Tabang Alang sa Gikulata nga mga Babaye

UNSAY mahimo aron matabangan ang mga babayeng biktima sa kapintasan? Una, kinahanglang masabtan sa usa ang mga kalisod nga ilang naagoman. Kasagaran ang kadaot nga gipaagom sa mga tigpangulata dili lamang pisikal. Ang mga panghulga ug panghadlok sagad nalangkit, aron ang biktima mobating way-pulos ug inutil.

Tagda si Roxana, kansang sugilanon giasoy sa unang artikulo. Usahay gamiton sa iyang bana ang mga pulong isip mga hinagiban. “Iya akong balikason aron pakaulawan,” misumbong si Roxana. “Matod niya: ‘Wala ka gani makahuman pagtungha. Unsaon man nimo pag-atiman ang mga bata kon wala ako? Tapolan, inutil ka nga inahan. Tugotan ka kaha sa mga awtoridad nga moatiman sa mga bata kon imo akong biyaan?’”

Ang bana ni Roxana nagmentinar sa iyang pagkontrolar pinaagi sa paghigpit sa panalapi. Dili niya tugotan nga mogamit siya ug kotse, ug motawag sa telepono sa tibuok adlaw aron susihon kon unsay iyang ginahimo. Ug kon mopahayag ug pagpili si Roxana, ang iyang bana mosinta sa kasuko. Ingong sangpotanan, si Roxana nakakat-on nga dili na lang mopahayag sa iyang opinyon.

Sumala sa masabtan, ang pag-abuso sa kapikas maoy usa ka komplikadong ulohan. Aron makadasig, paminaw nga mabination kanila. Hinumdomi, kasagarang malisdan pag-ayo ang biktima sa pagsulti bahin sa nagakahitabo kaniya. Ang imong tumong mao ang pagpalig-on sa biktima samtang iyang hisgotan ang kahimtang sa inanay nga paagi.

Ang ubang gikulatang mga babaye tingali kinahanglang magpatabang sa mga awtoridad. Usahay, ang usa ka krisis​—sama sa pagsalga sa kapolisan​—makapaamgo sa abusadong lalaki sa kaseryoso sa iyang mga buhat. Apan, angayng ilhon nga ang bisan unsang panukmod nga magbag-o sagad nga mawala inigkahuman sa krisis.

 Angay bang biyaan sa gikulatang asawa ang iyang bana? Ang Bibliya wala mag-isip sa panagbulag sa kaminyoon nga dili seryoso. Sa samang panahon, wala kini mag-obligar sa gikulatang asawa nga magpabilin sa usa ka lalaki nga magpameligro sa iyang panglawas ug tingali sa iyang kaugalingong kinabuhi. Ang Kristohanong apostol Pablo misulat: “Kon siya mobiya man gayod, magpabilin siyang dili-minyo o makig-uli ba hinuon sa iyang bana.” (1 Corinto 7:10-16) Sanglit ang Bibliya wala magdili sa panagbulag ubos sa grabeng mga kahimtang, ang buhaton sa usa ka babaye sa maong mga kahimtang maoy personal nga desisyon. (Galacia 6:5) Kinahanglang walay modasig sa usa ka asawa nga mobiya sa iyang bana, ni angayng pugson ang gikulatang babaye nga magpabilin uban sa abusadong lalaki kon ang iyang panglawas, kinabuhi, ug espirituwalidad nameligro.

Duna bay Paglaom Alang sa mga Tigpangulata?

Ang pag-abuso sa kapikas maoy usa ka makauulaw nga paglapas sa mga prinsipyo sa Bibliya. Sa Efeso 4:​29, 31, atong mabasa: “Kinahanglang walay mangil-ad nga mga sulti nga mogula gikan sa inyong baba . . . Isalikway ninyo ang tanang mapangdaot nga kayugot ug kasuko ug kapungot ug sininggitay ug mapasipalahong sinultihan uban sa tanang pagkadaotan.”

Walay bana nga nag-angkong sumusunod ni Kristo ang makaingon nga nahigugma sa iyang asawa kon iyang abusohan siya. Kon iyang dagmalan ang iyang asawa, unsa may kapuslanan sa tanan niyang maayong mga buhat? Ang “tigpanukmag” dili mokuwalipikar sa espesyal nga mga pribilehiyo sa Kristohanong kongregasyon. (1 Timoteo 3:3; 1 Corinto 13:1-3) Sa pagkatinuod, si bisan kinsang nag-angkong Kristohanon nga sublisubli ug di-mahinulsolong magpadala sa kasuko mahimong ipalagpot gikan sa Kristohanong kongregasyon.​—Galacia 5:19-21; 2 Juan 9, 10.

Mabag-o ba sa mapintasong mga lalaki ang ilang batasan? Ang uban nakabag-o. Apan, kasagaran, ang usa ka tigpangulata dili mabag-o gawas na lang kon siya (1) moangkon nga ang iyang panggawi dili maayo, (2) buot magbag-o sa iyang dalan, ug (3) mangayog tabang. Ang mga Saksi ni Jehova nakakaplag nga ang Bibliya maoy usa ka gamhanang impluwensiya alang sa kausaban. Daghang tawong interesado nga nagtuon sa Bibliya uban kanila nakaugmad ug kusganong tinguha sa pagpahimuot sa Diyos. Bahin kang Jehova nga Diyos, kining bag-ong mga estudyante sa Bibliya makakat-on nga “si bisan kinsa nga nahigugma sa kapintasan ginadumtan gayod sa Iyang kalag.” (Salmo 11:5) Siyempre, aron mabag-o ang batasan sa usa ka tigpangulata, labaw pa ang nalangkit kay sa dili lamang pagsukmag. Nagpasabot usab kini sa pagkat-on ug bug-os bag-ong tinamdan bahin sa kinabuhi sa iyang asawa.

Sa dihang ang usa ka tawo makabaton ug kahibalo sa Diyos, siya makakat-on sa pag-isip sa iyang asawa dili ingong usa ka ulipon kondili ingong usa ka “katabang” ug dili ubos kondili ingong usa ka ‘pinasidunggan.’ (Genesis 2:18; 1 Pedro 3:7) Makakat-on usab siya sa pagkamabination ug sa panginahanglan nga maminaw sa panghunahuna sa iyang asawa. (Genesis 21:12; Ecclesiastes 4:1) Ang programa sa pagtuon sa Bibliya nga gitanyag sa mga Saksi ni Jehova nakatabang sa daghang magtiayon. Walay luna alang sa usa ka malupigon, mabangis, o tigpanukmag diha sa Kristohanong pamilya.​—Efeso 5:​25, 28, 29.

“Ang pulong sa Diyos buhi ug gamhanan.” (Hebreohanon 4:12) Sa ingon, ang kaalam nga anaa sa Bibliya makatabang sa mga magtiayon sa pagsusi sa mga suliran nga ilang maatubang ug maghatag nilag kaisog sa pagsulbad niana. Labaw pa niana, ang Bibliya adunay segurado ug makahupay nga paglaom nga makita ang usa ka kalibotan nga walay kapintasan sa dihang ang langitnong Hari ni Jehova magmando ibabaw sa tanang masinugtanong katawhan. Ang Bibliya nag-ingon: “Pagaluwason niya ang kabos nga nagatuaw alang sa tabang, ingon man ang sinakit ug si bisan kinsa nga walay magtatabang. Gikan sa pagpanglupig ug sa kapintasan tubson niya ang ilang kalag.”​—Salmo 72:​12, 14.

[Blurb sa panid 12]

Walay luna alang sa usa ka hariharion, daogdaogan, o tampalasan diha sa Kristohanong pamilya

 [Kahon sa panid 8]

Pagtul-id Sa Sayop Nga Mga Hunahuna

• Ang gikulatang mga asawa maoy responsable sa gibuhat sa ilang bana.

Daghang tigpangulata mangulipas sa ilang mga buhat, nga nag-ingong ang ilang mga asawa maoy nakatukbil kanila. Bisan gani ang pipila ka higala sa pamilya motuo nga ang asawa lisod ikasinabot, hinungdan nga ang iyang bana dili makapugong usahay. Apan nahisama ra kini sa pagbasol sa biktima ug pagpakamatarong sa tigpangulata. Ang tinuod, ang gikulatang mga asawa sagad nga maningkamot pag-ayo sa paghupayhupay sa ilang bana. Gawas pa, ang pagkulata sa kapikas dili gayod mahimong ipakamatarong ilalom sa bisan unsang mga kahimtang. Ang basahong The Batterer​—A Psychological Profile nag-ingon: “Ang mga lalaki nga gimandoan sa korte nga patambalan tungod sa pag-atake sa asawa naanad sa pagbuhat sa kapintasan. Gamiton nila kini aron ipahungaw ang ilang kasuko ug depresyon, usa ka paagi sa pagkontrolar ug pagsulbad sa mga kasungian, ug pagpamenos sa tensiyon. . . . Kasagaran, dili sila moangkon sa ilang kapintasan o ibalewala lamang kini.”

• Ang alkoholikong ilimnon magpahinabo sa usa ka lalaki sa pagsukmag sa iyang asawa.

Tinuod, ang pipila ka lalaki mas mapintas kon sila makainom. Apan makataronganon ba nga basolon ang alkoholikong ilimnon? “Ang pagkahubog maghatag sa tigpangulata ug butang nga kapasanginlan sa iyang panggawi imbes ang iyang kaugalingon,” misulat si K. J. Wilson sa iyang basahong When Violence Begins at Home. Nagpadayon siya: “Mopatim-aw nga, sa atong katilingban, ang kapintasan diha sa panimalay mas daling masabtan kon kini himoon sa usa ka tawong hubog. Ang giabusohang babaye mahimong dili mag-isip nga abusado ang iyang paris, maghunahuna hinuon nga kini palainom o alkoholiko lamang.” Kana nga panghunahuna, matod ni Wilson, maghatag sa babaye ug sayop nga paglaom nga “kon ang lalaki mohunong lamang sa pag-inom, ang kapintasan mohunong.”

Sa pagkakaron, daghang tigdukiduki nag-isip sa pag-inom ug pagkulata ingon nga duha ka lahing mga suliran. Ngani, ang kadaghanang lalaki nga may mga suliran sa pag-abuso sa bisan unsang substansiya dili man manukmag sa ilang mga kapikas. Ang mga magsusulat sa When Men Batter Women nag-ingon: “Ang pagpangulata sa paninugdan nagpadayon tungod sa kalamposan niini sa pagkontrolar, paghadlok, ug pagsakop sa gikulatang babaye. . . . Ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon ug droga maoy bahin sa estilo sa kinabuhi sa tigpangulata. Apan sayop ang paghunahuna nga ang paggamit sa droga maoy nakaingon sa kapintasan.”

• Ang mga tigpangulata mapintas ngadto sa tanan.

Kasagaran ang tigpangulata mahimong magtakoban ingon nga makapahimuot nga higala sa uban. Iyang isul-ob ang bug-os lahi nga pagkatawo. Kini ang hinungdan nga ang mga higala sa pamilya dili motuo sa mga asoy bahin sa iyang kapintas. Apan, ang tinuod mao, ang tigpangulata sa asawa mopili sa kapintasan ingong paagi sa pagdominar niya sa iyang asawa.

• Ang mga asawa dili mosupak nga dagmalan.

Lagmit, kining ideyaha mitungha tungod kay wala sila makasabot sa makaluluoyng kahimtang sa usa ka asawa nga wala nay kapaingnan. Ang gikulatang asawa tingali dunay mga higala nga mosagop niya sulod sa usa o duha ka semana, apan unsay iyang buhaton human niana? Ang pagpangitag trabaho ug pagbayad sa abangan samtang mag-atiman sa mga bata maoy mga palaaboton nga makapaluya sa hunahuna. Ug ang balaod tingali magdili sa paglayas dala ang mga bata. Ang uban naningkamot sa paglayas apan gipangita ug gipapauli, mahimong gipugos o gipakiluy-an. Ang mga higala nga dili makasabot tingali sayop nga magtuo nga ang maong mga babaye wala mosupak sa pagdagmal.