1, 2. Afoottokki qooxeessira doogo haˈratto woyite raga kulannoheri hasiisannohehu mayiraati? Yihowa massagannonkeha maa uyinonke?

 HANNI barahu giddoonni higge doogo hadhanni noottohu gede assite hedi. Callikki hakkaanni higge haˈrittoro doogo baˈahera dandiitannota afootto. Ikkina hedoottowa iillate mayi kaaˈlannohe? Hakkonne baraha seekke afinohu raga kulannohe manchi ledokki heeˈriro lowo geeshsha kaaˈlannohe. Korkaatuno haˈratto raga afakki heeshshokki gatissara dandiitanno.

² Ninke baalunkura heeshshonke giddo duuchu qarri  iillannonke; konnira mito woyite ragu baˈˈankera dandaanno. Ikkollana Yihowa mittu mittunkura raga kulannonkeha tiia uyinonke. (Yaiqoobi 1:17) Hanni tiiu maatironna loosannohu hiittoonniitiro laˈno. Hakkiinni tiianke qajeelsiˈra dandiineemmo gara, wolu manni tiiˈˈira qoropha hasiissannonkehu mayiraatironna keeraanchu tiiˈˈi hagiirru noo heeshsho heeˈrate kaaˈlannonkehu hiittoonniitiro ronseemmo.

3. Tiiu maati?

³ Tiiu Yihowa uyinonkete muxxe eltooti. Tiiu danchanna busha badate kaaˈlitannonkete giddonke noo dandooti. Qullaawu Maxaafi giddo “tiia” yine tirroonnihu Giriikete Afii qaali “meessi ledo noo egenno” yitanno tiro afiˈrino. Tiiˈˈinke garunni loosannoha ikkiro, ninkeneeto layiˈneemmo gede assannonke. Qoleno giddiidi hedonke gara ikkitinotanna teˈee buuxiˈneemmo gede kaaˈlannonke. Danchare assineemmo gedenna bushu coyiwiinni xeertiˈneemmo gede kakkayisannonke. Tiiˈˈinke gara ikkinore assinummoro hagiidhineemmo gede, bushare assinummoro qole gaabbineemmo gede assannonke.—Jeefote Hedo 5 lai.

4, 5. (a) Addaaminna Heewani tiiˈˈinsa kulinonsare macciishsha giwita mayi ikkino? (b) Tiiu loosanno gara leellishshannoti mite Qullaawu Maxaafi lawishshuwa hiikkuriiti?

⁴ Tiiˈˈinke kulannonkere macciishshano macciishsha hoogano annu annu doorshaati. Addaaminna Heewani tiiˈˈinsa kulinonsare macciishsha giwe cubbo loosino. Insa cubbo loosi gedensaanni saalfatinoha ikkirono, tini tirtannori dino. Korkaatuno insa Maganu seera diige kaino. (Kalaqama 3:7, 8) Addaamiranna Heewanira guutu tiiˈˈi noonsa; qoleno insa Maganoho hajajama giwa  gara ikkitinokkita afino. Ikkirono insa tiiˈˈinsa kulinonsare macciishsha giwino.

⁵ Ikkollana, guuta ikka hoogirono tiiˈˈinsa kulinonsare macciishshinohu batinyu manni no. Iyyoobi tennera dancha lawishsha ikkinonke. Isi tiiˈˈisi kulinosire macciishshe danchare assino daafira, “Wodaniˈya busha assootto yaannoeri diheeˈranno” yiino. (Iyyoobi 27:6) Iyyoobi “wodaniˈya” yiinohu, tiiasi yaano danchanna busha badate kaaˈlitannosi dandoo kulateeti. Daawiti kayinni tiiˈˈisi kulinosire macciishsha giwe Yihowa hajajo diigino yanna no. Hakkunni gedensaanni kayinni isi ‘gaabbino.’ (1 Saamueeli 24:5) Daawiti gaabbinohu gara ikkinokkire assinota tiiˈˈisi kulinosihuraati. Daawiti tiiˈˈisi kulinosire macciishshasi, layinkimeeshsho hattoo soˈro loosannokki gede kaaˈlitannosi.

6. Tiiu Maganu mannu baalunkura uyino eltooti yineemmohu mayiraati?

⁶ Yihowa afinokki manni nafa, duucha woyite danchanna busha bada dandaanno. Qullaawu Maxaafi, “Tiiˈinsano farciˈrannonsa; mito mito woyiteno hayi yaannonsa” yaanno. (Roomu Sokka 2:14, 15) Lawishshaho, rooru manni lubbo shaa woy moora busha ikkitinota afino. Kuni manni miteekke wodanchinokkiha ikkirono, tiiˈˈinsa kulannonsare macciishshanni no; hakkuno Yihowa giddonsa wore kalaqinote bushanna dancha badate dandooti. Qoleno insa Maganunniha xintu seera harunsanni no yaa dandiinanni; xintu seeri Yihowa heeshshonke giddo danchare doodhate kaaˈlankera worinoho xinta ikkino halaaleeti.

7. Mito woyite tiiˈˈinke soˈrara dandaannohu mayiraati?

⁷ Ikkollana mito woyite tiiˈˈinke soˈrara dandaanno. Lawishshaho guuntete xeˈne noonkere ikkinoommo daafira,  hedonke tiianke soˈrisiissara dandiitanno; konnira tiiˈˈinke gara ikkinokki raga qole massagankera dandaanno. Danchu tiiˈˈi mulla afiˈnannire diˈˈikkino. Konni daafira tiianke qajeelsiˈra hasiissannonke. Yooseefi bushare assa giwinohu danchu tiiˈˈi noosi daafiraati. (Kalaqama 39:1, 2, 7-12) Yihowa ninke kaaˈlate, qullaawa ayyaananna Qullaawu Maxaafiha xintu seera uyinonke. (Roomu Sokka 9:1) Hanni tiianke qajeelsiˈra dandiineemmo gara laˈno.

8. (a) Wodaninke tiianke ma assara dandaanno? (b) Mitto coye assinammora albaanni ninkeneeto mayine xaˈma hasiissannonke?

⁸ Mitu manni tiiu kulannore macciishshate yaa, wodaninke hedinore baala assate yee hedanno. Kuni manni insara dancha lawinsa geeshsha, ‘Aye coyeno assinummoro qarru dino’ yee hedanno. Ikkollana guuntete xeˈne noonkere ikkinoommo daafira, wodaninke soˈrisiisankera dandaanno. Wodaninke hedo tiianke seekkitara woy huntara dandiitanno. Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Mannu wodani baalunkurinni roore xagaraamoho; . . . giddosireno afannohu dino.” (Ermiyaasi 17:9) Konni daafira, gara ikkinokki coye garaho yine hendammora dandiineemmo. Lawishshaho, Phaawuloosi Kiristaancho ikkara albaanni Maganu manna qarrisannoho; ikkirono kuni assooti isira gara lawinosi. Phaawuloosi hatte yannara danchu tiiˈˈi nooe yee hedanno. Yannate gedensaanni kayinni isi, “Yoo yaannoehu Yihowaati” yee coyiˈrino. (1 Qorontoosi 4:4, NW; Soqqamaasinete Looso 23:1; 2 Ximootewoosi 1:3) Phaawuloosi assanni noori Yihowa albaanni gara ikkinokkita afiti, hedosi biddi assiˈra hasiissannosita wodanchino. Konni daafira mitto  coye assinammora albaanni ninkeneeto, ‘Yihowa ma assammora hasiˈranno?’ yine xaˈma hasiissannonke.

9. Magano waajjate yaa mayyaate?

⁹ Mitto mancho banxeemmoha ikkiro, hakkonne mancho dadillinseemmokki gede qorophineemmo. Hatteente gede, Yihowa banxeemmo daafira, iso dadillisannoha mitto coyeno assa dihasiˈneemmo. Yihowa dadillinseemmokki gede waajja hasiissannonke. Nehimiya tennera dancha lawishsha ikkinonke. Isi gashshaancho ikkirono, silxaanesi horoonsiˈre durooˈmate dihedino. Mayira? Isi hatto assinokkihu ‘Magano waajjanno daafira’ ikkinota coyiˈrino. (Nehimiya 5:15) Nehimiya Yihowa dadillisanno coye assa horonta dihasiˈrino. Nehimiya gede ninkeno, gara ikkinokki coye assine Yihowa dadillinseemmokki gede waajja hasiissannonke. Qullaawa Maxaafa nabbambe Yihowa hagiirsiisannori maatiro afa dandiineemmo.—Jeefote Hedo 6 lai.

10, 11. Ago aga lainohunni dancha doorsha doodhate kaaˈlannonkehu Qullaawu Maxaafihu xintu seeri hiikkonneeti?

¹⁰ Lawishshaho, mittu Kiristaanchi ago aga lainohunni umisi doorsha doodha dandaanno. Hattoo yannara dancha doorsha doodhate kaaˈlannosihu xintu seeri hiikkonneeti? Hanni kuri giddo mito laˈno: Qullaawu Maxaafi ago aga dihoolanno. Isinni woyine Maganu uyino elto ikkitinota kulanno. (Faarso 104:14, 15) Ikkollana Yesuusi harunsaanosira “agu batinyi” woshshaado ikkannonsakki gede qorophitara kulinonsa. (Luqaasi 21:34) Qoleno Phaawuloosi Kiristaanu “sirbanna [“quwa saino qeexaalanna,” NW] dimba” giwanno gede amaalino. (Roomu Sokka 13:13) Isi ‘dimbaasine Maganu Gashshoote diragidhanno’ yiino.—1 Qorontoosi 6:9, 10.

¹¹ Mittu Kiristaanchi isonooto togo yee xaˈma dandaanno:  ‘Ago quwa sae baxeemmo? Boohaaroommoha lawannoehu ago agummoro callaati? Worbimma afiˈrate yee ageemmo? Quwa saummokki aga dandeemmo? * Jaallaˈya ledo boohaareemmo woyite, agatto nookkiha boohaara dandeemmo?’ Yihowa dancha doorsha doodhineemmo gede kaaˈlankera huuccatto assiˈra dandiineemmo. (Faarso 139:23, 24 nabbawi.) Konni garinni, tiiˈˈinke Maganunnihu xintu seeri ledo sumuu yaanno gede qajeelsiˈra dandiineemmo. Ikkollana konninni aanchine laˈneemmonte gede, wolurino heda hasiissannonkeri no.

12, 13. Mannu tiiˈˈi babbaxxara dandaannohu mayiraati? Togoo badooshshi heeˈranno yannara ma assa dandiineemmo?

¹² Baalunku manni tiiˈˈi mitto diˈˈikkino. Atera tiiˈˈikki fajjinohe coye, wolu manchira tiiˈˈisi fajja hoogasira dandaanno. Lawishshaho, ati ago aga hasiˈrattoha ikkara dandaanno; ikkollana ago aga dihasiissannoe yee hedanno manchi heeˈrara dandaanno. Togoo badooshshi heeˈrannohu mayiraati?

¹³ Mannu babbaxxanno gede assannohu batinyu coyi no; lawishshaho lophinoommo qooxeessi, heeshshonke giddo tuncu yiinonkeri woy wolu korkaati heeˈrara dandaanno. Alba ago quwa sae aganni qarramino manchi, xa horonta aga hooga doodhara dandaanno. (1 Mootoolla 8:38, 39) Ikkina mittu manchira agatto koyisseenna aga giwiro koffi yaatto? Woy agittokki yite qarrisatto?  Aga giwinohu mayiraatiro kulahera xaˈmite giwatto? Tiiasi ayirrisatto daafira, hatto diassatto.

14, 15. Phaawuloosi yannara hiittoo coyi kalaqamino? Phaawuloosi hiittenne dancha amaale amaalino?

¹⁴ Soqqamaasinchu Phaawuloosi yannara, mannu tiiˈˈi babbaxxara dandaannota leellishannori ikkino. Hakkawaro kaphu magannara kakkalloonni maala dikkote fushshine hirranni. (1 Qorontoosi 10:25) Phaawuloosi togoo maala hidhe ita soˈrote yee dihedino. Isi sagale baalanta uyinohu Yihowaati yee hedanno. Ikkollana alba kaphu maganna magansiˈrannohu mitu roduuwi, togoo maala ita cubboho yee hedanno. Ikkina Phaawuloosi, ‘Tiiˈˈiˈya hoola hoogie geeshsha baxummore itummorono manna mayi eessi!’ yee hedinoni?

¹⁵ Phaawuloosi hatto yee dihedino. Isi roduuwisi hedo ayirrisanno daafira, assa dandaannoha mito coye facci asse agurino. Phaawuloosi “umonke hagiirsiinsoonke” yee amaalino. Qoleno isi, “Kiristoosi [isonooto] dihagiirsiisino” yiino. (Roomu Sokka 15:1, 3) Yesuusi assinonte gede, Phaawuloosi isiniitira roorsiˈra agure, wolootu daafira hedannota leellishino.—1 Qorontoosi 8:13; 10:23, 24, 31-33 nabbawi.

16. Rodiinkera tiiˈˈisi fajjinosi coye soˈrote yine iso misha hasiissannonkekkihu mayiraati?

¹⁶ Ikkollana mittu manchi tiiˈˈisi fajjeennasi ninkera soˈro lawinonke coyella assi? Hakku manchi soˈrinohunna ninke kayinni gara ikkinoommohu gede assine coyiˈne iso misha dihasiissannonke. (Roomu Sokka 14:10 nabbawi.) Yihowa tiia uyinonkehu uminkera yoo yinammoraati ikkinnina wolu mannira yoo yinammora diˈˈikkino. (Maatewoosi 7:1) Ninke doorshira yine songote giddo babbadooshshe kalaqa dihasiˈneemmo. Hatteentenni,  mereeronke baxillunna mittimma heedhanno gede assate sharrammeemmo.—Roomu Sokka 14:19.

17. Mitu manni tiiˈˈi ma ikkino?

¹⁷ Soqqamaasinchu Pheexiroosi, “Danchu tiiˈˈi heeˈroˈne” yee borreessino. (1 Pheexiroosi 3:16) Mittu manchi Yihowa fushshinoha xintu seera xaa xaa diigannoha ikkiro, gale hose tiiˈˈisi qorowisiisa aguranno. Phaawuloosi hattoo tiiˈˈi ‘siwiilunni giirroonni bisi gede dillaawinoho’ yiino. (1 Ximootewoosi 4:2) Giira itte egentinohe? Giira itturo bassu kalaqamanno daafira, hakku bayichi dillaawara woy jingilli yaara dandaanno.  Mittu manchi busha coye hige hige assannoha ikkiro, tiiˈˈisi ‘dillaawanno’; yannate gedensaanni qole loosa aguranno.

18, 19. (a) Gaabba woy saalfata maa assineemmo gede kakkayissannonke? (b) Maaro eˈnummo gedensaannino tiiˈˈinke gaabbisa agura giwinkero maa assa dandiineemmo?

¹⁸ Gaabbineemmo woyite, tiiˈˈinke gara ikkinokkire assinoommota kulanni noonkeha ikkara dandaanno. Tini qolte soˈronke anfeemmo gedenna layinkimeeshsho hattoore assineemmokki gede kaaˈlitannonke. Loonsoommo soˈronni rosanna wolu woyitira qoropha hasiissannonke. Lawishshaho Moote Daawiti cubbo loosita, tiiˈˈisi maaro eanno gede kakkayisinosi. Isi assinori bushare ikkinota huwatino, hattono Yihowara hajajamate murciˈrino. Konni daafira Daawiti, Yihowa ‘shaqqadonna  cubbo agurannoha’ ikkinota umisi heeshshonni laino.—Faarso 51:1-19; 86:5; Jeefote Hedo 7 lai.

¹⁹ Ikkollana mittu manchi cubbisira maaro eihunni lowo yanna gedensaannino, isonooto bushiisha agura hoogara dandaanno. Togoo hedo mitto mancho mitiinsitaranna ditidhoommoho yee hedanno gede assitara dandiitanno. Aterano mito woyite hattoo hedo macciishshantannoheha ikkiro, konni albaanni ikkinore soorrite afattokkita qaagi. Cubbo loosoottohu affanni heedhe ikkirono ikka hoogirono, Yihowa woˈmunni woˈma gatona yiinohe; qoleno loosootto cubbo hayishshe hoolino. Yihowa keeraanchu gede asse laˈˈannohe; qoleno xa gara ikkinore assitanni noottota qaagi. Wodanikki bushiishanni qarrisahera dandaanno; ikkirono Qullaawu Maxaafi, “Maganu wodaninkera aliidiho”  yaanno. (1 Yohaannisi 3:19, 20 nabbawi.) Hatto yaa, Maganu baxillinna maarosi macciishshantannonke gaabbonna saala baala qeelate kaaˈlitannonke yaate. Yihowa gatona yiinoheta huluullantooti. Mittu manchi Yihowa maaro adhiro, tiiˈˈisi keere aannosi; qoleno Maganoho hagiirrunni soqqama dandaanno.—1 Qorontoosi 6:11; Ibiraawoota 10:22.

20, 21. (a) Kuni maxaafi maaho kaaˈlahera qixxeessinoonniho? (b) Yihowa hiittoo wolapho uyinonke? Tenne wolapho ma garinni horoonsiˈra hasiissannonke?

²⁰ Konne maxaafa qixxeessinoonnihu tiiakki qajeelsiˈratto gedeeti; tiiˈˈikki qajeelinoha ikkiro tenne qarrissannote goofimarchu yannara qorowisiisaheranna agarahera dandaanno. Qoleno kuni maxaafi heeshshokki giddo Qullaawu Maxaafiha xintu seera harunsatto gede kaaˈlannohe. Hatto yaa kayinni, assa hasiissannonkerenna hasiissannonkekkire baala tittire kulanno yaa diˈˈikkino. Heeˈneemmohu ‘Kiristoosi Seeri’ garinniiti; kuni Seeri xintaminohu Maganu fushshinohu xintu seeri aanaati. (Galatiyu Sokka 6:2) Qullaawu Maxaafi giddo mite hajo lainohunni assi woy assitooti yaanno seeri nookki daafira calla, gara ikkinokkire assineemmo yaa diˈˈikkino. (2 Qorontoosi 4:1, 2; Ibiraawoota 4:13; 1 Pheexiroosi 2:16) Hatteentenni afiˈnoommo wolapho Yihowara noonke baxille leellishate horoonsiˈneemmo.

²¹ Qullaawu Maxaafiha xintu seera hiincankenna harunsanke, “danchanna busha bade afate” dandoonke qajeelsiˈratenna Yihowa hedanno garinni hedate kaaˈlitannonke. (Ibiraawoota 5:14) Tini qolte dancha raga qole massagannonkehunna Maganu baxilli giddo heeˈneemmo gede kaaˈlannonkehu qajeelino tiiˈˈi heeˈrannonke gede assitannonke.