Batu Ha Ba Fiwi Likute Le Li Ba Swanela

“Lika kaufela ze ne ezwa fa munganda ne li ekeza fela kwa ku kokobezwa ni ku tompololwa kwa batu.”—KI MO NE BA BULELEZI BO MAGDALENA KUSSEROW REUTER, BA NE BA PUNYUHILE FA MUNGANDA WA TUKUFAZO WA BA NAZI.

LUNYA lwa ba Nazi fa minganda ya tukufazo ka ndwa ya lifasi ya bubeli ne li lo lu maswe hahulu kono ao ne si ona makalelo kamba mafelelezo a ku tompololwa kwa batu. Ha lu ka nyaka litaba za kale kamba za kacenu, lu ka lemuha nto i liñwi: Batu ba kalile kale “ku kokobezwa ni ku tompololwa.”

Kono lika ze tompolozi batu hasi fela likezo ze situhu ze sinyize bupilo bwa ba bañata. Ku na ni linzila ze ñwi ze sa lemusehi ze ba shubulwanga ka zona batu hañata. Mu nge mutala wa mwanana ya shendiwa ki ba bañwi kabakala mwa bupehezi. Kamba muzwahule ya sheununwa kabakala mikwa ya habo ye twi ki ya ku sili. Kamba mutu ya ketululwa kabakala mubala wa litalo la hae kamba naha ya zwa ku yona. Ba ba shamiliketa mibonelo yeo ba kana ba nga kuli ba eza fela lishea, kono batu ba ba nyefulwa cwalo ba utwanga butuku bo butuna ni ku ikutwa ku shubulwa luli mi yeo hasi taba ya ku sheka fela.—Liproverbia 26:18, 19.

Likute la Butu Ki Nto Mañi?

Dikishinari ye ñwi i talusa kuli likute la butu ki ‘ku ba ni maikuto a ku ba wa butokwa, ya tompeha, kamba ku tabelwa.’ Kacwalo likute la butu li lemuhiwa ka ku ya ka mo lu iponela luna beñi ni ka mo ba  sebelisanela ni luna ba bañwi. Nihaike ku na ni lika ze fitana-fitana ze lu tisezanga ku ipona ka nzila ye ñwi, nzila ye ba lu nga ka yona ba bañwi kamba mo ba lu ezeza kona sikuka se situna se si lu tisezanga ku ikutwa ku ba wa butokwa mwa bupilo.

Mwa sicaba ni sicaba ku na ni batu ba ba shebile, ba ba sa koni ku ikemela, ni bonalimai. Kono ku ba mwa miinelo ye cwalo ha ku koni ku tokwisa mutu ku ba ni likute la butu. Ze kona ku tokwisa mutu ku ba ni likute la butu ki likezo za ba bañwi. Ki bumai kuli batu ba ba mwa miinelo ye t’ata ki bona hañata ba ba timiwanga liswanelo za bona za butu. Lipulelo za kuli yo “ha na tuso,” “ha swaneli,” ni “ha na likute” lu li utwanga hahulu ha li itusiswa kwa basupali ba ba nyandiswa, babotana, kamba lihole ni bakuli ba mwa booko!

Ki kabakalañi batu ha ba shubulananga cwalo? Kana batu ba ka be ba fumani likute le li ba swanela? Linzwi la Mulimu yona Bibele li ka lu fa likalabo ze kolwisa mwa taba ye tatama.