Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Ang Bibliya—Basahon sa Tukmang Tagna—Bahin 5

Maayong Balita Alang sa Tanan

Ang Bibliya—Basahon sa Tukmang Tagna—Bahin 5

Niining walo ka bahin nga serye, hisgotan sa “Pagmata!” ang usa ka talagsaong bahin sa Bibliya—ang mga tagna niini. Tubagon sa mga artikulo kining mga pangutanaha: Ang mga tagna ba sa Bibliya inimbento lang sa mga tawong utokan? May pamatuod ba nga kini inspirado sa Diyos? Gidapit ka namo sa pagsusi sa ebidensiya.

ANG mensahe sa Diyos ngadto sa mga tawo mabasa diha sa Bibliya, ug kana nga mensahe maoy usa ka maayong balita. Busa gigugol ni Jesu-Kristo ang iyang kinabuhi sa pagwali sa “maayong balita sa gingharian.” (Lucas 4:43) Gipakita sa Bibliya nga kini nga Gingharian maoy kagamhanan sa Diyos ug nga kini maglaglag sa madaogdaogong pagmando sa tawo, magpatunhay ug pakigdait, ug magwala sa tanang pag-antos. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10) Maayong balita gayod kini!

Kining maayong balita kinahanglang ipakaylap. Apan dihang gipatay si Jesus, pipila lang ang iyang mga sumusunod. Ang iya bang mensahe namatay uban niya? Kasukwahi niana ang gitagna sa Bibliya. Kini ang gitagna: (1) Ang maayong balita igasangyaw sa tibuok kalibotan. (2) Kini dili mahanaw bisan pa sa grabeng pagsupak. (3) Ang mini nga mga Kristohanon manungha ug makapahisalaag ug daghan. Atong hisgotan kining mga tagnaa.

Maayong Balita Igawali Ngadto sa Tanang Nasod

Mga tagna: “Sa tanang kanasoran ang maayong balita kinahanglang igawali una.” (Marcos 13:10)

“Kamo mahimong akong mga saksi sa Jerusalem ug sa tibuok Judea ug Samaria ug hangtod sa kinalay-ang dapit sa yuta.”—Buhat 1:8.

Katumanan: Human mamatay si Jesus sa 33 C.E., giwali sa iyang mga tinun-an ang mensahe sa Gingharian sa tibuok Jerusalem. Sila midaghan sa tibuok Judea ug sa kasikbit nga Samaria, ug sulod sa 15 ka tuig, may Kristohanong mga misyonaryo nga gipadala ngadto sa ubang bahin sa Imperyo sa Roma. Pagka-61 C.E., ikaingon nga ang maayong balita nasangyaw na ngadto sa daghang ‘lagyong’ mga dapit sa yuta.

 Ang gipadayag sa kasaysayan:

  • Ang sekular nga mga sinulat sa ikaduhang siglo nagpamatuod sa kusog nga pagkaylap sa orihinal nga matang sa Kristiyanidad. Ang Romanong historyano nga si Suetonius naghisgot nga bisan sa 49 C.E. may mga Kristohanon na sa Roma. Usa ka sulat nga gipadala ni Pliny the Younger, gobernador sa Bithynia (Turkey), ngadto kang Emperador Trajan sa mga 112 C.E., naghisgot sa Kristiyanidad nga samag “sakit nga mananakod” nga “mikaylap dili lang sa kalungsoran, kondili sa kabaryohan ug kaumahan.” Sa gisusi kini nga ebidensiya, usa ka historyano miingon: “Wala pay usa ka gatos ka tuig human sa panahon sa mga apostoles, ang mga Kristohanon may mga dapit na sa pagsimba diha sa dagkong siyudad sa Imperyo.”
  • Sa librong The Early Church, si Propesor Henry Chadwick miingon: “Talagsaon ang paglambo sa maong relihiyon. Daw dili katuohan ang pagkaylap niini.”

Pagsupak sa Maayong Balita

Tagna: “Itugyan kamo sa mga tawo sa lokal nga mga korte, ug pagabunalan kamo diha sa mga sinagoga ug pabarogon kamo sa atubangan sa mga gobernador ug sa mga hari tungod kanako, ingong usa ka pamatuod ngadto kanila.”—Marcos 13:9.

 

Katumanan: Ang mga Kristohanon gilutos sa mga Hudiyo ug mga Romano. Sila gidakop, gibilanggo, gibunalan, ug gipatay.

Ang gipadayag sa kasaysayan:

  • Si Flavius Josephus, Hudiyong historyano sa unang siglo, nagsulat bahin sa igsoon ni Jesus nga si Santiago nga gipatay sa mga lider sa Hudiyohanong relihiyon. Ang Bibliya naghisgot bahin kang Gamaliel, usa ka tinahod nga membro sa hataas nga korte sa mga Hudiyo, kinsa nag-awhag nga kinahanglang magbantay dihang magsentensiyag mga tinun-an ni Jesus. (Buhat 5:34-39) Ang mga basahon sa mga eskolar nagpamatuod nga dihay Gamaliel nga nabuhi ug nga siya bukas ug hunahuna.
  • Ang Romanong mga emperador nga si Nero (sa tuo), Domitian, Marcus Aurelius, ug Diocletian maoy nagsugo sa mapintas nga paglutos sa unang mga Kristohanon

  • Sumala sa mga historyano, sugod sa panahon ni Emperador Nero sa 64 C.E., gilutos sa Romanong mga emperador ang mga Kristohanon. Sa komunikasyon nila ni Emperador Trajan ug Pliny the Younger, ilang gihisgotan ang mga silot alang sa mga Kristohanon nga dili mobiya sa ilang relihiyon.
  • “Imbes magtagotago pagsimba ang mga Kristohanon, sukwahi hinuon ug epekto ang paglutos,” miingon si Propesor Chadwick. Sa ilang pagpangalagiw, ang mensahe nadala nila sa laing mga dapit. (Buhat 8:1) Sila milahutay bisag gisalikway sa ilang mga pamilya ug higala. Kini talagsaon, kay ang mga sumusunod ni Jesus ordinaryo, dili edukado, ug dili impluwensiyado sa politika. (Buhat 4:13) Ang mga historyano miingon nga ang “mga tag-iyag gagmayng tindahan ug mga mamumuo . . . madinawaton sa Ebanghelyo.”

Sa dihang gitun-an sa mga eskolar ang kasaysayan sa mga Kristohanon, sila nahingangha nga kining gamayng grupo daling nakapakaylap sa Kristiyanidad bisan pa sa grabeng pagsupak. Apan gitagna kining tanan ni Jesus una pa kini mahitabo. Gitagna usab sa Bibliya nga mahunong ang buluhatong pagsangyaw.

Manungha ang Mini nga mga Kristiyano

Mga tagna: “Ang malupigong mga lobo mosulod sa inyong taliwala ug dili magtagad sa panon uban ang kalumo, ug gikan sa inyong taliwala may mga tawo nga motungha ug magsultig tinuis nga mga butang aron ipahilayo ang mga tinun-an  ngadto kanila.” (Buhat 20:29, 30)

“Aduna unyay mini usab nga mga magtutudlo taliwala kaninyo. Kini sila sa hilom magpasulod ug malaglagong mga sekta . . . , ug tungod niini ang dalan sa kamatuoran mapasipalahan.”—2 Pedro 2:1, 2.

Katumanan: Ang Kristohanong kongregasyon nadaot tungod sa mapintas, malimbongon, ug ambisyosong mga tawo.

Ang gipadayag sa kasaysayan:

  • Dihang namatay ang unang mga sumusunod ni Jesus, ang tinuod nga Kristiyanidad anam-anam nga naimpluwensiyahan sa prominenteng mga tawo sulod sa maong grupo ug ang Kristohanong doktrina ilang gisambogan ug Gregong pilosopiya. Wala madugay natukod ang klero nga matang ug nakabaton silag gahom ug bahandi. Sumala sa mga historyano, sa dihang ang mini nga Kristiyanidad gidawat ingong opisyal nga relihiyon sa Estado sa Roma, nawagtang ang unang-siglong kongregasyon.
  • Paglabay sa daghang siglo, kining nasambogan nga matang sa Kristiyanidad nakahimog daghang kapintasan ug mga buhat sa kahakog. Imbes ipakita nila nga sila mga sumusunod ni Jesus, gilutos sa klero kadtong nagsunod sa paagi ni Jesus sa pagsangyaw ug kadtong misulay sa pagpatik ug Bibliya sa pinulongan nga masabtan sa ordinaryong mga tawo.

Niadtong mga siglo diin dako kaayog gahom ang mini nga Kristiyanidad, ang maayong balita morag napalong. Apan si Jesus nag-ingon nga ang maayong balita igasangyaw pag-usab sa kataposang mga adlaw. Kini nga panahon iyang gipakasama sa pag-ani sa dihang ang mini nga mga Kristiyano, nga gilarawan ingong mga bunglayon, ilain gikan sa matuod nga mga Kristohanon, nga gilarawan ingong mga trigo. (Mateo 13:24-30, 36-43) Nianang panahona, ang tagna bahin sa pagsangyaw sa maayong balita bug-os matuman. (Mateo 24:14) Hisgotan sa sunod nga gula kanang makaiikag kaayong tagna.