Panangmatmat iti Lubong

Pananglunit Kadagiti Sugat

Nasaysayaat ti pananglunit kadagiti sugat babaen iti medikal a zipper ngem iti gagangay a panangdait, kuna ti Frankfurter Allgemeine Zeitung. “Kas iti gagangay a plaster, maipigket ti surgical bandage nga addaan iti zipper. Ti benda, nga addaan kadagiti pannakangipen, ket maidekket iti agsumbangir ti sugat sa maiserra a kas zipper ti maysa a kawes.” Pinagdilig ti maysa a panagadal idiay University Clinic of Göttingen, Alemania ti dua a grupo dagiti pasiente a naikkat dagiti tumor ti kudilda babaen ti operasion. Gagangay a nadait ti tisyu iti uneg ti kudil ti dua a grupo. Ngem naserraan kadagiti medikal a zipper ti makinrabaw a kudil ti maysa a grupo, idinto ta gagangay a nadait ti sugat ti sabali a grupo. Naing-ingpis ti piglat dagiti sugat nga addaan iti zipper ken saan a kasla agdan ti langa ti piglatna.

 Dagiti Kuton a Mangpataud iti Pagpatay iti Mangdadael iti Taraonda

“Dadduma a kuton nga agpataud iti taraonda a fungus ti mangpataud met iti pagpatay iti mangdadael iti taraonda tapno mapaksiat ti maysa a parasito,” kuna ti serbisio ti panagipadamag a Bloomberg. Dagiti kuton nga attine dida marunaw dagiti bulong ken murkat nga iserrekda iti balayda. Ti agruprupsa a mula nga urnongenda ket maidulin kadagiti pannakasiled sada usaren a pagpaaduanda iti fungus. Nupay kasta, dagiti fungus a taraon dagiti kuton ket rauten ti maysa a nagbassit a parasito, isu a bumassit wenno madadael ti abastoda a taraon. Tapno masalakniban dagiti fungus, mangpataud dagiti kuton iti bakteria iti bagida. “Inton agparang ti kagurgurada a fungus [parasito], ilidlid dagiti kuton nga attine dagiti paset ti bagida iti dayta isu a makaibatida iti substansia a pagpatay iti mangdadael iti taraonda,” kuna ti damag.

Bumasbassit Dagiti Makimismisa Idiay Canada

“Idiay Canada, naballigin ti kinaawan interes iti relihion,” kinuna ti Pranses-Canadiano a mannurat a ni Yann Martel idi ininterbiu ti Publishers Weekly. Kanayonanna, impadamag ti The New York Times nga idiay Montreal, “nakaparpartak ti panagbaba ti bilang dagiti makimismisa ta uray la a 18 a simbaan ti naiserra ken nabaybay-an wenno napagbalin a kondominium sa adda pay naaramid a paglakuan iti pizza iti napalabas a tallo a tawen.” Sigun ken ni Marguerite Van Die, maysa a propesor ti teolohia idiay Queen’s University sadi Kingston, Ontario, “daytoy ket kagimongan nga awanen ti impluensia ti relihion iti kultura dagiti umili.”

Makatulong iti Ozone Layer Dagiti Bagyo a Napakuyogan iti Kimat Idiay Venezuela

Nupay 90 a porsiento iti ozone a nanglikmut iti daga ti patauden ti ultraviolet a radiasion manipud iti init, ti dadduma pay a 10 a porsiento ti patauden dagiti bagyo a napakuyogan iti kimat. Kanayonanna, nagadu ti bagyo a napakuyogan iti kimat kadagiti aluguog ti Catatumbo National Park, Zulia State, Venezuela. Ipadamag ti The Daily Journal ti Caracas a “140 agingga iti 160 nga aldaw nga adda bagyo a napakuyogan iti kimat” iti kada tawen iti rehion ti delta ti Catatumbo River. Maipagarup a ti methane, a maysa a produkto ti agruprupsa a mulmula ken dadduma pay a banag manipud kadagiti aglawlaw a luek ken aluguog, ti mailaok kadagiti nababa nga ulep ken dakes a paniempo tapno mapataud ti kimat. Ti maysa pay a makapainteres a kalidad ti kimat iti Catatumbo ket nakaad-adayo dayta ta awan man la ti mangngeg a gurruod. Daytat’ maysa “a natural ken naisangsangayan a pasamak a saan a masarakan iti sadinoman ditoy lubong,” kuna ti Lost World Adventures a site iti Internet.

Dagiti Siudad a Kanginginaan a Pagnaedan

Ti Tokyo, Moscow, ken Osaka dagiti siudad a kanginginaan a pagnaedan iti lubong. Dayta ti konklusion iti panagadal nga indauluan ti Mercer Human Resource Consulting. Ti surbey, a pakairamanan ti 144 a siudad, pinagdidiligna ti gatad ti nasurok a 200 a produkto ken serbisio, agraman panagbalay, pagkawes, transportasion, paglinglingayan, muebles, ken alikamen iti balay. Adda iti Asia ti kagudua kadagiti 20 a kanginaan a siudad. Karaman ti Geneva, London, ken Zurich kadagiti kanginaan a siudad iti Europa, kalpasan ti Moscow. Ti New York ti maikasangapulo kadagiti kanginaan a siudad, idinto ta awan ti siudad idiay Canada a naibilang a maysa kadagiti umuna a 100. No maipapan kadagiti siudad a kalakaan a pagnaedan, ti Asunción idiay Paraguay ti kangrunaan iti listaan.

Dagiti Din Maus-usar a Lenguahe

“Naparpartak ti ibabassit ti bilang dagiti ‘maus-usar’ a lenguahe iti lubong ngem iti ibabassit ti bilang dagiti atap nga animal ditoy daga,” kuna ti maysa a panagadal a nadakamat iti The Independent ti London. Pattapattaen dagiti linguista nga iti intero a lubong, 6,809 a lenguahe ti maus-usar, 90 a porsiento kadakuada ti basbassit ngem iti 100,000 a tattao. Agdagup iti 357 dagiti lenguahe a basbassit ngem iti 50 ti agus-usar iti dayta, idinto ta adda 46 a lenguahe a maymaysa ti naammuan nga agus-usar iti dayta. Ti panangkolonia ti makagapu a napukaw ti 52 kadagiti 176 a lenguahe dagiti tribu iti Amianan nga America, ket 31 kadagiti 235 a lenguahe dagiti Katutubo ti Australia. Imbaga ni Propesor Bill Sutherland iti University of East Anglia, England, nga idi naidilig ti risgo a mapukaw dagiti lenguahe iti wagas a pannakaungaw dagiti animal, dakdakkel ti proporsion dagiti lenguahe a maklasipikar nga “agpegpeggad unay a mapukaw,” “agpegpeggad a maungaw,” wenno “asidegen a maungaw.” Kinunana pay: “Agdinamag dagiti peggad kadagiti tumatayab ken mamalia ngem ad-adda gayam nga agpegpeggad a maungaw dagiti lenguahe.”

Pakaigapuan ti Panateng

Sigun iti maysa a pagsasao, “agpanatengka no malamiisanka.” Nupay kasta, “nasuroken a maysa a siglo a nangbusbos dagiti sientista iti nagadu a tiempo ken inkagumaanda a paneknekan a saan nga agpayso dayta,” kuna ti The New York Times. “Ngem agpapan pay kadagiti panagreggetda, adu pay laeng ti mamati nga adda nakainaigan ti panateng iti paniempo isu nga ad-adu ti mayat nga agsirarak.” Manipud ken ni Louis Pasteur, idi 1878, naaramiden ti rinibu nga eksperimento tapno maammuan no ania, no adda man, ti pakainaigan ti pannakalammiis ti bagi iti panagpanateng. Ngem nakaskasdaaw ta saan pay la a sigurado dagiti managsirarak iti sungbatda. Kuna ni Dr. Jack Gwaltney, Jr., maysa kadagiti kangrunaan nga eksperto iti panateng, a ti kinaagneb imbes a ti temperatura ti pakaigapuan ti panagpanateng. Ti kapatgan a naammuan ket “komplikado a kombinasion ti adu a sakit ti gagangay a panateng​—saan a maymaysa a sakit, no di ket ti adu nga agkakaasping a sakit. Gapu iti paniempo, mapasamak amin dagitoy iti wagas a di pay laeng maawatan,” kuna ti Times.

Dagiti Mental a Problema iti Panggedan

“Agbaliwbaliwen dagiti makagapu iti saan a pannakabael nga agtrabaho. Ad-adda itan a mental imbes a pisikal,” kuna ti periodiko a Globe and Mail ti Canada. Nasurok a 180 a kompania idiay Canada ti nakipaset iti surbey no kasano a tamingen dagiti kompania ti adu a parikut iti salun-at iti panggedan. Sigun kadagiti resulta, “imbaga ti 79 a porsiento kadagiti simmungbat a dagiti mental a kasasaad ti kangrunaan a makagapu iti di agpaut a depekto. Imbaga ti 73 a porsiento a dagidiay a sakit ti kangrunaan a pakaigapuan dagiti manayon a depekto.” Dadduma kadagiti naibaga a makagapu iti iyaadu ti rigat, danag, panagsikor, ken depression iti panggedan ramanenna dagiti natataengan a trabahador nga ad-adda a di makaaguanta iti trabahoda, nadagdagsen a trabaho, ken ti moderno a teknolohia a makaikonektar iti trabaho dagiti empleado iti pagtaenganda isu a “di malmalpas ti aldaw ti panagtrabahoda.” Sigun ken ni Dr. Richard Earle, nga agtartrabaho iti Canadian Institute of Stress idiay Toronto, makatulong dagiti kompania “babaen ti panangisuroda kadagiti manedyer no kasano nga ilasin ken tamingen dagiti mental a sakit ken mangipaayda kadagiti programa ken dadduma pay a serbisio a makatulong kadagiti empleado.”