Ti Agbaliwbaliw a Lubong Dagiti Elektroniko nga Ay-ayam

“Ti Grand Theft Auto 3 ti kaaduan a nalako a video game idi napan a tawen,” kuna ti magasin a “Newsweek.” Ti panggep ti ay-ayam isu ti isasagpat iti nangatngato a ranggo iti organisasion dagiti kriminal babaen ti pannakipaset kadagiti nadumaduma a krimen, kas iti prostitusion ken pammapatay. “Adda pagbanagan ti tunggal tignaymo,” kuna ti “Newsweek.” No papatayem dagiti magmagna babaen ti tinakawmo a lugan, kamatendaka dagiti polis. No paltogam ti maysa kadakuada, makibiang ti FBI. No papatayem ti maysa nga ahente ti FBI, papatayendaka dagiti militar. Nupay nairanta ti ay-ayam para kadagiti agtawen iti 17 ken natataengan pay, naammuan nga adda dagiti tiendaan nga agilaklako iti dayta nga ay-ayam kadagiti ub-ubing. Naipadamag nga uray dagiti agtawen iti 12 tarigagayandan ti agay-ayam.

NAPATAUD idi 1962 ti kaunaan a moderno a computer game, ti Spacewar. Ti panggep ti ay-ayam isu ti panangparmek kadagiti asteroid ken kadagiti lugan ti kabusor iti law-ang. Idi agangay, nakaad-adu nga umasping nga ay-ayam ti napataud. Idi adun ti agus-usar kadagiti nabilbileg a personal computer idi dekada 1970 ken 1980, nagbalinen a gagangay dagiti computer game. Adda dagiti ay-ayam maipapan iti pannakigasanggasat, ay-ayam a mangsubok iti pannakaammo, ay-ayam maipapan iti estratehia, ken ay-ayam a kasapulan ti kinasiglat. Kas pagarigan, iti maysa a kita ti ay-ayam maipapan iti estratehia, ti agay-ayam masapul nga iplano ken imatonanna ti idudur-as dagiti siudad wenno sibilisasion. Adu nga ay-ayam ti mangtulad kadagiti isport, kas iti ice hockey ken golf.

Adda dagiti ay-ayam a maidaydayaw gapu ta makaisuro ken makalinglingay dagitoy. Iti dadduma, mabalinmo ti mangilanding iti jumbo jet, agmaneho iti pangkarera a lugan wenno tren aglugan iti snowboard, wenno agbiahe iti aglikmut ti lubong. Ngem adda dagiti ay-ayam a kasapulan ti kinasiglat, kas kadagiti ay-ayam a pinnaltogan, a masansan a mababalaw gapu ta naranggas dagitoy. Ti kadawyan a panggep ti agay-ayam ket mangpili iti armas ken mangpaltog ken mangpatay iti kabusor.

Dagiti Ay-ayam iti Internet​—Kabbaro nga Uso

Addaan iti 230,000 nga umili ti pagilian a Britannia. Dagitoy ket buklen ti amin a kita ti tao​—soldado, dumadait, platero, ken musikero. Makigubatda, agibangon kadagiti siudad, manglukat kadagiti paglakuan, agasawa, ken matay. Ngem partuat laeng ti isip daytoy a Britannia. Daytoy ket maysa laeng a lugar idi Edad Media a naiprograma iti computer, a sadiay aggigiddan nga agsasalisal ken aglalangen dagiti agay-ayam iti computer. Daytoy ket maysa nga ay-ayam iti computer a lumatlataken ket manamnama nga agbalin a “sumaganad nga uso” nga ay-ayam iti computer. Nangrugi idi 1997, ti Ultima Online​—a pakairamanan ti partuat ti isip a pagilian a Britannia​—ti kaunaan nga ay-ayam iti Internet. Sipud idin, adun ti timmaud a sabali nga ay-ayam iti Internet, ken ad-adu pay ti maar-aramid.

Ania ti nakaidumaan daytoy a kita ti ay-ayam? Saan a computer ti mangkontrol kadagiti nadumaduma a karakter a makitam iti ay-ayam, no di ket dagiti kagiddanmo nga agay-ay-ayam iti Internet. Rinibu ti mabalin a makipaset iti maymaysa nga ay-ayam. Kas pagarigan, ti Ultima Online ket naikuna nga addaan kadagiti aggigiddan nga agay-ayam manipud iti 114 a pagilian. Ti kinalatak dagitoy nga ay-ayam mabalin nga agpannuray unay iti masansan a pannakilangen. Mabalin dagiti umaayam ti agtutungtong ket iti kasta mariknada a paset ida ti sangalubongan a komunidad.

Dakkel a Panguartaan

Manamnama a nasayaat ti masakbayan ti industria ti elektroniko nga ay-ayam. Idi 1997, ti tinawen  a birok ti industria ti ay-ayam iti computer ken video iti America ket immabut iti $5.3 a bilion, ket iti sangalubongan di kumurang a $10 a bilion. Awan ti pakakitaan a kumapkapsut dayta nga industria. Manamnama nga umadu pay iti 50 agingga iti 75 a porsiento iti umay a lima a tawen.

Kada aldaw, sigun iti Forrester Research, nasurok a sangamilion a tattao ti agay-ayam iti nadumaduma nga ay-ayam iti Internet, ket makuna a kumaro ti panaginteres kadagita nga ay-ayam iti Internet gapu ta umad-adun dagiti koneksion iti Internet a makabael a mangyallatiw iti ad-adu nga impormasion. Awan ti pakakitaan a dagiti ubbing a dimmakkel nga agay-ay-ayam iti computer ket sumardengda no nataengandan. Kastoy ti kuna ti maysa a nabayagen nga umaayam: “Ti panagay-ayam iti computer ket nagbalinen a pamay-an ti pannakilangen kadagiti gagayyem iti intero a lubong.”

Saan aya a makadangran a paglinglingayan ti amin a kakasta nga ay-ayam, wenno adda kadi pagdaksan dagitoy? Kitaentayo.