Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Wo Bambae i Finis Olgeta

Wo Bambae i Finis Olgeta

Wo Bambae i Finis Olgeta

‘Mifala i gat 12 yia nomo. !Mifala i no gat paoa long politik mo faet, be mifala i wantem stap laef! Mifala i stap wet blong pis i kam. ?Bambae mifala i laef yet taem pis ya i kam?’​—Wan grup blong ol pikinini we oli stap long klas faef

‘Mifala i wantem go long skul mo go visitim ol fren mo famle blong mifala we mifala i no fraet se man bambae i stilim mifala long rod. Mi hop se gavman bambae i lesin gud. Mifala i wantem wan laef we i moa gud. Mifala i wantem pis.’​—Alhaji, we i gat 14 yia

OL TOKTOK ya, we oli tajem hat blong yumi, oli soemaot hop we i stap long tingting blong ol yangfala we oli safa plante yia finis from faet bitwin ol man long ples blong olgeta. Ol yangfala ya oli wantem wan kwaet laef nomo. Be i no isi nating blong mekem hop ya i kamtru. ?Bambae yumi save laef long wan wol we i no moa gat faet?

Long ol yia we oli jes pas, ol man long wol oli traehad blong stretem sam faet bitwin ol manples. Oli traem pulum ol ami blong tufala saed blong saenem wan kontrak blong pis. Sam kantri oli sanem ol soldia oli go farawe, long ol kantri we i gat faet, blong halpem gavman blong stanemap pis. Be namba blong ol kantri we oli gat mane blong givhan mo we oli wantem givhan, i smol nomo. I no isi nating blong blokem trabol mo holem pis i stap long ol kantri we tufala saed i gat strong fasin blong no laekem mo no trastem nating man blong narafala saed. Plante taem, faet i stat bakegen sam wik no manis nomo afta we oli saenem wan kontrak blong stopem faet. Stokolm Intenasnal Pis Risej Institut i poenemaot se, “i had tumas blong kasem pis taem ol man we oli joen long faet oli wantem faet mo oli naf tu blong gohed long faet ya.”

Be ol faet ya, we man i no save stretem mo we oli stap gohed long plante ples blong wol, oli mekem ol Kristin oli tingbaot wan profet tok blong Baebol. Buk blong Revelesen i tokbaot wan taem we laef bambae i had tumas, mo i yusum pijatok ya blong wan man we i sidaon long hos mo i stap “mekem pis i finis long wol.” (Revelesen 6:4) Pijatok ya blong ol faet we oli stap gohed nomo, i haf blong saen ya we i soemaot se yumi stap long taem we Baebol i kolem se ‘ol las dei.’ * (2 Timoti 3:1) Be, Tok blong God i mekem yumi sua se, afta long ol las dei ya bambae pis i save stap.

Long Ol Sam 46:​9, Baebol i eksplenem se blong gat trufala pis ol faet oli mas finis, i no jes long wan ples long wol nomo, be long olgeta ples long wol. Mo tu, semfala Sam ya i tokbaot we God bambae i spolem ol tul blong faet, olsem olgeta we ol man oli yusum long taem blong Baebol​—ol bonara mo ol spia. Yes, bifo we pis i save stap long wol ya, ol tul blong faet we naoia oli kam plante, oli mas lus.

Be, samting we i mekem ol faet oli gohed moa i no ol bolet mo ol masket, be hemia fasin blong ol man blong no laekem nating ol narafala mo fasin griri. Fasin blong wantem plante samting tumas, no fasin griri, i stamba blong ol faet, mo plante taem, fasin blong no laekem nating ol narafala i pulum man blong mekem raf fasin. Blong tekemaot tufala nogud filing ya, ol man oli mas jenisim fasin blong tingting blong olgeta. Oli mas lanem ol rod blong pis. Taswe, profet Aesea bifo i talemaot se faet bambae i finis taem ol man “oli no moa lanem fasin blong faet.”​—Aesea 2:​4NW.

Be long wol tede, oli no tijim ol man blong tinghae long fasin blong mekem pis. Defren olgeta, oli tijim ol bigman mo ol pikinini blong leftemap fasin blong mekem faet. Sore tumas, ol pikinini tu oli kasem trening blong kilim man i ded.

Oli Lan Blong Kilim Man i Ded

Taem Alhaji i gat 14 yia, hem i lego wok blong ami. Taem ol rebel soldia oli bin tekem hem olsem prisena mo oli trenem hem blong faet wetem masket ya AK-47, hem i gat ten yia nomo. Afta we oli fosem hem blong kam soldia, hem i go stil blong kasem kakae mo i bonem ol haos blong ol man. Hem i kilim sam man oli ded mo i katem mo spolem bodi blong sam man. Tede, Alhaji i trabol long tingting blong hem from ol samting we i hapen long faet ya mo hem i faenem i had blong lan long laef we hem i no joen long ami. Ebraham, wan narafala pikinini we i soldia, i lanem tu blong kilim man i ded mo hem i no wantem lego masket blong hem. Hem i talem se: “Sipos oli talem se mi mas go, be mi mas livim masket blong mi i stap, mi no save se bambae mi mekem wanem, mi no save olsem wanem bambae mi kasem kakae blong mi.”

Bitim 300,000 pikinini we oli soldia​—ol boe mo ol gel tu—​oli stap faet mo oli stap ded yet long ol faet bitwin ol manples, we i stap gohed long wol ya. Wan lida blong wan rebel grup i eksplenem se: “[Ol pikinini we oli soldia] oli obei long ol oda; oli no tingbaot blong gobak long waef mo famle blong olgeta; mo oli no gat fasin fraet.” Be, ol pikinini ya oli wantem wan laef we i moa gud mo oli gat raet long samting ya.

Long ol kantri we oli rij, i had blong tingbaot se sam pikinini oli mekem wok blong soldia. Nating se i olsem, long ol kantri we oli rij tu, plante pikinini oli lan blong mekem faet long prapa haos blong olgeta. ?Olsem wanem oli lanem samting ya?

Tingbaot stori blong José we i blong saot-is blong Spen. Hem i wan yangfala we i laekem joen long spot olsem karate. Wan samting blong hem we hem i laekem tumas, hemia wan spesel naef blong faet blong ol man Japan, we papa blong hem i presen long hem long taem blong Krismas. Mo hem i laekem ol video gem, antap moa olgeta we oli raf. Be, raf fasin we hem i stap luk long ol video gem, hem i mekem long prapa laef blong hem. Long Eprel 1, 2000, hem i kilim i ded papa blong hem, mama blong hem, mo sista blong hem wetem naef ya we papa i bin presen long hem. Hem i talem long ol polis se: “Mi wantem stap mi wan long wol ya; mi no wantem we papa mama blong mi i stap lukaotem mi.”

Dave Grossman, we i wan man blong raetem buk mo i wan ofisa blong ami, i tokbaot nogud frut we i kamaot from ol pleplei we oli raf tumas, hem i se: “Yumi stap kasem mak ya we tingting blong yumi i no moa stikim yumi. Yumi laekem ol pleplei we i givim kil long narafala mo i mekem narafala i safa. Ol raf fasin ya oli mas mekem yumi i harem nogud tumas, be defren olgeta, yumi stat blong harem gud from ol raf fasin ya. Yumi stap lanem blong kilim man i ded, mo yumi stap lanem tu blong laekem samting ya.”

Tufala ya, Alhaji mo José, tufala i lan blong kilim man i ded. Tufala i no plan blong kam man blong kilim man, be trening we tufala i kasem i tanem tingting blong tufala. Trening ya​—nating se pikinini no bigman i kasem—​i olsem faswan step blong joen long raf fasin mo fasin blong mekem faet.

Finis Long Faet Mo Lanem Fasin Blong Mekem Pis

Sipos ol man oli gohed blong lan blong kilim man, neva bambae pis i save stap longtaem. Plante handred yia bifo, profet Aesea i raet se: “!Mi mi wantem tumas we yu lesin gud long ol oda blong [God]! Sipos yu mekem olsem, bambae pis blong yu i kam olsem wan bigfala reva.” (Aesea 48:​17, 18, NW ) Taem ol man oli kasem stret save long Tok blong God mo oli lan blong lavem ol loa blong hem, raf fasin mo faet i kam olsem wan samting we oli no laekem nating. Ol papa mama oli save meksua se ol pikinini blong olgeta oli no stap pleplei wetem ol gem we oli leftemap raf fasin. Ol bigman tu oli save lan blong winim tufala fasin ya blong no laekem nating narafala man mo fasin griri. Ol Witnes blong Jeova oli faenemaot bakegen mo bakegen se Tok blong God i gat paoa blong jenisim ol fasin blong man.​—Hibrus 4:12.

Tingbaot eksampol blong Hortêncio. Hem i yangfala yet, taem ol man oli fosem hem blong kam soldia. Hem i eksplenem se trening we ami i givim i blong “mekem mifala i wantem kilim narafala man i ded mo blong no fraet blong kilim man i ded.” Hem i joen long wan faet, we i gohed longtaem, bitwin ol manples long wan kantri blong Afrika. Hem i talem stret se: “Faet ya i gat paoa long ol fasin blong mi. Tede yet, mi save rimemba evri samting we mi mekem. Mi sore tumas from ol samting ya we oli fosem mi blong mekem.”

Taem wan soldia i toktok wetem Hortêncio long saed blong Baebol, toktok ya i tajem hat blong hem. Hem i laekem tumas promes blong God long Ol Sam 46:​9, se God bambae i mekem olgeta faet i finis. Moa we hem i stadi long Baebol, moa we hem i wantem lego fasin blong faet. I no longtaem biaen, ami i putumaot Hortêncio mo tu fren blong hem, mo trifala ya i givim laef blong trifala i go long Jeova God. Hortêncio i talem se: “Trutok blong Baebol i givhan long mi blong lavem ol enemi blong mi. Mi luksave we taem mi joen long faet, mi sin agensem Jeova, from we God i talem se yumi no mas kilim narafala man i ded. Blong gat lav ya, mi mas jenisim fasin blong tingting blong mi mo no lukluk narafala olsem se oli enemi blong mi.”

Ol trufala stori ya oli soemaot se ol tijing blong Baebol oli leftemap pis. Yumi no sapraes long samting ya. Profet Aesea i makem se ol tijing blong God oli save mekem pis i kamtru. Hem i talem se: ‘[Jeova] nomo bambae i tijim yufala, i mekem we yufala i gat pis, mo yufala i gat gudfala laef.’ (Aesea 54:13) Semfala profet ya i talemaot se i gat taem i kam we ol man blong ol narafala kantri bambae oli kam blong mekem klin wosip long Jeova God, blong hem i tijim olgeta long ol fasin blong hem. ?Wanem frut i kamaot from ol tijing ya? “Ol man bambae oli hamarem ol naef blong faet blong olgeta, gogo oli kam aean blong digim graon. Mo ol spia blong olgeta, bambae oli wokem olgeta oli kam huknaef blong katem gru blong ol grep blong olgeta. Nao olbaot long wol, ol man bambae oli no moa save girap blong go kilim ol narafala man, neva bambae oli save mekemrere bakegen blong go mekem faet [no “bambae oli no moa lanem fasin blong faet,” NW ].”​—Aesea 2:​2-4.

Folem wanem we profet ya i talem, ol Witnes blong Jeova oli mekem wan bigfala wok raon long wol blong tijim ol man. Oli halpem plante milian man finis blong lego fasin blong no laekem nating narafala man, we fasin ya nao i stamba blong ol faet blong man.

Wan Pruf We Bambae i Gat Pis Long Wol

Jeova God i givim ol tijing long yumi, be antap long samting ya, hem i stanemap wan gavman, no ‘kingdom,’ we i naf blong putum pis i stap long olgeta ples blong wol ya. I gud blong makem se Baebol i tokbaot Jisas Kraes, Rula ya we God i jusumaot, olsem “Pikinini ya blong King, we Hem i Stamba blong Pis.” Mo tu, Baebol i mekem yumi sua se “taem we hem i stap rul, oltaem paoa blong hem bambae i stap kam bigwan moa, mo ples we hem bambae i rul long hem, oltaem bambae i stap kwaet.”​—Aesea 9:​6, 7.

?Yumi gat wanem pruf blong soem se rul blong Kraes bambae i naf blong finisim olgeta faet? Profet Aesea i gohed i se: ‘Hae God we i gat olgeta paoa, hem i mekem tingting blong hem i strong finis, blong mekem olgeta samting ya i kamtru.’ (Aesea 9:7) Yes, God i wantem putum pis we i stap longtaem long wol ya, mo hem i naf blong mekem samting ya. Jisas i trastem promes blong God fulwan. Taswe hem i tijim ol disaepol blong hem blong prea from Kingdom blong God mo blong God i mekem ol samting we hem i wantem oli kamaot long wol. (Matiu 6:​9, 10) Taem God i mekem prea ya i kamtru, bambae i neva gat faet bakegen blong spolem wol ya.

[Futnot]

^ Blong stadi long ol pruf we oli soemaot se yumi stap long ol las dei ya, lukluk japta 11 blong buk ya Save Blong Lidim Yu Long Laef We i No Save Finis, we ol Witnes blong Jeova oli wokem.

[Tok blong pija long pej 7]

Ol tijing blong Baebol oli leftemap trufala pis