por a hasi.

Lès pa Nos:

1:8. Tin biaha Yehova sa libra su pueblo for di persekushon, podisé dor di lanta huesnan imparsial, dor di remplasá ofisialnan hostil pa ofisialnan mas rasonabel òf dor di duna su adoradónan e fortalesa pa perseverá.—1 Korintionan 10:13.

2:13, 18. Israelitanan infiel a kometé dos echo di maldat. Nan a bandoná Yehova, e fuente sigur di bendishon, guia i protekshon. I nan a bai koba nan propio renbaknan figurativo dor di purba sera aliansanan militar ku Egipto i Asiria. Den nos tempu, si un hende bandoná e Dios berdadero na fabor di filosofia- i teorianan humano i polítika mundano ta meskos ku remplasá “e fuente di awa bibu” pa “renbak kibrá.”

6:16. Yehova a urgi su pueblo rebelde pa para ketu un ratu, saminá nan mes i bolbe na “e bereanan” di nan antepasadonan fiel. Akaso nos no mester saminá nos mes tempu-tempu pa wak si realmente nos ta kanando den e kaminda ku Yehova ke pa nos kana?

7:1-15. E echo ku e hudiunan a pone nan konfiansa den e tèmpel, i a mir’é komo un sorto di amuleto protektivo, no a salba nan. Nos mester kana pa medio di fe, no pa medio di bista.—2 Korintionan 5:7.

15:16, 17. Meskos ku Jeremias, nos por lucha kontra desanimashon. Nos por hasi esei dor di haña plaser den estudio personal di Beibel signifikativo, dor di halsa e nòmber di Yehova den e trabou di prediká i siña hende i dor di evitá mal asosiashon.

17:1, 2E pikánan di e pueblo di Huda a hasi nan sakrifisionan desagradabel pa Yehova. Impuresa moral ta hasi nos sakrifisionan di alabansa inaseptabel.

17:5-8. Hende i institushonnan ta meresé nos konfiansa solamente te na e grado ku nan ta aktua na armonia ku e boluntat di Dios i ku prinsipionan bíbliko. Pa loke ta trata asuntunan manera salbashon i berdadero pas i siguridat, lo ta sabí di nos parti pa pone nos konfiansa solamente den Yehova.—Salmo 146:3.

20:8-11. Nos no mester laga indiferensia di hende, oposishon òf persekushon fria nos entusiasmo pa e trabou di prediká e Reino.—Santiago 5:10, 11.

“PONE BOSO NÈK BOU DI E YUGO DI REI DI BABILONIA”

(Jeremias 21:1–51:64)

Jeremias a proklamá huisio kontra e último kuater reinan di Huda i tambe kontra e profetanan falsu, e wardadónan iresponsabel i e saserdotenan korupto. Refiriendo na e restu fiel komo bon figu, Yehova a bisa: “Mi bista lo ta fihá riba nan pa bon.” (Jeremias 24:5, 6) Tres profesia den kapítulo 25 ta resumí e huisionan ku e kapítulonan despues ta splika mas detayadamente.

E saserdotenan i e profetanan a traha un kòmplòt pa mata Jeremias. Su mensahe tabata ku nan tin ku sirbi rei di Babilonia. Jeremias a bisa Rei Sedekias: “Pone boso nèk bou di e yugo di rei di Babilonia.” (Jeremias 27:12) Sin embargo, “Esun ku a plama Israel lo rekoh’é.” (Jeremias 31:10) Yehova a hasi un promesa na e rekabitanan debí na nan fieldat. Rei a laga “sera Jeremias den e plenchi di e guardianan.” (Jeremias 37:21) Yerusalèm a ser destruí, i mayoria di su habitantenan a ser hibá prezu. Jeremias i su sekretario, Baruk, tabata entre un grupo chikitu di hende ku no a ser hibá prezu. Apesar di e spièrtamentu di Jeremias pa nan no bai Egipto, e grupo morto spantá ei a bai tòg. Kapítulonan 46 pa 51 ta relatá e mensahe ku Jeremias a papia relashoná ku e nashonnan.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

22:30—E dekreto aki a anulá Hesukristu su derecho di subi e trono di David? (Mateo 1:1, 11) Nò, e no a hasié. E dekreto a prohibí kualke desendiente di Joakim di “sinta riba trono di David . . . na Huda.” Hesus lo mester a goberná for di shelu, no for di un trono na Huda.

23:33, NW—Kiko ta “e karga di Yehova”? Den tempu di Jeremias, e deklarashonnan formal i importante ku e profeta a ekspresá relashoná ku e destrukshon di Yerusalèm tabata un karga pa su paisanonan. Pero e pueblo ku no a presta atenshon, na su turno, tabata asina un karga pa Yehova ku lo el a rechasá nan. Den e mesun manera, e mensahe bíbliko relashoná ku e binidero destrukshon di kristiandat ta un karga pa kristiandat, i e hendenan ku no ta hasi kaso di e mensahe ta un karga pisá pa Dios.

31:33—Den ki sentido e lei di Dios ta skirbí riba kurason? Ora un persona ta stima e lei di Dios asina tantu ku e tin e deseo ferviente di hasi e boluntat di Yehova, nos por bisa ku e lei di Dios ta skirbí riba su kurason.

32:10-15—Ku ki propósito a traha dos dokumento di e mesun transakshon? E dokumento ku a laga habrí tabata pa konsultá kuné. E dokumento seyá a fungi komo reserva pa verifiká e eksaktitut di esun habrí si tabata nesesario. Jeremias a pone un ehèmpel pa nos ora ku el a sigui proseduranan legal rasonabel asta ora a trata di un famia di dje i un kompañero di fe.

33:23, 24—Ta di kua “dos famianan” e versíkulonan aki ta papia? Unu ta e famia real mediante e desendensia di Rei David, i e otro ta e famia saserdotal di e desendientenan di Aaron. E destrukshon di Yerusalèm i di e tèmpel di Yehova a laga parse ku Yehova a rechasá e dos famianan aki i ku lo e no tin un reino riba tera mas ni lo a rebibá su adorashon.

46:22—Dikon e bos di Egipto ta ser kompará ku e zonidu di un kolebra? Esaki kisas a referí na e zonidu di Egipto ora e tabata bati retirada despues di a sufri un derota den bataya. E por ta referí tambe na e stèm suak di e nashon debí na un òf otro desaster ku el a eksperensiá. E komparashon ta mustra tambe ku tabata enbano ku e Fáraonan egipsio tabatin un imágen di e kolebra sagrado riba nan korona, supuestamente pa haña protekshon di Uatchit, e diosa-kolebra.

Lès pa Nos:

21:8, 9; 38:19. Asta na último ora, Yehova a duna e habitantenan no-arepentí di Yerusalèm e chèns di skohe, ounke ku nan a meresé di muri. Sí, Yehova “su miserikòrdianan ta grandi.”—2 Samuel 24:14; Salmo 119:156.

31:34. Ta un gran konsuelo di sa ku ora Yehova pordoná hende, e no ta bolbe kòrda riba nan pikánan i tuma akshon kontra nan den futuro.

38:7-13; 39:15-18. Yehova no ta lubidá nos sirbishi fiel, ku ta enserá “sirbi e santunan.”—Hebreonan 6:10.

45:4, 5Meskos ku tabata e kaso durante e último dianan di Huda, “e último dianan” di e aktual sistema di kosnan no ta tempu pa nos buska “kosnan grandi,” manera rikesa, prominensia òf siguridat material.—2 Timoteo 3:1; 1 Juan 2:17.

YERUSALÈM NA KANDELA

(Jeremias 52:1-34)

Tabata aña 607 promé ku nos era. Sedekias tabata den e di 11 aña di su reinado. Rei Nabukodonosor di Babilonia a sitia Yerusalèm durante e último 18 lunanan. Riba e di shete dia dje di sinku luna dje di 19 aña di reinado di Nabukodonosor, Nabuzaradan, e kapitan di guardia, “a yega” Yerusalèm. (2 Reinan 25:8) Podisé pará na su kampamentu pafó di e murayanan di e stat, Nabuzaradan a evaluá e situashon i a plania kiko nan lo hasi. Tres dia despues, riba e di dies dia di luna, el a “bin” òf drenta den Yerusalèm, i a pega e stat na kandela.—Jeremias 52:12, 13.

Jeremias a duna un relato detayá di e kaida di Yerusalèm. Su deskripshon tabata un base pa kantikanan di lamento. E komposishonnan aki ta aparesé den e buki bíbliko di Lamentashonnan.

[Plachi na página 8]

E deklarashonnan formal di Jeremias a inkluí e huisio di Yehova kontra Yerusalèm

[Plachi na página 9]

Kon Yehova a ‘usa su forsa’ kontra Jeremias?

[Plachi na página 10]

“Manera e bon figunan aki, asina bon lo mi konsiderá e prezunan di Huda.”—Jeremias 24:5