Ang Hunahuna sa Bibliya

Namatay ba Gayod si Jesus Diha sa Krus?

ANG krus maoy usa sa labing iladong relihiyosong mga simbolo nga nailhan sa tawo. Minilyon ang nagsimba niini, nag-isip niini ingong sagradong instrumento nga diha niana si Jesus gipatay. Ang Romano Katolikong magsusulat ug arkeologo nga si Adolphe-Napoleon Didron miingon: “Ang krus nakadawat ug samang pagsimba, kon dili man gani katupong, nianang pagsimba kang Kristo; kining sagradong kahoy gisimba halos katupong sa Diyos Mismo.”

Ang uban nag-ingon nga ang krus mas nagpaduol kanila sa Diyos sa dihang sila mag-ampo. Ang uban naggamit niini ingong anting-anting, nga nagtuo nga makapanalipod kini kanila batok sa daotan. Apan kinahanglan ba gayod nga simbahon sa mga Kristohanon ang krus? Namatay ba gayod si Jesus diha sa krus? Unsay gitudlo sa Bibliya bahin niini nga ulohan?

Unsay Gisimbolohan sa Krus?

Sa dugay na kaayong panahon una pa sa Kristohanong panahon, ang mga krus gigamit na sa karaang mga Babilonyanhon ingong mga simbolo sa ilang pagsimba sa diyos sa pertilidad nga si Tamuz. Ang pagsimba sa krus mikaylap ngadto sa Ehipto, India, Sirya, ug Tsina. Dayon, paglabay sa pipila ka siglo, gisagolan sa mga Israelinhon ang ilang pagsimba kang Jehova pinaagi sa mga buhat sa pagsimba sa bakak nga diyos nga si Tamuz. Ang Bibliya nagtawag niining matanga sa pagsimba ingong usa ka ‘dulumtanang butang.’—Ezequiel 8:13, 14.

Ang mga asoy sa Ebanghelyo ni Mateo, Marcos, Lucas, ug Juan naggamit sa Gregong pulong stau·rosʹ kon magpunting sa instrumento sa pagpatay nga diha niana si Jesus namatay. (Mateo 27:40; Marcos 15:30; Lucas 23:26) Ang pulong stau·rosʹ nagpunting sa usa ka tul-id nga kahoy, o estaka, o poste. Ang librong The Non-Christian Cross, ni J. D. Parsons, nagsaysay: “Walay bisan usa ka tudling pulong sa bisan usa sa daghang mga sinulat nga naglangkob sa Bag-ong Tugon, nga, sa orihinal nga Grego, naghisgot ug dili-laktod nga pamatuod nga ang stauros nga gigamit sa kahimtang ni Jesus dili usa ka ordinaryong stauros; ug labaw  nang walay gisulti niana nga kini gilangkoban, dili sa usa ka pirasong kahoy, kondili sa duha ka pirasong kahoy nga gilansang sa porma nga krus.”

Sumala sa narekord diha sa Buhat 5:30, gigamit ni apostol Pedro ang pulong xyʹlon, nga nagkahulogang “kahoy,” ingong kapulong sa stau·rosʹ, nga nagpasabot, dili duha ka kahoy nga gikuros, kondili usa ka ordinaryong tul-id nga kahoy. Sa mga 300 ka tuig human namatay si Jesus, diha na lamang gipasiugda sa nag-angkong mga Kristohanon ang ideya nga si Jesus gilansang diha sa duha ka kahoyng gikuros. Apan, kini nga pagtuo gipasukad sa tradisyon ug sayop nga paggamit sa Gregong pulong stau·rosʹ. Hinungdanong hinumdoman nga ang mga drowing sa karaang panahon nga naglarawan sa Romanhon nga mga pagpatay agig pagsilot nagpakitag usa ka poste o kahoy.

“Pagbantay Kamo Gikan sa mga Idolo”

Ang mas hinungdanong isyu alang sa matuod nga mga Kristohanon mao, kon angay ba nga simbahon ang instrumento nga gigamit sa pagpatay kang Jesus. Kon ang gigamit sa pagpatay usa man ugaling ka tul-id nga kahoy sa pagsakit, usa ka krus, udyong, bangkaw, o kutsilyo, angay bang gamiton kining instrumentoha sa pagsimba?

Ingnon ta nga ang usa sa imong minahal sa kinabuhi mapintas nga gipatay ug ang maong hinagiban gihatag ngadto sa hukmanan ingong ebidensiya. Gusto ba nimong kuhaon ang hinagiban sa pagpatay, letratohan kana, ug mag-imprenta ug daghang kopya niana aron ipanagtag? Maghimo ka ba ug kaamgid niining hinagibana sa nagkalainlaing gidak-on? Himoon ba nimo kining alahas? O ipahimo ba nimo kini sa komersiyal nga paagi ug ibaligya ngadto sa mga higala ug mga paryente aron pagasimbahon? Lagmit ngil-aran ka niana nga ideya! Apan, mao gayod kini ang gihimo sa mga tawo maylabot sa krus!

Gawas pa, ang paggamit sa krus diha sa pagsimba walay kalainan sa paggamit ug mga imahen sa pagsimba, nga usa ka buhat nga dulumtanan sa Bibliya. (Exodo 20:2-5; Deuteronomio 4:25, 26) Tukmang gipabanaag ni Juan ang mga pagtulon-an sa matuod nga Kristiyanidad sa dihang iyang gitambagan ang iyang isigka-Kristohanon niining mga pulonga: “Pagbantay kamo gikan sa mga idolo.” (1 Juan 5:21) Sila naglikay gayod sa pagsimba sa idolo bisan pag nagkahulogan kana sa pag-atubang nila ug kamatayon diha sa arena sa Roma.

Apan, gihatagan ug dakong pasidungog sa unang mga Kristohanon ang haladnong kamatayon ni Kristo. Maingon man karon, bisan pag ang instrumento nga gigamit sa pagsakit ug pagpatay kang Jesus dili pagasimbahon, ang matuod nga mga Kristohanon magsaulog sa kamatayon ni Jesus ingong paagi nga niana ang Diyos nagtagana ug kaluwasan ngadto sa dili-hingpit nga mga tawo. (Mateo 20:28) Kining kinalabwang ekspresyon sa gugma sa Diyos magpatunghag dili-matukib nga mga panalangin ngadto sa mga mahigugmaon sa kamatuoran, lakip ang palaabotong kinabuhing walay kataposan.—Juan 17:3; Pinadayag 21:3, 4.

[Hulagway sa panid 12]

Ang mga drowing sa karaang panahon naglarawan sa usa ka poste nga gigamit diha sa Romanhon nga mga pagpatay agig pagsilot

[Credit Line]

Rare Books Division, The New York Public Library, Astor, Lenox and Tilden Foundations