Be Iweyo Jehova Openji Wach?

MUMA oting’o penjo mang’eny manyalo miyo ng’ato ononre nyaka e chunye ma iye. Kuom adier, Jehova Nyasaye owuon hinyo tiyo gi penjo mondo opuonjgo ji adiera madwarore. Kuom ranyisi, Jehova notiyo gi penjo mogwaro e siemo Kain mondo olokre owe yo marach. (Chak. 4:6, 7) Nitie kinde ma penjo achiel kende moa kuom Jehova noromo miyo ng’ato okaw okang’ madwarore. Bang’ winjo ka Jehova penjo ni: “Naor ng’a, ng’a ma nodhinwa?” Janabi Isaya nodwoko ni: “An ka; ora.”—Isa. 6:8.

Yesu, Japuonj Maduong’, bende notiyo gi penjo e yo maber. Buge mag Injili oting’o penjo makalo 280 ma Yesu notiyogo. Kata obedo ni nitie kinde ma notiyo gi penjo e kwero joma ne kwede, kinde mang’eny gimomiyo notiyo gi penjo en ni mondo ochop e chuny jowinjone, komiyo giparo matut kuom chal margi e wang’ Nyasaye. (Math. 22:41-46; Joh. 14:9, 10) Kamano bende, jaote Paulo ma nondiko buge 14 mag Ndiko mag Dho-Grik mag Jokristo, notiyo gi penjo e yo ma semo ji ka ywayogi. (Rumi 10:13-15) Kuom ranyisi, barua ma nondiko ne Jo-Rumi oting’o penjo mogwaro. Penjo ma Paulo notiyogo miyo josombe ng’eyo kendo hero “mwandu mar Nyasaye, gi riekone gi ng’eyo mare.”—Rumi 11:33.

Kata obedo ni penjo moko dwaro dwoko ma ng’ato hulo gi dhoge, penjo mamoko gin makonyo ng’ato paro matut. Ndiko mag Injili nyiso kaka Yesu notiyo ahinya gi penjo makonyo ng’ato paro matut. Kinde moro, Yesu nosiemo jopuonjrene kama: “Neuru, ritreuru ni thop jo Farisai gi thop Herode,” tiende ni wuondruokgi koda puonjgi mag miriambo. (Mari. 8:15; Math. 16:12) Jopuonjre Yesu ne ok owinjo tiend wachno, kendo ne gichako bedo gi ywaruok nikech noyudo wigi owil maok gikelo makati. Ne ane kaka Yesu notiyo gi penjo e mbaka machuok ma noluwo mano. ‘Nowachonegi niya: “Marang’o upenjoru kendu ni uonge makati? Pok uneno, koso pok wach odonjonu? Koso parou pod odinore? Un gi wenge, ok unen koso? Un gi it, ok uwinj koso? To pok wach odonjonu koso?”’ Penjo ma Yesu ne tiyogo ne dwaro ni ng’ato opar, ka miyo jopuonjrene paro matut kuom tiend wechego.—Mari. 8:16-21.

“Adwaro Penji Wach”

Jehova Nyasaye notiyo gi penjo e konyo Ayub jatichne olok pache. Kokalo kuom penjo mogwaro, Jehova nopuonjo Ayub ni dhano en gima tin kopime gi Jachwechne. (Ayub, sula 38-41) Be Jehova ne dwaro ni Ayub odwoke gi dhoge e moro ka moro kuom penjogo? Ok dibed ni ne en kamano. Nenore ni penjo kaka, “Ka ne aketo mise mag piny ne in kanye?” ne gin penjo ma ne idwaro ni omi Ayub opar matut. Bang’ winjo moko kuom penjo mogwarogo, Ayub ne dhoge omoko ka momo. Nowacho mana ni: “Daduoki nadi? Ayieyo lueta kuom dhoga.” (Ayub 38:4; 40:4) Ayub noyudo puonj, omiyo nobolore. Kata kamano, Jehova ok ne puonj Ayub mana kido mar bolruok kende. Pach Ayub bende ne orie. E yo mane?

Kata obedo ni Ayub ne en “ng’at mogik kare, modimbore,” nitie seche ma wechene ne nyiso ni ne en gi paro maok kare, paro ma Elihu noneno kane orieyo Ayub nikech “noyalo ni en owuon obet makare moloyo Nyasaye.” (Ayub 1:8; 32:2; 33:8-12) Omiyo, penjo ma Jehova notiyogo bende norieyo yo  ma Ayub ne winjogo tiend gik moko. Kowuoyo gi Ayub e kalausi, Nyasaye nowacho kama: “En ng’ano mang’ado rieko mobam ma ok ler gi weche ma ok mag rieko? Koro twenungoni ka dichuo: adwaro penji wach, nyisae.” (Ayub 38:1-3) Kotiyo gi penjo, Jehova koro nokonyo Ayub ng’eyo wach rieko koda tekone maonge giko manenore kuom gik mabeyo mosechweyo. Puonj ma ne Ayub oyudono nomiyo ogeno kuom yo ma Jehova timogo gik moko, moloyo kaka chon. Mano kaka Ayub noneno gimiwuoro—ka Nyasaye Manyalo Duto owuon, penje wach!

Kaka Wanyalo Weyo Jehova Openjwa Wach

To nade wan? Be penjo ma nondiki e Muma nyalo konyowa? Ee, ginyalo! Weyo mondo penjogo omi wapar matut nyalo konyowa ahinya. Penjo ma tekregi ng’eny manie Muma, gin moko kuom gik mamiyo Wach Nyasaye bedo gi teko. Kuom adier, ‘wach Nyasaye tiyo, kendo oketo bura ne paro kod dwaro manie chuny ng’ato.’ (Hib. 4:12) Kata kamano, mondo wayud ber moloyo, dwarore ni wachik penjogo kuomwa wawegi, ka gima Jehova penjowa wach wan wawegi. (Rumi 15:4) We wanon ane ranyisi moko.

“Ja-ng’ad bura mar piny duto ok notim gi makare koso?” (Chak. 18:25) Ibrahim nopenjo Jehova penjono e kinde ma Nyasaye ne ng’ado bura ne Sodom gi Gomora. Ibrahim noneno ni ok nyalre ngang’ ni Jehova nyalo timo gima ok kare—nego jomakare kaachiel gi jomaricho. Penjo ma Ibrahim nopenjono nyiso kaka ne en gi yie motegno chuth ni Jehova timo gik makare.

Ndalogi, jomoko nyalo temo paro kuom weche ma Jehova biro ng’adoe bura e kinde mabiro, kaka ni ng’a gini sie mabiro tony e Har–Magedon, kata mabiro chier. Kar weyo paro ma kamago mondo ochandwa, onego wapar penjo ma Ibrahim nopenjo. Ng’eyo ni Jehova en Wuoro mang’won me polo kendo keto geno chuth kuom kechne koda yo mong’adogo bura, mana kaka Ibrahim notimo, biro konyowa kik waketh kinde koda tekowa kuom bedo gi parruok manono, kiawa manyoso yie, koda mbaka maok kony.

“Ere ng’ato kuomu ma nyalo medo bat achiel e borne kuom parruok?” (Math. 6:27) Kowuoyo gi oganda mar ji mang’eny ma noriwo koda jopuonjrene, Yesu notiyo gi penjono e jiwo gimomiyo dwarore ni giwe weche duto e lwet Jehova. Ndalo mag giko mar piny marachni hinyo kelo parruok mang’eny, kata kamano keto pachwa kuomgi  ahinya ok bi miyo wamed bor mar ngimawa, kata miyo wadag e ngima maber moloyo.

Kinde moro amora mwaneno ka wan gi parruok kuomwa wawegi kata kuom jowa mwahero, paro penjo ma Yesu nopenjono nyalo konyowa bedo gi paro e rang’iny mowinjore. Mano nyalo konyowa geng’o parruok koda paro maok kare manyalo miyo waol e pachwa, e chunywa kata e dendwa. Mana kaka Yesu nosingonwa, Wuonwa me polo, mapidho winy me polo kendo rwako lum me thim, ong’eyo chuth gigo mwachando.—Math. 6:26-34.

“Dhano dinyal keto mach e kore mi lewini moruakorego dak wang’ koso?” (Nge. 6:27) E bug Ngeche, sula ochiko mokwongo, oting’o mbaka machieko chieko mawuoyo kuom wuoro mapuonjo wuode bedo gi rieko mowinjore. Penjo moket malono wuoyo kuom lit ma tim terruok kelo. (Nge. 6:29) Kapo ni wafwenyo ni watimo ngera mag kisera kata bedo gi gombo maricho mag terruok, penjono onego ochiew pachwa. Puonj mwayudo bende en ni, wanyalo penjore penjono e kinde ma ng’ato ni e bwo tem mar timo gimoro amora maok kare. Mano kaka penjono jiwo puonj manie Muma mawacho niya: ‘Gima ichwoyo ema inika’!—Gal. 6:7.

“In ng’ano ma ding’ad bura ni misumba ng’at machielo?” (Rumi 14:4) E barua ma nondiko ne Jo-Rumi, Paulo nowuoyo kuom chandruoge ma ne nie kanyakla mar Jokristo mokwongo. Jokristo moko, ma ne owuok e kit anyuola mopogore opogore, nohero ng’ado bura kuom gik ma Jokristo wetegi ne timo. Penjo ma Paulo nopenjono noparonegi ni mondo girwak ng’ato gi nyawadgi kendo giwe tij ng’ado bura e lwet Jehova.

Kamano bende e ndalogi, jogo manie oganda Jehova a e kit ngima mopogore opogore. Kata kamano, Jehova osekelowa kaachiel e winjruok majaber. Be wan wawegi wakonyo e miyo winjruokno obedie? Ka wan gi kido mar kwedo mapiyo gima owadwa moro oyiero mar timo, donge ber ka wapenjore penjo man malo ma Paulo nopenjono!

Penjo Konyowa Sudo Machiegni gi Jehova

Ranyisi manokgi nyiso kaka penjo manie Wach Nyasaye nyalo miyo ng’ato ononre owuon. Nono ndiko molworo penjo ka penjo, nyalo konyowa tiyo gi puonj michiwo kanyo, e chal mar ngimawa wawegi. Kendo kaka wasomo Muma, wabiro fwenyo penjo mamoko momedore manyalo konyo.—Ne sanduk manie ite mar 14.

Weyo mondo penjo ma tekregi ng’eny mayudore ei Wach Nyasaye omulwa e yo matut, biro konyo pachwa koda chunywa luwo yore makare mag Jehova. Bang’ ka Jehova nosepenje penjo, Ayub nowacho ayanga kama: “Winjo to nawinjo wachni gi ita; to koro aneni gi wang’a.” (Ayub 42:5) Ee, Ayub koro noneno Jehova e yo malong’o moloyo, ka gima ne en mana e nyime. Jakobo bang’e nowacho niya: “Suduru ir Nyasaye, to nosud iru.” (Jak. 4:8) Mad wawe kamoro amora ei Wach Nyasaye, moriwo koda penjo manie iye, okonywa dongo e winjruokwa gi Nyasaye mondo wamed ‘neno’ Jehova e yo malong’o moloyo!

[Sanduk manie ite mar 14]

Ere kaka penjruok penjogi nyalo konyi bedo ng’ama neno gik moko kaka Jehova nenogi?

▪ “To Jehova ohero chiwo kod misango moromo kod winjo dwond Jehova koso?”—1 Sam. 15:22.

▪ “Ng’a ma nochweyo wang’, ok none koso?”—Zab. 94:9.

▪ ‘Ka ji dwaro duong’gi giwegi, en duong’?’—Nge. 25:27.

▪ “Itimo maber koso ma iyi owang’?”—Jona 4:4.

▪ “Ere ohala ma ng’ato oyudo konwang’o piny ngima, to ngimane olalne?”—Math. 16:26.

▪ “Ng’ano ma nopogwa gi hera mar Kristo?”—Rumi 8:35.

▪ “Ang’o ma in go ma ok nomiyi?”—1 Kor. 4:7.

▪ “Ler riwore nadi gi mudho?”—2 Kor. 6:14.

[Picha manie ite mar 15]

Puonj mane ma Ayub noyudo kuom penjo ma ne Jehova openje?