Ri utz taq noticias xutzʼibʼaj Lucas 10:1-42
-
Ri Jesús kutaq bʼi ri e 70 (1-12)
-
Kuqʼat tzij pa kiwiʼ ri tinamit ri kkibʼan ta arrepentir kibʼ (13-16)
-
Ketzalij lo ri e 70 (17-20)
-
Ri Jesús kuya uqʼij ri Utat rumal che nim keril wi ri kʼo ta ketaʼmabʼal (21-24)
-
Ri ejemplo re ri utzalaj samaritano (25-37)
-
Ri Jesús kopan che kichʼabʼexik ri Marta y ri María (38-42)
10 Are chiʼ e bʼantajinaq chi ri jastaq riʼ, ri Qajaw Jesús xeʼuchaʼ chi 70 u discípulos y pa taq kakabʼ xeʼutaq bʼi chuwach, xenabʼej bʼi pa ronojel taq ri tinamit y ri lugares jawiʼ kbʼe wi na ri areʼ.
2 Tekʼuriʼ xubʼij chke: «Qastzij wi che sibʼalaj nim ri tikoʼn, pero xaq e kebʼ oxibʼ ajchakibʼ e kʼolik. Rumal riʼ chitaʼ toqʼobʼ che ri Ajchaqʼe* ri tikoʼn rech keʼutaq lo más ajchakibʼ che uyakik uwach ri tikoʼn.
3 ¡Jix! Kixintaq kʼu bʼik junam kukʼ chij* chkixoʼl taq lobos.
4 Mikʼam bʼi alaj taq ichim rech irajil, ni ichim kʼolbʼal ijastaq, nijun chi par ixajabʼ y xaq are miwilij tzijonem kukʼ ri winaq pa taq bʼe.
5 Pa apachike ja ri kixok wi, nabʼe chibʼij: ‹Chkʼol jororibʼal pa wajun ja›.
6 Y we kiwilo che chilaʼ kʼo jun winaq kraj ri jororibʼal, chkanaj kan rukʼ ri jororibʼal ri kiwaj kiya che. Pero we kʼo taj, ri jororibʼal ktzalij lo iwukʼ.
7 Rumal riʼ chixkanaj kan pa riʼ ri ja. Chitijaʼ y chiqumuj ri kyaʼ chiwe, rumal che taqal che ri ajchak ri tojbʼal re. Xaq mikʼexla ri ja kixbʼe wi.
8 »Xuqujeʼ, chitijaʼ ri kyaʼ chiwe pa apachike tinamit ri kixok wi bʼik y ri kixkʼulax wi,
9 y cheʼikunaj ri yawabʼ ri e kʼo chilaʼ xuqujeʼ chibʼij chke: ‹Naqaj chi kʼo wi ri Uqʼatbʼal tzij ri Dios* chiwe›.
10 Pero pa apachike tinamit ri kixok wi bʼik y kixkʼulax taj, chixel bʼi pa taq ri nimaʼq taq bʼe kʼo chilaʼ y chibʼij:
11 ‹Rech kqaqʼalajisaj che kʼo ta chi qamak oj chiwe, xuqujeʼ ne kqatotaʼ kan ri ulew* rech ri itinamit ri xekʼojiʼ chrij ri qaqan. Pero chiwetaʼmaj wariʼ: ri Uqʼatbʼal tzij ri Dios naqaj chi kʼo wi›.
12 Kinbʼij chiwe che pa riʼ ri qʼij* más kkʼajisax na uwach riʼ ri tinamit chuwach ri tinamit Sodoma.
13 »¡Kʼax awech Corazín! ¡Kʼax awech Betsaida! Rumal che we ta pa Tiro y pa Sidón xbʼan wi ri milagros ri xbʼan iwukʼ, ojer ta riʼ kibʼanom arrepentir kibʼ che ri kimak, e tʼuyul ta chi riʼ pa taq chaj y kikojom ta chi qiʼr atzʼyaq* riʼ.
14 Rumal kʼu riʼ, más kkʼajisax na iwach ix chkiwach ri tinamit Tiro y Sidón.
15 Y at Capernaúm, ¿la kataqʼanisax na kʼa pa ri kaj? ¡Xa katqasax na kʼa pa ri Muqbʼal!*
16 »Apachin ri kixtatabʼen ix xuqujeʼ kinutatabʼej in y ri kubʼan ta ri kibʼij ix kubʼan ta ri kinbʼij in. Xaq uwiʼ chik, ri kubʼan ta ri kinbʼij in xuqujeʼ kubʼan ta ri kubʼij ri xintaqow loq».
17 Kekikot kʼu ri 70 xetzalij loq y xkibʼij che ri Jesús: «Qajaw, xuqujeʼ ne ri demonios kkiya kibʼ pa taqik chqe are chiʼ kqakoj ri abʼiʼ».
18 Rumal riʼ ri Jesús xubʼij chke: «Kinwil ri Satanás tzaqinaq chi lo pa ri kaj junam rukʼ jun rayo.
19 Chiwilampeʼ, nuyaʼom taqanik pa iqʼabʼ che kixaqʼalexik kumatz y alacrán, y rech kixchʼakan puwiʼ ronojel ri u poder ri kʼulel. Y kʼo ta wi jun jastaq kbʼanow na kʼax chiwe.
20 Pero kixkikot taj xa rumal che ri espíritus keniman chiwe, xaneʼ are chixkikotoq rumal che ri ibʼiʼ tzʼibʼatal chi pa ri kaj».
21 Pa riʼ ri hora xunaʼ jun nimalaj kikotemal pa ranimaʼ rumal ri espíritu santo y xubʼij: «Tat, Rajaw ri kaj y ri ulew, kinya aqʼij chkiwach e juntir rumal che akʼutum ta ri jastaq riʼ chkiwach ri kʼo nim ketaʼmabʼal y ri kʼo kinojibʼal y are akʼutum chkiwach ri alaj taq akʼalabʼ. Nutat, xabʼan wariʼ rumal che xawilo che are laʼ ri kqaj chawach kabʼano».
22 Xuqujeʼ xubʼij: «Ri Nutat ujachom juntir ri jastaq pa nuqʼabʼ. Kʼo ta jun winaq retaʼm jachin riʼ ri Kʼojolaxel xaneʼ xaq xiw ri Tataxel retaʼm. Y kʼo ta jun retaʼm jachin riʼ ri Tataxel xaneʼ xaq xiw ri Kʼojolaxel xuqujeʼ jachin taq ri kraj ri Kʼojolaxel kuqʼalajisaj chkiwach».
23 Tekʼuriʼ xumaj chi tzijonem kukʼ ri u discípulos y xaq xiw chke areʼ xubʼij: «Utz ke ri e bʼaqʼwachaj ri kkil ri tajin kiwil ix,
24 rumal che kinbʼij chiwe che e kʼi profetas y reyes xkaj xkil ri jastaq ri tajin kiwil ix pero xkil taj, y xkaj xkita ri jastaq ri tajin kita ix pero xkita taj».
25 Xwalij kʼu jun achi nim retaʼmabʼal chrij ri Ley rech krilo we kʼo kqaj wi ri Jesús, rumal riʼ xutaʼ che: «Maestro, ¿jas rajawaxik kinbʼano rech kinriq* ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik?».
26 Ri Jesús xubʼij che: «¿Jas tzʼibʼatal pa ri Ley? ¿Jas ri kasikʼij uwach chupam?».
27 Ri achi xubʼij: «‹Chaloqʼoqʼej ri Jehová* ri a Dios rukʼ ronojel awanimaʼ, rukʼ ronojel akʼaslemal,* rukʼ ronojel achuqʼabʼ y rukʼ ronojel achomanik› y ‹chaloqʼoqʼej ri awajil atzʼaqat junam rukʼ ri kabʼan che uloqʼoqʼexik awibʼ at›».
28 Ri Jesús xubʼij che: «Utz ri xabʼij; mayaʼ kan ubʼanik ri xabʼij, kariq kʼu na ri kʼaslemal».
29 Pero rumal che ri achi xraj xukʼutu che qas kunimaj ri kubʼij ri u Ley ri Dios, xutaʼ che ri Jesús: «¿Jachin kʼu riʼ ri wajil nutzʼaqat?».
30 Ri Jesús xubʼij che: «Kʼo jun achi qajinaq lo pa Jerusalén bʼenam rij pa Jericó, xqaj pa kiqʼabʼ jujun elaqʼomabʼ, xkesaj ri ratzʼyaq y xkichʼayayej, raj* xkikamisaj kanoq.
31 Xaq kʼu xuriq apanoq, qajinaq lo jun sacerdote pa ri bʼe; pero are chiʼ xril ri achi, xokʼow bʼi pa ri jun chi lado che ri bʼe.
32 Je chi xbʼantaj rukʼ jun levita, are chiʼ xopan rukʼ ri achi, xaq xkaʼy kan che, y xokʼow bʼi pa ri jun chi lado che ri bʼe.
33 Pero kʼo kʼu jun aj Samaria ri bʼenaq pa ri bʼe, xopanik jawiʼ kʼo wi ri achi, xkaʼy che y sibʼalaj xutoqʼobʼisaj uwach.
34 Rumal kʼu riʼ xqebʼ rukʼ, xukoj vino y aceite che ri xsokotaj wi, y xeʼubʼotzʼ rukʼ atzʼyaq. Xuya bʼi chrij ri rawaj, xukʼam bʼi pa jun ja* y xrilij.
35 Chukabʼ qʼij xresaj kebʼ denarios* xuya kan che ri ajchaqʼe ri ja y xubʼij kan che: ‹Chawilij chawe, y, we kʼo más kasacho,* kintoj na chawe are chiʼ kintzalij loq›.
36 ¿Jas kachomaj? ¿Jachin chke ri e oxibʼ xok rajil utzʼaqat ri xqaj pa kiqʼabʼ ri elaqʼomabʼ?».
37 Ri achi xubʼij che: «Are ri achi ri xtoqʼobʼisan uwach». Rumal riʼ ri Jesús xubʼij che: «Jat y je chabʼanaʼ at».
38 Are taq chiʼ e bʼenaq pa ri bʼe, ri Jesús xok bʼi pa jun aldea. Kʼo jun ixoq chilaʼ Marta ubʼiʼ, xuya u posada.
39 Y ri Marta kʼo jun rachalal María ubʼiʼ, ri xtʼuyiʼ qaj rukʼ ri Qajaw Jesús y xkʼojiʼ chilaʼ che utatabʼexik ri kubʼij.*
40 Pero ri Marta are bʼenaq ukʼuʼx chrij ubʼanik taq ri uchapanik.* Rumal riʼ, xqebʼ rukʼ ri Jesús y xubʼij che: «Wajaw, ¿la xa kʼo ta kel chawach che ri wachalal xinuya kan nutukel che ubʼanik juntir? Chabʼij che kpe wukʼ y kinutoʼo».
41 Ri Qajaw Jesús xubʼij che: «Marta, Marta, sibʼalaj sachinaq akʼuʼx y katok il rumal kʼi jastaq,
42 pero kʼi ta ri jastaq rajawaxik, xaneʼ xa jun, pero ri María are xuchaʼ ri más utz na y ktoqix* ta wi che».
Notas
^ Pa nikʼaj chi lugar jewaʼ kbʼix che: «Rajaw».
^ Pa nikʼaj chi lugar jewaʼ kbʼix che: «karneʼl».
^ O «ri u Reino ri Dios». Chawilaʼ ri diccionario.
^ Pa nikʼaj chi lugar jewaʼ kbʼix che: «puqlaj».
^ Are ri Qʼij re Qʼatoj tzij.
^ Pa nikʼaj chi lugar jewaʼ kbʼix che: «ko atzʼyaq», «atzʼyaq kjoxonik». Chawilaʼ ri diccionario.
^ O «Hades». Kraj kubʼij ri lugar simbólico jawiʼ e uxlanaq wi ri kaminaqibʼ. Chawilaʼ ri diccionario.
^ O «rech kyaʼ che nu herencia».
^ Chawilaʼ ri tema A5.
^ O «a alma».
^ O «ya mer».
^ Jun cuarto kkitoj ri e bʼenaq pa viaje rech kekanaj kan chaqʼabʼ.
^ Chawilaʼ ri tema B14.
^ Pa nikʼaj chi lugar jewaʼ kbʼix che: «kachupu».
^ Pa ri idioma griego, «ri utzij».
^ O «ri roficio».
^ Pa nikʼaj chi lugar jewaʼ kbʼix che: «kelesax», «kmaj».