1950-ҹи ил сентјабрын 7-си Бруклиндәки Бет-Ел аиләсинин үзвү олдум. Һәмин вахт орада јашы 19—80 арасы мүхтәлиф милләтләрдән 355 баҹы-гардаш хидмәт едирди. Онларын әксәријјәти мәсһ олунмуш мәсиһчиләр иди.

Мән «хошбәхт Аллаһ»а ибадәт етмәји анамдан өјрәнмишәм (1 Тим. 1:11). О, Јеһоваја хидмәт етмәјә башлајанда мән һәлә балаҹа идим. 1939-ҹу ил ијулун 1-и Небраска штатынын Колумбус шәһәриндә (АБШ) кечирилән зонал конгресдә (инди рајон конгреси адланыр) вәфтиз олунанда он јашым варды. Тәхминән јүз нәфәр олан бизләр иҹарәјә ҝөтүрүлмүш балаҹа зала топлашмышдыг вә артыг Ҹозеф Рутерфорд гардашын «Фашизм, јохса азадлыг» адлы мәрузәнин аудиојазысынын јарысына гулаг асмышдыг ки, залын һәјәтинә издиһам топлашды. Онлар зорла ичәри ҝириб ҝөрүшүмүзү дајандырдылар вә бизи орадан говдулар. Биз програмын галан һиссәсинә гулаг асмаг үчүн шәһәрин јахынлығында бир гардашын евинә топлашдыг. Мән вәфтиз олундуғум о ҝүнү һеч вахт унуда билмәрәм!

Анам мәни һәгигәтдә бөјүтмәк үчүн әлиндән ҝәләни едирди. Атам һәм јахшы инсан, һәм дә јахшы ата иди. Анҹаг о, нә динлә, нә дә мәним руһанилијимлә марагланырды. Анам вә Омаһадакы јығынҹағын үзвләри мәнә чох дәстәк олублар.

Орта мәктәби битирмәк үзрә оланда өзүмә бир јол сечмәли идим. Һәр јај тәтилиндә һәмјашыдларымла бирликдә көмәкчи пионер кими хидмәт едирдим.

Ҝилеад Мәктәбинин једдинҹи синфини тәзәҹә битирмиш ики ҝәнҹ субај гардаш — Ҹон Чимиклис вә Тед (Теодор) Јарач бизим әразијә сәјјар хидмәтә тәјин олунмушдулар. Онларын 20 јашларында олдугларыны биләндә чох тәәҹҹүбләндим. Онда мәним 18 јашым варды вә орта мәктәби битирмәк үзрә идим. Чимиклис гардашын мәнә һәјатда һансы јолу сечәҹәјимлә бағлы вердији суал һәлә дә гулағымда ҹинҝилдәјир. Мән она өз фикрими билдирәндә о, мәни тәшвиг етди:  «Таммүддәтли хидмәти сечдијин үчүн сәнә афәрин! Һеч вахт ағлына белә ҝәлмәз ки, сорағын һаралардан ҝәләҹәк». Бу сөзләр вә һәмин гардашларын нүмунәси мәндә дәрин из бурахмышды. Беләликлә, 1948-ҹи илдә мәктәби битирән кими пионерлијә башладым.

1950-ҹи илин ијул ајында валидејнләримлә бирҝә Нју-Јоркун «Јанки» стадионунда кечирилән бејнәлхалг конгресә јолландыг. Конгрес заманы Бет-Елдә хидмәтлә мараглананлар үчүн ҝөрүшдә иштирак етдим. Сонра Бет-Елдә хидмәт етмәк истәдијими мәктубла билдирдим.

Атам ишләмәјиб пионерлик етмәјимә бир сөз демәсә дә, дүшүнүрдү ки, аз да олса, евә пул ҝәтирмәлијәм. Бир август сәһәри иш ахтармаг үчүн евдән чыхмышдым ки, ҝөзүм почт гутумуза саташды. Орада Бруклиндән мәнә ҝәлән мәктуб варды. Мәктуб Нејтан Норр гардашдан иди. О јазмышды: «Сәнин Бет-Ел хидмәти илә бағлы етдијин мүраҹиәтә бахылды. Белә гәнаәтә ҝәлдим ки, сән ахыра кими Бет-Елдә хидмәт етмәк истәјирсән. Буна ҝөрә дә мәмнунијјәтлә билдирирәм ки, 1950-ҹи ил сентјабрын 7-дән етибарән, сән Бруклин (Нју-Јорк), Колумбија Һајтс 124 үнванындакы Бет-Елә дәвәт олунурсан».

Һәмин ҝүн атам ишдән евә гајыданда мән она иш тапдығымы дедим. О деди: «Әла! Бәс һарада ишләјәҹәксән?» Дедим ки, «Бруклиндәки Бет-Елдә, ајы 10 доллара». Атам мәәттәл галды, лакин сечимимә һөрмәтлә јанашыб уғурлар диләди. Чох кечмәмиш, 1953-ҹү илдә «Јанки» стадионунда кечирилән конгресдә атам вәфтиз олду!

Хошбәхтликдән, бирҝә пионер кими хидмәт етдијим Алфред Нәсруллаһ гардашы да һәмин вахт Бет-Елә дәвәт етмишдиләр вә биз ора бирликдә ҝетдик. Сонралар о евләнди вә арвады Ҹоанла бирҝә Ҝилеад мәктәбини битириб Ливана хүсуси тәјинатлы мүждәчи тәјинаты алдылар, даһа сонра сәјјар хидмәт үчүн Бирләшмиш Штатлара ҝери гајытдылар.

Бет-Елдә илк тәјинатым ҹилдләмә шөбәсинә олду. Ишыг үзү ҝөрмәсиндә иштирак етдијим илк нәшр «Дин бәшәријјәт үчүн нә едиб?» китабы иди. Бу шөбәдә тәхминән сәккиз ај хидмәт етдикдән сонра мәни Хидмәт шөбәсинә тәјин етдиләр. Нәзарәтчим Томас Салливан гардаш иди. Онунла ишләмәк вә тәшкилатда илләр әрзиндә газандығы тәҹрүбә вә биликдән бәһрәләнмәк хошума ҝәлирди.

Хидмәт шөбәсиндә тәхминән үч ил ишләдикдән сонра типографијанын нәзарәтчиси Макс Ларсон гардаш мәнә деди ки, Норр гардаш мәни ҝөрмәк истәјир. Фикирләшдим ки, јәгин нәјисә сәһв етмишәм. Лакин Норр гардаш јахын ҝәләҹәкдә Бет-Ели тәрк етмәк истәјиб-истәмәдијими сорушанда үрәјим јеринә ҝәлди. Чүнки бир мүддәтлик офисиндә она көмәкчи лазым иди вә билмәк истәјирди ки, мән бу тәјинаты гәбул едә биләрәм, ја јох. Бет-Ели тәрк етмәк фикриндә олмадығымы билдирдим. Вә беләҹә, дүз 20 ил онун офисиндә хидмәт етдим.

Мән дәфәләрлә вурғуламышам ки, Салливан вә Норр гардашла, еләҹә дә Милтон Һеншел, Клаус Женсен, Макс Ларсон, Һүго Ример, Грант Сјутер кими гардашларла ишләдијим мүддәтдә јијәләндијим биликләри һеч нә илә ала билмәздим *.

 Чијин-чијинә әмәкдашлыг етдијим гардашлар тәшкилат наминә ҹанла-башла чалышырдылар. Норр гардаш Падшаһлыг ишинин даһа да вүсәт алмасы үчүн бүтүн ҝүҹүнү сәфәрбәр етмишди. Офисдәки әмәкдашлары онунла асанлыгла фикир мүбадиләси апара билирдиләр. Һансыса мәсәләдә фикирләримиз онунла һачаланса да, биз чәкинмәдән өз фикримизи дејирдик, о исә фикирләримизә һөрмәтлә јанашырды.

Бир дәфә Норр гардаш мәнә јүнҝүл бир тапшырыг верди. Сонра өзүнү нүмунә чәкәрәк деди ки, о, типографијанын нәзарәтчиси оланда Рутерфорд гардаш она зәнҝ едиб демишди: «Норр гардаш, наһара ҝәләндә мәнә бир нечә позан ҝәтирәрсән. Иш вахты мәнә лазым олур». Норр гардаш деди ки, онун етдији биринҹи иш анбардан позан ҝөтүрүб ҹибинә гојмаг олду. Ҝүнорта исә апарыб онлары Рутерфорд гардашын офисинә гојду. Бу, хырда бир шеј олса да, Рутерфорд гардаш үчүн лазымлы иди. Сонра Норр гардаш мәнә деди: «Мән истәрдим ки, һәр сәһәр масамын үстүндә һәмишә уҹу гәддәнмиш карандашлар олсун. Әҝәр мүмкүнсә, бу ишә сән бах». Узун илләр чалышдым ки, онун карандашлары гәддәнмиш олсун.

Норр гардаш тапшырыг вериләндә диггәтлә динләмәјин ваҹиблијиндән тез-тез сөз ачарды. Бир дәфә о, мәнә һансыса бир иши неҹә ҝөрә биләҹәјими ајдын баша салмышды. Амма мән она сәтһи гулаг асмышдым. Нәтиҹәдә, ону јарытмадым. Мән хәҹаләт чәкирдим вә гысаҹа мәктуб јазыб ҝөрдүјүм ишә ҝөрә пешман олдуғуму билдирдим вә дедим ки, јахшысы будур, мәни башга шөбәјә кечирәсән. Елә һәмин ҝүн Норр гардаш масама јахынлашыб деди: «Роберт, мәктубуну охудум. Дүздүр, бу сәһви етмисән. Бу һагда сәнә демишдим. Амма әминәм ки, индән белә даһа диггәтҹил олаҹагсан. Инди ҝедәк ишләјәк». Инсанијјәтинә ҝөрә она миннәтдар идим.

Артыг сәккиз ил иди ки, Бет-Елдә хидмәт едирдим. Фикрим-зикрим бу хидмәти давам етдирмәк иди. Лакин һәјатымда дәјишән бир шеј олду. 1958-ҹи илдә «Јанки» вә «Поло Граундс» стадионларында кечирилән бејнәлхалг конгресдә Лорен Брукс адлы баҹыны ҝөрдүм. Мән онунла 1955-ҹи илдә, о, Канаданын Монреал шәһәриндә пионер кими хидмәт едәндә таныш олмушдум. Онун таммүддәтли хидмәтә олан мүнасибәти вә Јеһованын тәшкилатында ҝөстәрдији һазырлыг руһу мәни валеһ етмишди. Лоренин мәгсәди Ҝилеад Мәктәбини кечмәк иди. О, 1956-ҹы илдә 22 јашында бу мәктәбин 27-ҹи синфини кечди вә Бразилијаја хүсуси тәјинатлы мүждәчи тәјин олунду. 1958-ҹи илдә мүнасибәтләримизи бәрпа етдик вә о, мәним евлилик тәклифими гәбул етди. Үзүмүзә ҝәлән или евләниб хүсуси тәјинатлы мүждәчи кими хидмәтимизи давам етдирмәји планлашдырырдыг.

 Норр гардаша нијјәтими билдирәндә о мәсләһәт ҝөрдү ки, биз үч илдән сонра евләнәк вә Бруклиндәки Бет-Елдә хидмәт едәк. О вахтлар аилә гуруб Бет-Елдә хидмәтләрини давам етдирмәк истәјәнләрдән бири никаһа кими, ән азы, он ил, диҝәри исә, һеч олмаса, үч ил орада хидмәт етмәли иди. Буна ҝөрә дә биз аилә гурмаздан әввәл Лорен ики ил Бразилијадакы, бир ил дә Бруклиндәки Бет-Елдә хидмәт етди.

Илк ики или биз анҹаг мәктублашырдыг. Чох баһа олдуғу үчүн зәнҝләшә билмирдик, о вахтлар е-маил дә јох иди. 1961-ҹи ил сентјабрын 16-сы аилә һәјаты гурдуг вә никаһ мәрузәмизи Норр гардашын сөјләмәси бизим үчүн шәрәф иди. Дүзүнү десәм, ҝөзләдијим бир нечә ил мәнә бир өмүр кими ҝәлирди. Инди исә ҝеријә, 50 илдән чох бирҝә кечирдијимиз фираван вә хошбәхт һәјатымыза баханда дејә биләрик: «Нә јахшы ки, тәләсмәдик!»

1964-ҹү илдән мәнә филиаллар үзрә нәзарәтчи мәсулијјәти һәвалә едилди. Һәмин дөврдә һәјат јолдашлары өз әрләри илә бирҝә бу ҹүр сәјаһәтләрә ҝедә билмирдиләр. 1977-ҹи илдә дәјишиклик едилди. Һәмин ил Лоренлә мән Алманија, Австрија, Јунаныстан, Кипр, Түркијә вә Исраилдәки филиаллара баш чәкмәк үчүн Грант вә Едит Сјутер ҹүтлүјү илә әмәкдашлыг етдик. Үмумиликдә, мән дүнјанын тәхминән 70 өлкәсинә сәјаһәт етмишәм.

1980-ҹи илдә бу ҹүр сәјаһәтләрин бириндә Бразилијанын екватор хәттиндә јерләшән Белен шәһәринә ҝәлиб чыхдыг. Вахтилә Лорен орада хүсуси тәјинатлы мүждәчи кими хидмәт етмишди. Јолүстү Манаусдакы баҹы-гардашлара да баш чәкдик. Стадионда чыхыш едәркән биз бир груп инсанын һамыдан ајры әјләшдијини ҝөрдүк. Онлар диҝәрләри кими, нә өпүшүб ҝөрүшүр, нә дә әл вериб саламлашырдылар. Бу, бизә гәрибә ҝәлди.

Бу дәјәрли баҹы-гардашлар Амазонун рүтубәтли тропик мешәсиндә јерләшән ҹүзам диспансериндән ҝәлмишдиләр. Еһтијат үчүн онлар диҝәрләри илә тәмасда олмамаға чалышырдылар, амма үрәјимизә тәмас етдиләр. Онларын үзүндәки севинҹи һеч вахт унутмајаҹағыг! Јеһованын сөзләри һәгигәтдир: «Гулларым шадланыб мәдһијјәләр сөјләјәҹәк» (Јешаја 65:14).

Лоренлә мән Јеһоваја алтмыш илдән чох етдијимиз хидмәти тез-тез јадымыза салырыг. Јеһованын тәшкилаты васитәсилә вердији ҝөстәришләрә табе олмагла хејир-дуалар әлдә етмәјимиз бизи чох севиндирир. Бу өтән илләр әрзиндә бүтүн дүнјаны сәјаһәт едә билмәсәм дә, Рәһбәрлик Шурасынын көмәкчиси кими, ҝүндәлик ишләримин өһдәсиндән ҝәлирәм, Координаторлар комитәси вә Хидмәт комитәси илә әмәкдашлыг едирәм. Үмумдүнја гардашлығы дәстәкләмәк ишиндә, аз да олса, әмәјим олдуғу үчүн чох хошбәхтәм. Бу ҝүн дә, Јешаја кими, «мән бурадајам. Мәни ҝөндәр» дејән чохлу ҝәнҹләрин таммүддәтли хидмәтдә иштирак етдијини ҝөрмәк бизи валеһ едир (Јешаја 6:8). Илләр өнҹә рајон нәзарәтчисинин мәнә дедији сөзләрин доғрулуғуну бу чохсајлы ҝәнҹләрин үзәриндә ҝөрүрүк: «Таммүддәтли хидмәти сечдијин үчүн сәнә афәрин! Һеч вахт ағлына белә ҝәлмәз ки, сорағын һаралардан ҝәләҹәк».