Skip to content

Skip to table of contents

KAPÍTULU 10

Moris kaben nian mak prezente husi Maromak

Moris kaben nian mak prezente husi Maromak

“Tali tolu neʼebé bobar hamutuk la fasil atu kotu.”​—ECLESIASTES 4:12.

1, 2. (a) Ema neʼebé foin kaben hakarak saida? (b) Iha kapítulu neʼe ita sei hetan resposta ba pergunta saida deʼit?

 IMAJINA kona-ba noiva no noivu neʼebé kontente iha sira-nia loron kazamentu. Sira iha esperansa no mehi oioin kona-ba sira-nia futuru. Sira hakarak sira-nia moris kaben nian kontente no dura.

2 Moris kaben nian barak hahú ho diʼak maibé ikusmai mosu problema. Kaben-naʼin presiza matadalan husi Maromak atu moris kaben nian bele kontente no dura ba tempu kleur. Tan neʼe mai ita buka resposta husi Bíblia kona-ba pergunta sira tuirmai: Moris kaben nian lori benefísiu saida? Oinsá mak Ita bele hili didiʼak Ita-nia kaben? Oinsá Ita bele sai laʼen ka feen neʼebé diʼak? Saida mak bele ajuda moris kaben nian atu dura?​—Lee Provérbios 3:5, 6.

HAʼU PRESIZA KABEN KA LAE?

3. Tuir Ita-nia hanoin, ema presiza kaben atu bele sente kontente ka lae? Esplika toʼok.

3 Ema balu hatete katak ema presiza kaben atu bele moris kontente. Maibé neʼe la loos. Jesus hatete katak moris klosan bele sai hanesan prezente. (Mateus 19:11, 12) No apóstolu Paulo hatete katak iha benefísiu atu moris klosan. (1 Korinto 7:32-38) Ita rasik presiza deside atu kaben ka lae. Ita labele husik Ita-nia belun, família, ka kultura obriga Ita atu kaben.

4. Saida mak benefísiu balu husi moris kaben nian neʼebé diʼak?

4 Bíblia mós hatete katak moris kaben nian mak prezente husi Maromak no lori benefísiu balu. Kona-ba ema primeiru Adão, Jeová hatete: “La diʼak ba mane neʼe atu kontinua moris mesak. Haʼu sei fó ajuda-naʼin ida ba nia nuʼudar ninia pár.” (Génesis 2:18) Jeová kria Eva atu sai Adão nia feen, no sira sai família primeiru. Se feen-laʼen iha oan, oan sira bele sente hakmatek bainhira sira-nia inan-aman iha relasaun neʼebé metin. Maibé objetivu atu kaben laʼós deʼit atu iha oan.​—Salmo 127:3; Éfeso 6:1-4.

5, 6. Oinsá mak moris kaben nian bele sai hanesan “tali tolu”?

5 Liurai Salomão hakerek: “Ema naʼin-rua diʼak liu fali naʼin-ida tanba sira simu kolen diʼak ba sira-nia serbisu makaʼas. Tanba se sira ida monu, ida seluk bele ajuda ninia pár atu hamriik. Maibé saida mak sei akontese ba ema neʼebé mesak deʼit bainhira nia monu no la iha ema ida atu ajuda nia hamriik? . . . Tali tolu neʼebé bobar hamutuk la fasil atu kotu.”​—Eclesiastes 4:9-12.

6 Moris kaben nian neʼebé diʼak bele ajuda feen-laʼen atu sai belun diʼak neʼebé ajuda malu, fó kmaan ba malu no proteje malu. Domin bele hametin feen-laʼen nia relasaun, maibé sira-nia relasaun bele sai metin liután se sira adora Jeová. Ho ida-neʼe sira-nia moris kaben nian bele sai hanesan “tali tolu neʼebé bobar hamutuk” no neʼe forte liu fali tali rua neʼebé bobar hamutuk. Feen-laʼen nia relasaun bele sai metin bainhira Jeová sai parte ba moris kaben nian.

7, 8. Paulo fó konsellu saida kona-ba kaben?

7 Depois noivu no noiva kaben, sira bele kontente hodi halo relasaun seksuál. (Provérbios 5:18) Maibé, se ema ida kaben tanba deʼit hakarak halo relasaun seksuál, karik nia sei la hili didiʼak ninia kaben. Tan neʼe, se ema ida hakarak atu kaben, Bíblia hatete katak diʼak liu atu hein toʼo nia “liu ona tempu foin-saʼe nian”, katak tempu neʼebé hakarak seksuál nian sai makaʼas liu. (1 Korinto 7:36) Bainhira nia bele kontrola ona ninia hakarak neʼe, nia bele hanoin ho didiʼak no halo desizaun diʼak.​—1 Korinto 7:9; Tiago 1:15.

8 Se Ita hakarak atu kaben, diʼak atu iha hanoin neʼebé loos no komprende katak feen-laʼen sei hasoru susar iha moris kaben nian. Paulo hatete katak ema sira neʼebé kaben “sei hetan susar iha sira-nia moris”. (1 Korinto 7:28) Moris kaben nian neʼebé diʼak mós sei hasoru susar. Tan neʼe, se Ita deside katak Ita hakarak kaben, diʼak atu hili didiʼak Ita-nia pár.

HAʼU BELE KABEN HO SÉ?

9, 10. Saida mak bele akontese se ita kaben ho ema neʼebé la adora Jeová?

9 Diʼak atu hanoin-hetan Bíblia nia prinsípiu kona-ba hili ita-nia kaben: “Keta sai ida deʼit ho ema neʼebé laʼós fiar-naʼin.” (2 Korinto 6:14) Bainhira apóstolu Paulo hakerek liafuan sira-neʼe, nia hanoin kona-ba toʼos-naʼin nia toman atu kesi animál rua hamutuk iha ai-leba ida nia okos bainhira fila rai. Baibain toʼos-naʼin sei la kesi hamutuk animál rua neʼebé iha kbiit ka boot la hanesan, tanba neʼe sei lori susar ba animál rua neʼe. Nuneʼe mós, se Jeová nia atan ida kaben ho ema neʼebé la adora Jeová, neʼe sei hamosu problema barak. Tan neʼe Bíblia fó ita konsellu neʼebé matenek atu kaben deʼit “iha Naʼi”.​—1 Korinto 7:39.

10 Dala ruma, ema Kristaun balu sente katak diʼak liu ba sira atu kaben ho ema neʼebé la adora Jeová duké sente mesamesak. Maibé se ita la halo tuir Bíblia nia konsellu, dala barak ita sei hasoru susar no la sente kontente. Nuʼudar Jeová nia atan, serbí nia mak importante liu iha ita-nia moris. Ita sei sente oinsá se Ita labele halo buat neʼebé importante liu hamutuk ho Ita-nia kaben? Ema barak deside atu moris klosan duké kaben ho ema neʼebé la hadomi no la serbí Jeová.​—Lee Salmo 32:8.

11. Oinsá mak Ita bele hili didiʼak Ita-nia kaben?

11 Maibé neʼe la dehan katak Jeová nia atan hotu bele sai pár neʼebé diʼak ba Ita. Se Ita hakarak atu kaben, buka ema neʼebé Ita gosta tebes no bele sai Ita-nia belun. Hein toʼo Ita hetan ema ruma neʼebé iha planu hanesan ho Ita no tau uluk serbisu ba Maromak. Atan laran-metin no matenek fó sai ona informasaun barak kona-ba moris kaben nian, tan neʼe uza tempu atu lee no medita kona-ba informasaun sira-neʼe.​—Lee Salmo 119:105.

12. Ita bele aprende saida husi Bíblia nia istória kona-ba Abraão hili feen ba ninia oan-mane?

12 Iha kultura balu, baibain inan-aman mak hili pár ba sira-nia oan tanba sira hanoin katak sira hatene sé mak diʼak liu ba sira-nia oan. Iha Bíblia nia tempu, ema mós tuir kostume neʼe. Tan neʼe, se Ita-nia família hili atu halo tuir kostume neʼe, Bíblia bele ajuda inan-aman atu hili ema neʼebé iha hahalok diʼak. Porezemplu, bainhira Abraão buka feen ida ba ninia oan Isaac, nia la hanoin kona-ba osan ka pozisaun, maibé buat neʼebé importante mak feto neʼe hadomi Jeová.​—Génesis 24:3, 67; haree Apéndise 25.

OINSÁ HAʼU BELE SAI PRONTU BA MORIS KABEN NIAN?

13-15. (a) Oinsá mak mane ida bele sai prontu atu sai laʼen neʼebé diʼak? (b) Oinsá mak feto ida bele sai prontu atu sai feen neʼebé diʼak?

13 Se Ita hakarak atu kaben, buka-hatene se Ita prontu ona ka lae. Karik Ita hanoin: ‘Haʼu prontu ona.’ Maibé oinsá mak Ita bele hatene se Ita prontu duni ka lae? Mai ita koʼalia kona-ba neʼe. Karik Ita sei hakfodak ho buat neʼebé Ita sei aprende.

Uza tempu atu lee no medita matadalan sira iha Maromak nia Liafuan kona-ba moris kaben nian

14 Bíblia hatudu katak laʼen no feen halaʼo knaar neʼebé la hanesan iha família laran. Tan neʼe dalan neʼebé mane ka feto ida sai prontu ba moris kaben nian mós la hanesan. Se mane ida hakarak atu kaben, nia presiza husu ba ninia an: ‘Haʼu prontu ona atu sai família nia ulun ka lae?’ Jeová hakarak laʼen atu tau matan ba ninia feen no oan sira iha dalan fíziku no emosaun. Importante liu mak laʼen presiza ajuda família atu adora Maromak. Bíblia hatete katak mane neʼebé la tau matan ba ninia família mak “aat liu fali ema neʼebé la iha fiar”. (1 Timóteo 5:8) Tan neʼe se Ita mak mane ida neʼebé hakarak atu kaben, hanoin kona-ba oinsá Ita bele aplika Bíblia nia prinsípiu tuirmai: “Prepara ó-nia serbisu iha liʼur, no halo buat hotu prontu iha ó-nia toʼos; tuirmai mak harii ó-nia umakain.” Neʼe katak antes kaben, Ita presiza buka-hatene se Ita bele sai laʼen neʼebé diʼak tuir Jeová nia hakarak.​—Provérbios 24:27.

15 Feto neʼebé hakarak kaben presiza husu ba ninia an: ‘Haʼu prontu atu simu responsabilidade nuʼudar feen no karik sai inan ka lae?’ Bíblia fó sai dalan oioin oinsá feen neʼebé diʼak tau matan ba ninia laʼen no oan. (Provérbios 31:10-31) Ohin loron, mane no feto barak hanoin deʼit kona-ba saida mak sira-nia kaben bele halo ba sira. Maibé Jeová hakarak ita atu hanoin kona-ba saida mak ita bele halo ba ita-nia kaben.

16, 17. Se Ita hakarak atu kaben, Ita tenke medita kona-ba saida?

16 Antes kaben, medita kona-ba Jeová nia matadalan ba laʼen no feen. Sai família nia ulun la dehan katak mane ida bele trata aat ninia família iha dalan fíziku ka emosaun. Família nia ulun neʼebé diʼak banati-tuir Jesus neʼebé sempre hatudu domin no laran-diʼak ba ema sira neʼebé nia tau matan. (Éfeso 5:23) Feto mós presiza hanoin kona-ba oinsá atu apoia ninia laʼen nia desizaun no mós serbisu hamutuk ho ninia laʼen. (Roma 7:2) Nia presiza husu ba ninia an: ‘Haʼu kontente atu hakruʼuk ba mane neʼebé la perfeitu ka lae?’ Se nia hanoin katak nia labele halo nuneʼe, karik nia bele deside katak diʼak atu la kaben ba tempu balu.

17 Laʼen no feen presiza hanoin uluk sira-nia kaben nia ksolok duké sira-nian rasik. (Lee Filipe 2:4.) Paulo hakerek: “Laʼen ida-idak tenke hadomi ninia feen hanesan ninia an rasik, no feen mós tenke hatudu respeitu kleʼan ba ninia laʼen.” (Éfeso 5:21-33) Mane no feto presiza sente domin no respeitu. Maibé atu moris kaben nian bele susesu, laʼen presiza sente katak ninia feen respeitu nia, no feen presiza hatene katak ninia laʼen hadomi nia.

18. Tanbasá mane no feto tenke kuidadu durante tempu namora?

18 Tempu namora mak tempu diʼak ba mane no feto ida atu koñese malu diʼak liután. Sira presiza iha hanoin neʼebé loos no koʼalia nakloke ba malu atu nuneʼe sira bele deside se sira hakarak duni atu kaben ka lae. Durante tempu namora, mane no feto ida presiza aprende atu komunika ba malu no buka-hatene saida mak iha sira-nia pár nia laran. Bainhira sira-nia relasaun metin liután, klaru katak sira hakarak atu sai besik liután ba malu iha dalan fíziku. Maibé antes kaben sira presiza kontrola oinsá sira hatudu sai sira-nia sentimentu ba malu, atu nuneʼe sira la monu ba sala seksuál. Domin neʼebé loos ajuda sira atu kontrola an no proteje sira atu la halo buat neʼebé bele estraga sira-nia relasaun ba malu no mós sira-nia relasaun ho Jeová.​—1 Tesalónika 4:6.

Durante namora, mane no feto bele aprende atu komunika ba malu

OINSÁ MAK HAʼU-NIA MORIS KABEN NIAN BELE DURA?

19, 20. Ema Kristaun hanoin oinsá kona-ba moris kaben nian?

19 Ema barak hanoin katak sira sei moris kontente no la iha problema depois sira-nia loron kazamentu. Maibé neʼe la loos, loron kazamentu mak hakat primeiru atu hahú moris kaben nian. Jeová hakarak moris kaben nian atu dura.​—Génesis 2:24.

20 Ohin loron, ema barak haree arranju kaben nian nuʼudar buat neʼebé temporáriu, fasil atu kaben no mós fasil atu soe malu. Ema balu sente katak bainhira problema mosu, sira bele husik sira-nia kaben no hakotu sira-nia relasaun nuʼudar kaben-naʼin. Maibé hanoin-hetan Bíblia nia ai-knanoik kona-ba tali tolu neʼebé bobar hamutuk. Tali hanesan neʼe mak metin no sei la kotu maski dada makaʼas. Bainhira ita buka Jeová nia ajuda, ita-nia moris kaben nian bele dura. Jesus hatete: “Buat neʼebé Maromak tau hamutuk, ema keta haketak.”​—Mateus 19:6.

21. Saida mak bele ajuda feen no laʼen atu hadomi malu?

21 Ita hotu iha kbiit no fraku. Fasil deʼit atu tau fokus ba ema seluk nia fraku, liuliu ita-nia kaben nia fraku. Se ita halo nuneʼe, ita sei la kontente. Maibé, se ita tau fokus ba ita-nia kaben nia hahalok diʼak, ita bele halaʼo moris kaben nian neʼebé kontente. Ita bele ka lae tau fokus ba ita-nia kaben nia hahalok diʼak maski nia la perfeitu? Sin bele! Jeová hatene katak ita la perfeitu, maibé nia tau fokus ba ita-nia hahalok diʼak. Imajina toʼok se Jeová la halo nuneʼe! Ema neʼebé hakerek salmo ida hatete: “Oh Jah, oh Jeová, sé mak bele tahan se Ita hateke deʼit ba sala sira?” (Salmo 130:3) Feen no laʼen bele banati-tuir Jeová hodi tau fokus ba sira-nia kaben nia hahalok diʼak no prontu atu fó perdua lalais.​—Lee Koloso 3:13.

22, 23. Oinsá mak Abraão no Sara nia ezemplu diʼak ba kaben-naʼin sira?

22 Tinan ba tinan, feen-laʼen nia relasaun bele sai metin liután. Abraão no Sara nia moris kaben nian kontente no dura. Bainhira Jeová hatete ba Abraão atu husik hela sira-nia uma iha sidade Ur, karik Sara tinan 60 liu. Imajina toʼok susar neʼebé Sara hasoru tanba husik uma kapás no hela fali iha tenda. Maski nuneʼe, Sara mak Abraão nia belun no pár neʼebé diʼak, no Sara respeitu nia. Tan neʼe Sara apoia Abraão nia desizaun sira no ajuda atu kumpre desizaun sira-neʼe.​—Génesis 18:12; 1 Pedro 3:6.

23 Tuir loloos, moris kaben nian neʼebé diʼak la dehan katak feen no laʼen sempre konkorda malu. Loron ida bainhira Abraão la konkorda ho Sara, Jeová hatete ba Abraão: “Rona nia bá.” Abraão halo tuir, no neʼe lori rezultadu diʼak. (Génesis 21:9-13) Se dala ruma Ita no Ita-nia kaben la konkorda malu, keta sai laran-kraik. Buat neʼebé importante liu mak atu hatudu domin no respeitu ba malu maski imi la konkorda malu.

Uza Maromak nia Liafuan iha imi-nia moris kaben nian hahú husi primeiru kedas

24. Oinsá mak ita-nia moris kaben nian bele fó glória ba Jeová?

24 Iha kongregasaun Kristaun, iha kaben-naʼin rihun ba rihun neʼebé kontente. Se Ita hakarak atu kaben, hanoin-hetan katak hili ema neʼebé atu sai Ita-nia kaben mak desizaun neʼebé importante loos. Desizaun neʼe sei kona Ita-nia moris tomak, tan neʼe buka Jeová nia matadalan. Hodi halo nuneʼe, Ita bele hili didiʼak Ita-nia pár, sai prontu ba moris kaben nian, no hakaʼas an atu haburas no hametin domin nuʼudar feen-laʼen hodi fó glória ba Jeová.